DOI Artikel:
Rhizakos, Panagiōtēs Ē.: Gytheiou epigramma epitymbion
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14281#0052
Γυθείου επίγραμμα έπιτνμβιον ύπδ Π. Ριζάκου.
τον έτερον των λό^ων Πιτανάτην1, ίνα πρακτικώ-
τερον δείξη δτι μάλλον έπείθετο τω Ήροδότω ή
τω Θουκυδίδη. Της στρατείας ταύτης πλείονες με-
τέσχον Σπαρτιαται ή της επί Μάρκου Αυρηλίου,
έπιγραφαί έπιτύμβιοι (δρα άνω) έξαίρουσι το γεγο-
νός τοΟτο ώς εύτυχέστατον, οΥ οδ ή Σπάρτη σύμ-
μαχος ούσα της Ρώμης έμνήσθη των εύκλεών χρό-
νων, οτε ηγουμένη της Ελλάδος έστησε τρόπαια άπό
των Περσών. Όθεν μετά πολλής της πιθανότητος
και τό παρόν επίγραμμα Οά άνέφερον εις τους αυ-
τούς χρόνους, εί μή έκώλυον οί λόγοι, ού; περί
των πολέμων του Μάρκου Αυρηλίου έμνημόνευσα,
εί μή έκώλυεν αύτό το νόημα του επιγράμματος,
καθ' δ Αάκωνες, προμαχονντες Ελλήνων και
Αμυνόμενοι πολεμητάς Αθηναίων νανσί τε και
πεζών πλή&ι, άπέθανον έν ναυμαχία, άλλα κατ'
αμφότερους τους Παρθικούς πολέμους ουδεμία ναυ-
μαχία ήν δυνατή. Τίνες άρα οί βάρβαροι, οί έπήλ-
θον μεν κατά των Ελλήνων ού μόνον πεζοί άλλά
και μετά πολλού στόλου, δεινόν δέ τι έπήνεγκον
τοις Άθηναίοις; Τό ερώτημα τοΟτο δύναται τις να
άποκρίνηται σχεδόν μετά βεβαιότητος διατεινόμε-
νος δτι βάρβαροι ενταύθα νοοΟνται οί Γότθοι.
Ώς γνωστόν, ούτοι μετά τον θάνατον τοΟ Δεκίου
συγκρουσθέντος τω 2δ1 μ. Χρ. προς αύτούς δεν
άπε/ώρησαν της Μακεδονίας, εί μή τη προδοτική
συνθήκη του Γάλλου, άνακηρυ/θέντος αύτοκρά-
τορος. Μετ' ολίγον δ' έπελθόντες δηουσι τήν Μα-
κεοονίαν, προβαίνοντες μέχρις αύτών τών ορίων
της κυρίως Ελλάδος, και τω 2δ3 πολιορκοΟσι
τήν Θεσσαλονίκην, έσώθη δέ αύτη διά τε τήν άν-
δρείαν τών κατοίκων αυτής και τήν τοΰ Ούάλεν-
τος άρετήν. Έπί δέ τοΟ Ούαλεριχνοΰ τοσούτον
είχε κορυφωθή δ εξ αύτών κίνδυνος, ώστε οί Έλ-
ληνες, ώς ποτε έπι τών Μηδικών, ηύρίσκοντο έν
αγγελίδην νά συμπληρωθώσιν ώδε :
[ό δείνα] βιώ[σας ετη]
στρατ[ευσάμενος κατά Περσών].
Ούτω 8ε τήν έπιγραφήν συμπληρουμένην μετά πολλής τής πιθανότη-
τος δυνάμεθα εις τήν στρατείαν τοΰ Καρακάλλου νά άναγάγωμεν.
1 Περί 77(. λό. πρ5. Ήρωδ. Δ' 8,3, και 9,4 Ήροδ. Α' 5,3,
Θονκ. Α' 20,3, .Στρο-ο1. Η' 5,5, Βοβαηςιιεί Β8Α XII, 316,
Χέρισβεργ-Καρολίδης ε. ά , σηρ. 31' έν τη υποσημειώσει ταύτη ό
Χέρτσβεργ ιχετ' επιφυλάξεως εικάζει επί τοΰ Ήρωδιανοΰ στηριζόμενος
οτι οί άνδρες τών δύο λόγω·/ ήσαν Έλευθερολάκωνες, άλλ' ή εικασία
αϋτη ουδαμώς εκ τών Επιγραφών βεβαιοΰται' τουναντίον ή παρά ί,β
Β38-ΡΟΙΙ03ΓΙ;, I. ά., επιγραφή ποιείται λόγον περί Αντιπάτρου τινός
εκ ©Ηραπνών εις τό κράτος τής Σπάρτης ΰπαγοριένιυν.
πολεμική κινήσει άσφαλίζοντε:, ώς ήδύναντο, τούς
οχυρούς τόπους τής Ελλάδος, άλλά και νΟν
αί χώραι τής κυρίως Ελλάδος σώζονται υπό τών
Ρωμαίων στρατηγών νικησάντων έν Ιλλυρία και
Θράκη τούς «βαρβάρους». ΈξακολουθοΟντες μέ/ρι
τοΟ 2ο9 τάς έπιδρομάς, τρεις έπιχειροΟσι κατά
θάλασσαν νυν εκστρατείας δηουντες τάς Έλληνι-
κάς πόλεις του Πόντου και τής Προποντίδος, νέας
δ' αύθις έπί Γαλλιηνού τοΟ τον Ούαλεριανόν δια-
δεξαμένου ένεργήσαντες έπιδρομάς κατά γήν και
κατά θάλασσαν έρημοΟσι τω 263 τόν τε Πόντον
και τήν Μικράν Άσίαν, τω δέ 267 Γότθοι και
Ερουλοι πλεύσαντες κατά τών χωρών τής κυρίως
Ελλάδος, κυριεύουσι τάς Αθήνας, άγουσι καί ©έ-
ρουσι τήν Πελοπόννησον πανταχοΟ ένσπείροντες
φλόγα τοις από πολλών χρόνων έν ραστώνη ειρη-
νική ζώσιν "Ελλησιν ύπό τήν τών 'Ρωμαίων δε-
σποτείαν καί άπομαθουσι τό σιδηροφορεΐν. Αί Αθή-
ναι τότε διά τής εύγλωττίας, τής ανδρείας καί τής
στρατιωτικής δεξιότητος τοΟ Ποπλίου 'Ερεννίου
Δεξίππου 2 άπαλλάσσονται τών Γότθων, κατ' ολί-
γον δέ και ή άλλη Ελλάς εύθύς ώς ήρξατο άνθι-
σταμένη καί μηκέτι παρέχουσα άφθονον τήν λείαν
τοις Γερμανοΐς σύν τή βοήθεια τοΟ 'Ροομαϊκου στό-
λου ύπό τον ναύαρχον Κλεόδαμον. Άλλ' ύπό τής
τρομεράς του 267 δηώσεως διδαχθέντες οί Έλλη-
νες ώπλίσθησαν, ώστε ή νέα, φοβερωτέρα, του 269
μ. Χρ. ούδέν ήττων τών προτέρων εις πλήθος νεών
καί μαχητών έπιδρομή τών Γότθων εύρε τάς μέν Έλ-
ληνικάς πόλεις παρεσκευασμένας, τό δέ τών κατοί-
κων φρόνημα άκμαιότερον, καί τούς 'Ρωμαίους,
ών αύτοκράτωρ ήν Ό δραστηριώτατος Κλαύδιος,
μετά μείζονος προθυμίας έπιληφθέντας τοΟ κατ' αύ-
τών πολέμου, άμυνα δέ καί έπίθεσις τών Ελληνι-
κών πόλεων κατά γήν καί κατά θάλασσαν εναντίον
τών είς πολλάς μοίρας προς λαφυραγωγίαν άπο-
σ-/ισθέντων Γότθων άπέκρουσε πάσας τάς επιθέσεις
αύτών κατά τών "Ελληνικών πόλεων 3, έβοήθησε
δέ τά μάλιστα τοις 'Ρωμαίοις, ίνα διά τής έν
Ναϊσσώ του Κλαυδίου νίκης άπαλλάς"ωσιν έπί
αιώνα δλον τήν Έλληνικήν Χερσόνησον άπό τών
2 Ο. Μϋ,ΙΙβτ ΡΓ3£ΐη. ΗίδΙ. βΓαβο. Γ' σ. 666, ϋβχίρρί ίι·3£-
πιβηΐβ, Όίηάονί ΗίβΙ. βΓ3ββ. ιηίηοι·. Α' 20, σελ. 186-189
ϋβχίρρί ΪΓ3£Π16ηί3.
3 Ζωσιμ Α' 46,1, Ζωναρ. 42,1.
τον έτερον των λό^ων Πιτανάτην1, ίνα πρακτικώ-
τερον δείξη δτι μάλλον έπείθετο τω Ήροδότω ή
τω Θουκυδίδη. Της στρατείας ταύτης πλείονες με-
τέσχον Σπαρτιαται ή της επί Μάρκου Αυρηλίου,
έπιγραφαί έπιτύμβιοι (δρα άνω) έξαίρουσι το γεγο-
νός τοΟτο ώς εύτυχέστατον, οΥ οδ ή Σπάρτη σύμ-
μαχος ούσα της Ρώμης έμνήσθη των εύκλεών χρό-
νων, οτε ηγουμένη της Ελλάδος έστησε τρόπαια άπό
των Περσών. Όθεν μετά πολλής της πιθανότητος
και τό παρόν επίγραμμα Οά άνέφερον εις τους αυ-
τούς χρόνους, εί μή έκώλυον οί λόγοι, ού; περί
των πολέμων του Μάρκου Αυρηλίου έμνημόνευσα,
εί μή έκώλυεν αύτό το νόημα του επιγράμματος,
καθ' δ Αάκωνες, προμαχονντες Ελλήνων και
Αμυνόμενοι πολεμητάς Αθηναίων νανσί τε και
πεζών πλή&ι, άπέθανον έν ναυμαχία, άλλα κατ'
αμφότερους τους Παρθικούς πολέμους ουδεμία ναυ-
μαχία ήν δυνατή. Τίνες άρα οί βάρβαροι, οί έπήλ-
θον μεν κατά των Ελλήνων ού μόνον πεζοί άλλά
και μετά πολλού στόλου, δεινόν δέ τι έπήνεγκον
τοις Άθηναίοις; Τό ερώτημα τοΟτο δύναται τις να
άποκρίνηται σχεδόν μετά βεβαιότητος διατεινόμε-
νος δτι βάρβαροι ενταύθα νοοΟνται οί Γότθοι.
Ώς γνωστόν, ούτοι μετά τον θάνατον τοΟ Δεκίου
συγκρουσθέντος τω 2δ1 μ. Χρ. προς αύτούς δεν
άπε/ώρησαν της Μακεδονίας, εί μή τη προδοτική
συνθήκη του Γάλλου, άνακηρυ/θέντος αύτοκρά-
τορος. Μετ' ολίγον δ' έπελθόντες δηουσι τήν Μα-
κεοονίαν, προβαίνοντες μέχρις αύτών τών ορίων
της κυρίως Ελλάδος, και τω 2δ3 πολιορκοΟσι
τήν Θεσσαλονίκην, έσώθη δέ αύτη διά τε τήν άν-
δρείαν τών κατοίκων αυτής και τήν τοΰ Ούάλεν-
τος άρετήν. Έπί δέ τοΟ Ούαλεριχνοΰ τοσούτον
είχε κορυφωθή δ εξ αύτών κίνδυνος, ώστε οί Έλ-
ληνες, ώς ποτε έπι τών Μηδικών, ηύρίσκοντο έν
αγγελίδην νά συμπληρωθώσιν ώδε :
[ό δείνα] βιώ[σας ετη]
στρατ[ευσάμενος κατά Περσών].
Ούτω 8ε τήν έπιγραφήν συμπληρουμένην μετά πολλής τής πιθανότη-
τος δυνάμεθα εις τήν στρατείαν τοΰ Καρακάλλου νά άναγάγωμεν.
1 Περί 77(. λό. πρ5. Ήρωδ. Δ' 8,3, και 9,4 Ήροδ. Α' 5,3,
Θονκ. Α' 20,3, .Στρο-ο1. Η' 5,5, Βοβαηςιιεί Β8Α XII, 316,
Χέρισβεργ-Καρολίδης ε. ά , σηρ. 31' έν τη υποσημειώσει ταύτη ό
Χέρτσβεργ ιχετ' επιφυλάξεως εικάζει επί τοΰ Ήρωδιανοΰ στηριζόμενος
οτι οί άνδρες τών δύο λόγω·/ ήσαν Έλευθερολάκωνες, άλλ' ή εικασία
αϋτη ουδαμώς εκ τών Επιγραφών βεβαιοΰται' τουναντίον ή παρά ί,β
Β38-ΡΟΙΙ03ΓΙ;, I. ά., επιγραφή ποιείται λόγον περί Αντιπάτρου τινός
εκ ©Ηραπνών εις τό κράτος τής Σπάρτης ΰπαγοριένιυν.
πολεμική κινήσει άσφαλίζοντε:, ώς ήδύναντο, τούς
οχυρούς τόπους τής Ελλάδος, άλλά και νΟν
αί χώραι τής κυρίως Ελλάδος σώζονται υπό τών
Ρωμαίων στρατηγών νικησάντων έν Ιλλυρία και
Θράκη τούς «βαρβάρους». ΈξακολουθοΟντες μέ/ρι
τοΟ 2ο9 τάς έπιδρομάς, τρεις έπιχειροΟσι κατά
θάλασσαν νυν εκστρατείας δηουντες τάς Έλληνι-
κάς πόλεις του Πόντου και τής Προποντίδος, νέας
δ' αύθις έπί Γαλλιηνού τοΟ τον Ούαλεριανόν δια-
δεξαμένου ένεργήσαντες έπιδρομάς κατά γήν και
κατά θάλασσαν έρημοΟσι τω 263 τόν τε Πόντον
και τήν Μικράν Άσίαν, τω δέ 267 Γότθοι και
Ερουλοι πλεύσαντες κατά τών χωρών τής κυρίως
Ελλάδος, κυριεύουσι τάς Αθήνας, άγουσι καί ©έ-
ρουσι τήν Πελοπόννησον πανταχοΟ ένσπείροντες
φλόγα τοις από πολλών χρόνων έν ραστώνη ειρη-
νική ζώσιν "Ελλησιν ύπό τήν τών 'Ρωμαίων δε-
σποτείαν καί άπομαθουσι τό σιδηροφορεΐν. Αί Αθή-
ναι τότε διά τής εύγλωττίας, τής ανδρείας καί τής
στρατιωτικής δεξιότητος τοΟ Ποπλίου 'Ερεννίου
Δεξίππου 2 άπαλλάσσονται τών Γότθων, κατ' ολί-
γον δέ και ή άλλη Ελλάς εύθύς ώς ήρξατο άνθι-
σταμένη καί μηκέτι παρέχουσα άφθονον τήν λείαν
τοις Γερμανοΐς σύν τή βοήθεια τοΟ 'Ροομαϊκου στό-
λου ύπό τον ναύαρχον Κλεόδαμον. Άλλ' ύπό τής
τρομεράς του 267 δηώσεως διδαχθέντες οί Έλλη-
νες ώπλίσθησαν, ώστε ή νέα, φοβερωτέρα, του 269
μ. Χρ. ούδέν ήττων τών προτέρων εις πλήθος νεών
καί μαχητών έπιδρομή τών Γότθων εύρε τάς μέν Έλ-
ληνικάς πόλεις παρεσκευασμένας, τό δέ τών κατοί-
κων φρόνημα άκμαιότερον, καί τούς 'Ρωμαίους,
ών αύτοκράτωρ ήν Ό δραστηριώτατος Κλαύδιος,
μετά μείζονος προθυμίας έπιληφθέντας τοΟ κατ' αύ-
τών πολέμου, άμυνα δέ καί έπίθεσις τών Ελληνι-
κών πόλεων κατά γήν καί κατά θάλασσαν εναντίον
τών είς πολλάς μοίρας προς λαφυραγωγίαν άπο-
σ-/ισθέντων Γότθων άπέκρουσε πάσας τάς επιθέσεις
αύτών κατά τών "Ελληνικών πόλεων 3, έβοήθησε
δέ τά μάλιστα τοις 'Ρωμαίοις, ίνα διά τής έν
Ναϊσσώ του Κλαυδίου νίκης άπαλλάς"ωσιν έπί
αιώνα δλον τήν Έλληνικήν Χερσόνησον άπό τών
2 Ο. Μϋ,ΙΙβτ ΡΓ3£ΐη. ΗίδΙ. βΓαβο. Γ' σ. 666, ϋβχίρρί ίι·3£-
πιβηΐβ, Όίηάονί ΗίβΙ. βΓ3ββ. ιηίηοι·. Α' 20, σελ. 186-189
ϋβχίρρί ΪΓ3£Π16ηί3.
3 Ζωσιμ Α' 46,1, Ζωναρ. 42,1.