DOI Artikel:
Kuruniōtēs, Kōnstantinos: Pylou Messēniakēs tholōtos taphos
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0109
102 Πΰλον Μεσσηνιακής θολωτός τάφος· νπό Κ. Κονρουνιώτον.
ΑΕ 1914
του στρώματος,νεκροί έτάφησαν έν χρόνοις, οίτινες
άν μή περιλαμβάνωνται πλέον έντός της περιόδου
τοΟ Μυκηναίου πολιτισμοί), δεν άπέχουσι ο όμως
πολύ του τέλους ταύτης. Ώς προς την ίστορίαν
του τάφου και την άρχαιολογικήν αύτοϋ' άςίαν με-
γίστην έχει σημασίαν ή εύρεσις τοΟ σκελετού του
κατακειμένου όκλάζοντος αδιατάρακτου, διότι εκ
τούτου προκύπτει μετά βεβαιότητος το συμπέρα-
σμα, οτι ή κατάστασις έν τω τάφω χαμηλότερον
του στρώματος του κατακειμένου όκλάζοντος, εϊνε
όποια ήτο προ της ταφής τούτου, δηλαδή περίπου
κατά τούς χρόνους της μεταβάσεως άπό της Μυ-
κηναϊκής περιόδου εϊς την γεωμετρικήν.
Και έπι τοΟ στοώυ,ατος του κατακειμένου οκλά-
ζοντος ύπήρχον έπι πλείστων σημείων δλίγα υπο-
λείμματα ή άλλα ίχνη πυρών, άλλ αμέσως ύπ'
αύτό ή έπίχωσις ήτο κατά τό πλείστον αναμεμι-
γμένη μεθ' υπολειμμάτων πυρών, κατά δε τό άνα-
τολικον ήμισυ άπετελεϊτο σχεδόν αποκλειστικώς
εκ τούτων και εκ πολλών ανθρωπίνων οστών ατά-
κτως υιεταξύ τούτων ευρισκομένων, και κατά το
κατώτερον μέρος σχεδόν μόνων έκ σωρών ανθρω-
πίνων οστών. Μεταξύ τών όστών τούτων ήδυνήΟην
να διακρίνω περί τά τριάκοντα τουλάχιστον κρανία,
άλλ' οί νεκροί ήσαν ασφαλώς πολύ περισσότεροι. Η
έξωτερική οψις πολλών έκ τών οστών ήτο μέλαινα,
άλλ'ή διατήρησις αύτών απέκλειε την σκέψιν, ό'τι
είχον καή, ή δε μέλαινα χροιά όφείλεται αναμφι-
βόλως εις τον καπνον τών έν τώ τάοω καεισών
ισχυρότατων πυρών προς έναγισμούς, και εις την
άνάμιςιν μετά τών υπολειμμάτων τών πυρών τού-
των. Έντος της έπιχώσεως και μεταξύ τών όστών
άνευρίσκοντο κατά τό πλείστον τά τεμάχια, ές" ών
άπετελέσθησαν τά κατωτέρω υπό τούς άρ. 9-20
περιγραφόμενα άγγεΐα, άλλά τών μεγάλων άμφο-
ρέων (άρ. 21-23) τά πλείστα τεμάχια ευρέθησαν
σχεδόν έπι της βάσεως του τάφου.
Εις άπόστασιν 3ο0 περίπου έσωτέρω της θύ-
ρας παρά τον δεςιόθεν τώ είσερχομένω τοΐχον, διε-
κρίνετο σαφώς χώρος έκτάσεως τριών μέτρων πε-
ρίπου, έν ώ ή έπίχωσις άπετελεϊτο έκ καθαράς,
λεπτής τέφρας, έντος της όποιας ήσαν έλάχιστα
μόνον τεμάχια τών μεγάλων άμυορέων, και έλά-
χιστα τεμάχια λεπτών όστών ζώου (λαγωου;), ώς
και μία σιαγών κριού. Τό πάχος του σωροΟ τού-
του τής τέφρας υπερέβαινε τά 0"70, ειχε δ' αύτη
κατά μεν τό άνώτατον στρώμα λευκόφαιον χρώμα,
κατωτέρω δέ μέλαν, εξ οΰ δύναται τις νά συμπε-
ράνη, ότι δεν ~οοτ^γιτο έκ μιας μόνον πυράς' ότι
δ έκ θυσιών τ^οτ^γιτο εϊνε προφανές, και έβε-
βαιώΟη προς τούτοις δια τής ευρέσεως τών όστών
τών ζώων. Ώς έδείχθη διά τής περαιτέρω σκαφής
ή τέφρα έκάλυπτε τάφον Ισκαμμένον έν τώ έδά-
φει τής θόλου, εις τιμήν δέ του έν τούτω νεκοου
είχον άναμφιβόλως καή αϊ θυσίαι.
Ο λάκκος τοΟ τάφου τούτου (α) εϊνε επιμήκης,
όρθογωνικός, λίαν στενός σχετικώς, και βαθύς (μήκ.
2 10, πλ. 0 6ο, βάθ. 0-80). Κατά τό υψος τοΟ
χείλους έκαλύπτετο διά μικρών πλακωδών λίθων
στερεώς τ:ροσΥΐρ^οσ^.ένων, άλλ είχε και δεύτερον
κάλυμμα κατά το μέσον περίπου τοΟ βάθους αυ-
τού ές ομοίων πλακωδών λίθων, άλλ'άκριβέστερον
και στερεώτερον συνηρμοσμένων. Το μεταξύ τών
δύο τούτων καλυμμάτων διάστημα ήτο πλήρες τέ-
φρας όμοίας προς τήν υπερθεν του τάφου, έν ή
ήσαν και δύο τεμάχια τών μεγάλων αμφορέων λη-
φθέντα βεβαίως μετά τής τέφρας έκ τής επιφανείας
τής θόλου, ένθα εκειντο. Ό κάτωθι του δευτέρου
καλύμματος χώρος ήτο πλήρης χώματος κονιώ-
δους, έν ώ και έλάχιστοι μικροί λίθοι.
Ο τάφος ήτο άσύλητος Ο νεκρός εκείτο αμέ-
σως έπι του πυθμένος εχων τήν κεφαλήν προς νό-
τον. 1ά οστά διετηρουντο κακώς, άλλ έκ τής κα-
λώς διακρινου,ένης θέσεως τών όστών τής κνήμης
και τών μηριαίων έφάνη, ότι μεθ όλην τήν στε-
νότητα του λάκκου ό νεκρός ετάφη εχων πως συ-
νεσταλμένα τά σκέλη πιθανώτατα κατά τον τρό-
πον τών νπζίως όκλαζόντων, ώς συνειθίζετο μάλι-
στα κατά τούς Μυκηναϊκούς χρόνους [Κεραμό-
πονλος ΑΕ 1910, 199). Παρά τούς πόδας του
νεκρού εκείτο τεθραυσμένη μία μεγάλη οπωσδή-
ποτε οινοχόη (άριθ. 2), έκατέρωθεν δέ τών ποδών
παρά τάς πλευράς του τάφου τρεις μικράτεραι
(άριθ. 3-5). Κατά το μέσον τής δυσμικής πλευ-
ράς διεκρίνοντο τά όστά τής χειρός και παρ'αύτά
χρυσούς δακτύλιος, άποτελούμενος έκ τριπλώς
εις κρίκον είλιγμένου λεπτού σύρματος, όπερ είναι
πλαγίως ηύλακωμένον κατά τον μεσαΐον κύκλον.
Πλησίον τής θέσεως ενθα ήτο ό δακτύλιο:, ευ-
ρέθη σφόνδυλος ετέρου νεκρού, κατά δέ το μέσον
ΑΕ 1914
του στρώματος,νεκροί έτάφησαν έν χρόνοις, οίτινες
άν μή περιλαμβάνωνται πλέον έντός της περιόδου
τοΟ Μυκηναίου πολιτισμοί), δεν άπέχουσι ο όμως
πολύ του τέλους ταύτης. Ώς προς την ίστορίαν
του τάφου και την άρχαιολογικήν αύτοϋ' άςίαν με-
γίστην έχει σημασίαν ή εύρεσις τοΟ σκελετού του
κατακειμένου όκλάζοντος αδιατάρακτου, διότι εκ
τούτου προκύπτει μετά βεβαιότητος το συμπέρα-
σμα, οτι ή κατάστασις έν τω τάφω χαμηλότερον
του στρώματος του κατακειμένου όκλάζοντος, εϊνε
όποια ήτο προ της ταφής τούτου, δηλαδή περίπου
κατά τούς χρόνους της μεταβάσεως άπό της Μυ-
κηναϊκής περιόδου εϊς την γεωμετρικήν.
Και έπι τοΟ στοώυ,ατος του κατακειμένου οκλά-
ζοντος ύπήρχον έπι πλείστων σημείων δλίγα υπο-
λείμματα ή άλλα ίχνη πυρών, άλλ αμέσως ύπ'
αύτό ή έπίχωσις ήτο κατά τό πλείστον αναμεμι-
γμένη μεθ' υπολειμμάτων πυρών, κατά δε τό άνα-
τολικον ήμισυ άπετελεϊτο σχεδόν αποκλειστικώς
εκ τούτων και εκ πολλών ανθρωπίνων οστών ατά-
κτως υιεταξύ τούτων ευρισκομένων, και κατά το
κατώτερον μέρος σχεδόν μόνων έκ σωρών ανθρω-
πίνων οστών. Μεταξύ τών όστών τούτων ήδυνήΟην
να διακρίνω περί τά τριάκοντα τουλάχιστον κρανία,
άλλ' οί νεκροί ήσαν ασφαλώς πολύ περισσότεροι. Η
έξωτερική οψις πολλών έκ τών οστών ήτο μέλαινα,
άλλ'ή διατήρησις αύτών απέκλειε την σκέψιν, ό'τι
είχον καή, ή δε μέλαινα χροιά όφείλεται αναμφι-
βόλως εις τον καπνον τών έν τώ τάοω καεισών
ισχυρότατων πυρών προς έναγισμούς, και εις την
άνάμιςιν μετά τών υπολειμμάτων τών πυρών τού-
των. Έντος της έπιχώσεως και μεταξύ τών όστών
άνευρίσκοντο κατά τό πλείστον τά τεμάχια, ές" ών
άπετελέσθησαν τά κατωτέρω υπό τούς άρ. 9-20
περιγραφόμενα άγγεΐα, άλλά τών μεγάλων άμφο-
ρέων (άρ. 21-23) τά πλείστα τεμάχια ευρέθησαν
σχεδόν έπι της βάσεως του τάφου.
Εις άπόστασιν 3ο0 περίπου έσωτέρω της θύ-
ρας παρά τον δεςιόθεν τώ είσερχομένω τοΐχον, διε-
κρίνετο σαφώς χώρος έκτάσεως τριών μέτρων πε-
ρίπου, έν ώ ή έπίχωσις άπετελεϊτο έκ καθαράς,
λεπτής τέφρας, έντος της όποιας ήσαν έλάχιστα
μόνον τεμάχια τών μεγάλων άμυορέων, και έλά-
χιστα τεμάχια λεπτών όστών ζώου (λαγωου;), ώς
και μία σιαγών κριού. Τό πάχος του σωροΟ τού-
του τής τέφρας υπερέβαινε τά 0"70, ειχε δ' αύτη
κατά μεν τό άνώτατον στρώμα λευκόφαιον χρώμα,
κατωτέρω δέ μέλαν, εξ οΰ δύναται τις νά συμπε-
ράνη, ότι δεν ~οοτ^γιτο έκ μιας μόνον πυράς' ότι
δ έκ θυσιών τ^οτ^γιτο εϊνε προφανές, και έβε-
βαιώΟη προς τούτοις δια τής ευρέσεως τών όστών
τών ζώων. Ώς έδείχθη διά τής περαιτέρω σκαφής
ή τέφρα έκάλυπτε τάφον Ισκαμμένον έν τώ έδά-
φει τής θόλου, εις τιμήν δέ του έν τούτω νεκοου
είχον άναμφιβόλως καή αϊ θυσίαι.
Ο λάκκος τοΟ τάφου τούτου (α) εϊνε επιμήκης,
όρθογωνικός, λίαν στενός σχετικώς, και βαθύς (μήκ.
2 10, πλ. 0 6ο, βάθ. 0-80). Κατά τό υψος τοΟ
χείλους έκαλύπτετο διά μικρών πλακωδών λίθων
στερεώς τ:ροσΥΐρ^οσ^.ένων, άλλ είχε και δεύτερον
κάλυμμα κατά το μέσον περίπου τοΟ βάθους αυ-
τού ές ομοίων πλακωδών λίθων, άλλ'άκριβέστερον
και στερεώτερον συνηρμοσμένων. Το μεταξύ τών
δύο τούτων καλυμμάτων διάστημα ήτο πλήρες τέ-
φρας όμοίας προς τήν υπερθεν του τάφου, έν ή
ήσαν και δύο τεμάχια τών μεγάλων αμφορέων λη-
φθέντα βεβαίως μετά τής τέφρας έκ τής επιφανείας
τής θόλου, ένθα εκειντο. Ό κάτωθι του δευτέρου
καλύμματος χώρος ήτο πλήρης χώματος κονιώ-
δους, έν ώ και έλάχιστοι μικροί λίθοι.
Ο τάφος ήτο άσύλητος Ο νεκρός εκείτο αμέ-
σως έπι του πυθμένος εχων τήν κεφαλήν προς νό-
τον. 1ά οστά διετηρουντο κακώς, άλλ έκ τής κα-
λώς διακρινου,ένης θέσεως τών όστών τής κνήμης
και τών μηριαίων έφάνη, ότι μεθ όλην τήν στε-
νότητα του λάκκου ό νεκρός ετάφη εχων πως συ-
νεσταλμένα τά σκέλη πιθανώτατα κατά τον τρό-
πον τών νπζίως όκλαζόντων, ώς συνειθίζετο μάλι-
στα κατά τούς Μυκηναϊκούς χρόνους [Κεραμό-
πονλος ΑΕ 1910, 199). Παρά τούς πόδας του
νεκρού εκείτο τεθραυσμένη μία μεγάλη οπωσδή-
ποτε οινοχόη (άριθ. 2), έκατέρωθεν δέ τών ποδών
παρά τάς πλευράς του τάφου τρεις μικράτεραι
(άριθ. 3-5). Κατά το μέσον τής δυσμικής πλευ-
ράς διεκρίνοντο τά όστά τής χειρός και παρ'αύτά
χρυσούς δακτύλιος, άποτελούμενος έκ τριπλώς
εις κρίκον είλιγμένου λεπτού σύρματος, όπερ είναι
πλαγίως ηύλακωμένον κατά τον μεσαΐον κύκλον.
Πλησίον τής θέσεως ενθα ήτο ό δακτύλιο:, ευ-
ρέθη σφόνδυλος ετέρου νεκρού, κατά δέ το μέσον