DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.14281#0276
266
'Αγγελίαι.
Άναγράόιονϊ Α')' ΆΟηνιον (Γιγάντων στοά)- Οπό Π. Καστρίώτον 266. Β')· Σουνίου· Οπό Β. Στάη 266. Γ ')' Αίγίνης' υπό Κ. Κου-
ροννιώτον 266. Δ') Θεσσαλίας, Μακεδονίας Οπό Ά. Αρβανιτοπούλου 267. Ε')' Αιτωλίας (Θέρμου). Ακαρνανίας.
Οπό Κ. Ρωμαίον 267. Ρ')' Λακωνικής, Κυθήρων, Μεσσήνης· υπό Φ. Βεραάκη- 268. Ζ)· Πύλου· υπό Κ. Κονρουνιώτου'
268. ΙΓ)· Κεφαλληνίας· Οπό .IV. Κυπαρίοοη· 268.
Α')· ΆΦηνών.
Παρά την λεγομένην οτοάν των Γιγάντων, κειμένην προς Α μεν
τοΰ Θησείου, πρός Β δέ της εκκλησίας Παναγίας της Βλασσαροΰς,
κατεδαφισθείσης οικίας τινός ανηκούσης τω δημοσίω, προέβημεν δα-
πάνη της Αρχαιολογικής έταιρείας εις άνασκαφήν τοΰ χώρου εκεί-
νου έπί τη έλπίδι ότι ή στοά αϋτη πιθανόν νά προεξετείνετο έτι πρός Α,
καθότι αί έν έτει 1858 και 1871 γενόμεναι έκεΐ άνασκαφαί δέν έπερα-
τώθησαν. Δια της συνεχίσεως της ύφ' ημών γενομένης ανασκαφής
ανατολικώς της στοάς έπιστώΟη ότι αΰτη έξετείνετο κατά τρία ετι
μέτρα, ευρεθέντων των θεμελίων μο'νον αυτής έκ πώρου λίθου άποτε-
λουαένων κα'ι ένιαχοΰ διακοπτομένων. Είτα απεκαλύφθη ή ανατολική
πλευοά, άλλα κα'ι αΰτη ουχί συνεχής, άλλά διακοπτομένη, άφαιρεΟεν-
των των λίθων των θεμελίων, άτινα προχωροΰσι περί τά δέκα μέτρα,
χωρίς νά δυνηθώμεν νά ύπολογίσοιμεν ποΰ έφθανε και που προεΕετεί-
νετο, διότι άνάγκη ό'πως άπαλλοτριωθώσι πρώτον αί έπιπροσθοΰσαι
εκεί πρός Ν κα'ι ΝΑ τής στοάς οίκίαι.
Ταΰτα εν ολίγοις άνακοινώ ένθάδε επιφυλασσόμενος όπως δημο-
σιεύσω έν τοις Πρακτικοϊς τής Αρχαιολογικής εταιρείας εκτενώς κα'ι
έν λεπτομέρεια τά περί τής στοάς ταύτης.
Άθήνησι.
Παναγιώτης Καστριώτης.
Β )· Σουνίου.
Κατά την θερινήν περίοδον τοΰ παρελθόντος έτους (1912), ώς και
κατά την τοΰ προηγουμένου, αί έν Σουνίω άπό ετών διενεργούμεναι
άνασκαφαί περιωρίσθησαν εϊς την έρευναν τής τεχνητής έπιχωσεως
τοΰ πεοιβόλου τοΰ ναοΰ τής Αθηνάς. Τοΰ περιβόλου τούτου ή πρός
άνατολάς πλευρά, μήκους 30 κα'ι πλέον μέτρων, επικλινής ούσα, έπε-
χώσθη κατά την άνέγερσιν τοΰ νεωτέρου τών δύο έκεϊ ναών τής Αθη-
νάς πρός εύ'ρυνσιν και ίσοπέδιοσιν τοΰ τεμένους. ΊΙ εργασία ημών
αύτη, ή ού'ποί άποπερατοιθεΐσα, ώς έκ τοΰ ό'γκου τής έπιχώσεως, έξι-
κνουυ,ένης εις βάθος 2 '/„ μ., έπήνεγκεν Οπό έποψιν ευρημάτων άποτε-
λέσαατα λίαν εύάρεστα. Διότι έν τη έπιχώσει ταύτη ευρέθησαν οϋ μόνον
άναθήυ,ατα τοΰ παλαιοτέρου ναοΰ τής Αθηνάς, τοΰ πιθανώς Οπό τών
Περσών καταστραφέντος, ανερχόμενα εις τόν 70ν κα! 60ν π.Χρ. αιώνα,
άλλά κα'ι άπαν σχεδόν τό Ολικόν τοΰ καταστραφέντος μικρού ναοΰ
μαί προσωπιδοειδεϊς γυναικείας θεότητας. Εύρημα δέ τών σπανιωτά-
των είνε 7.ιΊ έκ μολύβδου κοϋρος, όμοιος έντελώς πρός τους έκ λίθου
γνωστούς, άλλ' εις έλά/ιστον, φυσικώς, μέγεθος (ΰψ. 006). Επίσης
πολλά και πολλοΰ λογού είνε τά έκ χαλκού άναθήματα (τρίποδες
μικροί, περόναι, δακτύλιοι κτλ.) και τά έξ Αιγυπτιακής πορσελάνης,
εν οίς και περί τούς εκατόν σκαραβαίους τής Ναυκρατιτικής χρο-
νικής περιόδου. 'Λλλά κα'ι εγχάρακτοι λίθοι και όρμου ψήφοι και
δακτύλιοι έξ άργύρου και δή κα'ι έκ χρυσού είς (έκ σύρματος) άνευοέ-
θησαν έν τή έπιχώσει ταύτη τών μεταπερσικών χρόνων. Τό σπουδαιό-
τατον όμως τών ευρημάτων, τών γενομένων κατά τό παρελθόν θέοος
είναι πάντως ΐωνικόν κιονόκρανον, καλώς διατετηρημένον, προερχό-
μενον άσφαλώς έκ τής περιστάσεως τοΰ νεωτέρου ναοΰ τής Αθηνάς
δι' ου και βεβαιοΰται ή τέως Οπόθεσις ότι ό ναός ούτος, ό κτισθείς
αμέσως μετά την Οπό τών Περσών καταστροφήν τοΰ παλαιοτέοου
(μικρότερου δέ κα'ι εύτελεστέρου) ναοΰ τής Αθηνάς, ότι, λέγομεν, ό
νεώτερος ούτος ναός έφερε τήν μερικήν, ώς γνωστόν, περίσταση αυ-
τού πεποιημένην είς ρυθμόν ΐωνικόν.
Είς τά άνωτέρω εύρήρ.ατα δέον νά προστεθώσι και τεμάχια αρχαϊ-
κών άγαλμάτων, έν οίς και γυναικεία κεφαλή τοΰ αύτοΰ ρυθμού, αικοοΰ
μεγέθους.
Βαλέριος Στάης.
Γ)· ΑΙγίνης.
Παρά το Καποδιστριακόν ορφανοτροφεϊον (σημεριναί φυλακαί)
ολίγον πρός Δ έν τω κτήματι τοΰ Ά. Πελεκάνου, άνεϋρον και έκα-
θάρισα ένα Οπόγειον τάφον έκ τών συνηθεστάτων έν Αίγίνη, οΐτινες
αποτελούνται έκ καθέτου τετραγωνικού στομίου, ου κατά τό κάτω
άκρον ανοίγονται εκατέρωθεν δύο μικροί θάλαμοι. Ό τάφος ήτο δυσ-
τυχώς σεσυλημένος έπί Τουρκοκρατίας. Ευρον δέ έντός τών θαλά-
μων θραύσματα ληκύθων μελανόμορφων, ώς κα'ι έρυθρομόρφων αγ-
γείων και πολύχρωμου ληκύθου. Αί πλευραί τοΰ στομίου κατά τό κα-
τώτερον μέρος ήσαν έπενδεδυμέναι διά λεπτών πωρίνων πλακών.
Πλησίον τοΰ τάφου τούτου είς μικρόν βάθος άπό τής έπιφανείας
άνεΰρον δύο κοινούς μικρούς τάφους πιθανώς παιδιών, οίτινες άπε-
τελούντο έξ ορθογωνιχοΰ λάκκου έσκαμμένου έν τώ βράχω, έν ω
υπήρχε πώρινη λάρναξ. 'Π χρονολογία τούτων δέν είνε δυνατόν
νά καθορισθή ένεκα τής παντελούς έλλείψεως κτερισμάτων. "Αλλα
μικρά σκάμματα τοΰ βράχου άπέδωκα είς απόπειρας ποος κατα-
τούτου. Οϋτως άνεύροαεν ή'δη πλείστα τεμάχια τοΰ Οριγκοΰ τοΰ ναοΰ σκευήν υπογείων τάφων, αί'τινες δι' άγνοίστους λόγους δέν έτελε-
τούτου, άκροκεράμους έγχρόους, τεμάχια τής μαιανδροφόρου πήλινης σφορησαν.
αϋτοΰ σίμης και πλείστα άλλα τοΰ ναοΰ μέλη. Άλλά τά ευρήματα Κατά τά ΝΑ τής πόλεως έν τινι κτήματι ΐδιωτικώ άνεΰρον Ινα
ημών τά έξ άναθημάτων, τά άπερριμμένα είς «βόθρους», α^ς φαίνεται,
είσί κατά πολύ σπουδαιότερα. Διότι πλην τής πληθύος (περί τά 200)
μικρών άρυβαλλοειδών αγγείων, τών καλουμένων κορινθιακών, ων τινα
κα! γραφάς φέρουσιν οπλιτών, Σειρήνων και ζώων, εύ'ρομεν και τοιαύτα
ροδιακού (έν σχήματι κράνους) και πρωτοκορινθιακοΰ ρυθμοΰ, άλλά
και πινακίδας γραπτάς, ων μία φέρει παράστασιν νηός, ης έπιβαίνουσιν
όπλϊται άσπιδοφόροι. Τά ευρεθέντα δέ έν τή έπιχώσει ταύτη πήλινα
ειδώλια, είς μέγαν άριθμόν, δέν στερούνται έπίσης σημασίας. Άπό τών
άρχαιοτάτων «σανιδοειδών» μέχρι τών «άρχαϊκών» τοΰ τέλους τοΰ 6°"
αιώνος, πλείστα ευρέθησαν άξιολογώτατα δείγματα, έν οίς κα'ι προτο-
τάφον, άποτελούμενον έξ υπογείου θαλάμου έσκαμμένου έν τώ βράχω.
τετραγωνικού, είς ον κατέρχεται τις διά μικράς κλίμακος. Ευρέθησαν
κατά τάς έκατέροιθεν τής εισόδου πλευράς δύο λάκκοι έσκαμμένοι έν τω
βράχω, οί'τινες περιείχον νεκρούς, ων τά κτερίσματα δέν είχον συ-
ληθή. Άπετελοΰντο ταύτα έκ μικρών αγγείων άγανώτων κατά τό
πλείστον. Τό σχήμα και ή διακόσμησις τών αγγείων μαρτυροΰσι τους
χρόνους τοΰ 2ου ή 1ου π. Χρ. αιώνος.
Πλησίον τών τάφων τούτων ευρέθησαν και τάφοι έκ κοινών ορθο-
γωνίων λάκκων, οίτινες ό'μως ησαν σεσυλημένοι.
Μεγαλειτέρα σκαφή έγεινεν έν θέσει Φαντάδος ανατολικώς τής πο-
'Αγγελίαι.
Άναγράόιονϊ Α')' ΆΟηνιον (Γιγάντων στοά)- Οπό Π. Καστρίώτον 266. Β')· Σουνίου· Οπό Β. Στάη 266. Γ ')' Αίγίνης' υπό Κ. Κου-
ροννιώτον 266. Δ') Θεσσαλίας, Μακεδονίας Οπό Ά. Αρβανιτοπούλου 267. Ε')' Αιτωλίας (Θέρμου). Ακαρνανίας.
Οπό Κ. Ρωμαίον 267. Ρ')' Λακωνικής, Κυθήρων, Μεσσήνης· υπό Φ. Βεραάκη- 268. Ζ)· Πύλου· υπό Κ. Κονρουνιώτου'
268. ΙΓ)· Κεφαλληνίας· Οπό .IV. Κυπαρίοοη· 268.
Α')· ΆΦηνών.
Παρά την λεγομένην οτοάν των Γιγάντων, κειμένην προς Α μεν
τοΰ Θησείου, πρός Β δέ της εκκλησίας Παναγίας της Βλασσαροΰς,
κατεδαφισθείσης οικίας τινός ανηκούσης τω δημοσίω, προέβημεν δα-
πάνη της Αρχαιολογικής έταιρείας εις άνασκαφήν τοΰ χώρου εκεί-
νου έπί τη έλπίδι ότι ή στοά αϋτη πιθανόν νά προεξετείνετο έτι πρός Α,
καθότι αί έν έτει 1858 και 1871 γενόμεναι έκεΐ άνασκαφαί δέν έπερα-
τώθησαν. Δια της συνεχίσεως της ύφ' ημών γενομένης ανασκαφής
ανατολικώς της στοάς έπιστώΟη ότι αΰτη έξετείνετο κατά τρία ετι
μέτρα, ευρεθέντων των θεμελίων μο'νον αυτής έκ πώρου λίθου άποτε-
λουαένων κα'ι ένιαχοΰ διακοπτομένων. Είτα απεκαλύφθη ή ανατολική
πλευοά, άλλα κα'ι αΰτη ουχί συνεχής, άλλά διακοπτομένη, άφαιρεΟεν-
των των λίθων των θεμελίων, άτινα προχωροΰσι περί τά δέκα μέτρα,
χωρίς νά δυνηθώμεν νά ύπολογίσοιμεν ποΰ έφθανε και που προεΕετεί-
νετο, διότι άνάγκη ό'πως άπαλλοτριωθώσι πρώτον αί έπιπροσθοΰσαι
εκεί πρός Ν κα'ι ΝΑ τής στοάς οίκίαι.
Ταΰτα εν ολίγοις άνακοινώ ένθάδε επιφυλασσόμενος όπως δημο-
σιεύσω έν τοις Πρακτικοϊς τής Αρχαιολογικής εταιρείας εκτενώς κα'ι
έν λεπτομέρεια τά περί τής στοάς ταύτης.
Άθήνησι.
Παναγιώτης Καστριώτης.
Β )· Σουνίου.
Κατά την θερινήν περίοδον τοΰ παρελθόντος έτους (1912), ώς και
κατά την τοΰ προηγουμένου, αί έν Σουνίω άπό ετών διενεργούμεναι
άνασκαφαί περιωρίσθησαν εϊς την έρευναν τής τεχνητής έπιχωσεως
τοΰ πεοιβόλου τοΰ ναοΰ τής Αθηνάς. Τοΰ περιβόλου τούτου ή πρός
άνατολάς πλευρά, μήκους 30 κα'ι πλέον μέτρων, επικλινής ούσα, έπε-
χώσθη κατά την άνέγερσιν τοΰ νεωτέρου τών δύο έκεϊ ναών τής Αθη-
νάς πρός εύ'ρυνσιν και ίσοπέδιοσιν τοΰ τεμένους. ΊΙ εργασία ημών
αύτη, ή ού'ποί άποπερατοιθεΐσα, ώς έκ τοΰ ό'γκου τής έπιχώσεως, έξι-
κνουυ,ένης εις βάθος 2 '/„ μ., έπήνεγκεν Οπό έποψιν ευρημάτων άποτε-
λέσαατα λίαν εύάρεστα. Διότι έν τη έπιχώσει ταύτη ευρέθησαν οϋ μόνον
άναθήυ,ατα τοΰ παλαιοτέρου ναοΰ τής Αθηνάς, τοΰ πιθανώς Οπό τών
Περσών καταστραφέντος, ανερχόμενα εις τόν 70ν κα! 60ν π.Χρ. αιώνα,
άλλά κα'ι άπαν σχεδόν τό Ολικόν τοΰ καταστραφέντος μικρού ναοΰ
μαί προσωπιδοειδεϊς γυναικείας θεότητας. Εύρημα δέ τών σπανιωτά-
των είνε 7.ιΊ έκ μολύβδου κοϋρος, όμοιος έντελώς πρός τους έκ λίθου
γνωστούς, άλλ' εις έλά/ιστον, φυσικώς, μέγεθος (ΰψ. 006). Επίσης
πολλά και πολλοΰ λογού είνε τά έκ χαλκού άναθήματα (τρίποδες
μικροί, περόναι, δακτύλιοι κτλ.) και τά έξ Αιγυπτιακής πορσελάνης,
εν οίς και περί τούς εκατόν σκαραβαίους τής Ναυκρατιτικής χρο-
νικής περιόδου. 'Λλλά κα'ι εγχάρακτοι λίθοι και όρμου ψήφοι και
δακτύλιοι έξ άργύρου και δή κα'ι έκ χρυσού είς (έκ σύρματος) άνευοέ-
θησαν έν τή έπιχώσει ταύτη τών μεταπερσικών χρόνων. Τό σπουδαιό-
τατον όμως τών ευρημάτων, τών γενομένων κατά τό παρελθόν θέοος
είναι πάντως ΐωνικόν κιονόκρανον, καλώς διατετηρημένον, προερχό-
μενον άσφαλώς έκ τής περιστάσεως τοΰ νεωτέρου ναοΰ τής Αθηνάς
δι' ου και βεβαιοΰται ή τέως Οπόθεσις ότι ό ναός ούτος, ό κτισθείς
αμέσως μετά την Οπό τών Περσών καταστροφήν τοΰ παλαιοτέοου
(μικρότερου δέ κα'ι εύτελεστέρου) ναοΰ τής Αθηνάς, ότι, λέγομεν, ό
νεώτερος ούτος ναός έφερε τήν μερικήν, ώς γνωστόν, περίσταση αυ-
τού πεποιημένην είς ρυθμόν ΐωνικόν.
Είς τά άνωτέρω εύρήρ.ατα δέον νά προστεθώσι και τεμάχια αρχαϊ-
κών άγαλμάτων, έν οίς και γυναικεία κεφαλή τοΰ αύτοΰ ρυθμού, αικοοΰ
μεγέθους.
Βαλέριος Στάης.
Γ)· ΑΙγίνης.
Παρά το Καποδιστριακόν ορφανοτροφεϊον (σημεριναί φυλακαί)
ολίγον πρός Δ έν τω κτήματι τοΰ Ά. Πελεκάνου, άνεϋρον και έκα-
θάρισα ένα Οπόγειον τάφον έκ τών συνηθεστάτων έν Αίγίνη, οΐτινες
αποτελούνται έκ καθέτου τετραγωνικού στομίου, ου κατά τό κάτω
άκρον ανοίγονται εκατέρωθεν δύο μικροί θάλαμοι. Ό τάφος ήτο δυσ-
τυχώς σεσυλημένος έπί Τουρκοκρατίας. Ευρον δέ έντός τών θαλά-
μων θραύσματα ληκύθων μελανόμορφων, ώς κα'ι έρυθρομόρφων αγ-
γείων και πολύχρωμου ληκύθου. Αί πλευραί τοΰ στομίου κατά τό κα-
τώτερον μέρος ήσαν έπενδεδυμέναι διά λεπτών πωρίνων πλακών.
Πλησίον τοΰ τάφου τούτου είς μικρόν βάθος άπό τής έπιφανείας
άνεΰρον δύο κοινούς μικρούς τάφους πιθανώς παιδιών, οίτινες άπε-
τελούντο έξ ορθογωνιχοΰ λάκκου έσκαμμένου έν τώ βράχω, έν ω
υπήρχε πώρινη λάρναξ. 'Π χρονολογία τούτων δέν είνε δυνατόν
νά καθορισθή ένεκα τής παντελούς έλλείψεως κτερισμάτων. "Αλλα
μικρά σκάμματα τοΰ βράχου άπέδωκα είς απόπειρας ποος κατα-
τούτου. Οϋτως άνεύροαεν ή'δη πλείστα τεμάχια τοΰ Οριγκοΰ τοΰ ναοΰ σκευήν υπογείων τάφων, αί'τινες δι' άγνοίστους λόγους δέν έτελε-
τούτου, άκροκεράμους έγχρόους, τεμάχια τής μαιανδροφόρου πήλινης σφορησαν.
αϋτοΰ σίμης και πλείστα άλλα τοΰ ναοΰ μέλη. Άλλά τά ευρήματα Κατά τά ΝΑ τής πόλεως έν τινι κτήματι ΐδιωτικώ άνεΰρον Ινα
ημών τά έξ άναθημάτων, τά άπερριμμένα είς «βόθρους», α^ς φαίνεται,
είσί κατά πολύ σπουδαιότερα. Διότι πλην τής πληθύος (περί τά 200)
μικρών άρυβαλλοειδών αγγείων, τών καλουμένων κορινθιακών, ων τινα
κα! γραφάς φέρουσιν οπλιτών, Σειρήνων και ζώων, εύ'ρομεν και τοιαύτα
ροδιακού (έν σχήματι κράνους) και πρωτοκορινθιακοΰ ρυθμοΰ, άλλά
και πινακίδας γραπτάς, ων μία φέρει παράστασιν νηός, ης έπιβαίνουσιν
όπλϊται άσπιδοφόροι. Τά ευρεθέντα δέ έν τή έπιχώσει ταύτη πήλινα
ειδώλια, είς μέγαν άριθμόν, δέν στερούνται έπίσης σημασίας. Άπό τών
άρχαιοτάτων «σανιδοειδών» μέχρι τών «άρχαϊκών» τοΰ τέλους τοΰ 6°"
αιώνος, πλείστα ευρέθησαν άξιολογώτατα δείγματα, έν οίς κα'ι προτο-
τάφον, άποτελούμενον έξ υπογείου θαλάμου έσκαμμένου έν τώ βράχω.
τετραγωνικού, είς ον κατέρχεται τις διά μικράς κλίμακος. Ευρέθησαν
κατά τάς έκατέροιθεν τής εισόδου πλευράς δύο λάκκοι έσκαμμένοι έν τω
βράχω, οί'τινες περιείχον νεκρούς, ων τά κτερίσματα δέν είχον συ-
ληθή. Άπετελοΰντο ταύτα έκ μικρών αγγείων άγανώτων κατά τό
πλείστον. Τό σχήμα και ή διακόσμησις τών αγγείων μαρτυροΰσι τους
χρόνους τοΰ 2ου ή 1ου π. Χρ. αιώνος.
Πλησίον τών τάφων τούτων ευρέθησαν και τάφοι έκ κοινών ορθο-
γωνίων λάκκων, οίτινες ό'μως ησαν σεσυλημένοι.
Μεγαλειτέρα σκαφή έγεινεν έν θέσει Φαντάδος ανατολικώς τής πο-