DOI Artikel:
Bersakēs, Friderikos: To en tē technē tetragōnon
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0045
38 Το εν τγι τέχνϊ] τετράγωνον νπο Φ. Βερσάκη.
αε 1914
πρώτης, ης υφίσταται τήν έπίδρασιν, δεχόμενη
κατ' άρχάς το γραμμικον σύστημα και οιαφυλά-
ξασα αύτό και κατά τήν ύπέρβχσίν ακόμη της στοι-
χειώδους βαθμίδος της διακοσμήσεως.
Αί πολλαπλαΐ σκαφικαί ερευναι έν τη κυρίως
Ελληνική χερσονήσω και έν ταϊς νήσοις αυτής,
έν Μικρά Ασία και άλλαχοΰ, άπ'έδειξαν οτι -αρά
τήν εγχρωμον διακόσμησιν ή πρωτογενής εγχά-
ρακτος διακόσμησις έξηκολούΟει νά διάγη 8ίον
άιανή μεν, άλλ' άνεκτόν. Καθ'δλους τους προμυ-
κηναϊ/.ούς, τοϋς μυκηναϊκού: και τους μεταμυκη-
να'ίκοϋς χρόνους άνευρίσκομεν αγγεία μετά εγχά-
ρακτων γεωμετρικών κοσμημάτων (πρβ. Ββΐιηιΐάί
παρά Βοι-ρΐβΐά, Ιΐίοη π. Τγοϊ& I σ. 251 275 είκ.
163· σ. 279 είκ.465-167 και Ββίΐ8§θ 37 Ι-νΐΙΙ,
Βθίΐ£ΐ§θ 38 (σ. 280) Ι-ΙΧ· σ. 296 είκ. 214 Ββί-
1α§θ 40 III σ. 302 303 εΐκ. 217-219· Τσονν-
τας Α Ε 1898 πίν. £> 1 4-6 8 10 16 18 27 28
31 34- Α Ε 1899 πίν. 8 12 9 12· πίν. 5 2 4
15 20 24· Ο. Ο. Εά9αν ,ΤΗ8 IV (1904) πίν. IV
1-8 και πίν. V 1-18, σ. 84 εΐκ. 70 και 91' Ο.
§θπ 1891 153 είκ. 119.
Καστριώτης- Φάαδελφενς ΠΑΕ 1912 124 είκ.24
26 28 σ. 125 είκ. 29· Ψίάβ ΑΜ 1896 385 πίν.
XIV, XV· «ΠΛ 1900 49- ΌδτρΜά ΑΜ 1906
207· 1907 V· 1908 185 κέ.). Τά έν ΑΜ 1896
1907 1908 και έν II ΑΕ 1912 αναφερόμενα αγ-
γεία θεωρώ σύγχρονα προς άλλα έγχρωμα αγγεία
της γεωμετρικής περιόδου (τοΰ' Δίπυλου) και πα-
ραλλήλως προν ταύτα κατασκευασθέντα ώς έν
παντι χρόνω συνέβη (πρβ. ΡηΗτοάηρΙβν ΒΜΑ
1907 476-478).
Ή βαθμιαία άνάπτυξις του άνΟρώπου ηύ'ξησε
και τά είδη τών άντικειμένων τής οικιακής χρή-
σεως. Μετά τής αυξήσεως ταύτης εμφανίζεται και
ανέρχεται ύστερον εις άκμήν ή ξυλουργία και ή
όστουργία. Η πρώτη δε και φυσική διακόσμησι:
τών τελευταίων τούτων ειδών τής χειροτεχνίας
ήτο ή έγχάρακτος γραμμική.
Εν Αίγύπτω και έν Άσσυρία άνευρίσκομεν άκ-
μάζουσαν τήν ξυλογλυφικήν κα'ι τήν όστογλυφι-
κήν. Άλλ' έν τοις προϊστορικούς χρόνοις κατα-
σκευάζονται και έν "Ελλάδι όστέϊνα κα'ι ΐυσικώς
και ξύλινα γραμμικώς διακεκοσμημ,ένα άντικεί-
μενα (πρβ. ΜύΙΙβν ΑΜ 1909 283 κέ., είκ. 1 3-
11 και πίν. XII 1 4" πίν. XIV 13 18 22 17 2).
Έν τοις μυκηναϊκοΐς χρόνοις άνευρέΟησαν έν "Ελ-
λάδι και γλυπτά όστέϊνα, δεικνύοντα ό'μως ίσχυ-
ράν άνατολικήν έπίδρασιν ή -ιΟανώτερον -ποοέ-
λευσιν (πρβ. ΤβοαηΐΗδ-Μ&ηπΙί είκ. 82-84).
Επί πάντων τών ύπό του ΜηΙΙβν περιγραφο-
μένων άντικειμένων ή έγχάρακτος διακόσμησις
σύγκειται ές εύΟειών και έκ κυοτών γραμμών ή έκ
σχημάτων συνθέτων έκ τών πρώτων και έκ τών
οευτέρων. Πάν κόσμημα άποτελούμενον έκ κυρ-
τών γραμμών σύγκειται έκ κύκλων και έκ τμημά-
των τούτων. ΕνεχαράχΟησαν δηλονότι διά του
διαβήτου κατά τήν γεωμετρικήν εξιν, ώς συνέβη
και έπί τής άναλόγου διακοσμήσεως τών όστείνων
τής Σπάρτης.
Οπως διετήρήθη ή έπ'ι τών αγγείων έγχάρα-
κτος γεωμετρική διακάσμησις και έν τή μεταμυ-
κηναϊκή περιόδω, φυσικόν ήτο νά διατηρηΟή και
έπ'ι τών ξύλινων και όστείνων αντικειμένων. Εκ-
λιπόντος όμως τοΟ πιέζοντος τήν τεχνικήν ταύτην
έκφανσιν περιορισμού έκ τής ύπερτέρας πραγμα-
τικής τέχνης, ή μέχρι τούδε άφανής σχεδόν ζή-
σασα χειροτεχνία διανοίγεται νέους ορίζοντας, πα-
ραγαγουσα ο,τι πολυσύνθετον δυνάμεθα νά φαν-
τασΟώμεν έν τη γεωμετρική διακοσμήσει.
Ή μακροχρόνιος έξάσκησις έν τώ εϊδει τούτω
κατέστησε τον τεχνίτην τελείως κάτοχον πάντων
τών πολύπλοκων σχημάτων τής γεωμετρικής δια-
κοσμήσεων και κατά πάντα δεξιώτατον έν τώ χει-
ρισμώ τών έργαλείων αύτοΰ. Ελεύθερον δ' έχων
το πεδίον τής δράσεως, έπεζήτησε, μετά τήν έξάν-
τλησιν πάσης έπινοήσεως έν τη άνωτέρω διακο-
σμήσει, νά άναπαραστήση γραφικώς ζώντας οργα-
νισμούς κα'ι τελευταϊον τον άνθρωπον. Μετά πολ-
λάς δέ δοκιμασίας κατέληξε νά παραγάγη μορφάς
τής τελειότητος τής εικόνος 1.
'Απο τής μορφής ταύτης πειράται νά πλησιάση
έτι μάλλον προς τήν φύσιν και, έχων ώς πρότυπον
το παρά ταύτης διά τοΟ ορίζοντος κα'ι τών έν αύτώ
δημιουργημάτων διδόμενον άνάγλυφον, κατασκευ-
άζει το έκτυπον. Αναπτυσσόμενος Ό τεχνίτης πα-
ράγει, έκ του πρώτου ορμηθείς και τήν όλόγλυφον
μορφή ν είκ. 27.
'Εάν ζωγράφος ήΟελεν άναπαραστήση τάς έν
ταϊς είκ. 1-3 μορφάς, θά έγραφεν άκριβώς διά τών
αε 1914
πρώτης, ης υφίσταται τήν έπίδρασιν, δεχόμενη
κατ' άρχάς το γραμμικον σύστημα και οιαφυλά-
ξασα αύτό και κατά τήν ύπέρβχσίν ακόμη της στοι-
χειώδους βαθμίδος της διακοσμήσεως.
Αί πολλαπλαΐ σκαφικαί ερευναι έν τη κυρίως
Ελληνική χερσονήσω και έν ταϊς νήσοις αυτής,
έν Μικρά Ασία και άλλαχοΰ, άπ'έδειξαν οτι -αρά
τήν εγχρωμον διακόσμησιν ή πρωτογενής εγχά-
ρακτος διακόσμησις έξηκολούΟει νά διάγη 8ίον
άιανή μεν, άλλ' άνεκτόν. Καθ'δλους τους προμυ-
κηναϊ/.ούς, τοϋς μυκηναϊκού: και τους μεταμυκη-
να'ίκοϋς χρόνους άνευρίσκομεν αγγεία μετά εγχά-
ρακτων γεωμετρικών κοσμημάτων (πρβ. Ββΐιηιΐάί
παρά Βοι-ρΐβΐά, Ιΐίοη π. Τγοϊ& I σ. 251 275 είκ.
163· σ. 279 είκ.465-167 και Ββίΐ8§θ 37 Ι-νΐΙΙ,
Βθίΐ£ΐ§θ 38 (σ. 280) Ι-ΙΧ· σ. 296 είκ. 214 Ββί-
1α§θ 40 III σ. 302 303 εΐκ. 217-219· Τσονν-
τας Α Ε 1898 πίν. £> 1 4-6 8 10 16 18 27 28
31 34- Α Ε 1899 πίν. 8 12 9 12· πίν. 5 2 4
15 20 24· Ο. Ο. Εά9αν ,ΤΗ8 IV (1904) πίν. IV
1-8 και πίν. V 1-18, σ. 84 εΐκ. 70 και 91' Ο.
§θπ 1891 153 είκ. 119.
Καστριώτης- Φάαδελφενς ΠΑΕ 1912 124 είκ.24
26 28 σ. 125 είκ. 29· Ψίάβ ΑΜ 1896 385 πίν.
XIV, XV· «ΠΛ 1900 49- ΌδτρΜά ΑΜ 1906
207· 1907 V· 1908 185 κέ.). Τά έν ΑΜ 1896
1907 1908 και έν II ΑΕ 1912 αναφερόμενα αγ-
γεία θεωρώ σύγχρονα προς άλλα έγχρωμα αγγεία
της γεωμετρικής περιόδου (τοΰ' Δίπυλου) και πα-
ραλλήλως προν ταύτα κατασκευασθέντα ώς έν
παντι χρόνω συνέβη (πρβ. ΡηΗτοάηρΙβν ΒΜΑ
1907 476-478).
Ή βαθμιαία άνάπτυξις του άνΟρώπου ηύ'ξησε
και τά είδη τών άντικειμένων τής οικιακής χρή-
σεως. Μετά τής αυξήσεως ταύτης εμφανίζεται και
ανέρχεται ύστερον εις άκμήν ή ξυλουργία και ή
όστουργία. Η πρώτη δε και φυσική διακόσμησι:
τών τελευταίων τούτων ειδών τής χειροτεχνίας
ήτο ή έγχάρακτος γραμμική.
Εν Αίγύπτω και έν Άσσυρία άνευρίσκομεν άκ-
μάζουσαν τήν ξυλογλυφικήν κα'ι τήν όστογλυφι-
κήν. Άλλ' έν τοις προϊστορικούς χρόνοις κατα-
σκευάζονται και έν "Ελλάδι όστέϊνα κα'ι ΐυσικώς
και ξύλινα γραμμικώς διακεκοσμημ,ένα άντικεί-
μενα (πρβ. ΜύΙΙβν ΑΜ 1909 283 κέ., είκ. 1 3-
11 και πίν. XII 1 4" πίν. XIV 13 18 22 17 2).
Έν τοις μυκηναϊκοΐς χρόνοις άνευρέΟησαν έν "Ελ-
λάδι και γλυπτά όστέϊνα, δεικνύοντα ό'μως ίσχυ-
ράν άνατολικήν έπίδρασιν ή -ιΟανώτερον -ποοέ-
λευσιν (πρβ. ΤβοαηΐΗδ-Μ&ηπΙί είκ. 82-84).
Επί πάντων τών ύπό του ΜηΙΙβν περιγραφο-
μένων άντικειμένων ή έγχάρακτος διακόσμησις
σύγκειται ές εύΟειών και έκ κυοτών γραμμών ή έκ
σχημάτων συνθέτων έκ τών πρώτων και έκ τών
οευτέρων. Πάν κόσμημα άποτελούμενον έκ κυρ-
τών γραμμών σύγκειται έκ κύκλων και έκ τμημά-
των τούτων. ΕνεχαράχΟησαν δηλονότι διά του
διαβήτου κατά τήν γεωμετρικήν εξιν, ώς συνέβη
και έπί τής άναλόγου διακοσμήσεως τών όστείνων
τής Σπάρτης.
Οπως διετήρήθη ή έπ'ι τών αγγείων έγχάρα-
κτος γεωμετρική διακάσμησις και έν τή μεταμυ-
κηναϊκή περιόδω, φυσικόν ήτο νά διατηρηΟή και
έπ'ι τών ξύλινων και όστείνων αντικειμένων. Εκ-
λιπόντος όμως τοΟ πιέζοντος τήν τεχνικήν ταύτην
έκφανσιν περιορισμού έκ τής ύπερτέρας πραγμα-
τικής τέχνης, ή μέχρι τούδε άφανής σχεδόν ζή-
σασα χειροτεχνία διανοίγεται νέους ορίζοντας, πα-
ραγαγουσα ο,τι πολυσύνθετον δυνάμεθα νά φαν-
τασΟώμεν έν τη γεωμετρική διακοσμήσει.
Ή μακροχρόνιος έξάσκησις έν τώ εϊδει τούτω
κατέστησε τον τεχνίτην τελείως κάτοχον πάντων
τών πολύπλοκων σχημάτων τής γεωμετρικής δια-
κοσμήσεων και κατά πάντα δεξιώτατον έν τώ χει-
ρισμώ τών έργαλείων αύτοΰ. Ελεύθερον δ' έχων
το πεδίον τής δράσεως, έπεζήτησε, μετά τήν έξάν-
τλησιν πάσης έπινοήσεως έν τη άνωτέρω διακο-
σμήσει, νά άναπαραστήση γραφικώς ζώντας οργα-
νισμούς κα'ι τελευταϊον τον άνθρωπον. Μετά πολ-
λάς δέ δοκιμασίας κατέληξε νά παραγάγη μορφάς
τής τελειότητος τής εικόνος 1.
'Απο τής μορφής ταύτης πειράται νά πλησιάση
έτι μάλλον προς τήν φύσιν και, έχων ώς πρότυπον
το παρά ταύτης διά τοΟ ορίζοντος κα'ι τών έν αύτώ
δημιουργημάτων διδόμενον άνάγλυφον, κατασκευ-
άζει το έκτυπον. Αναπτυσσόμενος Ό τεχνίτης πα-
ράγει, έκ του πρώτου ορμηθείς και τήν όλόγλυφον
μορφή ν είκ. 27.
'Εάν ζωγράφος ήΟελεν άναπαραστήση τάς έν
ταϊς είκ. 1-3 μορφάς, θά έγραφεν άκριβώς διά τών