DOI Heft:
Heft 13
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.12174#0013
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΣ.
323
νηκουσι προφανώς εις την συνθήκην. Τά δέ άπό τής
αγκύλης μέχρι τοΰ έν τω.42 στίχω κενοΰ διαστήμα-
τος, δπερ διαστέλλει αυτά τοΰ επομένου ψηφίσματος,
συμπληροϋσι μέν την συνθήκην περιέχοντα τούς περί
ασυλίας όρους, άλλα φαίνεται, δτι προςετέθησαν εις
τιιν συνθήκην δια ψηφίσματος, όπερ ήρχετο μετά την
άγκύλην και κατέληγεν ε'ις μικράν τινα άναγραφήν
ανδρών. Δεικνύουσι δέ ταϋτα και εις την γραφήν και
εις τον λόγον τοιαύτην άνωμαλίαν,ώστε πείθεται τις,
δτι ούτε συνετάχθησαν έν συνεχεία μετά των προ-
ηγουμένων της συνθήκη; όρων, ούτε εγράφησαν έν
τη στήλη υπό τοΰ αύτοΰ λιθοξσου. Ίσως δέ ή αγκύλη
χρησιμεύει, ίνα της συνθήκη; διαστείλη το ψήφισμα
τοΰτο, καθώς έν τώ 42 στίχω το κενόν διάστημα
Έκ των λειψάνων τοΰ 13 στίχου και 46, έν οις γί-
νεται λόγος περι αναγραφής των συνθηκών και ανα-
θέσεως έν τω ίερω τοΰ "Απόλλωνος τοΰ δαφνηφόρου,
άλλ' εύχερέστερον έκ τών λειψάνων τοΰ 37 στίχου,
ενθα γίνεται λόγος περί της ασυλίας της δοθείσης τω
Χαιρεφάνει, ών ή συμπλήρωσις είναι πιθανωτάτη, κα-
ταφαίνεται, ότι οί πρώτοι 36 στίχοι τοΰ λίθου ειχον
80 γράμματα, οί δέ εφεξής δια την έν τώ 37 στίχω
συμβασαν παραλλαγήν της στοιχηδον γραφής τούλά
χιστον 81, όπου ή στοιχηδον γραφή δεν διεταράτ-
τετο, η δεν υπήρχε κενόν διάστημα.
Έκ τοΰάριθμοΰ τούτου τών γραμμάτων βλέπει τις,
ότι έν μέν τω πρώτω στίχω της πλευρά; έσώθησαν 34,
έν δέ ιοΐζ εφεξής βαθμηδόν πλείονα μέχρι τοΰ 37,
ούτινος έσώθησαν 45. Έκ τούτων κατανοείται ευχε-
ρώς, πόσον μέρος του μνημείου λείπει κατά δεςιάν
μέχρι τοΰ 37 στίχου καϊ πόσον εκατέρωθεν έν τοις
εφεξής. Πολλοί τών στί/ων δύνανται νά συμπληρω-
θώσιν ασφαλώς είτε εξ άλλων του λίθου αύτοΰ είτε
έκ τύπων γνωστών, άλλα τών λοιπών ή συμπλήρω-
σις είναι άδυνατος ή ήθελεν είναι πάνυ άμφίοολος και
εάν ακριβώς ύπάρχη μεμετρημένη προς τον αριθμόν
τών γραμμάτων τοΰ στίχου καϊ τούτου ένεκα πάνυ
πιθανή φαίνηται, διότι πολλαχοϋ διάφοροι έννοιαι
δύνανται νά παρεντεθώσιν έν τω αύτώ αριθμώ τών
γραμμάτων. Τών συμπληρώσεων τούτων έδέχθημέν
τινας θέλοντες νά δείξωμεν τήν συνέχειαν τοΰ λόγου
και νά χαρακτηρίσωμεν αυτόν μάλλον ή νά όιϊσχυρι-
σθώμεν, ότι αυτά ταύτα έκειντο έν τω λίΘω, ένεκλεί-
σαμεν δέ εις διπλήν άγκύλην. Βεβαίως κάλλιον ητο
νά άνεζητεΐτο δι'ανασκαφής τό έτερον μέρος τοΰ λί-
θου, δπερ ίσως κείται τεθαμμένον έν Χαλκίδι, ή ή αμ-
φίβολος συμπλήρωσις του ευρεθέντος, άλλα μόλις
τελευταϊον έγένετο γνωστόν ακριβώς, έν τίνι θέσει
ό λίθος ευρέθη έν Χαλκίδι.
Εϊναι λυπηρόν, ότι τό μνημεϊον τοΰτο κατήντησεν
εις ήμας τοσοΰτο κολοβάν, και πλείστα, άτινα ήδύ-
νάμεθα νά διδαχθώμεν άκόπως και ασφαλώς έξ αύτοΰ,
εάν ήτο σώον, περί τε τοΰ έργου, τό όποιον επιχει-
ρεί νά έκτελέση ό Χαιρεφάνης, καϊ περί τών πραγ-
μάτων της Έρετρίας, πρέπει νά πορισθώμεν νΰν έκ
τών λειψάνων αύτοΰ δι' εικασιών άμφιβόλων.
Ή έν τω λίθω τούτω συνθήκη,ώς έκ τών λειψάνων
γίνεται δήλον, δεν είναι συνθήκη άπλής μισθώσεως,
οία ή τών Αίξωνέων (0. I. 0. 93) κα! Πειραιέων (0.
I. 6. 103) και αλλαι, άλλ' ουτε έργωνίας, οία ή τών
Δηλίων (0. I. 6. 2266) περί τής επισκευής τοΰ έν
Δήλω ναοϋ. Ό Χαιρεφάνης υπόσχεται εις τούς Έρε-
τριεΐς νά έξαγάγη τήν λίμνην ουχί ώς έργώνης τις,
λαμβάνωνάντιμισθίαν διά τήν έργασίαν του,ούτε πα ■
ραλαμβάνει παρά τής πόλεως επί μισθώματι άγρούς
και χωρία έτοιμα εί; γεωργίαν, άλλ' άναδέχεται να;
άποξηράν·/) εις 4 ετη λίμνην δι'ΰπονόμου και φρεατίας,
καταβάλλων αυτό; τάς άναγχαία; εις τήν έξαγωγήν
δαπανάς, μετά δέ τήν άποξήρανσιν τής λίμνης νά καρ-
πίζεται τήν γήν ΙΟέτηΙπί μισθώματι. Αναλαμβάνει
δέ τό έργον μετά κοινωνών και αναφαίνεται ούτως ώς
άρχηγός εταιρίας, οία τυχόν ήθελεν άναλ.άβει νά άπο-
ξηράνη τήν Κωπα'ί'δα αυτή δαπανώ σα καϊ μετά τήν
άποξήρανσιν νά γεωργή τάς γαίας, πληρώνουσα μί-
σθωμα εις τό κράτος. Έξάγων δέ τήν λίμνην φροντί-
ζει ένταύτώ περί τής οικονομίας τοΰ ύδατος, κατα-
σκευάζων δεξαμενήν διά τούς ποταμούς και θύραν
καταρρακτήν εν αύτη, ενθα τό ύδωρ επιπτεν εις τόν
ύπο'νομον, όπως οί γεωργοΟντες, άνάγκην έχοντες ύ-
δατος, κλείωσι τήν θύραν και μεταχειρίζονται τό εν
τή δεξαμενή μένον ύδωρ εις άρδευσιν τών παρακει-
μένων άγρών.
*Αν ή πόλις παρείχε συνδρομήν τινα εις τάς δαπα-
νάς, άς ο Χαιρεφάνης κατέβαλλε, δεν φαίνεται σα-
φώς έκ τών λειψάνων τοΰ λίθου· τουναντίον ύπεμφαί-
νεται, ότι ό Χαφεφάνης ύπέσχετο νά άποζημιώστ) οι>
μόνον τά ιδιωτικά άλλα και τά δημόσια χωρία, ών ή-
θελε κάμει χρήσιν εις τήν κατασκευήν τοΰ έργου. Φαί-
323
νηκουσι προφανώς εις την συνθήκην. Τά δέ άπό τής
αγκύλης μέχρι τοΰ έν τω.42 στίχω κενοΰ διαστήμα-
τος, δπερ διαστέλλει αυτά τοΰ επομένου ψηφίσματος,
συμπληροϋσι μέν την συνθήκην περιέχοντα τούς περί
ασυλίας όρους, άλλα φαίνεται, δτι προςετέθησαν εις
τιιν συνθήκην δια ψηφίσματος, όπερ ήρχετο μετά την
άγκύλην και κατέληγεν ε'ις μικράν τινα άναγραφήν
ανδρών. Δεικνύουσι δέ ταϋτα και εις την γραφήν και
εις τον λόγον τοιαύτην άνωμαλίαν,ώστε πείθεται τις,
δτι ούτε συνετάχθησαν έν συνεχεία μετά των προ-
ηγουμένων της συνθήκη; όρων, ούτε εγράφησαν έν
τη στήλη υπό τοΰ αύτοΰ λιθοξσου. Ίσως δέ ή αγκύλη
χρησιμεύει, ίνα της συνθήκη; διαστείλη το ψήφισμα
τοΰτο, καθώς έν τώ 42 στίχω το κενόν διάστημα
Έκ των λειψάνων τοΰ 13 στίχου και 46, έν οις γί-
νεται λόγος περι αναγραφής των συνθηκών και ανα-
θέσεως έν τω ίερω τοΰ "Απόλλωνος τοΰ δαφνηφόρου,
άλλ' εύχερέστερον έκ τών λειψάνων τοΰ 37 στίχου,
ενθα γίνεται λόγος περί της ασυλίας της δοθείσης τω
Χαιρεφάνει, ών ή συμπλήρωσις είναι πιθανωτάτη, κα-
ταφαίνεται, ότι οί πρώτοι 36 στίχοι τοΰ λίθου ειχον
80 γράμματα, οί δέ εφεξής δια την έν τώ 37 στίχω
συμβασαν παραλλαγήν της στοιχηδον γραφής τούλά
χιστον 81, όπου ή στοιχηδον γραφή δεν διεταράτ-
τετο, η δεν υπήρχε κενόν διάστημα.
Έκ τοΰάριθμοΰ τούτου τών γραμμάτων βλέπει τις,
ότι έν μέν τω πρώτω στίχω της πλευρά; έσώθησαν 34,
έν δέ ιοΐζ εφεξής βαθμηδόν πλείονα μέχρι τοΰ 37,
ούτινος έσώθησαν 45. Έκ τούτων κατανοείται ευχε-
ρώς, πόσον μέρος του μνημείου λείπει κατά δεςιάν
μέχρι τοΰ 37 στίχου καϊ πόσον εκατέρωθεν έν τοις
εφεξής. Πολλοί τών στί/ων δύνανται νά συμπληρω-
θώσιν ασφαλώς είτε εξ άλλων του λίθου αύτοΰ είτε
έκ τύπων γνωστών, άλλα τών λοιπών ή συμπλήρω-
σις είναι άδυνατος ή ήθελεν είναι πάνυ άμφίοολος και
εάν ακριβώς ύπάρχη μεμετρημένη προς τον αριθμόν
τών γραμμάτων τοΰ στίχου καϊ τούτου ένεκα πάνυ
πιθανή φαίνηται, διότι πολλαχοϋ διάφοροι έννοιαι
δύνανται νά παρεντεθώσιν έν τω αύτώ αριθμώ τών
γραμμάτων. Τών συμπληρώσεων τούτων έδέχθημέν
τινας θέλοντες νά δείξωμεν τήν συνέχειαν τοΰ λόγου
και νά χαρακτηρίσωμεν αυτόν μάλλον ή νά όιϊσχυρι-
σθώμεν, ότι αυτά ταύτα έκειντο έν τω λίΘω, ένεκλεί-
σαμεν δέ εις διπλήν άγκύλην. Βεβαίως κάλλιον ητο
νά άνεζητεΐτο δι'ανασκαφής τό έτερον μέρος τοΰ λί-
θου, δπερ ίσως κείται τεθαμμένον έν Χαλκίδι, ή ή αμ-
φίβολος συμπλήρωσις του ευρεθέντος, άλλα μόλις
τελευταϊον έγένετο γνωστόν ακριβώς, έν τίνι θέσει
ό λίθος ευρέθη έν Χαλκίδι.
Εϊναι λυπηρόν, ότι τό μνημεϊον τοΰτο κατήντησεν
εις ήμας τοσοΰτο κολοβάν, και πλείστα, άτινα ήδύ-
νάμεθα νά διδαχθώμεν άκόπως και ασφαλώς έξ αύτοΰ,
εάν ήτο σώον, περί τε τοΰ έργου, τό όποιον επιχει-
ρεί νά έκτελέση ό Χαιρεφάνης, καϊ περί τών πραγ-
μάτων της Έρετρίας, πρέπει νά πορισθώμεν νΰν έκ
τών λειψάνων αύτοΰ δι' εικασιών άμφιβόλων.
Ή έν τω λίθω τούτω συνθήκη,ώς έκ τών λειψάνων
γίνεται δήλον, δεν είναι συνθήκη άπλής μισθώσεως,
οία ή τών Αίξωνέων (0. I. 0. 93) κα! Πειραιέων (0.
I. 6. 103) και αλλαι, άλλ' ουτε έργωνίας, οία ή τών
Δηλίων (0. I. 6. 2266) περί τής επισκευής τοΰ έν
Δήλω ναοϋ. Ό Χαιρεφάνης υπόσχεται εις τούς Έρε-
τριεΐς νά έξαγάγη τήν λίμνην ουχί ώς έργώνης τις,
λαμβάνωνάντιμισθίαν διά τήν έργασίαν του,ούτε πα ■
ραλαμβάνει παρά τής πόλεως επί μισθώματι άγρούς
και χωρία έτοιμα εί; γεωργίαν, άλλ' άναδέχεται να;
άποξηράν·/) εις 4 ετη λίμνην δι'ΰπονόμου και φρεατίας,
καταβάλλων αυτό; τάς άναγχαία; εις τήν έξαγωγήν
δαπανάς, μετά δέ τήν άποξήρανσιν τής λίμνης νά καρ-
πίζεται τήν γήν ΙΟέτηΙπί μισθώματι. Αναλαμβάνει
δέ τό έργον μετά κοινωνών και αναφαίνεται ούτως ώς
άρχηγός εταιρίας, οία τυχόν ήθελεν άναλ.άβει νά άπο-
ξηράνη τήν Κωπα'ί'δα αυτή δαπανώ σα καϊ μετά τήν
άποξήρανσιν νά γεωργή τάς γαίας, πληρώνουσα μί-
σθωμα εις τό κράτος. Έξάγων δέ τήν λίμνην φροντί-
ζει ένταύτώ περί τής οικονομίας τοΰ ύδατος, κατα-
σκευάζων δεξαμενήν διά τούς ποταμούς και θύραν
καταρρακτήν εν αύτη, ενθα τό ύδωρ επιπτεν εις τόν
ύπο'νομον, όπως οί γεωργοΟντες, άνάγκην έχοντες ύ-
δατος, κλείωσι τήν θύραν και μεταχειρίζονται τό εν
τή δεξαμενή μένον ύδωρ εις άρδευσιν τών παρακει-
μένων άγρών.
*Αν ή πόλις παρείχε συνδρομήν τινα εις τάς δαπα-
νάς, άς ο Χαιρεφάνης κατέβαλλε, δεν φαίνεται σα-
φώς έκ τών λειψάνων τοΰ λίθου· τουναντίον ύπεμφαί-
νεται, ότι ό Χαφεφάνης ύπέσχετο νά άποζημιώστ) οι>
μόνον τά ιδιωτικά άλλα και τά δημόσια χωρία, ών ή-
θελε κάμει χρήσιν εις τήν κατασκευήν τοΰ έργου. Φαί-