DOI Heft:
Heft 4 (Ἀπρίλιος 1862)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.12172#0053
87
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΦΙΙΜΈΡΙΣ.
88
τοπογραφικών χαΐ έν γένει αρχαιολογικών μέχρι τοΰδε σκο-
τεινών ζητημήτων.
'ί2ς ά'νω ήδη έρρέθη υπέρ τοϋς εκατόν άνεσκάφησαν τάφοι,
ών οί πλείστοι ήσαν έκ των εις τον βράχον λελαςευμένων
καί δια μιας, δύω ή και τριών μαρμάρινων πλακών κεκα-
τυμμένων.
Σχεδόν άπαντες οί τάφοι ούτοι έ'χουσι μάκρος δύω μέτρων,
βάθος ενός και μήκος 0,(50 έκατομέτρων πλησίον τών τάφων
τούτων ευρέθησαν πολλάκις και στρογγυλά κοιλώματα έντός
τοΰ βράχου, συνήθως 0,40 διαμέτρου και του αύτοΰ βάθους,
άτινα αρχικώς κεκαλυμμένα δια τετραγώνων μαρμάρινων πλα-
κών έμπεριεϊχον δστά ώς επί το πολΰ κεκαυμένου πτώ-
ματος (δι.
Οί τάφοι ευρέθησαν άμφοτέρωθεν τών δυω αρχαίων όδών
τών διά της θέσεως ταύτης ές Αθηνών είς Πειραιά άγουσών
συνήθως ύπέρ τους ες πλησίον αλλήλων, έστραμμένοι προς
την άρχαίαν όδδν (13) καϊ μέχρι τών κορυφών τών τάς αρ-
χαίας ταύτας όδοΰς περιστοιχούντων λόφων έντος τοΰ κλιμα-
κοειδώς έσκαμμένου βράχου αυτών. Έπι της δυτικής πλευράς
τοΰ Μουσείου λόφου ευρέθη προς τούτοις είς θέσιν δπου
έκλείπει δ βράχος, εντός τοΰ χώματος άπειρον πλήθος πή-
λινων τάφων έκ καμπήλων αρχαιοτέρων και στρογγυλών πή-
λινων πλακών της ρωμαϊκής εποχής, δλίγαι δέ καί τετρά.
γωνοι πήλινοι λάρνακες μικρών παιδιών (8), και είς τό έσω-
τερικόν μέρος μικράς τοιαύτης καμπήλης πήλινης πλακός ευ-
ρέθη ανάγλυφος παράστασίς φαλλοΰ (0). Εντός τοΰ χώματος
τοΰ έπι τών διαφόρων τάφων ευρέθησαν και διάφοροι νεκρικαΐ
στρογγΰλαι στήλαι έκ τών κοινών, αιτινες ουχί είς την άρ-
χικήν αυτών θέσιν άλλα τήόε κα'χεΐσε έρριμέναι ήσαν, ώστε
δέν ήδυνήθημεν ές αυτών ουδέν θετικόν περί τών εντός τών
τάφων τεθαμμένων νά έςάςωμεν. Έκ τοΰ σχήματος τών γραμ-
μάτων τών διαφόρων έπ' αυτών νεκρικών επιγραφών δηλοΰται
ήμϊν, δτι αί πλεϊσται είναι ρωμαϊκής εποχής, ώστε και έκ
τούτου μάλλον βεβαιούμεθα είς την γνώμην ημών, ήν άνω
ήδη άνεφέραμεν, δτι δηλαδή ή πρώην πυκνώς κατοικουμένη
βορειο-δυτική πλευρά τών λόφων τούτων έχρησίμευε κατά
μεταγενεστέραν έποχήν είς ταφήν, ώς έκτος τοΰ περιβόλου
της πόλεως.
Αί ακόλουθοι εΐνε αί επί τών στρογγύλων στηλών εύρε-
θεϊσαι διάφοροι νεκρικαί έπιγραφαί (7).
1 «Απολλώνιος [Απολλώνιου] Άγκυρανός )> επί στρογγύ-
λης νεκρικής στήλης, ής τό υψος είνε 0,80 ή άνω διά-
μετρος 0,35 ή δέ κάτω 0,30· έκ τοΰ σχήματος τών
γραμμάτων έςάγεται δτι εινε μεταγενεστέρας εποχής.
2 «Σώπατρος [Κάλλωνος] Φαληρεύς » έπι στρογγύλης στή-
λης, 0.98 ύψους 0,25 άνω διαμέτρου, ευρεθείσης πλη-
σίον της ανωτέρω· άρχαιοτέρας εποχής.
3 « Ζώϊλος |Στράτωνος] Επιεικίόης» επί στρογγύλης νε-
κρικής στήλης 0,90 ύψους, 0,26 άνω διαμέτρου· ώς ή άνω
άρχαιοτέρας εποχής.
4 « Ευγένεια [Νικάνορος] Ίσμηνίου [Μαραθωνίου] γυνή»
έπι στρογγύλης νεκρικής στήλης, ής τό κάτω τεθραυσμέ-
νον, ύψους 0,81, άνω διαμέτρου 0,01—ευρέθη παρά την
τοΰ Ζωίλου καί εΐνε μεταγενεστέρας εποχής.
5 «Νικίας [Νικίου| Γ-ρτύνιος» έπι στρογγύλης νεκρικής
στήλης 0,90 ύψους, 0,32 άνω διαμέτρου, μεταγενεστέρας
έποχής.
6 «Χαρίτων [Ανδρόνικου] Άντιοχευς» έπι στρογγύλης νε-
κρικής στήλης, ευρεθείσης έρριαμένης εντός τάφου 0,49»
ΰψους, 0,12 άνω διαμέτρου, μεταγενεστέρας έποχής.
7 «Χαίρε» τό κάτω μέρος νεκρικής στρογγύλης στήλης.
8 «Άμφίπολις [Απολλοδώρου] Άντιόχισσα» έ~ί στρογγ.
νεκρικής στήλης 0,90 ΰψους 0,30 άνω διαμέτρου· καί
αύτη μεταγενεστέρας έποχής.
9 «Διονυσία [Γέχνωνος] Άντιόχισσα» έπι στρογγ. νεκρικής
στήλης 0,00 ύψους 0,17 ά'νω διαμέτρου· προς τά κάτω
στενωτέρας, χαί αΰτη μεταγενεστέρας έποχής.
10«Ναΐς Νικοκλίίδ(ου) [Ήρακλεώτις] Απολλώνιου [Τερ-
μεσσέ(ως)] γυνή » έπι στρογγ. νεκρικής στήλης 0,80 ύ-
ψους, 0,25 άνω διαμέτρου άρχαιοτέρας έποχής.
11 Εύπορία [χαίρε]» στρογγυλή νεκρική στήλη 0,65 ύψους,
0,19 άνω διαμέτρου, άρχαιοτέρας έποχής.
12 « Άριστο/.λέα [Δωσιθέσυ| Άντιόχισσα» επί στρογγ. νεκρ.
στήλης 0.65 ύψους, 0,21 διαμέτρου, μεταγενεστέρας έποχής.
13 «Ειρήνη [Σπαρτόκου] Αίνία» στρογγύλη νεκρική στήλη,
ής τό κάτω τεθραυσμένον. Άνω διάμετρος 0, Ιό,άρχαιο-
τέρας έποχής.
14 «Βιότη |Νουμηνίου] Μιλησία» τεμάχιον στρογγύλης στή-
λης, ά'νω διαμέτρου 0,19 άρχαιοτέρας έποχής.
Καί ταΰτα μέν εΐνε τά έκτος τών τάφων ευρεθέντα. "Ας
στρέψωμεν δέ νΰν τήν προσοχήν ήμων έπι τών εντός τών
τάφων ευρεθέντων.
Καί τους μέν νεκρούς συνήθως προς τήν άρχαίαν όδόν
έστραμμένους Οέλομεν ευρει, ώστε ή κεφαλή αυτών είς τήν
τής αρχαίας όδοΰ άντι'Οετον πλευράν τοΰ τάφου συνήθως υ-
πάρχει- πολλάκις δμως έντός τοΰ αύτοΰ τάφου πλειοτέρων
πτωμάτων οστά ήσαν, δπερ πιθανώς έςηγεΐται, έκ τής καί ές
άλλων παραδειγμάτων γνωστής ήμϊν συνήθειας τών αρχαίων,
έντός τοΰ αυτοΰ τάφου είς διαφόρους έποχάς διάφορα μέλη
τής αυτής οίχογενείας νά δάπτωσι, διότι έκ τών αρχαίων
συγγραφέων καί διαφόρων έπιγραφών τό τών αρχαίων προ-
γόνων ημών προς τους νεκρούς των σέβας γνωρίζοντες, διστά-
ζομεν νά πεισθώμεν, δτι είς μεταγενεστέραν έποχήν, ήνεω-
χθησαν οί τάφοι ούτοι, και έντός αυτών έτάφησαν άλλα σώ-
ματα.
Καί όμολογητέον μέν, δτι ολίγα μόνον αντικείμενα συγκρι-
τικώς προς τά είς τάφους διαφόρων άλλων μερών τής Ελ-
λάδος ευρισκόμενα, είς τους ένταΰθα άνωρυχθέντας τάφους
ευρέθησαν (14). καί έν γένει τά αότά σχεδόν άντικείμεεα
έντός απάντων σχεδόν τών τάφων τοιίτων, υάλινα δηλαδή
αγγεία, τών έν εί'δει φιαλών, στενόν λαιμόν έχοντα καί πρός
τά κάτω πλατυνόμενα, συνήθη, ών πολλάκις καί ές έντός
τοΰ αύτοΰ τάφου ευρέθησαν δυστυχώς δμως ώς έκ τοΰ ευ-
θραύστου τής ύλης αυτών όλίγιστα μύνον ήτο δυνατόν νά έ-
ςαχθώσι σώα· τά υάλινα ταΰτα αγγεία συνήθως ευρέθησαν
παρά τήν κεφαλήν τοΰ νεκροΰ, σπανίως δέ καί πλησίον τών
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΦΙΙΜΈΡΙΣ.
88
τοπογραφικών χαΐ έν γένει αρχαιολογικών μέχρι τοΰδε σκο-
τεινών ζητημήτων.
'ί2ς ά'νω ήδη έρρέθη υπέρ τοϋς εκατόν άνεσκάφησαν τάφοι,
ών οί πλείστοι ήσαν έκ των εις τον βράχον λελαςευμένων
καί δια μιας, δύω ή και τριών μαρμάρινων πλακών κεκα-
τυμμένων.
Σχεδόν άπαντες οί τάφοι ούτοι έ'χουσι μάκρος δύω μέτρων,
βάθος ενός και μήκος 0,(50 έκατομέτρων πλησίον τών τάφων
τούτων ευρέθησαν πολλάκις και στρογγυλά κοιλώματα έντός
τοΰ βράχου, συνήθως 0,40 διαμέτρου και του αύτοΰ βάθους,
άτινα αρχικώς κεκαλυμμένα δια τετραγώνων μαρμάρινων πλα-
κών έμπεριεϊχον δστά ώς επί το πολΰ κεκαυμένου πτώ-
ματος (δι.
Οί τάφοι ευρέθησαν άμφοτέρωθεν τών δυω αρχαίων όδών
τών διά της θέσεως ταύτης ές Αθηνών είς Πειραιά άγουσών
συνήθως ύπέρ τους ες πλησίον αλλήλων, έστραμμένοι προς
την άρχαίαν όδδν (13) καϊ μέχρι τών κορυφών τών τάς αρ-
χαίας ταύτας όδοΰς περιστοιχούντων λόφων έντος τοΰ κλιμα-
κοειδώς έσκαμμένου βράχου αυτών. Έπι της δυτικής πλευράς
τοΰ Μουσείου λόφου ευρέθη προς τούτοις είς θέσιν δπου
έκλείπει δ βράχος, εντός τοΰ χώματος άπειρον πλήθος πή-
λινων τάφων έκ καμπήλων αρχαιοτέρων και στρογγυλών πή-
λινων πλακών της ρωμαϊκής εποχής, δλίγαι δέ καί τετρά.
γωνοι πήλινοι λάρνακες μικρών παιδιών (8), και είς τό έσω-
τερικόν μέρος μικράς τοιαύτης καμπήλης πήλινης πλακός ευ-
ρέθη ανάγλυφος παράστασίς φαλλοΰ (0). Εντός τοΰ χώματος
τοΰ έπι τών διαφόρων τάφων ευρέθησαν και διάφοροι νεκρικαΐ
στρογγΰλαι στήλαι έκ τών κοινών, αιτινες ουχί είς την άρ-
χικήν αυτών θέσιν άλλα τήόε κα'χεΐσε έρριμέναι ήσαν, ώστε
δέν ήδυνήθημεν ές αυτών ουδέν θετικόν περί τών εντός τών
τάφων τεθαμμένων νά έςάςωμεν. Έκ τοΰ σχήματος τών γραμ-
μάτων τών διαφόρων έπ' αυτών νεκρικών επιγραφών δηλοΰται
ήμϊν, δτι αί πλεϊσται είναι ρωμαϊκής εποχής, ώστε και έκ
τούτου μάλλον βεβαιούμεθα είς την γνώμην ημών, ήν άνω
ήδη άνεφέραμεν, δτι δηλαδή ή πρώην πυκνώς κατοικουμένη
βορειο-δυτική πλευρά τών λόφων τούτων έχρησίμευε κατά
μεταγενεστέραν έποχήν είς ταφήν, ώς έκτος τοΰ περιβόλου
της πόλεως.
Αί ακόλουθοι εΐνε αί επί τών στρογγύλων στηλών εύρε-
θεϊσαι διάφοροι νεκρικαί έπιγραφαί (7).
1 «Απολλώνιος [Απολλώνιου] Άγκυρανός )> επί στρογγύ-
λης νεκρικής στήλης, ής τό υψος είνε 0,80 ή άνω διά-
μετρος 0,35 ή δέ κάτω 0,30· έκ τοΰ σχήματος τών
γραμμάτων έςάγεται δτι εινε μεταγενεστέρας εποχής.
2 «Σώπατρος [Κάλλωνος] Φαληρεύς » έπι στρογγύλης στή-
λης, 0.98 ύψους 0,25 άνω διαμέτρου, ευρεθείσης πλη-
σίον της ανωτέρω· άρχαιοτέρας εποχής.
3 « Ζώϊλος |Στράτωνος] Επιεικίόης» επί στρογγύλης νε-
κρικής στήλης 0,90 ύψους, 0,26 άνω διαμέτρου· ώς ή άνω
άρχαιοτέρας εποχής.
4 « Ευγένεια [Νικάνορος] Ίσμηνίου [Μαραθωνίου] γυνή»
έπι στρογγύλης νεκρικής στήλης, ής τό κάτω τεθραυσμέ-
νον, ύψους 0,81, άνω διαμέτρου 0,01—ευρέθη παρά την
τοΰ Ζωίλου καί εΐνε μεταγενεστέρας εποχής.
5 «Νικίας [Νικίου| Γ-ρτύνιος» έπι στρογγύλης νεκρικής
στήλης 0,90 ύψους, 0,32 άνω διαμέτρου, μεταγενεστέρας
έποχής.
6 «Χαρίτων [Ανδρόνικου] Άντιοχευς» έπι στρογγύλης νε-
κρικής στήλης, ευρεθείσης έρριαμένης εντός τάφου 0,49»
ΰψους, 0,12 άνω διαμέτρου, μεταγενεστέρας έποχής.
7 «Χαίρε» τό κάτω μέρος νεκρικής στρογγύλης στήλης.
8 «Άμφίπολις [Απολλοδώρου] Άντιόχισσα» έ~ί στρογγ.
νεκρικής στήλης 0,90 ΰψους 0,30 άνω διαμέτρου· καί
αύτη μεταγενεστέρας έποχής.
9 «Διονυσία [Γέχνωνος] Άντιόχισσα» έπι στρογγ. νεκρικής
στήλης 0,00 ύψους 0,17 ά'νω διαμέτρου· προς τά κάτω
στενωτέρας, χαί αΰτη μεταγενεστέρας έποχής.
10«Ναΐς Νικοκλίίδ(ου) [Ήρακλεώτις] Απολλώνιου [Τερ-
μεσσέ(ως)] γυνή » έπι στρογγ. νεκρικής στήλης 0,80 ύ-
ψους, 0,25 άνω διαμέτρου άρχαιοτέρας έποχής.
11 Εύπορία [χαίρε]» στρογγυλή νεκρική στήλη 0,65 ύψους,
0,19 άνω διαμέτρου, άρχαιοτέρας έποχής.
12 « Άριστο/.λέα [Δωσιθέσυ| Άντιόχισσα» επί στρογγ. νεκρ.
στήλης 0.65 ύψους, 0,21 διαμέτρου, μεταγενεστέρας έποχής.
13 «Ειρήνη [Σπαρτόκου] Αίνία» στρογγύλη νεκρική στήλη,
ής τό κάτω τεθραυσμένον. Άνω διάμετρος 0, Ιό,άρχαιο-
τέρας έποχής.
14 «Βιότη |Νουμηνίου] Μιλησία» τεμάχιον στρογγύλης στή-
λης, ά'νω διαμέτρου 0,19 άρχαιοτέρας έποχής.
Καί ταΰτα μέν εΐνε τά έκτος τών τάφων ευρεθέντα. "Ας
στρέψωμεν δέ νΰν τήν προσοχήν ήμων έπι τών εντός τών
τάφων ευρεθέντων.
Καί τους μέν νεκρούς συνήθως προς τήν άρχαίαν όδόν
έστραμμένους Οέλομεν ευρει, ώστε ή κεφαλή αυτών είς τήν
τής αρχαίας όδοΰ άντι'Οετον πλευράν τοΰ τάφου συνήθως υ-
πάρχει- πολλάκις δμως έντός τοΰ αύτοΰ τάφου πλειοτέρων
πτωμάτων οστά ήσαν, δπερ πιθανώς έςηγεΐται, έκ τής καί ές
άλλων παραδειγμάτων γνωστής ήμϊν συνήθειας τών αρχαίων,
έντός τοΰ αυτοΰ τάφου είς διαφόρους έποχάς διάφορα μέλη
τής αυτής οίχογενείας νά δάπτωσι, διότι έκ τών αρχαίων
συγγραφέων καί διαφόρων έπιγραφών τό τών αρχαίων προ-
γόνων ημών προς τους νεκρούς των σέβας γνωρίζοντες, διστά-
ζομεν νά πεισθώμεν, δτι είς μεταγενεστέραν έποχήν, ήνεω-
χθησαν οί τάφοι ούτοι, και έντός αυτών έτάφησαν άλλα σώ-
ματα.
Καί όμολογητέον μέν, δτι ολίγα μόνον αντικείμενα συγκρι-
τικώς προς τά είς τάφους διαφόρων άλλων μερών τής Ελ-
λάδος ευρισκόμενα, είς τους ένταΰθα άνωρυχθέντας τάφους
ευρέθησαν (14). καί έν γένει τά αότά σχεδόν άντικείμεεα
έντός απάντων σχεδόν τών τάφων τοιίτων, υάλινα δηλαδή
αγγεία, τών έν εί'δει φιαλών, στενόν λαιμόν έχοντα καί πρός
τά κάτω πλατυνόμενα, συνήθη, ών πολλάκις καί ές έντός
τοΰ αύτοΰ τάφου ευρέθησαν δυστυχώς δμως ώς έκ τοΰ ευ-
θραύστου τής ύλης αυτών όλίγιστα μύνον ήτο δυνατόν νά έ-
ςαχθώσι σώα· τά υάλινα ταΰτα αγγεία συνήθως ευρέθησαν
παρά τήν κεφαλήν τοΰ νεκροΰ, σπανίως δέ καί πλησίον τών