DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: Mykēnaïkoi taphoi en Aiginēi kai en Thēbais
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13159#0118
215
Μυκηναϊκοί τάφοι: β) έν Θήβαις ύπό Ά. Α. Κεραμοπονλλον.
216
ώστε αφειδώς νά δαπανηθώσιν οί μικροί πόροι, ους
διέθετον, εις τήν έκκαθάρισιν τοΟ δρόμου αύτοΟ.
Μέρος όμως, το πρΌ του στομίου, άνέσκαψα εύρων
προ αύτοΟ εις μικρόν βάθος σκελετόν άνθρωπου ■.
Είνε πιθανόν ότι οί νεκροί ούτοι οί έν τοις δρόμοις
θαπτόμενοι άνή/.ουσιν εις το γένος, εις δ άνήκον οί
τάφοι' έθάπτοντο δ' έν τοις δρόμοις, έπειδή έν τψ
θαλάμω υπήρχε προσφάτως τεθαμμένος νεκρός,
όστις παρείχε πρόσκομμα εις τήν διάνοιξιν τοΟ θα-
λάμου και τήν έν αύτώ διατριβήν κατά τήν έναπό-
θεσιν τών νέων νεκρών. Εινε πιθανόν προσέτι δτι
τούτων τών νεκρών τα όστα έναπετίθεντο έν σωρώ
έπειτα έν τοις έν τω θαλάμω βόθροις ή έπί τοΟ δα-
πέδου (δρα άνω σ. 185-6,192). Έν τοιαύτη περι-
πτώσει οί έν τοις δρόμοις τεθαμμένοι νεκροί είνε
οί τελευταίοι ταφέντες καϊ έπομένως τά κτερίσματα
τά δοθέντα τούτοις τοϊς νεκροϊς είνε τά νεώτατα
πάντων τών έν τω θαλάμω άποκειμένων, δπερ είνε
σπουδαϊον, άν μάλιστα ή διάρκεια της χρησιμοποι-
ήσεως του τάφου ύπήρξε μακρά. Παρά τον ειρη-
μένον σκελετόν του θηβαϊκό0 τάφου εύρον συντε-
τριμμένον έτερόστομον άμφορίσκον (είκ. 11), θά
Είκών 11. 'Εζερόστομος άμφορίακος.
φανή δε κατωτέρω, ότι τά αγγεία τά εντός του
τάφου ευρεθέντα είνε βαθμηδόν αρχαιότερα. Ό
άμφορίσκος ούτος φέρει έπί του ώμου κόσμημα,
όπερ είνε απόγονος του φυτοΟ του εικονιζόμενου
έπί αγγείου της οικίας τοΟ Κάδμου 2, εύρηται δε
ό'μοιον έπί άγγείων της Αϊγίνης3.
Ο έν τω δρόμω τεθαμμένος νεκρός 4 δεικνύει
1 Πρβ. Τσοόνταν Άρχ.'Εφ. 1888, 130. Μνκήναι 116. δοΚτίοΙί-
ΙιαΓάί 8ΰΜ. Αηβρταϋ. 331. νοΙΙ^Γ&ίί ΒΟΗ 1904, 370.
2 Αρχ. Έψ. 1909 πίν, 3, 10.
3 Πρβ. Ινταϋθα πίν. 4, 12- 5, 3.
* Πρβ. κτερίσματα Άρχ.'Εφ. 1888, 125 και νεκρούς σ. 130, 142.
δτι ήδη κατά τους μυκηναϊκούς χρόνους ό δρόμος
του τάφου ήτο κεχωσμένος, ώς θά συνέβαινεν εις
πάντας βεβαίως τους δρόμους τών παρομοίων τά-
φων π λήν ίσως τών εν Μυκήναις και Όρχομενώ
μεγαλοπρεπών θολωτών , οί'τινες (ύρουρού^.ινοι ,
ύπό ηγεμονικής προστασίας, έφ' όσον έφρουροΰντο
ούτω, και ύπό της προς τους ήρωας βασιλείς ευ-
σέβειας τοΟ λαου, ήδύναντο νά έπιδεικνύωσι τάς
μεγαλοπρεπείς εισόδους αύτών, κατασκευασθείσας
βεβαίως ουχί ίνα κρύπτωνται ύπό γήν *αί ύπό-
κεινται εις τον ένδεχόμενον κίνδυνον τής σκαπάνης,
όσάκις.θά έγίνετο ανάγκη νά άνασκαφώσι προς ενα-
πόθεσιν νέου τινός νεκρού έν τω θαλάμω .
Τό στόμιον τοΟ τάφου ήτο άποτετειχισμένον οιά
τοί/ου έκ μεγάλων λίθων άργών μέχρις ΰψ.1'30"
ήτο δμως ό τοίχος ούτος ύψηλότερος, διότι παρ'αύ-
τον έντός τοΰ θαλάμου ευρέθησαν και άλλοι λίθοι,
καταπεσόντες προφανώς, δτε κατέπεσεν ή όροφή
(ύψος αυτής άπό του δαπέδου τοΟ θαλάμου 2'50)
και τό ύπέρθυρον μέρος τοΟ τάφου.
Παρά τό τοίχωμα τοΰ θαλάμου δεξιά τής εισόδου
ευρέθησαν έν τάξει παρ' άλληλα δύο κρανία συντε-
τριμμένα, άλλα δε μέρη σκελετών ήσαν άτάκτως
έσκορπισμένα ένταΰθα και περαιτέρω προς τό έσω-
τερικόν τοΰ θαλάμου. Αγγεία δεν εύρέθησαν περί
τον χώρον τών κρανίων, ούδέ συντρίμματα αύτών.
Παρά τον τοΐ/ον δμως του στομίου ευρέθησαν αγ-
γεία συντετριμμένα, τινά άποτελοΟντα οιονεί φω-
λεάς ομογενών θραυσμάτων. Ενός τά συντρίμ-
ματα άπετέλουν ενα σωρον μετ' άμμου πληρούσης
ποτέ βεβαίως τό άγγεΐον, άκέραιον όν. Δύο έτερα
ήσαν ασφαλώς πλήρη τέφρας, ήτις εύρέθη ή προσ-
κεκολλημένη κατ' όγκους εις τά έσωτερικά τοι/ώ-
ματα τών θραυσμάτων ή εντελώς πλησίον κεχυ-
μένη (πρβ. άνω σ. 206). Ουδέν πολύτιμον πράγμα
εύρέθη έπί τοΰ δαπέδου τοΟ θαλάμου έν γένει πλήν
συντετριμμένων άγγείων.
Προφανώς ό τάφος ήτο σεσυλημένος, ή δε σύ-
λησις εγένετο πάντως δι' οπής άνοι^θείσης εις τό
λεπτότατον μέρος τών τοιχωμάτων του τάφου,
ύπέρ τό ύπέρθυρον, άγνωστον πότε 2.Ότι δέν εϊσήλ-
1 Πρβ. Τσούνταν 'Λρχ. Έψ. 1888, 122 σημ., 127. 1889, 138.
1891, 3, 6. Μνκήναι. 139, 151. Στάην Αρχ.'Εφ. 1895, 218-9.
νο1ΐ£Γ3ί£ I. ά. 367.
2 "Οτι ^ν 'Ρωμαϊκοϊς χρονοις Ιγίνοντο συλήσεις τοιούτων τάφων,
λέγει ό Εν3Π8 ΡτβΜβί. ΙΟΐϊΐΙιΒ 27. Ό Τσοΰντας δέ ..Μνκήναι
Μυκηναϊκοί τάφοι: β) έν Θήβαις ύπό Ά. Α. Κεραμοπονλλον.
216
ώστε αφειδώς νά δαπανηθώσιν οί μικροί πόροι, ους
διέθετον, εις τήν έκκαθάρισιν τοΟ δρόμου αύτοΟ.
Μέρος όμως, το πρΌ του στομίου, άνέσκαψα εύρων
προ αύτοΟ εις μικρόν βάθος σκελετόν άνθρωπου ■.
Είνε πιθανόν ότι οί νεκροί ούτοι οί έν τοις δρόμοις
θαπτόμενοι άνή/.ουσιν εις το γένος, εις δ άνήκον οί
τάφοι' έθάπτοντο δ' έν τοις δρόμοις, έπειδή έν τψ
θαλάμω υπήρχε προσφάτως τεθαμμένος νεκρός,
όστις παρείχε πρόσκομμα εις τήν διάνοιξιν τοΟ θα-
λάμου και τήν έν αύτώ διατριβήν κατά τήν έναπό-
θεσιν τών νέων νεκρών. Εινε πιθανόν προσέτι δτι
τούτων τών νεκρών τα όστα έναπετίθεντο έν σωρώ
έπειτα έν τοις έν τω θαλάμω βόθροις ή έπί τοΟ δα-
πέδου (δρα άνω σ. 185-6,192). Έν τοιαύτη περι-
πτώσει οί έν τοις δρόμοις τεθαμμένοι νεκροί είνε
οί τελευταίοι ταφέντες καϊ έπομένως τά κτερίσματα
τά δοθέντα τούτοις τοϊς νεκροϊς είνε τά νεώτατα
πάντων τών έν τω θαλάμω άποκειμένων, δπερ είνε
σπουδαϊον, άν μάλιστα ή διάρκεια της χρησιμοποι-
ήσεως του τάφου ύπήρξε μακρά. Παρά τον ειρη-
μένον σκελετόν του θηβαϊκό0 τάφου εύρον συντε-
τριμμένον έτερόστομον άμφορίσκον (είκ. 11), θά
Είκών 11. 'Εζερόστομος άμφορίακος.
φανή δε κατωτέρω, ότι τά αγγεία τά εντός του
τάφου ευρεθέντα είνε βαθμηδόν αρχαιότερα. Ό
άμφορίσκος ούτος φέρει έπί του ώμου κόσμημα,
όπερ είνε απόγονος του φυτοΟ του εικονιζόμενου
έπί αγγείου της οικίας τοΟ Κάδμου 2, εύρηται δε
ό'μοιον έπί άγγείων της Αϊγίνης3.
Ο έν τω δρόμω τεθαμμένος νεκρός 4 δεικνύει
1 Πρβ. Τσοόνταν Άρχ.'Εφ. 1888, 130. Μνκήναι 116. δοΚτίοΙί-
ΙιαΓάί 8ΰΜ. Αηβρταϋ. 331. νοΙΙ^Γ&ίί ΒΟΗ 1904, 370.
2 Αρχ. Έψ. 1909 πίν, 3, 10.
3 Πρβ. Ινταϋθα πίν. 4, 12- 5, 3.
* Πρβ. κτερίσματα Άρχ.'Εφ. 1888, 125 και νεκρούς σ. 130, 142.
δτι ήδη κατά τους μυκηναϊκούς χρόνους ό δρόμος
του τάφου ήτο κεχωσμένος, ώς θά συνέβαινεν εις
πάντας βεβαίως τους δρόμους τών παρομοίων τά-
φων π λήν ίσως τών εν Μυκήναις και Όρχομενώ
μεγαλοπρεπών θολωτών , οί'τινες (ύρουρού^.ινοι ,
ύπό ηγεμονικής προστασίας, έφ' όσον έφρουροΰντο
ούτω, και ύπό της προς τους ήρωας βασιλείς ευ-
σέβειας τοΟ λαου, ήδύναντο νά έπιδεικνύωσι τάς
μεγαλοπρεπείς εισόδους αύτών, κατασκευασθείσας
βεβαίως ουχί ίνα κρύπτωνται ύπό γήν *αί ύπό-
κεινται εις τον ένδεχόμενον κίνδυνον τής σκαπάνης,
όσάκις.θά έγίνετο ανάγκη νά άνασκαφώσι προς ενα-
πόθεσιν νέου τινός νεκρού έν τω θαλάμω .
Τό στόμιον τοΟ τάφου ήτο άποτετειχισμένον οιά
τοί/ου έκ μεγάλων λίθων άργών μέχρις ΰψ.1'30"
ήτο δμως ό τοίχος ούτος ύψηλότερος, διότι παρ'αύ-
τον έντός τοΰ θαλάμου ευρέθησαν και άλλοι λίθοι,
καταπεσόντες προφανώς, δτε κατέπεσεν ή όροφή
(ύψος αυτής άπό του δαπέδου τοΟ θαλάμου 2'50)
και τό ύπέρθυρον μέρος τοΟ τάφου.
Παρά τό τοίχωμα τοΰ θαλάμου δεξιά τής εισόδου
ευρέθησαν έν τάξει παρ' άλληλα δύο κρανία συντε-
τριμμένα, άλλα δε μέρη σκελετών ήσαν άτάκτως
έσκορπισμένα ένταΰθα και περαιτέρω προς τό έσω-
τερικόν τοΰ θαλάμου. Αγγεία δεν εύρέθησαν περί
τον χώρον τών κρανίων, ούδέ συντρίμματα αύτών.
Παρά τον τοΐ/ον δμως του στομίου ευρέθησαν αγ-
γεία συντετριμμένα, τινά άποτελοΟντα οιονεί φω-
λεάς ομογενών θραυσμάτων. Ενός τά συντρίμ-
ματα άπετέλουν ενα σωρον μετ' άμμου πληρούσης
ποτέ βεβαίως τό άγγεΐον, άκέραιον όν. Δύο έτερα
ήσαν ασφαλώς πλήρη τέφρας, ήτις εύρέθη ή προσ-
κεκολλημένη κατ' όγκους εις τά έσωτερικά τοι/ώ-
ματα τών θραυσμάτων ή εντελώς πλησίον κεχυ-
μένη (πρβ. άνω σ. 206). Ουδέν πολύτιμον πράγμα
εύρέθη έπί τοΰ δαπέδου τοΟ θαλάμου έν γένει πλήν
συντετριμμένων άγγείων.
Προφανώς ό τάφος ήτο σεσυλημένος, ή δε σύ-
λησις εγένετο πάντως δι' οπής άνοι^θείσης εις τό
λεπτότατον μέρος τών τοιχωμάτων του τάφου,
ύπέρ τό ύπέρθυρον, άγνωστον πότε 2.Ότι δέν εϊσήλ-
1 Πρβ. Τσούνταν 'Λρχ. Έψ. 1888, 122 σημ., 127. 1889, 138.
1891, 3, 6. Μνκήναι. 139, 151. Στάην Αρχ.'Εφ. 1895, 218-9.
νο1ΐ£Γ3ί£ I. ά. 367.
2 "Οτι ^ν 'Ρωμαϊκοϊς χρονοις Ιγίνοντο συλήσεις τοιούτων τάφων,
λέγει ό Εν3Π8 ΡτβΜβί. ΙΟΐϊΐΙιΒ 27. Ό Τσοΰντας δέ ..Μνκήναι