DOI Artikel:
Euangelidēs, Dēmētrios E.: Ek tēs Mykēnōn geōmetrikēs nekropoleōs
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14281#0150
140
Εκ της Μυκηνών γεωμετρικής νεκροπόλεων νπό Δ. Εναγγελίδον.
ται, ως και άλλα στοιχεία της τέχνης εκείνης, συ-
νεχίζοντα ούτως ειπείν βίον προσωρινώς διακο-
πέντα (πρ β. ΡΐΙΓίλν.- Ι,ΟΘ8θ1ΐθ1ίΘ Τ3ί. 33, 315-318,
330, 321 και Τα£. 35 άρ. 350).
Χαρακτηριστικον οέ είναι ό'τι ο τρόπος ούτος
παοατηρεΐται είτα επί της άρχαιοτέρας σειράς των
γεωμετρικών άγγείων' διότι βραδύτερον ή διακο-
σμητική μανία των κεραμέων έπεςέτεινε τον κύ-
κλον των παραστάσεων και εις άλλα μέρη των
αγγείων πλην του μεταςύ των λαβών δια της οιαί-
ρέσεως του αγγείου εις ζώνας, άς άναλόγιος έκό-
σμησεν, ώς εν τοις μεγάλοις άμφορεϋσι του Δίπυ-
λου και εν τη ημετέρα χύτρα (8). Άλλα και εν
ταύτη τη κατά ζώνας διακοσμήσει και εν τή προ-
ηγουμένη συνήθως ή παράστασις διατάσσεται κατά
μετοπας, ών ή μεν έν τω μέσω έχει άεί τήν μεί-
ζονα σπουδαιότητα, αί δε λοιπαί άναπτύσσονται
εκατέρωθεν ταύτης συμμετρικώς και ομοίως κα-
τ' άντιστοιχίαν κεκοσμημέναι. II συμμετρία αύτη
τηρουμένη και έν αύταΐς ταΐς παραστάσεσιν ακόμη
σπουδαιότατον 0 άποβή γνώρισμα της καθόλου
Ελληνικής τέχνης μετέπειτα εν τε τή αγγειο-
γραφία (κορινθιακοί κρατήρες) και τή διακοσμη-
τική πλαστική μάλιστα (άέτωμα). Αύτη δε ακρι-
βώς και έν τή γεωμετρική τέχνη άποτελεΐ το
κυριώτατον γνώρισμα, θέτουσα τάςιν εις τάς με-
μονωμένας μορφάς και άγουσα εις τήν εντεχνον
σύνΟεσιν, ής αί πρώται ενταύθα άπόπειραι είναι
νέα συμβολή εϊς τήν καθόλου Έλληνικήν τέχνην.
Μεγάλους εις τήν διακόσμησιν συνεβάλετο και
η μισοκενια του τεχνιτου' ουτω των σπουοαιοτα-
των ήτο ή φροντίς αύτου νά μή καταλίπη κενόν
χώρον. Και κατ αρχάς ή ό'ακόσμησις συνίστατο
εις άπλα γεωμετρικά σχήματα ποικίλων συνδυα-
σμών, άτινα έπλήρουν επαρκώς και συμμετρικώς
τον χώρον' άλλά και όταν παραστάσεις εκ του
ζώντος βασιλείου εισήχθησαν, ώς ίπποι, άνθρω-
ποι, ών ή κατασκευή κατέλειπε πολύν κενόν χώ-
ρον, πάλιν ό τεχνίτης επεχείρει νά πληρώση τού-
τον έγκατασπείρων οεό ντους διάφορα γεωμετρικά
σχήματα. Νυν δε ακριβώς διαφαίνεται ή κενοοο-
βία αύτου, διότι παντοία έοευοίσκει υιέσα όπω;
πληρώση το κενόν και άςιοπαρατήρητος είναι ό
τρό~ος καθ όν επέτυχε τούτου έν τοΤ: προκειμένοις
άγγείοις. Οσάκις δήλα δή είκόνισεν ί'ππον έν με-
τόπη τινί, μεταςύ μεν τών ποδών έ'Οηκεν ίχθύν ή
φύλλον (= έσχηματοποιημένον ΊχΟύν) ή ένιαχου
και τετράγωνόν τι έπ'ι βέλους (8), υπό τήν κεφα-
λήν σταυρόν περιγεγραμμένον ή εντός κύκλου, έπϊ
οε των νώτων εν τω κενω μεταςυ της γωνίας της
μετόπης και του λαιμού του ίππου συνήθως μεν
πτηνά (6), άλλά και τετράγωνόν χώρισμα πλήρες
γραμμών (8, 3), όπερ άποτελεΐ σφόδρα ίδιον τών
αγγείων τούτων τρόπον. Το δ' όλον τέλος παντοιο-
τρόπως διήνΟισεν, ώστε οιονεί τάπητος καλώς τε-
τεχνουργημένου κα'ι πεποικιλμένου νά παρέχη όψιν.
Πάντα τά στοιχεία ταύτα της διακοσμητικής
δηλουσι πρόοδον και έςέλιςιν ίκανήν ώστε νά πι-
στεύση τις ότι ό ρυθμός ούτος ώς παρουσιάζεται
έν τοις ήμετέροις άγγείοις δεν ευρίσκεται έν τή
άρχή αύτου, άλλά βαίνει ήοη προς τήν πλήρη
άνάπτυΗιν τών δυνάμεων αύτοΰ. Αύτά δε τά γνω-
ρίσματα αύτου, ή συμμετρία και τάξις, ή εύΟυ-
γραμμία και ή μισοκενια χαρακτηρίζουσιν έν τή
τέλεια άνατττύς'ει αύτών και τά νεωαετοικά άγ-
γεΤα του Διπύλου (Ροαίββη σ. 11).
'Ανακεφαλαιουντες τά καΟ'έκαστον όηΟέντα περί
της διακοσμήσεως τών αγγείων τούτων, παρατη-
ροΟμεν ότι καθόλου μεν πτωχή τις είναι αύτη κα'ι
άπλή τά κοινά συνήθως μεταχειρίζουσα κοσμή-
ματα, άπερ ο καθόλου γεωμετρικός ρυθμός, άλλά
πρέπει νά έξαρΟώσι και προτιμήσεις τινές αύτής
ίδιάζουσαι και χαρακτηρίζουσαι ίσως αυτήν Ούτω
άςιοπαρατήρητος είναι ή χρήσις τών τεΟλασμένιυν
έσκιασμένων γραμμών, αίτινες καθέτως κυρίους
βαίνουσιν οιονεί κρεμάμενα!, ή ές αύτών καταγο-
μένη κλιμακωτή τεθλασμένη, ή συχνοτάτη περί
το άγγεΐον σειρά στιγμών (και πτηνών), το οικτυ-
ωτον εκ ρόμβων κόσμημα, ό τρόπος της παραστά-
σεους ίππου και άνΟρώ~ου και ή χαρακτηριστική
πλήρωσις του περί αύτούς πεδίου ιδία τών γωνιών
και τούτων πάντων ή ήμελημένη πως σχεδίασις.
Ούτο; τά αγγεία ταύτα, άτινα παρέχουσι νυν
πληοεστέοαν εικόνα ττίς γεωυ,ετοικής έν Μυκήναις
κεραμεικής, διότι ελάχιστα ήσαν πρότερον γνωστά
μνημονευθέντα και ενταύθα σποράδην (πρβ. δοΐιΐίθ-
1Ώ3ΠΠ, Μγ1νθΠ3β πίν. XX XXI, ,ΤηΙιγΙ). 1890 σ.
8ο είκ. 43 και ει τι άλλο) διακρίνονται σαφώς
δια τών γνωρισμάτιυν τούτιον και συνδέονται μετά
τών γειτόνων του Αργούς (προ. Ατβ'ίν. Ηθγ. II
Εκ της Μυκηνών γεωμετρικής νεκροπόλεων νπό Δ. Εναγγελίδον.
ται, ως και άλλα στοιχεία της τέχνης εκείνης, συ-
νεχίζοντα ούτως ειπείν βίον προσωρινώς διακο-
πέντα (πρ β. ΡΐΙΓίλν.- Ι,ΟΘ8θ1ΐθ1ίΘ Τ3ί. 33, 315-318,
330, 321 και Τα£. 35 άρ. 350).
Χαρακτηριστικον οέ είναι ό'τι ο τρόπος ούτος
παοατηρεΐται είτα επί της άρχαιοτέρας σειράς των
γεωμετρικών άγγείων' διότι βραδύτερον ή διακο-
σμητική μανία των κεραμέων έπεςέτεινε τον κύ-
κλον των παραστάσεων και εις άλλα μέρη των
αγγείων πλην του μεταςύ των λαβών δια της οιαί-
ρέσεως του αγγείου εις ζώνας, άς άναλόγιος έκό-
σμησεν, ώς εν τοις μεγάλοις άμφορεϋσι του Δίπυ-
λου και εν τη ημετέρα χύτρα (8). Άλλα και εν
ταύτη τη κατά ζώνας διακοσμήσει και εν τή προ-
ηγουμένη συνήθως ή παράστασις διατάσσεται κατά
μετοπας, ών ή μεν έν τω μέσω έχει άεί τήν μεί-
ζονα σπουδαιότητα, αί δε λοιπαί άναπτύσσονται
εκατέρωθεν ταύτης συμμετρικώς και ομοίως κα-
τ' άντιστοιχίαν κεκοσμημέναι. II συμμετρία αύτη
τηρουμένη και έν αύταΐς ταΐς παραστάσεσιν ακόμη
σπουδαιότατον 0 άποβή γνώρισμα της καθόλου
Ελληνικής τέχνης μετέπειτα εν τε τή αγγειο-
γραφία (κορινθιακοί κρατήρες) και τή διακοσμη-
τική πλαστική μάλιστα (άέτωμα). Αύτη δε ακρι-
βώς και έν τή γεωμετρική τέχνη άποτελεΐ το
κυριώτατον γνώρισμα, θέτουσα τάςιν εις τάς με-
μονωμένας μορφάς και άγουσα εις τήν εντεχνον
σύνΟεσιν, ής αί πρώται ενταύθα άπόπειραι είναι
νέα συμβολή εϊς τήν καθόλου Έλληνικήν τέχνην.
Μεγάλους εις τήν διακόσμησιν συνεβάλετο και
η μισοκενια του τεχνιτου' ουτω των σπουοαιοτα-
των ήτο ή φροντίς αύτου νά μή καταλίπη κενόν
χώρον. Και κατ αρχάς ή ό'ακόσμησις συνίστατο
εις άπλα γεωμετρικά σχήματα ποικίλων συνδυα-
σμών, άτινα έπλήρουν επαρκώς και συμμετρικώς
τον χώρον' άλλά και όταν παραστάσεις εκ του
ζώντος βασιλείου εισήχθησαν, ώς ίπποι, άνθρω-
ποι, ών ή κατασκευή κατέλειπε πολύν κενόν χώ-
ρον, πάλιν ό τεχνίτης επεχείρει νά πληρώση τού-
τον έγκατασπείρων οεό ντους διάφορα γεωμετρικά
σχήματα. Νυν δε ακριβώς διαφαίνεται ή κενοοο-
βία αύτου, διότι παντοία έοευοίσκει υιέσα όπω;
πληρώση το κενόν και άςιοπαρατήρητος είναι ό
τρό~ος καθ όν επέτυχε τούτου έν τοΤ: προκειμένοις
άγγείοις. Οσάκις δήλα δή είκόνισεν ί'ππον έν με-
τόπη τινί, μεταςύ μεν τών ποδών έ'Οηκεν ίχθύν ή
φύλλον (= έσχηματοποιημένον ΊχΟύν) ή ένιαχου
και τετράγωνόν τι έπ'ι βέλους (8), υπό τήν κεφα-
λήν σταυρόν περιγεγραμμένον ή εντός κύκλου, έπϊ
οε των νώτων εν τω κενω μεταςυ της γωνίας της
μετόπης και του λαιμού του ίππου συνήθως μεν
πτηνά (6), άλλά και τετράγωνόν χώρισμα πλήρες
γραμμών (8, 3), όπερ άποτελεΐ σφόδρα ίδιον τών
αγγείων τούτων τρόπον. Το δ' όλον τέλος παντοιο-
τρόπως διήνΟισεν, ώστε οιονεί τάπητος καλώς τε-
τεχνουργημένου κα'ι πεποικιλμένου νά παρέχη όψιν.
Πάντα τά στοιχεία ταύτα της διακοσμητικής
δηλουσι πρόοδον και έςέλιςιν ίκανήν ώστε νά πι-
στεύση τις ότι ό ρυθμός ούτος ώς παρουσιάζεται
έν τοις ήμετέροις άγγείοις δεν ευρίσκεται έν τή
άρχή αύτου, άλλά βαίνει ήοη προς τήν πλήρη
άνάπτυΗιν τών δυνάμεων αύτοΰ. Αύτά δε τά γνω-
ρίσματα αύτου, ή συμμετρία και τάξις, ή εύΟυ-
γραμμία και ή μισοκενια χαρακτηρίζουσιν έν τή
τέλεια άνατττύς'ει αύτών και τά νεωαετοικά άγ-
γεΤα του Διπύλου (Ροαίββη σ. 11).
'Ανακεφαλαιουντες τά καΟ'έκαστον όηΟέντα περί
της διακοσμήσεως τών αγγείων τούτων, παρατη-
ροΟμεν ότι καθόλου μεν πτωχή τις είναι αύτη κα'ι
άπλή τά κοινά συνήθως μεταχειρίζουσα κοσμή-
ματα, άπερ ο καθόλου γεωμετρικός ρυθμός, άλλά
πρέπει νά έξαρΟώσι και προτιμήσεις τινές αύτής
ίδιάζουσαι και χαρακτηρίζουσαι ίσως αυτήν Ούτω
άςιοπαρατήρητος είναι ή χρήσις τών τεΟλασμένιυν
έσκιασμένων γραμμών, αίτινες καθέτως κυρίους
βαίνουσιν οιονεί κρεμάμενα!, ή ές αύτών καταγο-
μένη κλιμακωτή τεθλασμένη, ή συχνοτάτη περί
το άγγεΐον σειρά στιγμών (και πτηνών), το οικτυ-
ωτον εκ ρόμβων κόσμημα, ό τρόπος της παραστά-
σεους ίππου και άνΟρώ~ου και ή χαρακτηριστική
πλήρωσις του περί αύτούς πεδίου ιδία τών γωνιών
και τούτων πάντων ή ήμελημένη πως σχεδίασις.
Ούτο; τά αγγεία ταύτα, άτινα παρέχουσι νυν
πληοεστέοαν εικόνα ττίς γεωυ,ετοικής έν Μυκήναις
κεραμεικής, διότι ελάχιστα ήσαν πρότερον γνωστά
μνημονευθέντα και ενταύθα σποράδην (πρβ. δοΐιΐίθ-
1Ώ3ΠΠ, Μγ1νθΠ3β πίν. XX XXI, ,ΤηΙιγΙ). 1890 σ.
8ο είκ. 43 και ει τι άλλο) διακρίνονται σαφώς
δια τών γνωρισμάτιυν τούτιον και συνδέονται μετά
τών γειτόνων του Αργούς (προ. Ατβ'ίν. Ηθγ. II