DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12176#0041
482 ΑΡΧ ΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΕ.
ναέκληφθη τοΰτο ώς άλλος τύπος περιττοσυλλαβος πεν (*). Έκ τών άλλοίων έργων τέχνης επί μέν
τοΰ Ίσοσυλλάβου Άγεμόνα και Ήγεμόνη. Το Ά- των έζωγραφημένων αγγείων άπ6 των παλαιοτά-
γεμόνα εΟρηται ήδη τρις έν έπιγραφαίς της δωρι- των χρόνων διετηρήθη μέχρι των ύστατων το έθος
κή'ς έν Λιβύη αποικίας Κυρήνης (ίδε 0. I. (ιΓ. της τών θειων ονομάτων επιγραφής, έν δέ τοις το-
5174, ΰ250, 5278) ώς όνομα γυναικός θνητής, ρευτικοΐς εργοις, έν άναγλύφοις, έν πίναξιν έζω-
Το Ήγεμόνη δε άναφέρουσι συγγραφείς ώς επί- γραοημένοις και έν τη τοιχογραφία, ώς ετι και
θετον της Αρτέμιδος και της Αφροδίτης· έτι δέ επί νομισμάτων και σφραγιδολίΟων, τά ονόματα
και μία των Χαρίτων παρ? Άθηναίοις έκαλεΐτο ου- τών θεών είναι όπωσοΰν σπάνια, νομίζω, κατά την
τως (ίδε τά χωρία έν τω Ρ&ρβ-ΒβΠδβΙβΓ λεξικώ παλαιοτέραν και την μέσην της τέχνης έποχήν.
τών κυρίων ονομάτων της Ελληνικής). Φαίνεται "Οτε δέ δλως παρήκμασεν ή τέχνη, έτιμήθη πάλιν
δε εις ημάς πιΟανώτατον, δτι ώς της Αρτέμιδος ' πολύ τδ παλαιδν έΟος, διότι, μά τδ ναί, ήσαν και
επίθετον ειν' έπιγεγραμμένον τδ ?Αγεμώ έν τω αναγκαιότατα», τότε αί έπιγραφαί· το'σον είχαν
ήμετέρω άγάλματι, διότι τά κατά τήν Μεγάλο- καταντήσει δυσδίάγνωστοί αί παριστανόμεναι μορ-
πολΐτίν χώραν της Αρκαδίας περιγοάοων δ Παυ- φαί δΐ' έλλειψιν φυσικότητος και χαρακτηρισμού,
σανίας ανάφερε: (8, 37, 1) α ήγεμόνης Αρτέμιδος Ουτω έπί τών πρώτων ήδη κυρίως Βυζαντινών νο-
ναδν και άγαλμα αύτής χαλκουν, έ'χον δάδας », μισμάτων παρά τάς εικόνας τοΰ Χρίστου και της
έν τω τεσσάρας σταδίους άπέχοντι τοΰ Άκακη- Παναγίας άναγινώσκομεν τό Εμμανουήλ και τά
βίου ίερω της Δεσποίνης. Της Ήγεμόνης ταύτης γνωστότατα 10 ΧΟ και ΜΡ ΘΥ, ώσαύτως και τά
Αρτέμιδος ήσαν ίσως και άλλα εν τοις πέριξ λί- τών άλλων άγίων ονόματα, και ούτω διαρκεί τδ
βινα άγάλματα έσχηματισμένα ή ομοίως τω χαλ- εθος μέχρι και τών καθ" ήμας χρόνων έν τάίς ά-
κω ή και άλλοιότερον, και έν έξ αυτών έσώΟη τδ γιογραφίαις της ημετέρας Ανατολικής εκκλησίας,
ήμέτερον, δπερ, και όπως έχει νυν τούς βραχίο- ενώ έν τάις τών Δυτικών, ώς οχι πολύ χρήσιμον,
νας, ούοέν κωλύει νά τδ ©αντασθώμεν ώς κρατούν εξέλιπε πρδ πολλοί) (**).
τ.ο~.ζ δάδας. ΈσώΟη δέ δμως έπιγεγραμμένον κατά Τδ δέ έπί τοΰ πίνακος ύπδ στοιχεΐον Β ρικρό-
•τον έπιχώριον τρόπον, και όχι καθώς μετέγραφε τά -
<>νομα ο περιηγητής,, δστις καθά έχομεν λόγους νά (*) Αιάφορόν τι είναι τά οτι <λ-/Α Ικ\ αναθημάτων άνα-
«ικάζωμεν έσυνείθιζε τάς μεταγοαοάς. Αλλά ταΰτα ^Ρ"Β1 έν *λαΤ'? "τώ3ε! 5 °"ς'ε!ς 2ν ή άνά0εΐ!ί· 'Ιί: λ· Χ'
* , , „ . «λ- „λ λ, έν τοις Ώοιι^ιΤ). (1. 0. Κ. τοΰ ΜαΙΙοΓ και ΟοδΙοιΊον, έν Β'.
μεν ουνατον να ένωσι και άλλως. Ο,τι οε νϋν , . , η . . , ,......,* ,,
1 '- _ μέρει τον αρ. V). — Διαφορον και το οτι επι ενός αγάλματος
ημείς μάλιστα Οεωροΰμεν έπιστασίας άξιον, είναι Αφροδίτη; (ίδε αότόΟ: Β. 275) άναγινώβ·χοντ« τά « &πο της έν
αύτη ή υπαρξις έπιγεγραμμένου θείου ονόματος Τρωάδι Αφροδίτης Μηνόφαντος έποίει ». ϊά δέ α 'Λθηνά είρη -
Χ ,ϊΐ,,ϊι ·- ι - - < νοαόοος » τά άναγινωικόμενα έπί τη; βάσεως Αθηνάς τίνος του
υ,.ο τω αγαλματι. Ισως ενομεν εν αυτω το πα- , 1 1 , 1 ' , . ,' .,, .. . ~
, „ , , -> <% , εν Βενετία Νανιανοϋ Μουσείου, ε/ουοης υψος Ο παλαιστών,
Λαιοτατον α,υ,α και ιχεγοι τοΟόε ιχοναοικον παοα- > . λι > ■ ■ ,;
ι Γ λΓ' ►"««β Γ'*Λ'·1" /.«.^^ οαίνοντα: ημιν δια πολλούς λογούς απόκρυφα, ει και ανυπο-
δείγμα τοιαύτης επιγραφής έπί λιθίνου άγάλμα- πτως αύτα δέχονται ο'ι αρχαιολόγοι. Ίδε ϋ. I. Ορ. 6833 μετά
τος λατρείας. Δέν δύναται τις, νομίζομεν, νά είπη, των «ορ«εβειμένων παλαιοτέρων βιβλίων, (ίίως τό βϊ-
>« ~ ι < -,' , «. Λ ' βλίον το3 Ρέοείηυάί, ΜοηυηιβηΙη Ρ«Ιορόηηε3Ϊίΐοα, I, ιι. 35.
οτι, επειόη των πλείστων αγαλμάτων τών θεών „ ,. , , . '
;ν. %, ,« , ,η .ν 11 οπεο ε/ει και η ενταύθα Ι'.Ονικη ριδλίοΟηχη.
οεν εσωύησαν τα σφελα^η τά βάθρα, διά τοΰτο δέν (**} Ίίί άνωτΕ'ρω, ω; κα: δλον ηϊτο τό άρθρον, ίσαν ζίη έν τη
εχομεν τάς επ' αύτών έπιγεγραμμένας ονομασίας· τοπογραφώ προς «τοιχ«οΟ<<η«ν, οτε ετοχεν άργά νά περιέλθω
διότι και ικανών δά θεοτήτων τά κάτω έσώθησαν, ε!ί " 3°·' φ«λλάδ:ον τοϋ Οο. «μου της άΡχ«Λο-
ι,-ιΛ > ·' η-, / μ η , γικη; έοη'χεοίδος Βερολίνου, τό εκδοθέν έν μη·/Ί Δεκεμδριφ του
α/.λ ανευ επιγραφών. Τητεον οε μάλλον, οτι μο- ΙβΖ ,Γϊ \Λ ] Ι, ' , ,·Λ ΓηΗ ΓπγΗ.κ «λ:
5 ^ ·· ' ' Γ 5 ™ ίο εν ω ειοομεν εκτετυπωμενον άρθρον του υαΓΙ (.1111111» περί
νον εν τοις λιαν παλαίοις χρόνοις Οά ήτο τδ έθος αδτο3 τοίτοο ϊ05 άγάλ;ιατος, όπερ, λέγει, «αότί,ς Λνεδρεν έν
τών επιγραφών, ότε ή τέχνη δΐά τήν νηπίότητά Αρκαδία τω 1870, άνεοκαμμένον ον πρό ένός περίπου έτους».
της αδυνατούσα νά χαρακτηρίζη ίκανώς τούς 'Αλλά ΧΡ6»00 ^ρέσεως ενομεν ήμεΐς άνωτέρ»
λ ," , ' ' , «, κ, άκοι£έ:τεοον. ]ϊ!κόνα ό ϋΐΐΐ'ΐίϋδ τοΰ άγάλαατος δέν έδημοτίευ-
«εους, εχρη-ε της τοιαύτης επικουρίας, έπειτα οε . .
7 _ Α' ' I* " *' βεν. II δε περιγοαφη αυτού και αι εικαοιαι εν ποΛλοις διαφ -
γενομένης προκοπής έν τη τέχνη, δλως έξελι- ροοβ: των ημετέρων. 0;. έπαίοντε; »ς κρίνωοι.
ναέκληφθη τοΰτο ώς άλλος τύπος περιττοσυλλαβος πεν (*). Έκ τών άλλοίων έργων τέχνης επί μέν
τοΰ Ίσοσυλλάβου Άγεμόνα και Ήγεμόνη. Το Ά- των έζωγραφημένων αγγείων άπ6 των παλαιοτά-
γεμόνα εΟρηται ήδη τρις έν έπιγραφαίς της δωρι- των χρόνων διετηρήθη μέχρι των ύστατων το έθος
κή'ς έν Λιβύη αποικίας Κυρήνης (ίδε 0. I. (ιΓ. της τών θειων ονομάτων επιγραφής, έν δέ τοις το-
5174, ΰ250, 5278) ώς όνομα γυναικός θνητής, ρευτικοΐς εργοις, έν άναγλύφοις, έν πίναξιν έζω-
Το Ήγεμόνη δε άναφέρουσι συγγραφείς ώς επί- γραοημένοις και έν τη τοιχογραφία, ώς ετι και
θετον της Αρτέμιδος και της Αφροδίτης· έτι δέ επί νομισμάτων και σφραγιδολίΟων, τά ονόματα
και μία των Χαρίτων παρ? Άθηναίοις έκαλεΐτο ου- τών θεών είναι όπωσοΰν σπάνια, νομίζω, κατά την
τως (ίδε τά χωρία έν τω Ρ&ρβ-ΒβΠδβΙβΓ λεξικώ παλαιοτέραν και την μέσην της τέχνης έποχήν.
τών κυρίων ονομάτων της Ελληνικής). Φαίνεται "Οτε δέ δλως παρήκμασεν ή τέχνη, έτιμήθη πάλιν
δε εις ημάς πιΟανώτατον, δτι ώς της Αρτέμιδος ' πολύ τδ παλαιδν έΟος, διότι, μά τδ ναί, ήσαν και
επίθετον ειν' έπιγεγραμμένον τδ ?Αγεμώ έν τω αναγκαιότατα», τότε αί έπιγραφαί· το'σον είχαν
ήμετέρω άγάλματι, διότι τά κατά τήν Μεγάλο- καταντήσει δυσδίάγνωστοί αί παριστανόμεναι μορ-
πολΐτίν χώραν της Αρκαδίας περιγοάοων δ Παυ- φαί δΐ' έλλειψιν φυσικότητος και χαρακτηρισμού,
σανίας ανάφερε: (8, 37, 1) α ήγεμόνης Αρτέμιδος Ουτω έπί τών πρώτων ήδη κυρίως Βυζαντινών νο-
ναδν και άγαλμα αύτής χαλκουν, έ'χον δάδας », μισμάτων παρά τάς εικόνας τοΰ Χρίστου και της
έν τω τεσσάρας σταδίους άπέχοντι τοΰ Άκακη- Παναγίας άναγινώσκομεν τό Εμμανουήλ και τά
βίου ίερω της Δεσποίνης. Της Ήγεμόνης ταύτης γνωστότατα 10 ΧΟ και ΜΡ ΘΥ, ώσαύτως και τά
Αρτέμιδος ήσαν ίσως και άλλα εν τοις πέριξ λί- τών άλλων άγίων ονόματα, και ούτω διαρκεί τδ
βινα άγάλματα έσχηματισμένα ή ομοίως τω χαλ- εθος μέχρι και τών καθ" ήμας χρόνων έν τάίς ά-
κω ή και άλλοιότερον, και έν έξ αυτών έσώΟη τδ γιογραφίαις της ημετέρας Ανατολικής εκκλησίας,
ήμέτερον, δπερ, και όπως έχει νυν τούς βραχίο- ενώ έν τάις τών Δυτικών, ώς οχι πολύ χρήσιμον,
νας, ούοέν κωλύει νά τδ ©αντασθώμεν ώς κρατούν εξέλιπε πρδ πολλοί) (**).
τ.ο~.ζ δάδας. ΈσώΟη δέ δμως έπιγεγραμμένον κατά Τδ δέ έπί τοΰ πίνακος ύπδ στοιχεΐον Β ρικρό-
•τον έπιχώριον τρόπον, και όχι καθώς μετέγραφε τά -
<>νομα ο περιηγητής,, δστις καθά έχομεν λόγους νά (*) Αιάφορόν τι είναι τά οτι <λ-/Α Ικ\ αναθημάτων άνα-
«ικάζωμεν έσυνείθιζε τάς μεταγοαοάς. Αλλά ταΰτα ^Ρ"Β1 έν *λαΤ'? "τώ3ε! 5 °"ς'ε!ς 2ν ή άνά0εΐ!ί· 'Ιί: λ· Χ'
* , , „ . «λ- „λ λ, έν τοις Ώοιι^ιΤ). (1. 0. Κ. τοΰ ΜαΙΙοΓ και ΟοδΙοιΊον, έν Β'.
μεν ουνατον να ένωσι και άλλως. Ο,τι οε νϋν , . , η . . , ,......,* ,,
1 '- _ μέρει τον αρ. V). — Διαφορον και το οτι επι ενός αγάλματος
ημείς μάλιστα Οεωροΰμεν έπιστασίας άξιον, είναι Αφροδίτη; (ίδε αότόΟ: Β. 275) άναγινώβ·χοντ« τά « &πο της έν
αύτη ή υπαρξις έπιγεγραμμένου θείου ονόματος Τρωάδι Αφροδίτης Μηνόφαντος έποίει ». ϊά δέ α 'Λθηνά είρη -
Χ ,ϊΐ,,ϊι ·- ι - - < νοαόοος » τά άναγινωικόμενα έπί τη; βάσεως Αθηνάς τίνος του
υ,.ο τω αγαλματι. Ισως ενομεν εν αυτω το πα- , 1 1 , 1 ' , . ,' .,, .. . ~
, „ , , -> <% , εν Βενετία Νανιανοϋ Μουσείου, ε/ουοης υψος Ο παλαιστών,
Λαιοτατον α,υ,α και ιχεγοι τοΟόε ιχοναοικον παοα- > . λι > ■ ■ ,;
ι Γ λΓ' ►"««β Γ'*Λ'·1" /.«.^^ οαίνοντα: ημιν δια πολλούς λογούς απόκρυφα, ει και ανυπο-
δείγμα τοιαύτης επιγραφής έπί λιθίνου άγάλμα- πτως αύτα δέχονται ο'ι αρχαιολόγοι. Ίδε ϋ. I. Ορ. 6833 μετά
τος λατρείας. Δέν δύναται τις, νομίζομεν, νά είπη, των «ορ«εβειμένων παλαιοτέρων βιβλίων, (ίίως τό βϊ-
>« ~ ι < -,' , «. Λ ' βλίον το3 Ρέοείηυάί, ΜοηυηιβηΙη Ρ«Ιορόηηε3Ϊίΐοα, I, ιι. 35.
οτι, επειόη των πλείστων αγαλμάτων τών θεών „ ,. , , . '
;ν. %, ,« , ,η .ν 11 οπεο ε/ει και η ενταύθα Ι'.Ονικη ριδλίοΟηχη.
οεν εσωύησαν τα σφελα^η τά βάθρα, διά τοΰτο δέν (**} Ίίί άνωτΕ'ρω, ω; κα: δλον ηϊτο τό άρθρον, ίσαν ζίη έν τη
εχομεν τάς επ' αύτών έπιγεγραμμένας ονομασίας· τοπογραφώ προς «τοιχ«οΟ<<η«ν, οτε ετοχεν άργά νά περιέλθω
διότι και ικανών δά θεοτήτων τά κάτω έσώθησαν, ε!ί " 3°·' φ«λλάδ:ον τοϋ Οο. «μου της άΡχ«Λο-
ι,-ιΛ > ·' η-, / μ η , γικη; έοη'χεοίδος Βερολίνου, τό εκδοθέν έν μη·/Ί Δεκεμδριφ του
α/.λ ανευ επιγραφών. Τητεον οε μάλλον, οτι μο- ΙβΖ ,Γϊ \Λ ] Ι, ' , ,·Λ ΓηΗ ΓπγΗ.κ «λ:
5 ^ ·· ' ' Γ 5 ™ ίο εν ω ειοομεν εκτετυπωμενον άρθρον του υαΓΙ (.1111111» περί
νον εν τοις λιαν παλαίοις χρόνοις Οά ήτο τδ έθος αδτο3 τοίτοο ϊ05 άγάλ;ιατος, όπερ, λέγει, «αότί,ς Λνεδρεν έν
τών επιγραφών, ότε ή τέχνη δΐά τήν νηπίότητά Αρκαδία τω 1870, άνεοκαμμένον ον πρό ένός περίπου έτους».
της αδυνατούσα νά χαρακτηρίζη ίκανώς τούς 'Αλλά ΧΡ6»00 ^ρέσεως ενομεν ήμεΐς άνωτέρ»
λ ," , ' ' , «, κ, άκοι£έ:τεοον. ]ϊ!κόνα ό ϋΐΐΐ'ΐίϋδ τοΰ άγάλαατος δέν έδημοτίευ-
«εους, εχρη-ε της τοιαύτης επικουρίας, έπειτα οε . .
7 _ Α' ' I* " *' βεν. II δε περιγοαφη αυτού και αι εικαοιαι εν ποΛλοις διαφ -
γενομένης προκοπής έν τη τέχνη, δλως έξελι- ροοβ: των ημετέρων. 0;. έπαίοντε; »ς κρίνωοι.