DOI Artikel:
Sborōnos, Iōannēs N.: Praxitelous: Dēmētēr, Korē kai Iakchos ek Athēnais
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13160#0053
Πραξιτέλους: Δημήτηρ, Κόρη και Ιακχος έν Ά&ήναις' υπό I. Σβορώνου.
43
Εικών 1 Σαρκοφάγος εκ ΤόΤΤ-6 Νονα
ρ.εΐα ταΰτα (σαρκοφάγοι ή οστεοοόχοι κάλπαι) πε-
ριέκλειον τά λείψανα.
Αριστερά της έν λόγω παραστάσεως εχομεν
τους θεοΰς της Έλευσινιακής μυστικής τριάδος,
Δήμητρα, Κόρην και Ίακχον, ών όπισθεν, εις το
βάθος της εικόνος, ίστανται'δύο άλλαι μορφαΐ — αί
γνωσταί δύο ίεροφάντιδες τών'Ελευσινιακών μυστη-
ρίων.— Δεξιά δέ αύτών εχομεν έτέραν τριάδα άπο-
τελουμένην εκ του πρώτου μυθολογικού ίεροφάν-
του των Ελευσίνιων μυστηρίων Εύμόλπου, ίερουρ-
γοΰντος μεταξύ μνστου καθαιρομένου, κεκαλυμμέ-
νου καθήμενου έπι θρόνου έφ'ού το μυστικόν Διός
κωδιον, και νεαρού θεοΟ νεβρίδα περιβεβλημένου,
λαμπάδα φέροντος έν τη αριστερά, κάνθαρον δι'ου
σπένδει έν τη δεξιά, προφανώς του Βάκχου.
Ώς είπομεν, ή δμοιότης της κεφαλής τοϋ' Ίάκ-
'/ου της σαρκοφάγου ταύτης προς τάς λεγομένας
κεφάλας του Εύβουλέως είναι τηλικαύτη, ώστε ό
έκδοτης τοΟ μνημείου δρθώς θεωρεί αυτό ώς απο-
τελούν έπικύρωσιν άπροσδόκητον της γνώμης μου,
άπροοδόκητον δέ κατ αυτόν, διότι την γνώμην μου
έστήριξα κυρίως έπϊ νομισματικών δεδομένων, άτινα
αυτός και προ αύτοΟ άλλοι αρχαιολόγοι άλλως έξε-
τίμησαν ή εγώ, ό έκ μακράς πείρας γνωρίζων τό
πασίγνωστον άλλως τε πράγμα, ότι ή μαρτυρία
τοΟ άπλουστέρου αρχαίου νομίσματος είναι σχε-
δόν πάντοτε ανωτέρα της σοφίας δλων ήμών τών
συγχρόνων.
Βεβαιωθέντος ούτω δια τοΟ μνημείου τούτου οτι
αί άληθώς Πραξιτελείου τεχνοτροπίας κεφαλαι αύ-
ται του λεγομένου Εύβουλέως είναι κεφαλαι Ιάκ-
χου, τίθεται άφ έαυτου άμέσως τό ζήτημα, μήτοι
είναι δυνατή ή ταύτισις της έξ Έλευσϊνος ώραίας
κεφαλής, κατ' άκολουθίαν δέ κα'ι της έπί της νέας
σαρκοφάγου Έλευσινιακής τριάδος, δηλαδή της
Δήμητρος, Κόρης και του δαδα έχοντος Ιάκχου,
προς το μόνον έκ τών άρχαίων πηγών γνωστόν
ήμΐν σύμπλεγμα τών τριών τούτων θεών, ήτοι το
έν τω Ίακχείω τών Αθηνών σύμπλεγμα τοΟ Πρα-
ξιτέλους, περί οδ είπομεν προηγουμένως;
Βεβαίως ή σαφής και παρά πάντων νυν δικαίως
άναγνωριζομένη Πραξιτέλειος τέχνη της εξ Έλευ-
σϊνος κεφαλής ταύτης του Ιάκχου είνε ισχυρά
έ'νδειξις ύπέρ της τοιαύτης ύποθέσεως" άλλα τούτο
μόνον δεν αρκεί ίνα τις άποφανθή μετά τίνος πε-
ποιθήσεως ύπέρ τοΟ όρθοΟ της γνώμης ταύτης,
διότι άφ'ένός μεν άγνοοΟμεν τήν στάσιν τών αγαλ-
μάτων του συμπλέγματος τοΟ Πραξιτέλους, άφ έ-
τέρου δέ ή έπ'ι της σαρκοφάγου τοΟ Τοιτβ Νονα
έλευσινιακή τριάς άντεγράφη μέν βεβαίως έκ πρω-
τοτύπων της κλασσικής τέχνης αγαλμάτων, ύφί-
σταται όμως έπί τών παραλλήλων συγγενών μνη-
43
Εικών 1 Σαρκοφάγος εκ ΤόΤΤ-6 Νονα
ρ.εΐα ταΰτα (σαρκοφάγοι ή οστεοοόχοι κάλπαι) πε-
ριέκλειον τά λείψανα.
Αριστερά της έν λόγω παραστάσεως εχομεν
τους θεοΰς της Έλευσινιακής μυστικής τριάδος,
Δήμητρα, Κόρην και Ίακχον, ών όπισθεν, εις το
βάθος της εικόνος, ίστανται'δύο άλλαι μορφαΐ — αί
γνωσταί δύο ίεροφάντιδες τών'Ελευσινιακών μυστη-
ρίων.— Δεξιά δέ αύτών εχομεν έτέραν τριάδα άπο-
τελουμένην εκ του πρώτου μυθολογικού ίεροφάν-
του των Ελευσίνιων μυστηρίων Εύμόλπου, ίερουρ-
γοΰντος μεταξύ μνστου καθαιρομένου, κεκαλυμμέ-
νου καθήμενου έπι θρόνου έφ'ού το μυστικόν Διός
κωδιον, και νεαρού θεοΟ νεβρίδα περιβεβλημένου,
λαμπάδα φέροντος έν τη αριστερά, κάνθαρον δι'ου
σπένδει έν τη δεξιά, προφανώς του Βάκχου.
Ώς είπομεν, ή δμοιότης της κεφαλής τοϋ' Ίάκ-
'/ου της σαρκοφάγου ταύτης προς τάς λεγομένας
κεφάλας του Εύβουλέως είναι τηλικαύτη, ώστε ό
έκδοτης τοΟ μνημείου δρθώς θεωρεί αυτό ώς απο-
τελούν έπικύρωσιν άπροσδόκητον της γνώμης μου,
άπροοδόκητον δέ κατ αυτόν, διότι την γνώμην μου
έστήριξα κυρίως έπϊ νομισματικών δεδομένων, άτινα
αυτός και προ αύτοΟ άλλοι αρχαιολόγοι άλλως έξε-
τίμησαν ή εγώ, ό έκ μακράς πείρας γνωρίζων τό
πασίγνωστον άλλως τε πράγμα, ότι ή μαρτυρία
τοΟ άπλουστέρου αρχαίου νομίσματος είναι σχε-
δόν πάντοτε ανωτέρα της σοφίας δλων ήμών τών
συγχρόνων.
Βεβαιωθέντος ούτω δια τοΟ μνημείου τούτου οτι
αί άληθώς Πραξιτελείου τεχνοτροπίας κεφαλαι αύ-
ται του λεγομένου Εύβουλέως είναι κεφαλαι Ιάκ-
χου, τίθεται άφ έαυτου άμέσως τό ζήτημα, μήτοι
είναι δυνατή ή ταύτισις της έξ Έλευσϊνος ώραίας
κεφαλής, κατ' άκολουθίαν δέ κα'ι της έπί της νέας
σαρκοφάγου Έλευσινιακής τριάδος, δηλαδή της
Δήμητρος, Κόρης και του δαδα έχοντος Ιάκχου,
προς το μόνον έκ τών άρχαίων πηγών γνωστόν
ήμΐν σύμπλεγμα τών τριών τούτων θεών, ήτοι το
έν τω Ίακχείω τών Αθηνών σύμπλεγμα τοΟ Πρα-
ξιτέλους, περί οδ είπομεν προηγουμένως;
Βεβαίως ή σαφής και παρά πάντων νυν δικαίως
άναγνωριζομένη Πραξιτέλειος τέχνη της εξ Έλευ-
σϊνος κεφαλής ταύτης του Ιάκχου είνε ισχυρά
έ'νδειξις ύπέρ της τοιαύτης ύποθέσεως" άλλα τούτο
μόνον δεν αρκεί ίνα τις άποφανθή μετά τίνος πε-
ποιθήσεως ύπέρ τοΟ όρθοΟ της γνώμης ταύτης,
διότι άφ'ένός μεν άγνοοΟμεν τήν στάσιν τών αγαλ-
μάτων του συμπλέγματος τοΟ Πραξιτέλους, άφ έ-
τέρου δέ ή έπ'ι της σαρκοφάγου τοΟ Τοιτβ Νονα
έλευσινιακή τριάς άντεγράφη μέν βεβαίως έκ πρω-
τοτύπων της κλασσικής τέχνης αγαλμάτων, ύφί-
σταται όμως έπί τών παραλλήλων συγγενών μνη-