DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12234#0023
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΣ. 369
ψάνοις κατά δηνάρια γινόμενοι υπολογισμοί περιέ- ύπάρχουσι ποσότητες κλασματικαί, ινα ή ερμηνεία
χουσι σημεία τινα, κλασματικά μέρη των ποσοτή- άποβή ευχερεστέρα καΐ αναμφισβήτητος,
των παριστάνοντα, άτινα ιδίας έρεύνης είναι άξια. Ερευνών τις τον τρόπον, κοθ' όν τά κλασματικά
Ταΰτα δε ανάγκη είναι να έξετασθώσιν, ισως καί έξ μέρη υπολογίζονται, άμφιβάλλει κατ'άρχάς, άν των
αυτών πρόκυψη ίχνος τι και περί τοϋ^είδους τοϋ μνη- σημείων τινά παριστάνωσι μονάδας λογιστικάς ύπο-
μείου και περί της εποχής αύτοϋ. δεεστέρας τοΰ δηναρίου η άν, επειδή περί δηναρίων
Σημεία η συνδυασμοί αύτών επόμενα εις τά άκέ- πρόκειται,τά σημεία πάντα κλάσματα σημαίνωσιν, εϊ·
ραΐα δηνάρια και παριστάνοντα κλασματικόν μέρος ναι δέ λελογισμένα κατά τό ρωμαϊκόν δωδεκαδικόν
τοΰ τιμήματος τών χωρίων διεσώθησαν έν τοις λίθοις ούγγιακόν σύστημα (δρ. ΜαΓςιιαπΙΙ. Κ. Ρ. ΑΐΙ. I.
τινά μιν αμφίβολα πολλά δέ αναμφισβήτητα. Είναι σελ 103), εις δ ουχί δυςκόλως ή56ναντο υά ύποβλη-
δέ τά εξής· θώσιν αί υποδιαιρέσεις της Αττικής δραχμής· διότι
ήμιωβόλιον ήν ήδη υηοΪ3 (1/12), δ δέ χαλκοΰς
ΔΡ Α5
το
δίοϊΐίοϋδ (1/48), ό όβολός δβχίαηδ (1/6), οΐ 2 όβο-
λοϊ Ιπ'βηβ (1/3) κτλ. Αλλά μετά μικράν όοκιμήν
και έχ των παρεμπιπτόντων αλφαβητικών γραμμά-
Λ$ των των επαγόμενων είς τά σημεία ευχερώς πείθε-
ται, ότι έν τοις λίθοις άλλος τις τρόπος υπολόγι-
ζε- 5 '«■«.■■> - - · - '
+ „ σμοϋ των κλασματικών μέρων επικρατεί, επικρατεί
^ ? £Β | ^,^[ζ0χΛ δέ έ έν χρήσει παρά τοις Έλλησι μετρολόγοις, κα-
/£Ζ_ ή $Δ ) ρ. *ν χαρακτηρίζεται μεν το είδος τής υποδεεστέρας
4τ μονάδος, επάγεται δέ ο αριθμός καΐ τά μέρη των
-0 μονάδων διά γραμμάτων και σημείων λ. χ. του μέ-
λιτός τό όξύβαφον ε^ει Γ° γ'δ <β' ήτοι ούγγίας
Ότι τα διά των σημείων τούτων παριστανόμενα 3 £ δραχμάς 2 (δρ. Έλ. μετρολ. ΗαΙΙ. σελ. 243).
υπολογίζονται ώς κλάσματα τοΰ δηναρίου γίνεται , , ,
, „ ., , . .. Λ Κατα τον τρόπον τούτον τοΰ υπολογισμού τινχ
καταφανές εκ του κεφαλαίου των πολυμελών εοα- ,. ■, „ , » < ,*. -> ' ,Λ-"-*
, » « < , >< ~ , , *. μεν των σημείων ονόματα μονάδων λογιστικών η νο-
φιων ενσα υπαονουσιν, οπερ ποιουσι κατα μονάδα ' . ι \ .
.•λ** „ ,η ' 7 „ ~ μισματικων υποδεέστερων τοΰ δηναρίου είναι, αλλα
μείζον του αθροίσματος των μοναοων των εν τοις , η , , / , Γ ~··' -«ν;
>*/«, ..* ι λ , οε αριθμόν των μονάδων σημαινουσι και αλλα κλα-
εοαφισις ή μη συναποτελοΟντα μονάδα παραχεινται , - ™Γ «. ,
« > * £-.-■< _ , ,« ι „ ο; σματα αυτών. 1 ην μεγιστην δυσνερειαν εις τον τρο-
και εν τω κεοαλαίω των έδαφιων [ορ. Α II 14, 24. Γ , 1 , „ )Λ \
ΐ4Λ,ΐί-«' - '-η 1 „, «Α«,.«*τ««ω« πον τουτου της ερμηνείας παρεμβάλλει ευθύς το
1 ιΐ). Και οτι μ|ν επι των Ρωμαίων αυτοχρατορων ^ γ( γ γ »
ί«ί*>;**-'ΐ» - — ϊ ' '„1λ«,λι^ πρώτον σημεϊον ΔΡ, μή όυνάμενον νά σημάνη άλλο
&γενετο γρησις των δηναρίων εν τοις ι/ποΛογισμοις .~ >.γ · (γ ' ,
„:Α< _ ι μ λ * τ >, *·. ,,*Ί δραχμήν. Δηνάριον δέ και "Αττική δρανμή έθεω-
και παρ Αθηναιοις είναι γνωστόν ε; α'.λων επιγρα- ΛΓ ^ , , , , Γ
_.~. , τ> · τ .· '.ί1 «λ , ί„„,Λ^^νί- ρήθη^αν έπ» Αύγουστου καί επί Νέρωνος ίσα. Τής
φων. Ωσαύτως είναι γνωστόν εξ άλλης επιγραφή, Γ , «; . * -'Τ
ιγ , Ρ ΚΛΟν > « . , „ . ι.,"„1α«ϊ ουςχερειας δε ταύτης ένεκα μάλιστα νομίζει τις, οτι
Ιϋ. I. Ο. 523) και οτι αντι των προτερον εν χρήσει , , Γ ,
*,._,,„ »: η > . , / λ « '■ άλλος τις τρόπος υπολογισμού έπικρατεϊ εν τοις Αι-
οντων αριθμητικών σημείων ειςη/θησαν τα γράμμα- ,. Λ ·, » Γ , » ,» -
-„ '^ΐχ. Β, >Γ, _ ^,, " ' ,.^,,Ολ,' ''οι?· Αλλά και τό όνομα δηναριον παρα Ρωμαιοις
τα του αλφάβητου. Εκ των λίθων οε τούτων μάννα- > > ^ ■ Γ .-χ , , , , ,
Λ ' ,, , , , 0 «, Χατ επονάς άλλην εΐγε βαρύτητα καί άξίαν. εκ δέ
νρμεν νΟν, ρτι καί σημεία ίδια είςη/θησαν, ινα εν ν , κ , , ,
«.ητ- „__> 5, . . , ι των εν τοις λίθοις υπολογισμών καταφαίνεται οτι
τοις κατα δηνάρια γινόμενοι; υπολογισμοί; παρι- ' Γ ~
στάνωσι τά παοεμπίπτοντα κλασαατικά μέρη. Των Χα' τό ™Ρ* *Ρ*Χ^ παΡ' Αθηναίοι; έπι των αύτο-
ονείων τούτων τινά μεν είναι χαι άλλοθεν γνωστά, κΡατ°Ρων αύτ° τοΰτο "ϊ0εν·
τινά δέ έχ μόνων των λίθων τούτων γνωστά γίνονται Τό σημεϊον ΔΡ έπεται είς τοΰς ακεραίους άριθ-
καί έκ τούτων μόνων νΰν δύνανται νά έρμηνευθώσι. Η·°υ<; προ τών συνδυασμών Α8, Δ8, Γδ-, έν ού'
Λυπηρον δέ είναι ότι έν τοις λειψάνοις δεν διεσώ- δεμια δέ άλλη. έπιγραφή άπηντήθη, όσον ήμεϊς ή;εύ·
θησαν ολοσχερή πάντα τά πολυμελή έδάφια, έν οις Ρ°μεν, ουτε έν τρις μετρολόγοις υπάρχει. Κατά
ψάνοις κατά δηνάρια γινόμενοι υπολογισμοί περιέ- ύπάρχουσι ποσότητες κλασματικαί, ινα ή ερμηνεία
χουσι σημεία τινα, κλασματικά μέρη των ποσοτή- άποβή ευχερεστέρα καΐ αναμφισβήτητος,
των παριστάνοντα, άτινα ιδίας έρεύνης είναι άξια. Ερευνών τις τον τρόπον, κοθ' όν τά κλασματικά
Ταΰτα δε ανάγκη είναι να έξετασθώσιν, ισως καί έξ μέρη υπολογίζονται, άμφιβάλλει κατ'άρχάς, άν των
αυτών πρόκυψη ίχνος τι και περί τοϋ^είδους τοϋ μνη- σημείων τινά παριστάνωσι μονάδας λογιστικάς ύπο-
μείου και περί της εποχής αύτοϋ. δεεστέρας τοΰ δηναρίου η άν, επειδή περί δηναρίων
Σημεία η συνδυασμοί αύτών επόμενα εις τά άκέ- πρόκειται,τά σημεία πάντα κλάσματα σημαίνωσιν, εϊ·
ραΐα δηνάρια και παριστάνοντα κλασματικόν μέρος ναι δέ λελογισμένα κατά τό ρωμαϊκόν δωδεκαδικόν
τοΰ τιμήματος τών χωρίων διεσώθησαν έν τοις λίθοις ούγγιακόν σύστημα (δρ. ΜαΓςιιαπΙΙ. Κ. Ρ. ΑΐΙ. I.
τινά μιν αμφίβολα πολλά δέ αναμφισβήτητα. Είναι σελ 103), εις δ ουχί δυςκόλως ή56ναντο υά ύποβλη-
δέ τά εξής· θώσιν αί υποδιαιρέσεις της Αττικής δραχμής· διότι
ήμιωβόλιον ήν ήδη υηοΪ3 (1/12), δ δέ χαλκοΰς
ΔΡ Α5
το
δίοϊΐίοϋδ (1/48), ό όβολός δβχίαηδ (1/6), οΐ 2 όβο-
λοϊ Ιπ'βηβ (1/3) κτλ. Αλλά μετά μικράν όοκιμήν
και έχ των παρεμπιπτόντων αλφαβητικών γραμμά-
Λ$ των των επαγόμενων είς τά σημεία ευχερώς πείθε-
ται, ότι έν τοις λίθοις άλλος τις τρόπος υπολόγι-
ζε- 5 '«■«.■■> - - · - '
+ „ σμοϋ των κλασματικών μέρων επικρατεί, επικρατεί
^ ? £Β | ^,^[ζ0χΛ δέ έ έν χρήσει παρά τοις Έλλησι μετρολόγοις, κα-
/£Ζ_ ή $Δ ) ρ. *ν χαρακτηρίζεται μεν το είδος τής υποδεεστέρας
4τ μονάδος, επάγεται δέ ο αριθμός καΐ τά μέρη των
-0 μονάδων διά γραμμάτων και σημείων λ. χ. του μέ-
λιτός τό όξύβαφον ε^ει Γ° γ'δ <β' ήτοι ούγγίας
Ότι τα διά των σημείων τούτων παριστανόμενα 3 £ δραχμάς 2 (δρ. Έλ. μετρολ. ΗαΙΙ. σελ. 243).
υπολογίζονται ώς κλάσματα τοΰ δηναρίου γίνεται , , ,
, „ ., , . .. Λ Κατα τον τρόπον τούτον τοΰ υπολογισμού τινχ
καταφανές εκ του κεφαλαίου των πολυμελών εοα- ,. ■, „ , » < ,*. -> ' ,Λ-"-*
, » « < , >< ~ , , *. μεν των σημείων ονόματα μονάδων λογιστικών η νο-
φιων ενσα υπαονουσιν, οπερ ποιουσι κατα μονάδα ' . ι \ .
.•λ** „ ,η ' 7 „ ~ μισματικων υποδεέστερων τοΰ δηναρίου είναι, αλλα
μείζον του αθροίσματος των μοναοων των εν τοις , η , , / , Γ ~··' -«ν;
>*/«, ..* ι λ , οε αριθμόν των μονάδων σημαινουσι και αλλα κλα-
εοαφισις ή μη συναποτελοΟντα μονάδα παραχεινται , - ™Γ «. ,
« > * £-.-■< _ , ,« ι „ ο; σματα αυτών. 1 ην μεγιστην δυσνερειαν εις τον τρο-
και εν τω κεοαλαίω των έδαφιων [ορ. Α II 14, 24. Γ , 1 , „ )Λ \
ΐ4Λ,ΐί-«' - '-η 1 „, «Α«,.«*τ««ω« πον τουτου της ερμηνείας παρεμβάλλει ευθύς το
1 ιΐ). Και οτι μ|ν επι των Ρωμαίων αυτοχρατορων ^ γ( γ γ »
ί«ί*>;**-'ΐ» - — ϊ ' '„1λ«,λι^ πρώτον σημεϊον ΔΡ, μή όυνάμενον νά σημάνη άλλο
&γενετο γρησις των δηναρίων εν τοις ι/ποΛογισμοις .~ >.γ · (γ ' ,
„:Α< _ ι μ λ * τ >, *·. ,,*Ί δραχμήν. Δηνάριον δέ και "Αττική δρανμή έθεω-
και παρ Αθηναιοις είναι γνωστόν ε; α'.λων επιγρα- ΛΓ ^ , , , , Γ
_.~. , τ> · τ .· '.ί1 «λ , ί„„,Λ^^νί- ρήθη^αν έπ» Αύγουστου καί επί Νέρωνος ίσα. Τής
φων. Ωσαύτως είναι γνωστόν εξ άλλης επιγραφή, Γ , «; . * -'Τ
ιγ , Ρ ΚΛΟν > « . , „ . ι.,"„1α«ϊ ουςχερειας δε ταύτης ένεκα μάλιστα νομίζει τις, οτι
Ιϋ. I. Ο. 523) και οτι αντι των προτερον εν χρήσει , , Γ ,
*,._,,„ »: η > . , / λ « '■ άλλος τις τρόπος υπολογισμού έπικρατεϊ εν τοις Αι-
οντων αριθμητικών σημείων ειςη/θησαν τα γράμμα- ,. Λ ·, » Γ , » ,» -
-„ '^ΐχ. Β, >Γ, _ ^,, " ' ,.^,,Ολ,' ''οι?· Αλλά και τό όνομα δηναριον παρα Ρωμαιοις
τα του αλφάβητου. Εκ των λίθων οε τούτων μάννα- > > ^ ■ Γ .-χ , , , , ,
Λ ' ,, , , , 0 «, Χατ επονάς άλλην εΐγε βαρύτητα καί άξίαν. εκ δέ
νρμεν νΟν, ρτι καί σημεία ίδια είςη/θησαν, ινα εν ν , κ , , ,
«.ητ- „__> 5, . . , ι των εν τοις λίθοις υπολογισμών καταφαίνεται οτι
τοις κατα δηνάρια γινόμενοι; υπολογισμοί; παρι- ' Γ ~
στάνωσι τά παοεμπίπτοντα κλασαατικά μέρη. Των Χα' τό ™Ρ* *Ρ*Χ^ παΡ' Αθηναίοι; έπι των αύτο-
ονείων τούτων τινά μεν είναι χαι άλλοθεν γνωστά, κΡατ°Ρων αύτ° τοΰτο "ϊ0εν·
τινά δέ έχ μόνων των λίθων τούτων γνωστά γίνονται Τό σημεϊον ΔΡ έπεται είς τοΰς ακεραίους άριθ-
καί έκ τούτων μόνων νΰν δύνανται νά έρμηνευθώσι. Η·°υ<; προ τών συνδυασμών Α8, Δ8, Γδ-, έν ού'
Λυπηρον δέ είναι ότι έν τοις λειψάνοις δεν διεσώ- δεμια δέ άλλη. έπιγραφή άπηντήθη, όσον ήμεϊς ή;εύ·
θησαν ολοσχερή πάντα τά πολυμελή έδάφια, έν οις Ρ°μεν, ουτε έν τρις μετρολόγοις υπάρχει. Κατά