DOI Artikel:
Bersakēs, Friderikos: Ho tou Athēnēsin Asklēpieiou peribolos kai to Eleusinion
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14281#0064
Ό τον ΆΦήνησιν Ασκληπιείου περίβολε
νων μέχρι του άναλήμματος τοΰ θεάτρου, ένθα
διακόπτεται 6π' αύτοΰ. Είναι ήλιου φαεινότερον
ότι ούτος άπετέλει τήν άνατολικήν πλευράν του
προκειμένου τεμένους (πίν. 4,16, είκ. 4Α).
ΤοΟ τοίχου 17 (εΐκ. 2Γ) διατηρούνται κατά το
άνατολικον μεν άκρον στρώματά τινα εις μικράν
εκτασιν, μετά δέ ταύτα μόνον τά θεμέλια, καϊ εν
τισι μέρεσιν έξηφανίσθη. Προεκτεινόμενος ούτος
συναντά τον τοΐχον 18 (εΐκ. 1) σχηματίζων μετ'
αύτοΟ άμβλεΐαν γωνίαν. Ούτος (18) προγ^ωζίΐ ~οοζ
δυσμάς, σωζόμενος εις σχετικώς καλλυτέραν κατά·
στασιν των άλλων τοίχων, πλην χασμάτων τινών,
μέχρι της μεταγενεστέρας δεξαμενής, ήτις άπέ-
κοψε τό δυτικον άκρον αύτοΟ. Ό τοίχος ούτος (18-
20) προεκτεινόμενος δεν συναντά τον τοΐχον 21,
έχοντα άλλην διεύθυνσιν, αλλά θά πέση νοτιώτερον
αύτου, άλλ' ούτος ό 21 προχωρών προς ανατο-
λάς θά συναντήση άκριβώς τον πρώτον. Έάν ό
21 προεκταθή προς δυσμάς θά συναντήση πρώ-
τον τους τιτανόλιθους 22 (εΐκ. 9Α) και έπειτα
τούς όμοιου υλικού λίθους 23 (Κϊκ. 3) λείψανα
ένος και τοΰ αυτού τοίχου, αποτελούντος μετά τών
μέχρι τούδε περιγραφέντων εν σύνολον, τό περί-
φραγμα, τον περίβολον δηλ. του άρχαίου ίεροΟ.
Οί τοίχοι 17-23 δεν άπέληγον προς δυσμάς,
ό'που και νυν, διότι ούδαμοΟ ενταύθα παρατη-
ρείται τι δηλουν ότι διεκόπτοντο ύπό τοίχου τι-
νός καθέτου προς αυτούς και ώς δυτική πλευρά
του ίερου τούτου χρησιμεύοντος, άλλ' έξετείνοντο
ετι προς δυσμάς. Τιτανόλιθος τις όμοιας εργασίας
προς τους περιγραφέντας, δυτικώς οέ του θεάτρου
του Ήρωδου κείμενος καϊ δεικνύων ίχνη επαφής
ετέρων ύπερκειμένων λίθων, αποτελεί άναμφιβό-
λως συνέχειαν του τοίχου τούτου, άτε εύρισκόμε-
νος σχεδόν εν τή προς δυσμάς προεκτάσει αύτοΟ.
Ό μεταξύ δέ τών τοίχων 9-10 και 12 α χώρος
έχρησιμοποιεΐτο ώς διάδρομος, τρόπον τινά, άγων
εις το μέσον και εις τό άνατολικώτατον άκρον τοΰ
ίεροΟ, όπερ επειδή εκείτο περί τά 2 μέτρα ταπει-
νότερον, έχωρίσθη τοΰ λοιποΰ χώρου δι' άναλήμ-
ματος 18 (εΐκ. 1) όμοιων τιτανόλιθων, έπισκευα-
σθέντων και τούτων βραδύτερον δια δόμων τρο-
χμαλοπαγών. Μετά τήν οίκοδόμησιν της στοάς Γ
άπετμήθη φυσικώς το βόρειον άκρον τοΰ άναλήμ-
ματος τούτου έξικνουμένου άλλοτε μέχρι τοΰ λόφου.
καϊ τό Έλενσίνιον νπο Φρ. Βερσάκη.
Κατά ταΰτα, οτε ό Τηλέμαχος απεφάσισε νά
ίδρύση ενταύθα ιερόν τώ Άσκληπιώ εύρήκεν άρ-
χαιότερον ιερόν. Κατασκευάσας δέ το τέμενος τοΰ
Ασκληπιού εν τή αύτη ακριβώς θέσει άπέκοψε διά
της δυτικής πλευράς τοΰ νέου περιβόλου (2) τμήμά
τι τοΰ αρχαιοτέρου καϊ περιέβαλεν αύτό διά τών
δύο ετέρων πλευρών 1 καϊ 3. Δεν κατέστρεψεν
όμως τά λείψανα τοΰ άρχαιοτέρου, άλλ' έπεσκεύασε
διά τροχμαλοπαγών λίθων χρησιμοποιήσας έκ νέου
τινά έξ αύτών. Τώ Τηλεμάχω πρέπει νά άποοοθή
ή επισκευή τοΰ τοίχου 9-10 καϊ ή διαίρεσις τοΰ
χώρου 8-12 α εις δύο μέρη. Διότι τό άνάλημμαΐ 1
είναι σχεδόν παράλληλον προς τήν δυτικήν πλευ-
ράν τοΰ περιβόλου 2.Ό χώρος 9-12α καϊ 23-21
έχρησιμοποιήθη πάλιν ώς διάδρομος και ύπό του
Ιηλεμάχου, ώς μαρτυρουσι τρανότατα αί κατά
χώραν ετι κείμεναι βαθμίδες έκ πώρου 25 (είκ. 5)
άναγόμεναι πιθανώτατα εις τους χρόνους τούτους.
Αύται δέ πιστοποιοΟσιν ού μόνον τήν χρήσιν τοΰ
ρηθέντος χώρου ώς διαδρόμου, άλλά και το ορθόν
της προς τό μέρος τοΰτο αποκαταστάσεως τοΰ ίε-
ροΟ τοΰ Τηλεμάχου μετά τοΰ προπύλου. Διότι,
έπειδή τό έδαφος τό έκτος τοΰ προπύλου καϊ ό στυ-
λοβάτης τούτου έ'κειντο πολύ ύψηλότερον τοΰ έσω-
τερικου χώρου (9-12 α και 23-21) έπρεπε βεβαίως
νά έξισωθή ή άνισότης τοΰ έδάφους διά κατασκευής
κλίμακος" έκ τούτου δέ έτέθησαν αί πώρινοι βαθ-
μίδες. Μετά τήν έκ της οΐκοδομήσεως τοΰ θεάτρου
τοΰ ΊΙρώδου προελθοΰσαν καταστροφήν τοΰ προ-
πύλου καϊ του νοτίου μέρους της δυτικής πλευράς
τοΰ περιβόλου, το έξωτερικον έδαφος έταπεινα>θη
πολύ έλθον εις τό αύτό σχεδόν έπίπεδον προς τον
έσωτερικόν χώρον, ώστε αί βαθμίδες απέβησαν
άχρηστοι. Ή ύπαρξις άρα τούτων προϋποθέτει
έςωτερικον έδαφος ύψηλότερον καϊ είσοδόν τινα
προς δυσμάς αύτών.
Πρϊν οίκοδομηθή τό τέμενος του Άσκληπιοΰ
έβαινε παρά το άρχαιότερον ίερον ή περί τήν'Ακρό-
πολιν άγουσα οδός, ό περίπατος ^αάβϊοΐι ε. ά.
169, σημ. 3, ΌδΓρίθΙά υ. Κβΐδοΐι ε. ά. 41, ΑΜ
1889, 63). Μετά δέ τήν κατασκευήν τοΰ ύπό
του Τηλεμάχου ίδρυθέντος ίεροΟ περιεκλείσθη πι-
θανώς ή περιφερική οδός ύπ' αύτοΰ. Δύο θυρίδες
εν τή άνατολική και τή δυτική πλευρά θά επέτρε-
παν τήν δίοδον. "Οτε ωκοδομήθη το Διονυσιακόν
νων μέχρι του άναλήμματος τοΰ θεάτρου, ένθα
διακόπτεται 6π' αύτοΰ. Είναι ήλιου φαεινότερον
ότι ούτος άπετέλει τήν άνατολικήν πλευράν του
προκειμένου τεμένους (πίν. 4,16, είκ. 4Α).
ΤοΟ τοίχου 17 (εΐκ. 2Γ) διατηρούνται κατά το
άνατολικον μεν άκρον στρώματά τινα εις μικράν
εκτασιν, μετά δέ ταύτα μόνον τά θεμέλια, καϊ εν
τισι μέρεσιν έξηφανίσθη. Προεκτεινόμενος ούτος
συναντά τον τοΐχον 18 (εΐκ. 1) σχηματίζων μετ'
αύτοΟ άμβλεΐαν γωνίαν. Ούτος (18) προγ^ωζίΐ ~οοζ
δυσμάς, σωζόμενος εις σχετικώς καλλυτέραν κατά·
στασιν των άλλων τοίχων, πλην χασμάτων τινών,
μέχρι της μεταγενεστέρας δεξαμενής, ήτις άπέ-
κοψε τό δυτικον άκρον αύτοΟ. Ό τοίχος ούτος (18-
20) προεκτεινόμενος δεν συναντά τον τοΐχον 21,
έχοντα άλλην διεύθυνσιν, αλλά θά πέση νοτιώτερον
αύτου, άλλ' ούτος ό 21 προχωρών προς ανατο-
λάς θά συναντήση άκριβώς τον πρώτον. Έάν ό
21 προεκταθή προς δυσμάς θά συναντήση πρώ-
τον τους τιτανόλιθους 22 (εΐκ. 9Α) και έπειτα
τούς όμοιου υλικού λίθους 23 (Κϊκ. 3) λείψανα
ένος και τοΰ αυτού τοίχου, αποτελούντος μετά τών
μέχρι τούδε περιγραφέντων εν σύνολον, τό περί-
φραγμα, τον περίβολον δηλ. του άρχαίου ίεροΟ.
Οί τοίχοι 17-23 δεν άπέληγον προς δυσμάς,
ό'που και νυν, διότι ούδαμοΟ ενταύθα παρατη-
ρείται τι δηλουν ότι διεκόπτοντο ύπό τοίχου τι-
νός καθέτου προς αυτούς και ώς δυτική πλευρά
του ίερου τούτου χρησιμεύοντος, άλλ' έξετείνοντο
ετι προς δυσμάς. Τιτανόλιθος τις όμοιας εργασίας
προς τους περιγραφέντας, δυτικώς οέ του θεάτρου
του Ήρωδου κείμενος καϊ δεικνύων ίχνη επαφής
ετέρων ύπερκειμένων λίθων, αποτελεί άναμφιβό-
λως συνέχειαν του τοίχου τούτου, άτε εύρισκόμε-
νος σχεδόν εν τή προς δυσμάς προεκτάσει αύτοΟ.
Ό μεταξύ δέ τών τοίχων 9-10 και 12 α χώρος
έχρησιμοποιεΐτο ώς διάδρομος, τρόπον τινά, άγων
εις το μέσον και εις τό άνατολικώτατον άκρον τοΰ
ίεροΟ, όπερ επειδή εκείτο περί τά 2 μέτρα ταπει-
νότερον, έχωρίσθη τοΰ λοιποΰ χώρου δι' άναλήμ-
ματος 18 (εΐκ. 1) όμοιων τιτανόλιθων, έπισκευα-
σθέντων και τούτων βραδύτερον δια δόμων τρο-
χμαλοπαγών. Μετά τήν οίκοδόμησιν της στοάς Γ
άπετμήθη φυσικώς το βόρειον άκρον τοΰ άναλήμ-
ματος τούτου έξικνουμένου άλλοτε μέχρι τοΰ λόφου.
καϊ τό Έλενσίνιον νπο Φρ. Βερσάκη.
Κατά ταΰτα, οτε ό Τηλέμαχος απεφάσισε νά
ίδρύση ενταύθα ιερόν τώ Άσκληπιώ εύρήκεν άρ-
χαιότερον ιερόν. Κατασκευάσας δέ το τέμενος τοΰ
Ασκληπιού εν τή αύτη ακριβώς θέσει άπέκοψε διά
της δυτικής πλευράς τοΰ νέου περιβόλου (2) τμήμά
τι τοΰ αρχαιοτέρου καϊ περιέβαλεν αύτό διά τών
δύο ετέρων πλευρών 1 καϊ 3. Δεν κατέστρεψεν
όμως τά λείψανα τοΰ άρχαιοτέρου, άλλ' έπεσκεύασε
διά τροχμαλοπαγών λίθων χρησιμοποιήσας έκ νέου
τινά έξ αύτών. Τώ Τηλεμάχω πρέπει νά άποοοθή
ή επισκευή τοΰ τοίχου 9-10 καϊ ή διαίρεσις τοΰ
χώρου 8-12 α εις δύο μέρη. Διότι τό άνάλημμαΐ 1
είναι σχεδόν παράλληλον προς τήν δυτικήν πλευ-
ράν τοΰ περιβόλου 2.Ό χώρος 9-12α καϊ 23-21
έχρησιμοποιήθη πάλιν ώς διάδρομος και ύπό του
Ιηλεμάχου, ώς μαρτυρουσι τρανότατα αί κατά
χώραν ετι κείμεναι βαθμίδες έκ πώρου 25 (είκ. 5)
άναγόμεναι πιθανώτατα εις τους χρόνους τούτους.
Αύται δέ πιστοποιοΟσιν ού μόνον τήν χρήσιν τοΰ
ρηθέντος χώρου ώς διαδρόμου, άλλά και το ορθόν
της προς τό μέρος τοΰτο αποκαταστάσεως τοΰ ίε-
ροΟ τοΰ Τηλεμάχου μετά τοΰ προπύλου. Διότι,
έπειδή τό έδαφος τό έκτος τοΰ προπύλου καϊ ό στυ-
λοβάτης τούτου έ'κειντο πολύ ύψηλότερον τοΰ έσω-
τερικου χώρου (9-12 α και 23-21) έπρεπε βεβαίως
νά έξισωθή ή άνισότης τοΰ έδάφους διά κατασκευής
κλίμακος" έκ τούτου δέ έτέθησαν αί πώρινοι βαθ-
μίδες. Μετά τήν έκ της οΐκοδομήσεως τοΰ θεάτρου
τοΰ ΊΙρώδου προελθοΰσαν καταστροφήν τοΰ προ-
πύλου καϊ του νοτίου μέρους της δυτικής πλευράς
τοΰ περιβόλου, το έξωτερικον έδαφος έταπεινα>θη
πολύ έλθον εις τό αύτό σχεδόν έπίπεδον προς τον
έσωτερικόν χώρον, ώστε αί βαθμίδες απέβησαν
άχρηστοι. Ή ύπαρξις άρα τούτων προϋποθέτει
έςωτερικον έδαφος ύψηλότερον καϊ είσοδόν τινα
προς δυσμάς αύτών.
Πρϊν οίκοδομηθή τό τέμενος του Άσκληπιοΰ
έβαινε παρά το άρχαιότερον ίερον ή περί τήν'Ακρό-
πολιν άγουσα οδός, ό περίπατος ^αάβϊοΐι ε. ά.
169, σημ. 3, ΌδΓρίθΙά υ. Κβΐδοΐι ε. ά. 41, ΑΜ
1889, 63). Μετά δέ τήν κατασκευήν τοΰ ύπό
του Τηλεμάχου ίδρυθέντος ίεροΟ περιεκλείσθη πι-
θανώς ή περιφερική οδός ύπ' αύτοΰ. Δύο θυρίδες
εν τή άνατολική και τή δυτική πλευρά θά επέτρε-
παν τήν δίοδον. "Οτε ωκοδομήθη το Διονυσιακόν