DOI Artikel:
Papabasileios, Georgios A.: Symplērōseis kai paratērēseis eis tas L. Ziehen Leges Graecorum sacras, 1906
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13160#0099
Εις τάς Σ. Ζίβ/ιβη Σβ&ββ Οναββονηηι βαβναβ' νπδ Γ. Παπαβασιλείου.
89
τις άπετέλει μέρος της τριττύος, ής και δ Ίππιος
Κολωνός. Ήμϊν καί αν έγεννήθη τις αμφιβολία
περί της πατρίδος της ημετέρας επιγραφής, ήδη
μετά τα γραφέντα ΰπο λνϊΐΐιβίιη, Ζίβΐιβη καί Σβο-
ρώνου τέλεον έξέλιπεν. "Αν δέ παρεθεσαμεν τάς
συγκρουομένας ταύτας προς άλλήλας γνώμας,
έποάξαμεν τούτο, ίνα καταδείξωμεν, τίνες είσίν αί
βάσεις των σκέψεων, έφ' ών στηριζόμενοι οί άντι-
φρονοΟντες ήμ,ΐν έξήγαγον τά συμπεράσματα αυ-
τών. "Ημείς εμμένοντες τη γνώμη, ήν και πρότε-
ρον εΐ'χομεν, φρονοΰμεν δτι οί Χαλκιδεϊς νικήσαν-
τες τοΰς Έρετριεΐς εν τω περί του Αηλάντου πε-
δίου πολέμω, καθ'όν το ΈλληνικΌν διέστη εις ούο
αντίπαλα στοατόπεδα, ώς έπί τοΟ Πελοποννησια-
κού πολέμου, έδικαιοΰντο καί αύτοί νά τιμώσι καί
λατρεΰωσι τον τροπαΐον Δία καί δή καί έν Κννος
κεφαλή 1 της Χαλκίδος. Διά τοΰτο ουδέν ήμΐν μέλ-
λει, άν ή μεν γνώμη τοΟ \νί11ΐΘΐιη καί Ζίθΐΐθΐι
άναιρείται ΰπο του Σβορώνου, το δέ μετά κόπου
καί μά/Οου ιδρυθέν οικοδόμημα του κ. Σβορώνου
καταρρέει διά μόνου τοΟ ορισμού της χρονολογίας
τοΟ ίεροΟ τούτου νόμου, όστις κατά τΌν όρθότερον
φρονοΟντα \νΊ11ΐθ1ηι έγένετο τω 421 π. Χρ. (ότε
ού'τε υ.ίγ"ΐ] εΐ/ε γίνει Αθηναίων προς τοΰς Πελο-
ποννησίους, οΰτε νίκη αυτών κατά τών Βοιωτών
καί του "Αγιδος, οΰτε τρόπαιον είχε σταΟή έν Κο-
λωνώ ή έν Κυνοσάργει) καί ουχί όλίγον προ τοΟ
401, ώς λέγει Ό κ. Σβορώνος.
Την συμπλήρωσιν του \νΊ11ΐθ1ηι Έρακλϊι, εί
1 Ό κ. Σό'ορώνος την συμπλήρωσιν ημών Κνν6[ς κεφαλϊίι, ήν
έποιησάμεθα είκάσαντες έκ του ονόματος της παρά την Χαλκίδα άκοας,
ήτις όρωμένη άπό τή; θαλάσσης ομοιάζει δντως κυνάς κεφαλή, νϋν δέ
έκ παραφθοράς καλείται Κακοκεφαλή, κοσμεί διά Οαυμ.αστικοΰ. "Αν
διά του θαυμαστικού ό κ Σβορώνος ηθέλησε νά δήλωση την έ'κπληςΊν
αυτού, διότι ήμεϊς εΐπομεν ότι ή νυν Κακοκεφαλή λεγομένη άκρα πιθα-
νώς το πάλαι έκαλεϊτο Κννος κεφαλή διά την ομοιότητα πρός κυνός
κεφαλήν, έρωτώμεν αυτόν μή άραγε νομίζει ότι ή Κυνόσουρα της
Πελοποννήσου, ή του Μαραθώνος, ή της Σαλαμίνος, αί έν Θεσσαλία
Κννος κεφαλαι οΰτιος ώνομάσΟησαν δι'άλλο τι ή διότι προσομοιάζουσι
πρός κυνός ούράν ή κεφαλήν; "Αν δε τό θαυμαστικόν δηλοΐ τήν εκπληξιν
αύτοΰ, ό)ς ού'σης δήθεν παράτολμου της ημετέρας γνώμης νά νομίζω -
μεν τον νόμον τούτον Χαλκιδικον και κατ' άκολουθίαν νά συμπληρώ-
μεν αυτόν, όις συνεπληρώσαμεν, τότε μά τόν κύνα δέν γνωρίζω, άν
έγώ παράτολμα φρονώ καί πράττω, διότι τεμάχιον επιγραφής σφόδρα
λελωβημένον είιρεθέν έν Χαλκίδι έντετοιχισμένον τοίχω κήπου νομίζω
αυτό Χαλκιδικον, ή εκείνοι, οίτινες "/ωρίς νά λάβωσι προ οφθαλμών
την ίστορίαν του τόπου, άοασανίστιος καί υπό τής προς καινορρημοσύ-
νην ροπής κινούμενοι, έπειδή ή λέξις του νόμ.ου είνε όντως αττική, θεοί
δέ τινές είσιν οί αυτοί πρός τοϋς έν αττική λατρευομένους, μετοικίζου-
σιν αυτοί άκοντα ό μεν έκ τής Κυνοσούρας τής Σαλαμίνος ή του Μα-
ραΟώνος, ό δέ έκ τής τετραπόλεως, ό δέ έκ του Κολωνού εις Χαλκίδα;
ΛΙ'ΧΛΙΟΛΟΓΙΚΙΙ ΕΦΗΜΕΡΙΕ 1911
καί ή πλαγία κεραία τοΟ Ι» ουδόλως φαίνεται έν
τω λίθω, άπεδέςάμεθα ώς πολΰ πιΟανήν, διότι ό
Ηρακλής έτιμάτο έν Χαλκίδι καί Ηράκλεια έτε-
λοΟντο πρός τιμήν αύτοΟ (ίδέ Άϋ"ηνάς τόμ. θ',
1897).
Στίχ. 13-16. Έν μεν τω 13".1 στίχω συνεπλη-
ρώσαμεν Ίονι 'έροϊ, διότι φρονοΰμεν ό'τι έν ιωνική
πόλει ήτο αδύνατον νά μή έλατρεΰετο ό γενάρχης
τών Ιώνων. Έν δέ τω 14ν-15':' συνεπληρώσαμεν
ΰεοϊς Όμονάοι]ς μεν αρνα άνάσχες (=παράσχες)
Όμονάαις <5' οΐν &ήλειαν. Οΰτω συνεπληρώσαμεν
εϊκάζοντες ότι ώς ή Λητώ καί ή "Αρτεμις πολλα-
χοΰ ήσαν όμόνααι θεαί τω Απάλλωνι, οΰτω καί
άλλοι τινές θεοί οίον ό Έρμης ήσαν όμόναοι. Έν
τω στίχω 16''.' μετά προσεκτικήν έξέτασιν τοΟ λί-
θου τής λέξεως Νν]νφ{αι\ς μόνον τό 30ν, 4ον καί
80ν γράμμα, ουδέν δέ άλλο διεκρίναμεν, συνεπλη-
ρώταμεν δ'ώς συνεπληρώσαμεν έχοντες προ οφθαλ-
μών τήν συμπλήρωσιν του λνίΐΐΐθΐιη, τά Σχόλ.
εν Οίδ. Κ. 100 καί τήν έν σελ. 371 λεβηναίαν
έπιγραφήν τοΟ ΖϊθΙιθπ.
II ΰπο του ΖϊθΙιθπ συμπλήρωσις τής Β πλευ-
ράς, ορθότατα λέγει ό κ. Σβορώνος ότι δεν εινε
ορθή, διότι, έν ω άμφότεραι αί πλενράί εϊνε δι ίσο-
μεγέϋ·ων γραμμάτων γεγραμμέναι έν έκάστω στί-
χω, δ κ. Ζίβΐιβη μή λαβών νπ δψιν τοντο συνε-
πλήρωσε τήν Β πλενράν έπι τΐ\ προϋποθέσει δτι
έκαστος στίχος άπετελέϊτο έκ 42 γραμμάτων και
ουχί 34 ώς ή πλευρά Α. Ώς τήν Α πλευράν συμ-
πληροΟντες έλάβομεν πρόνοιαν νά μή άντίφάσκη
το περιεχόμενον αυτής πρός τό τής Β, οΰτω καί
κατά τήν συμπλήρωσιν τής Β πλευράς, ήτις έν
κρείττονι καταστάσει περιήλθεν εις ήμας, έφρον-
τίσαμεν, ό'πως αΰτη μή μόνον άντιφάσκη αλλά καί
συμπληροΐ έκείνην.
Στίχ. 1-4. Τόν 10ν στίχον συνεπληρώσαμεν Ό
το Διδς Ιερεύς λαμβανέτ]ο άπδ τον δαρτ παραλα-
βάντες τοΟ \νϊ11ιβ1ιιι τήν συμπλήρωσιν λαμβανέτ]ο
καί τήν άνάγνωσιν ΟΑΠΟΤΟΝ, εΐ καί ή οριζόντια
κεραία τοΟ Τ ούδόλως φαίνεται. ΤοΟ 2ου στίχου το
προτελευταϊον γράμμα όντως δέν είνε Μ άλλά Η,
ώς καί ό λΥΠηθΙπι παρετήρησεν. Ό κ. Σβορώνος
συμπληροΐ και τον βραχίονα, έν ώ συνήθης άντ'αύ-
τής έν ταΐς έπιγραφαΐς είνε ή λέξις ώμος. ΤοΟ 3ου
καί 4ου στίχου κατά τήν ύπό τοΟ κ. Σβορώνου γε-
12
89
τις άπετέλει μέρος της τριττύος, ής και δ Ίππιος
Κολωνός. Ήμϊν καί αν έγεννήθη τις αμφιβολία
περί της πατρίδος της ημετέρας επιγραφής, ήδη
μετά τα γραφέντα ΰπο λνϊΐΐιβίιη, Ζίβΐιβη καί Σβο-
ρώνου τέλεον έξέλιπεν. "Αν δέ παρεθεσαμεν τάς
συγκρουομένας ταύτας προς άλλήλας γνώμας,
έποάξαμεν τούτο, ίνα καταδείξωμεν, τίνες είσίν αί
βάσεις των σκέψεων, έφ' ών στηριζόμενοι οί άντι-
φρονοΟντες ήμ,ΐν έξήγαγον τά συμπεράσματα αυ-
τών. "Ημείς εμμένοντες τη γνώμη, ήν και πρότε-
ρον εΐ'χομεν, φρονοΰμεν δτι οί Χαλκιδεϊς νικήσαν-
τες τοΰς Έρετριεΐς εν τω περί του Αηλάντου πε-
δίου πολέμω, καθ'όν το ΈλληνικΌν διέστη εις ούο
αντίπαλα στοατόπεδα, ώς έπί τοΟ Πελοποννησια-
κού πολέμου, έδικαιοΰντο καί αύτοί νά τιμώσι καί
λατρεΰωσι τον τροπαΐον Δία καί δή καί έν Κννος
κεφαλή 1 της Χαλκίδος. Διά τοΰτο ουδέν ήμΐν μέλ-
λει, άν ή μεν γνώμη τοΟ \νί11ΐΘΐιη καί Ζίθΐΐθΐι
άναιρείται ΰπο του Σβορώνου, το δέ μετά κόπου
καί μά/Οου ιδρυθέν οικοδόμημα του κ. Σβορώνου
καταρρέει διά μόνου τοΟ ορισμού της χρονολογίας
τοΟ ίεροΟ τούτου νόμου, όστις κατά τΌν όρθότερον
φρονοΟντα \νΊ11ΐθ1ηι έγένετο τω 421 π. Χρ. (ότε
ού'τε υ.ίγ"ΐ] εΐ/ε γίνει Αθηναίων προς τοΰς Πελο-
ποννησίους, οΰτε νίκη αυτών κατά τών Βοιωτών
καί του "Αγιδος, οΰτε τρόπαιον είχε σταΟή έν Κο-
λωνώ ή έν Κυνοσάργει) καί ουχί όλίγον προ τοΟ
401, ώς λέγει Ό κ. Σβορώνος.
Την συμπλήρωσιν του \νΊ11ΐθ1ηι Έρακλϊι, εί
1 Ό κ. Σό'ορώνος την συμπλήρωσιν ημών Κνν6[ς κεφαλϊίι, ήν
έποιησάμεθα είκάσαντες έκ του ονόματος της παρά την Χαλκίδα άκοας,
ήτις όρωμένη άπό τή; θαλάσσης ομοιάζει δντως κυνάς κεφαλή, νϋν δέ
έκ παραφθοράς καλείται Κακοκεφαλή, κοσμεί διά Οαυμ.αστικοΰ. "Αν
διά του θαυμαστικού ό κ Σβορώνος ηθέλησε νά δήλωση την έ'κπληςΊν
αυτού, διότι ήμεϊς εΐπομεν ότι ή νυν Κακοκεφαλή λεγομένη άκρα πιθα-
νώς το πάλαι έκαλεϊτο Κννος κεφαλή διά την ομοιότητα πρός κυνός
κεφαλήν, έρωτώμεν αυτόν μή άραγε νομίζει ότι ή Κυνόσουρα της
Πελοποννήσου, ή του Μαραθώνος, ή της Σαλαμίνος, αί έν Θεσσαλία
Κννος κεφαλαι οΰτιος ώνομάσΟησαν δι'άλλο τι ή διότι προσομοιάζουσι
πρός κυνός ούράν ή κεφαλήν; "Αν δε τό θαυμαστικόν δηλοΐ τήν εκπληξιν
αύτοΰ, ό)ς ού'σης δήθεν παράτολμου της ημετέρας γνώμης νά νομίζω -
μεν τον νόμον τούτον Χαλκιδικον και κατ' άκολουθίαν νά συμπληρώ-
μεν αυτόν, όις συνεπληρώσαμεν, τότε μά τόν κύνα δέν γνωρίζω, άν
έγώ παράτολμα φρονώ καί πράττω, διότι τεμάχιον επιγραφής σφόδρα
λελωβημένον είιρεθέν έν Χαλκίδι έντετοιχισμένον τοίχω κήπου νομίζω
αυτό Χαλκιδικον, ή εκείνοι, οίτινες "/ωρίς νά λάβωσι προ οφθαλμών
την ίστορίαν του τόπου, άοασανίστιος καί υπό τής προς καινορρημοσύ-
νην ροπής κινούμενοι, έπειδή ή λέξις του νόμ.ου είνε όντως αττική, θεοί
δέ τινές είσιν οί αυτοί πρός τοϋς έν αττική λατρευομένους, μετοικίζου-
σιν αυτοί άκοντα ό μεν έκ τής Κυνοσούρας τής Σαλαμίνος ή του Μα-
ραΟώνος, ό δέ έκ τής τετραπόλεως, ό δέ έκ του Κολωνού εις Χαλκίδα;
ΛΙ'ΧΛΙΟΛΟΓΙΚΙΙ ΕΦΗΜΕΡΙΕ 1911
καί ή πλαγία κεραία τοΟ Ι» ουδόλως φαίνεται έν
τω λίθω, άπεδέςάμεθα ώς πολΰ πιΟανήν, διότι ό
Ηρακλής έτιμάτο έν Χαλκίδι καί Ηράκλεια έτε-
λοΟντο πρός τιμήν αύτοΟ (ίδέ Άϋ"ηνάς τόμ. θ',
1897).
Στίχ. 13-16. Έν μεν τω 13".1 στίχω συνεπλη-
ρώσαμεν Ίονι 'έροϊ, διότι φρονοΰμεν ό'τι έν ιωνική
πόλει ήτο αδύνατον νά μή έλατρεΰετο ό γενάρχης
τών Ιώνων. Έν δέ τω 14ν-15':' συνεπληρώσαμεν
ΰεοϊς Όμονάοι]ς μεν αρνα άνάσχες (=παράσχες)
Όμονάαις <5' οΐν &ήλειαν. Οΰτω συνεπληρώσαμεν
εϊκάζοντες ότι ώς ή Λητώ καί ή "Αρτεμις πολλα-
χοΰ ήσαν όμόνααι θεαί τω Απάλλωνι, οΰτω καί
άλλοι τινές θεοί οίον ό Έρμης ήσαν όμόναοι. Έν
τω στίχω 16''.' μετά προσεκτικήν έξέτασιν τοΟ λί-
θου τής λέξεως Νν]νφ{αι\ς μόνον τό 30ν, 4ον καί
80ν γράμμα, ουδέν δέ άλλο διεκρίναμεν, συνεπλη-
ρώταμεν δ'ώς συνεπληρώσαμεν έχοντες προ οφθαλ-
μών τήν συμπλήρωσιν του λνίΐΐΐθΐιη, τά Σχόλ.
εν Οίδ. Κ. 100 καί τήν έν σελ. 371 λεβηναίαν
έπιγραφήν τοΟ ΖϊθΙιθπ.
II ΰπο του ΖϊθΙιθπ συμπλήρωσις τής Β πλευ-
ράς, ορθότατα λέγει ό κ. Σβορώνος ότι δεν εινε
ορθή, διότι, έν ω άμφότεραι αί πλενράί εϊνε δι ίσο-
μεγέϋ·ων γραμμάτων γεγραμμέναι έν έκάστω στί-
χω, δ κ. Ζίβΐιβη μή λαβών νπ δψιν τοντο συνε-
πλήρωσε τήν Β πλενράν έπι τΐ\ προϋποθέσει δτι
έκαστος στίχος άπετελέϊτο έκ 42 γραμμάτων και
ουχί 34 ώς ή πλευρά Α. Ώς τήν Α πλευράν συμ-
πληροΟντες έλάβομεν πρόνοιαν νά μή άντίφάσκη
το περιεχόμενον αυτής πρός τό τής Β, οΰτω καί
κατά τήν συμπλήρωσιν τής Β πλευράς, ήτις έν
κρείττονι καταστάσει περιήλθεν εις ήμας, έφρον-
τίσαμεν, ό'πως αΰτη μή μόνον άντιφάσκη αλλά καί
συμπληροΐ έκείνην.
Στίχ. 1-4. Τόν 10ν στίχον συνεπληρώσαμεν Ό
το Διδς Ιερεύς λαμβανέτ]ο άπδ τον δαρτ παραλα-
βάντες τοΟ \νϊ11ιβ1ιιι τήν συμπλήρωσιν λαμβανέτ]ο
καί τήν άνάγνωσιν ΟΑΠΟΤΟΝ, εΐ καί ή οριζόντια
κεραία τοΟ Τ ούδόλως φαίνεται. ΤοΟ 2ου στίχου το
προτελευταϊον γράμμα όντως δέν είνε Μ άλλά Η,
ώς καί ό λΥΠηθΙπι παρετήρησεν. Ό κ. Σβορώνος
συμπληροΐ και τον βραχίονα, έν ώ συνήθης άντ'αύ-
τής έν ταΐς έπιγραφαΐς είνε ή λέξις ώμος. ΤοΟ 3ου
καί 4ου στίχου κατά τήν ύπό τοΟ κ. Σβορώνου γε-
12