DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.14277#0139
107
Αγγελίαι.
Αναγράοιονϊ Α') Αθηνών υπό Κ. Κουροννιώτου. Β) ΙΙερραιβία; και άν Έστιακότιδος· Α. Αρβανιτοπούλον Γ") Μακεδονίας·
ύπό Ρ. Οικονόμου.
Α'). ΑΦηνών.
α'). Κεραμεικον φρέαρ. Κατά τόν παρελθόντα χειμώνα Ικ τυ-
χαίας καθιζήσεως τοΰ εδάφους ένεκα ίσχυρας βροχής άνεχαλύφθη
φρέαρ βάθους περίπου 7 μέτρων έν τώ νεκροταφείο) του Ηριδανού
παρά τόν Κεραμεικον, προς Δ τοΰ μνημείου τή; Διονυσία; κα·. Παμ-
φίλης, ακριβώς εντός της γωνίας τών τοίχων ΜΝ και ΝΟ έπί του
σχεδίου τοΰ νεκροταφείου έν Βτυ,βΰ&ηβΓ Ρπβάΐΐοί ΕπάΕΠΟδ.
Το φρέαρ είνε κατά τό κατώτερον ήμισυ έσκαμμένον έν τώ βράχο)
και καταλήγει εί; ύπόνομον διευθυνομένην προ; Λ και Α. Πλην τών
συνήθως έν τή επινώσει του Κερααεικοΰ έν γένει ευρισκομένων τεμα-
χίων μελαμβαφών αγγείων ευρέθη έν τή πληρούση τό φρέαρ γή πλη-
σίον του πυθμένο; τό κάτω ηαισυ Ρωμαϊκού επιτύμβιου άναγλύφου.
β). ΎδραγωγεΙον παρά τό Διονυαιακόν ϋ-έατρον. 'Ομοίως
έκ τυχαία; καθιζήσεως έν τώ περίβολο) τοΰ Διονυσιακού θεάτρου προς
ΝΛ τοΰ θεάτρου καϊ ουχί πολύ μακράν τή; σωζόμενης γωνία; τοΰ
αρχαιοτέρου ναοΰ τοΰ Διονύσου έδοθη αφορμή νά έςετασθή μικρόν μέ-
ρος υπονόμου ύδραγωγείου, Εινε αυτη συνέχεια τή; υπονόμου, ήτι;
φέρει εί; τήν Ήννεάκρουνον πρό; Δ τή; Ακροπόλεως· Το ύδραγο)-
γεϊον έν τή θέσει εκείνη εΤνε κατεστραμμένο·;, άλλ' έφαίνετο μικρόν
μέρο;, ένθα έγένετό ποτε έπισκευή δια μικρών λίθων έκτισμένων
δι" άσβέστου. Ή ύπόνομο; ακολουθούσα έπί μικρόν τήν γραμμήν έκ Δ
πρό; Α στοέφεται είτα πρό; Β διευθυνομένη πρό; τήν σχηνην τοΰ
θεάτρου, πρό; ην διεύθυνσιν μόνον έπί μικρόν διάστημα ήτο δυνατόν
ώς έκ τή; στενότητο; νά έςετασθή.
γ'). Ασκληπιείου οχετός. Κατά τόν καθαρισμόν τοΰ Ασκλη-
πιείου έγένετο μικρά σκαφή πλησίον τή; ανατολική; πλευρά; τή; δυ-
σαιχής στοάς, καθ' ήν έφάνη οχετό; έκ πήλινων σωλήνων ορθογωνικής
του,ή;, δστις φαίνεται ότι άρχεται όπισθεν τη; βορείου πλευρά; τή;
αυτή; στοα; και προχωρεί παραλλήλω; πρό; τήν άνατολικήν πλευράν
τή; στοά;, αλλά σώζεται μόνον μικρόν μέρο; αύτοΰ, ώστε ού'τε πόθεν
άζριί'ώ; άρχεται ού'τε ποΰ καταλήγει είνε δυνατόν νά όρισθή.
Κωνσταντίνος Κουροννιώτης.
Β'). Περραιβίας και άνω Έστιαιώτιδος.
Άπό τών αρχών τοΰ έτου; τούτου ορισθεί; ύπο τοΰ έν Θεσσαλο-
νίκη αντιπροσώπου τή; Κυβερνήσεως ύπουργοϋ τή; Δικαιοσύνη; κ.
"Ρακτιβάν ώς προσωρινός έφορο; τών αρχαίων τοΰ νομοΰ Ελίμειας
(Κοζάνη;) μετά τής έντολή; τοΰ νά αναλάβω μετέπειτα και την έπο-
πτείαν τών έν τή Μέση και Δυσμιζή Μακεδονία αρχαίων, ήσχολήθην
κατά πρώτον λόγον ε!; τήν περισυλλογην τών διεσπαρμένων και κιν-
δυνευόντων αρχαίων μνημείων τή; ΓΙερραιβίας και άνω Έστιαιοϊτι-
δος· συνέλεςα δέ άχρι τοΰδε 132 αρχαία, ων τα 130 είναι λίθινα,
μάλιστα έπιγραφαί και ανάγλυφα, τό πλείστον νέα και άνεκοοτα, δύο
δέ είναι μεγάλοι και ακέραιοι πίθοι ές" αρχαϊκής πόλεω; κειμένη; ύψοΰ
έπί βουνού τοΰ "Ολύμπου υπέρ την νϋν Τσαριτσάνην, ών ό έτερο;
φέρει τέσσαρα έντυπα γράμματα τών λεγομένων Κρητικών ιερογλυ-
φικών τοΰ προελληνικού αλφαβήτου.
Τά αρχαία ταΰτα συνεκέντρωσα έν τω πρώτο) ίδρυθεντι εν ταϊ;
άπελευθερωθείσαι; χώραις μουσείο) 'Ελάσσονος, μεταίαλών τό πρώην
Τουρκικόν τελιονεϊον εί; μουσεϊον κατέγραψα δ* αύτά έν εύοετηοίο>
ου άντίγραφον έστειλα τω είρημένω έν Θεσσαλονίκη κ. άντιπροσοίπω.
Αί έν τώ μουσείω τούτω άντιπροσωπιυόμίναι αρχαία·, πόλεις είσίν
έν τω παρόντι αΐ έ?ής: τή; άνω Έστιαιώτιδος αί Μνλαι (νΰν Δαμάσ:
και Δαμασοϋλλι), ή Μονδαία (; I Ιαλαιόκαστρον δυσμόθεν τή; Μο-
λόγουστα;), αί Κνρετίαι παρά τό Δομένικον και το Έρίζειον (; IΙα-
λαιόκαστρον υπέρ τήν ϊιζυάν)· τή; Περραιβική; Τριπόλεως ή Δολϊχη
(Παλαίκαστρον πρό; Ν τή; Βουβάλα;), ή "Αζωρος (Καστρί νοτόθεν
τή; Δούκλιστα;) και τό Πύ&ιον (Κάστρο παρά τό Σέλο;)· τή: Περ-
ραιβίας ή Ολοοααων και ή ύπέρ τήν Τσαριτσάνην άγνο)στο; πόλις.
Μνημεία ακίνητα σημαντικά ευρον τάδε: τάφον καμαοωτόν υπό
μέγαν τύμοον παρά τό Παλαίκαστρον Βουβάλας, οΰ ή δίφυλλο; ιιαρ-
μαρίνη θύρα είχε νειοστί διαρρηχθή, οί δέ θολότυποι έχουσιν άπό
αιώνων καταπέσει και οϋτο>ς ό θάλαμο; έβύσθη υπό χωμάτων' θολω-
τόν μέγαν τάφον, ένα ή πλείονα;, παρά τήν άγνωστον πόλιν ύπέο τήν
Τσαριτσάνην* τούτων φαίνεται οτι ολίγον τή; θόλου έχει διαοοανή·
τάφου; ιστορικών χρόνων παρά τήν Όλοοσσόνα· έοείπια ναοΰ έν Το-
πόλιανη τοΰ 'Ολύμπου και έπί τή; άκροπο'λεο>; τών Κυρετιών.
Πρός τούτοι; έποίησα πρόχειρα διαγράμματα τινών τών μνημο-
νευθείσα» πόλεων* περί τή; σημασία; τών περισυλλεγέντων μνημείων
θά ανακοινώσω τά δέοντα προσεχώς.
Έν 'Ελασσόνι, τή 7η ίου ν ίου 1913.
Απόστολος Σ. Άρβανιτόπονλλος.
Γ'). Μακεδονίας.
Θεσσαλονίκης. ΊΙ έν ταϊ; διά τοΰ Ελληνικού στρατού άναζτη-
θείσαις Μακεδονιζαϊς χώραις έγκατασταθεϊσα Γενική Διοίκησι; ιιίαν
τών πρώτων αυτή; φροντίδων έθεώρηαε και τήν ίορυσιν άρχαιολονι-
κής υπηρεσία;, διηυκόλυνε δέ ταύτην τό Γενιχόν ϋτρατηγεϊον τή; Α.
Μ. τοΰ Βασίλειο; άποσπάσαν βαθμηδόν εί; τήν Γενικήν Διοίκησιν
Μακεδονία; τού; έν τή εκστρατεία ευρισκομένου; ειδικού; επιστήμονας
και ούτω τή μεν 9η νοεμβρίου 1912 συνεστάθη ή εφορεία τών αρχαιο-
τήτων τοΰ νομοΰ Θεσσαλονίκη;, τή δέ 29η δεκεμβρίου προσετέθη ή εφο-
ρεία τών άρ/αιοτήτο)ν τοΰ δευτέρου νομού έχουσα εδραν τήν Ελασσόνα
και έφορον τόν Άρβανιτόπουλον και τέλος τή 18η μαίου 1913 ώρίσθη
τρίτη άρχαιολογική περιφέρεια ή τοΰ νομοΰ δυτική; Μακεδονίας ύπο
τόν έφορον Παππαδάκην εδρεύοντα έν Φλωρίνη. Από τοΰ δεκεμβρίου
1912 μέχρι τέλους μαίου 1913 ήργάοθη παρά τή εφορεία θεσσαλο-
νίκης και ό έ'φεδρος ανθυπολοχαγό; αρχιτέκτων Ά. "Ορλάνδο; Ώς
εισηγητής δέ τής αρχαιολογικής υπηρεσίας Μακεδονία; παρά τώ
Υπουργώ Γενιζώ Διοικητή χρησιμεύει ό έφορος τών αρχαιοτήτων
Θεσσαλονίκης.
Ή Γενική Διοίζησις Μακεδονία; έχουσα τήν γνώμην ότι πρώτιστον
έργον αρχαιολογικής υπηρεσία; έγκαθισταμένη; έν χώρα, ήτις άπο άρ-
χαιολογική; άπόψεο>ς δέν είχε τύχει ή ελαχίστη; μάλλον δέ ουδεμιάς
κυβερνητικής προνοίας, θά ήτο ή περισυλλογή και ή διάσωσ·.; τών
τήδε κάζεϊσε διεσπαρμένων αρχαίων, εί; τοΰτο έστρεψε τήν προσοχήν
αυτής γινώσκουσα σαφώ; ότι ή εργασία αύτη θά έγίνετο αφορμή προ;
Αγγελίαι.
Αναγράοιονϊ Α') Αθηνών υπό Κ. Κουροννιώτου. Β) ΙΙερραιβία; και άν Έστιακότιδος· Α. Αρβανιτοπούλον Γ") Μακεδονίας·
ύπό Ρ. Οικονόμου.
Α'). ΑΦηνών.
α'). Κεραμεικον φρέαρ. Κατά τόν παρελθόντα χειμώνα Ικ τυ-
χαίας καθιζήσεως τοΰ εδάφους ένεκα ίσχυρας βροχής άνεχαλύφθη
φρέαρ βάθους περίπου 7 μέτρων έν τώ νεκροταφείο) του Ηριδανού
παρά τόν Κεραμεικον, προς Δ τοΰ μνημείου τή; Διονυσία; κα·. Παμ-
φίλης, ακριβώς εντός της γωνίας τών τοίχων ΜΝ και ΝΟ έπί του
σχεδίου τοΰ νεκροταφείου έν Βτυ,βΰ&ηβΓ Ρπβάΐΐοί ΕπάΕΠΟδ.
Το φρέαρ είνε κατά τό κατώτερον ήμισυ έσκαμμένον έν τώ βράχο)
και καταλήγει εί; ύπόνομον διευθυνομένην προ; Λ και Α. Πλην τών
συνήθως έν τή επινώσει του Κερααεικοΰ έν γένει ευρισκομένων τεμα-
χίων μελαμβαφών αγγείων ευρέθη έν τή πληρούση τό φρέαρ γή πλη-
σίον του πυθμένο; τό κάτω ηαισυ Ρωμαϊκού επιτύμβιου άναγλύφου.
β). ΎδραγωγεΙον παρά τό Διονυαιακόν ϋ-έατρον. 'Ομοίως
έκ τυχαία; καθιζήσεως έν τώ περίβολο) τοΰ Διονυσιακού θεάτρου προς
ΝΛ τοΰ θεάτρου καϊ ουχί πολύ μακράν τή; σωζόμενης γωνία; τοΰ
αρχαιοτέρου ναοΰ τοΰ Διονύσου έδοθη αφορμή νά έςετασθή μικρόν μέ-
ρος υπονόμου ύδραγωγείου, Εινε αυτη συνέχεια τή; υπονόμου, ήτι;
φέρει εί; τήν Ήννεάκρουνον πρό; Δ τή; Ακροπόλεως· Το ύδραγο)-
γεϊον έν τή θέσει εκείνη εΤνε κατεστραμμένο·;, άλλ' έφαίνετο μικρόν
μέρο;, ένθα έγένετό ποτε έπισκευή δια μικρών λίθων έκτισμένων
δι" άσβέστου. Ή ύπόνομο; ακολουθούσα έπί μικρόν τήν γραμμήν έκ Δ
πρό; Α στοέφεται είτα πρό; Β διευθυνομένη πρό; τήν σχηνην τοΰ
θεάτρου, πρό; ην διεύθυνσιν μόνον έπί μικρόν διάστημα ήτο δυνατόν
ώς έκ τή; στενότητο; νά έςετασθή.
γ'). Ασκληπιείου οχετός. Κατά τόν καθαρισμόν τοΰ Ασκλη-
πιείου έγένετο μικρά σκαφή πλησίον τή; ανατολική; πλευρά; τή; δυ-
σαιχής στοάς, καθ' ήν έφάνη οχετό; έκ πήλινων σωλήνων ορθογωνικής
του,ή;, δστις φαίνεται ότι άρχεται όπισθεν τη; βορείου πλευρά; τή;
αυτή; στοα; και προχωρεί παραλλήλω; πρό; τήν άνατολικήν πλευράν
τή; στοά;, αλλά σώζεται μόνον μικρόν μέρο; αύτοΰ, ώστε ού'τε πόθεν
άζριί'ώ; άρχεται ού'τε ποΰ καταλήγει είνε δυνατόν νά όρισθή.
Κωνσταντίνος Κουροννιώτης.
Β'). Περραιβίας και άνω Έστιαιώτιδος.
Άπό τών αρχών τοΰ έτου; τούτου ορισθεί; ύπο τοΰ έν Θεσσαλο-
νίκη αντιπροσώπου τή; Κυβερνήσεως ύπουργοϋ τή; Δικαιοσύνη; κ.
"Ρακτιβάν ώς προσωρινός έφορο; τών αρχαίων τοΰ νομοΰ Ελίμειας
(Κοζάνη;) μετά τής έντολή; τοΰ νά αναλάβω μετέπειτα και την έπο-
πτείαν τών έν τή Μέση και Δυσμιζή Μακεδονία αρχαίων, ήσχολήθην
κατά πρώτον λόγον ε!; τήν περισυλλογην τών διεσπαρμένων και κιν-
δυνευόντων αρχαίων μνημείων τή; ΓΙερραιβίας και άνω Έστιαιοϊτι-
δος· συνέλεςα δέ άχρι τοΰδε 132 αρχαία, ων τα 130 είναι λίθινα,
μάλιστα έπιγραφαί και ανάγλυφα, τό πλείστον νέα και άνεκοοτα, δύο
δέ είναι μεγάλοι και ακέραιοι πίθοι ές" αρχαϊκής πόλεω; κειμένη; ύψοΰ
έπί βουνού τοΰ "Ολύμπου υπέρ την νϋν Τσαριτσάνην, ών ό έτερο;
φέρει τέσσαρα έντυπα γράμματα τών λεγομένων Κρητικών ιερογλυ-
φικών τοΰ προελληνικού αλφαβήτου.
Τά αρχαία ταΰτα συνεκέντρωσα έν τω πρώτο) ίδρυθεντι εν ταϊ;
άπελευθερωθείσαι; χώραις μουσείο) 'Ελάσσονος, μεταίαλών τό πρώην
Τουρκικόν τελιονεϊον εί; μουσεϊον κατέγραψα δ* αύτά έν εύοετηοίο>
ου άντίγραφον έστειλα τω είρημένω έν Θεσσαλονίκη κ. άντιπροσοίπω.
Αί έν τώ μουσείω τούτω άντιπροσωπιυόμίναι αρχαία·, πόλεις είσίν
έν τω παρόντι αΐ έ?ής: τή; άνω Έστιαιώτιδος αί Μνλαι (νΰν Δαμάσ:
και Δαμασοϋλλι), ή Μονδαία (; I Ιαλαιόκαστρον δυσμόθεν τή; Μο-
λόγουστα;), αί Κνρετίαι παρά τό Δομένικον και το Έρίζειον (; IΙα-
λαιόκαστρον υπέρ τήν ϊιζυάν)· τή; Περραιβική; Τριπόλεως ή Δολϊχη
(Παλαίκαστρον πρό; Ν τή; Βουβάλα;), ή "Αζωρος (Καστρί νοτόθεν
τή; Δούκλιστα;) και τό Πύ&ιον (Κάστρο παρά τό Σέλο;)· τή: Περ-
ραιβίας ή Ολοοααων και ή ύπέρ τήν Τσαριτσάνην άγνο)στο; πόλις.
Μνημεία ακίνητα σημαντικά ευρον τάδε: τάφον καμαοωτόν υπό
μέγαν τύμοον παρά τό Παλαίκαστρον Βουβάλας, οΰ ή δίφυλλο; ιιαρ-
μαρίνη θύρα είχε νειοστί διαρρηχθή, οί δέ θολότυποι έχουσιν άπό
αιώνων καταπέσει και οϋτο>ς ό θάλαμο; έβύσθη υπό χωμάτων' θολω-
τόν μέγαν τάφον, ένα ή πλείονα;, παρά τήν άγνωστον πόλιν ύπέο τήν
Τσαριτσάνην* τούτων φαίνεται οτι ολίγον τή; θόλου έχει διαοοανή·
τάφου; ιστορικών χρόνων παρά τήν Όλοοσσόνα· έοείπια ναοΰ έν Το-
πόλιανη τοΰ 'Ολύμπου και έπί τή; άκροπο'λεο>; τών Κυρετιών.
Πρός τούτοι; έποίησα πρόχειρα διαγράμματα τινών τών μνημο-
νευθείσα» πόλεων* περί τή; σημασία; τών περισυλλεγέντων μνημείων
θά ανακοινώσω τά δέοντα προσεχώς.
Έν 'Ελασσόνι, τή 7η ίου ν ίου 1913.
Απόστολος Σ. Άρβανιτόπονλλος.
Γ'). Μακεδονίας.
Θεσσαλονίκης. ΊΙ έν ταϊ; διά τοΰ Ελληνικού στρατού άναζτη-
θείσαις Μακεδονιζαϊς χώραις έγκατασταθεϊσα Γενική Διοίκησι; ιιίαν
τών πρώτων αυτή; φροντίδων έθεώρηαε και τήν ίορυσιν άρχαιολονι-
κής υπηρεσία;, διηυκόλυνε δέ ταύτην τό Γενιχόν ϋτρατηγεϊον τή; Α.
Μ. τοΰ Βασίλειο; άποσπάσαν βαθμηδόν εί; τήν Γενικήν Διοίκησιν
Μακεδονία; τού; έν τή εκστρατεία ευρισκομένου; ειδικού; επιστήμονας
και ούτω τή μεν 9η νοεμβρίου 1912 συνεστάθη ή εφορεία τών αρχαιο-
τήτων τοΰ νομοΰ Θεσσαλονίκη;, τή δέ 29η δεκεμβρίου προσετέθη ή εφο-
ρεία τών άρ/αιοτήτο)ν τοΰ δευτέρου νομού έχουσα εδραν τήν Ελασσόνα
και έφορον τόν Άρβανιτόπουλον και τέλος τή 18η μαίου 1913 ώρίσθη
τρίτη άρχαιολογική περιφέρεια ή τοΰ νομοΰ δυτική; Μακεδονίας ύπο
τόν έφορον Παππαδάκην εδρεύοντα έν Φλωρίνη. Από τοΰ δεκεμβρίου
1912 μέχρι τέλους μαίου 1913 ήργάοθη παρά τή εφορεία θεσσαλο-
νίκης και ό έ'φεδρος ανθυπολοχαγό; αρχιτέκτων Ά. "Ορλάνδο; Ώς
εισηγητής δέ τής αρχαιολογικής υπηρεσίας Μακεδονία; παρά τώ
Υπουργώ Γενιζώ Διοικητή χρησιμεύει ό έφορος τών αρχαιοτήτων
Θεσσαλονίκης.
Ή Γενική Διοίζησις Μακεδονία; έχουσα τήν γνώμην ότι πρώτιστον
έργον αρχαιολογικής υπηρεσία; έγκαθισταμένη; έν χώρα, ήτις άπο άρ-
χαιολογική; άπόψεο>ς δέν είχε τύχει ή ελαχίστη; μάλλον δέ ουδεμιάς
κυβερνητικής προνοίας, θά ήτο ή περισυλλογή και ή διάσωσ·.; τών
τήδε κάζεϊσε διεσπαρμένων αρχαίων, εί; τοΰτο έστρεψε τήν προσοχήν
αυτής γινώσκουσα σαφώ; ότι ή εργασία αύτη θά έγίνετο αφορμή προ;