Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Archaiologikē ephēmeris: periodikon tēs en Athēnais Archaiologikēs Hetaireias (1910)

7

ΕΠ1ΓΡΑΦΑΙ ΕΚ ΤΗΣ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΑΓΟΡΑΣ

8

σεως ήσχολοΰντο \ δια τούτο νομίζω ότι ούδεις
λόγος πιθανότητος συντρέχει νά παραδεχθώμεν
συνεδρίαν των νομοθετών έκεϊ 2. Τουναντίον δε καϊ
εις το περιεχόμενον της επιγραφής αποβλέπων,
παρατηρώ ότι περί ίεροΰ θέματος προκειμένου, οίον
βεβαίως και το περί της άπαρχής προς τοΰς έν
Έλευσΐνι θεούς ήτο, άρμοδιώτατος τόπος έδρας
τών νομοθετών ήτο το διονυσιακόν τέμενος.

Γα ονόματα του τε έπιστάτου τών προέδρων τών
νομοθετών και τοΰ ρήτορος δεν είναι δυνατόν νά
έξακριβωθώσι. Περϊ νομοθεσίας εν τε ταϊς Αθή-
ναις και έν άλλαις πόλεσι του Ελληνικού" κόσμου
ουδέν σχεδόν υπάρχει ίνα προστεθή εις ήδη γνω-
στά πορίσματα3, άλλα ώς προς την λέξιν αύτήν
νομοθέτης παρατηρώ οία βραχέων δτι έν έσχάτοις
Έλλην. χρόνοις φαίνεται μεταπεσοΟσα εις άπλουν
τίτλον, ο'στις έφέρετο ύπο αξιόλογων άνδρών, άπε-
νέμετο δε πιθανώς και διά ψηφίσματος ιδ. ΟΙΟ
2777 Ασίας άρχιερή, νομοΦέτην, γυμνασίαρχον
δι αιώνος τον εύεργέτην ή πατρίς (βοοά\νϊη παρά
δΙθΠ'βίΙ, Ρ&ρβΓ8 ο£ ίΐιβ ΑιηβΓ. δοΐιοοΐ Άί Αίΐιβηδ
I, 1882-83 σ. 57). Εδρον δέ και έν Αττική επι-
γραφή του 61 μ. Χρ. 1(3 III, 1085 «ίερέ(ως)
Αηλίου Απόλλωνος και επιμελητού της ιεράς Δή-

1 Πρβλ. Γίλβερτ-Πολίτην έ'νθ' άν.

2 Προς 6έ τούτοις τότε Γσως θά ητο γεγραμμένον έΜ Πειραιεΐ.

8 Περί της συγκροτήσεως τοΰ νομοθετικού δικαστηρίου και της ερ-
γασίας αύτοϋ πρβλ. πλην της ΐΒίας πραγματείας τοΰ 8θ1ΐΟθ11, ΙΪΙίθΓ

3ίίΪ8θ1ΐθ 6β8θίζ§θΙ)υιι§ έν 8 Β β3}τ. Α1ί3άβιιιϊβ 1886 I 86 χέ.

και τών έν τοις 'Εγχειριδίυις εκτεθειμένων και την τελευταίαν διά-

ληψιν τοΰ 03Ϊ11βπΐ6Γ έν Όβ.Γβιη1οβτ§-83§Ηο, ΌϊοίίοηηΗΪΓβ IV,

I (1905) έν λ Νοίηοί σ. 99.— Αλλοία βεβαίως είναι ή έκτος τών
Αθηνών εν τισι πο'λεσι της κυρίως Ελλάδος (πρβλ τελευταΐον Έφ.
Αρχ.1908 σ. 174) και της Μ. Ασίας έν τοις μετ' Αλε'ξανδρον δστέ-
ροις χρόνοις αναφαινομένη νομοθετική ή και απλώς τών νέων νομών
καταγωριστική άρχή τών νομογράφων. Εις τα ΰπό τοΰ 8\νθΙ)0(ΐ3
ΟηβοΙί. νο1ΐ£8ΐ)θ8θ1ΐ1ύ88θ σ. 236 έ. καταλεγόμενα παραδείγματα
προστίθενται νΰν και τά Ο. ΚβΓΠ, ϋϊβ ΙηβοΙίΓΪίΙβη νοη Μ&§ηβ-
813 3. Μ. άρ. 38 Μεγαλοπόλεως, μετά τό 207 π. Χ.·— άρ. 34 κοι-
νού Φωκέων' — άρ. 54 Κνίδου. Περί δε τών Πατάρων της Λυ/.ίας
διδάσκει επιγραφή παρά Ηϊοΐίβ, «Ιθ11Γη3ΐ ΟΪ ΗβΙΙβΠΪΟ 8ΐυάίβ3 Χ

σ. 76 άρ. 28 πρβλ. καί Εοιι§6Γ68, ϋβ Ι^όϊογιιπι Οοιηιηιιηϊ
(Ρ3ΓΪ8 18981 α. 31.

Ιδία δε περί ιερών νόμων προκειμένου άνετίθετο έκτάκτως εις άν-
δρας έπι^ανεΐς και ειδήμονας τών πραγμάτων ή έκπόνησις τών νόμων
τούτων, έχομεν δέ περί μεν τών Αθηνών τό παράδειγμα της εις τό
Άμφιάρειον αναφερομένη; νομοθεσίας ('Εφ. Αρ"/. 1890), περί δέ της
Σάμου τήν έπιγραφήν έν Αίΐΐ. Μίΐΐ. Χ, 32.

Εις άλλην ωσαύτως ταξιν άνήκουσιν α'ι επί συλλυσεσ:ν ή συνοικι-
σμούς γενόμεναι νομοθεσίαι "Ολως δέ διάφοροι πασών τών νομοθε-
σιών είναι αί έν άρχαιοτέροις χρόνοις δφ' ένος ή καί πλειύνων άνδρών
συντελεσθεΐσαι καθολικοίτεραι νομοθεσίαι αί ένέ/ουσαι τήν πρόθεσιν
άνασυντάξεως της πολιτείας.

λου και άρχιερέως του οίκου τών Σεβαστών και
άριστου τών Ελλήνων και νομοθέτου Τιβερ[ίου]
Κλαυδίου Νουίου έ[ξ] Οίου. — Προς τούτοις έτε-
ρον παράδειγμα παρέχει ή έκ Δήλου έπιγραφή τών
χρονών του Άδ ριανοΰ Βυ.11. ΟοΓΓθδρ. ΗθΙΙ. XXII
1899 σ. 85 «ό ιερεύς τοΰ Δηλίου Απόλλωνος διά
βίου και νομοϋέτης Μάρκος "Αννιος Πυθόδωρος
κλπ.». Δεν θά είναι δ' ό'μως άπλή σύμπτωσις οτι
δύο ιερείς του Δηλίου Απόλλωνος φέρουσι τήν
προσωνυμίαν τοΰ νομοθέτου. Ισως πρόκειται περί
ιερέων πραγματικώς νομοθετησάντων εις τό ιερόν.
Ώς τίτλος δέ πρέπει νά έκληφθή ή λέςΊς καί έν τή
έπιγραφή Οοΐΐίΐζ 8601 232, 5, ενθα ό υιός τοΰ
φιλοσόφου Λεσβώνακτος, ό μέγιστον έν Μυτιλήνη
τιμηθείς Ποτάμων καλείται νομοϋέτης 1. Ό Κ&ίβθΐ
Ερίαβπι. Ερί£ΐ·. II ρ. 11 εικάζει δτι ό Ποτάμων
εδρασεν ώς διαιτητή; κατά τινα πολιτικήν στάσιν
έν Μυτιλήνη, διό καϊ έλαβε τον τίτλον. Άλλά τοΰτο
δέν μοι φαίνεται ή μόνη αναγκαία προυπόθεσις προς
άπονομήν τοΰ τίτλου.—Τό παρά Κ&1Ή83Υ, <ΙοιΐΓη
ο£ ΗθΙΙ. 81. IV 1883 σ. 419 άρ. 33, ές Ίεροχά-
ρακος της Φρυγίας ψήφισμα τοΰ έτους 314 μ. Χ.
έν στ. 22".' παρέχει κατά τήν άνάγνωσιν τοΰ έκδο-
του νομο·&έ\τη ς . . . ., άλλά νομίζω δτι προΦ.ανώς
πρέπει εκεί νά άναγνωσθή νομοΰετήσαντα, ούτω δέ
καϊ το έν τή πλευρά III της έπιγραφής άπαντών
«άρχιερΐς όμάδελφοι Διογάς κ' Έπιτύγχανος σω-
τήοες πατοίόο; νοαοθέτε» ίσως άναΐέοεται μάλ-

ί I ^ 1-1 Ί ι I Γ

λον εις πραγματικήν νομοθετικήν δράσιν τών περί
ών Ό λόγος άνδρών. — Αλλως έν μεταφορική έν-
νοια κείται ή λέξις έν τω εις Τιβέριον Κλαύδιον
Νείκασιν έπαινετικώ ψηφίσματι της Άσσου (δΙθΓ-
Γθίί, Ρ&ρθΓδ σ 55 άρ. 28, νΰν και έν Ιπβογ. Ογ.
&ά Γβ8 Κοπι. ρβΓί. IV, I. 259" πρβλ. καϊ Ιλθοθ-
η&πι δΙ,&βάίβνβΓννδΙΙαη^ σ. 288 άρ. 7), ενθα λέ
γεται δτι ό Νείκασις « και τή σήμερον ήμέρα βε-
βούληται νομοθέτης εις τον αιώνα καταστήναι της
κοινής εύεργεσίας». Τήν πιθανήν έρμηνείαν τοΰ
δίθΓΓΘίί «ίο οβοοίΏβ Ά 1&\ν§ϊνβΓ ϊ. θ. 9. πιοάβΐ
ίοΓ &11 ίΐπΐθ Ιο οπγ ραΜΐο ββηβί&οΙοΓδ» ούχϊ ευ-
λόγως άθετεΐ ό βοοάλνϊη παρά δίβη'θίί. Ό Νεί-
κασις ύπήρξεν άρχων κατά το ετος έκεΐνο, φαίνε-

1 Περί τοΰ Ποτάμωνος καί τών εις αυτόν τιμών ίδε καί Νθ\νίΟΠ
ΙηδΟΓ. Βπί. ΜΐΙΒβΙΙΠΙ II ρ. 48 Ν" 211. 212 μετά τών έκεϊ πα-
ραπομπών. Αί έιιγ^αφαί δέ ευρίσκονται νΰν καί έν ΙηβΟΓ. §Γ. 3(1
ΓΘ8 ΚΟΠΙ. ρβΓίϊη. IV, 25, 26-33 ένθα καί σ/ετικαί παρα-ομπαί.