DOI Artikel:
Kastriōtēs, Panagiōtēs: Anaglyphon anathēmatikon eis Asklēpion
DOI Artikel:Oikonomos, Georgios P.: Genitsa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0145
138 'Λνάγ)·.νφον άναΰηματικόν εις Άσκληπιόν.— Γενιτσά.
ΑΕ 1914
ένιαυτοΰ, γονυπετώς άκροαται των τοΰ ιερέως ευ-
χών. Τό τοιούτον βεβαίως έχει μεγίστην σημασίάν
ώς προς τήν δια τών αιώνων τήρησιν της παλαιάς
ταύτης τών προγόνων ημών συνήθειας. Μόνον ο έν
έξαιρετικαΐς περιστάσεσι και δη έν ταΐς ίεραΐς νη-
στείαις επιτρέπει ή μάλλον επιβάλλει κανονίζουσα
ή ορθόδοξος εκκλησία τάς λεγομένας « μετανοίας »
αίτινες είναι είδος γονυπετώς ίκετεύοντος και το
πρόσωπον έπι του εδάφους έχοντος, της Περσικής,
Ασσυριακής και Αιγυπτιακής συνήθειας .
Παναγιώτης Καοτριώτης.
1 Ό τύπος της πρό 9εοΰ εν γόνασι γυναικός, ό γνωστός ήμΐν έκ
σειράς αττικών ανάγλυφων τοϋ Ε' και Δ' αιώνος πΧ φαίνεται ότι
αντιγράφει διάσηαόν τι άττικόν πρωτότυπον παρεμφερές, ου άντίγρα-
φον Γσως είναι τό βραδύτερον έν τή Πανεάδι (Καισαρεία Φιλίππου)
της Περαίας της Παλαιστίνης άναφερο'μενον σύμπλεγμα, δπερ οί '/ρι-
στιανοί μετεβάπτ.σαν εις άγαλμα Χρίστου και Βερονίκης. Τό άγαλμα
αποδίδει δ Ευσέβιος κατ' επικρατούσαν με/ρ ι τών ήαεοών αϋτοΰ παοά-
δοσιν εϊς τήν αίμορροοΰσαν Βερονίκην, ήτις ίδρυσε τοΰτο εις τήν πα-
τρίδα αυτής έξ ευγνωμοσύνης δια τήν θεραπείαν (πρβ.Λουκ. η'43-49).
Ό Εύσέβιο; περιγράφει αυτό ώς έξής: ( Εκκλ.Ίστορ. Βιβλ. VII,
κεφ. 17 σελ. 287) 1x8. 8θΙΐ\ν3ΓΖ.
Έστάναι, έφ'υψηλού λίθου πράς μέν ταϊς πύλαι: τοϋ αυτής οίκου
γυναικός εκτύπωμα χάλκεον έπι γόνν κεκλιμένον και τεταμέναις
επι το πράσ&εν ταΐς χερσίν ίκετενούση έοικός, τούτον δε αντικρνς
αλλο της αυτής νλης, ανδρός 6ρϋ·ιον οχήμα, διπλο'ίδα κοομίως
περιβεβλημένον και την χείρα τί} γννα^κι προτεϊνον κτλ. "Ιδ. Γ. Α.
Σωτηρίου «Ό Χριστός εν τί} τέχντ]» Αθήναι 1914 σ. 22 κέ..
Καθ' ημάς τούτο ουδέν αλλο ήτο ή άντίγραφον Ασκληπιού και
ίκέτιδος γυναικός γονυπετοΰς, ό>ς τό Οφ' ήμών Ινταϋθα δημοσιευόι^ον .
Ψ
Γενιτσά
υπό
Γεωργίου Οικονόμου.
Ή έν τφ τελευταίω Έλληνοτουρκικψ πολέμω
έξασφαλίσασα εις τήν Ελλάδα τήν θεσσαλονίκην
αιματηρά μάχη τών Γενιτσών και τόν τόπον τού-
τον κατατάξασα εις τους λαμπροτάτους τής Ελ-
ληνικής στρατιωτικής ιστορίας, εδωκεν εσχάτως
άφορμήν προς ζήτησιν τοΰ έτύμου τής τοπωνυ-
μίας, εχομεν δέ μέχρι τοΰδε δύο έτυμολογίας μίαν
μεν του κ. Γ. Μιστριώτου συνδέουσαν τό όνομα
«Γιανητσά» προς τήν τουρκικήν λ. γιοννάν =Έλ-
λην, Γιουνανητσά-Γιανητσά (ΑΕ 1913, 20 και
230), δευτέραν δέ τήν του κ. Γ. Χατζηδάκη πα-
ράγουσαν τοΰτο έκ του κυρίου ονόματος Γιάννης
και δή και έκ τής παραλλαγής αύτοΰ Γιαννασέας-
Γιαννασδς (Έ-ετηρίς Πανεπιστημίου 1913-4,
71). Σημειώ δέ ό'τι ήδη ό Ι,βδίίθ (Ττανβίδ ϊη Νογ-
ΙΙιβΓη Οτββοβ III 266) γράφει « Ιάηηίΐζα ογ
01ιΐ&ηηϊίζ& πιογθ οοΐϊίπιοηΐν 1ίηο\νη ΐο ίΐιβ ΐη-
Η&οϊίειηίδ, οβίη^ ο!ιίβ£1γ ΤιπΊίδ, ογ ίΐιβ οοΓΓίιρ-
ΐβά ΤιΐΓΐίίδΙι ίοπη οί Υθηϊά]'θ ».
Ό τόπος λέγεται Οπό τών Ελλήνων έπιχωρίων
ούχί μόνον Γιαννιτσά, άλλά και Γενιτσά , ΰπό δέ
1 Άναμιμνήσκω ό'τι έν τώ δημώδει λόγιο τής λ. Γενίτσαρος (Γενί
τσαοί = νέον στράτευμα) μόνος σνεδόν ό τύπος Γιανίτσαρος είναι
γναχστος.
τών Τούρκων μόνον Γενιτζέ και δή και Γενιτζέ
Βαρδάρ προς διάκρισιν άπό τοΟ ομωνύμου έν Ξάνθη
καπνοφόρου τόπου Γενιτζε του ΚαρασοΟ Γενιτζέ,
ό'πως παρετήρησεν ήδη ό Εθ&ΐίθ αύτ. 267 (και ό
Χατζηδάκης αυτόθι). Υπάρχει δέ και άλλο Γενι-
τζέ έν Μ. Ασία μεταξύ του Μιχαλίτς καί τής Πα-
νόρμου βορρε[ανατολικώς τής Μανυάδος λίμνης
(ΒΟΗ 1913, 354· .ΙΗ81 1912, 66).Έν λ. Γενιτζέ
είναι σαφή τά δύο συνθετικά μέρη γενί = νέος κα'ι
ή καί έν άλλοις τοπωνυμικοϊς άπαντώσα κατάληξις
-τζέ, ής ή σημασία δεν είναι σαφής.Επειδή ό'μως
φέρεται ή ενστασις ό'τι οί Τούρκοι παρέλαβον τήν
τοπωνυμίαν έκ τής Ελληνικής Γιαννιτσά καί μετέ-
τρεψαν εις Γενιτζέ κατά τους φωνητικούς νόμους τής
γλώσσης αύτών, είναι ανάγκη νά δειχθή καί άλλως
ό'τι ή τοπωνυμία ε/ει τήν άρχήν αυτής έν τή Τουρ-
κική γλώσση. Νομίζω λοιπόν ό'τι τοΰτο καθίσταται
άναμφήριστον άν λάβωμεν ΰπ'οψιν ό'τι ουχί μακράν
τής κωμοπόλεως Γενιτσών, ώραν περίπου απέ-
χουσα, κείται ή μητρόπολις αύτών, ήτις φέρει δι-
δακτικών διά τήν προκειμένην συζήτησιν όνομα
Έσκιτζε (έσκί = άρχαϊος, παλαιός) ήτοι Παλαιό-
πολις έν αντιθέσει προς τήν Νεάπολιν τό Γενιτζέ.
ΑΕ 1914
ένιαυτοΰ, γονυπετώς άκροαται των τοΰ ιερέως ευ-
χών. Τό τοιούτον βεβαίως έχει μεγίστην σημασίάν
ώς προς τήν δια τών αιώνων τήρησιν της παλαιάς
ταύτης τών προγόνων ημών συνήθειας. Μόνον ο έν
έξαιρετικαΐς περιστάσεσι και δη έν ταΐς ίεραΐς νη-
στείαις επιτρέπει ή μάλλον επιβάλλει κανονίζουσα
ή ορθόδοξος εκκλησία τάς λεγομένας « μετανοίας »
αίτινες είναι είδος γονυπετώς ίκετεύοντος και το
πρόσωπον έπι του εδάφους έχοντος, της Περσικής,
Ασσυριακής και Αιγυπτιακής συνήθειας .
Παναγιώτης Καοτριώτης.
1 Ό τύπος της πρό 9εοΰ εν γόνασι γυναικός, ό γνωστός ήμΐν έκ
σειράς αττικών ανάγλυφων τοϋ Ε' και Δ' αιώνος πΧ φαίνεται ότι
αντιγράφει διάσηαόν τι άττικόν πρωτότυπον παρεμφερές, ου άντίγρα-
φον Γσως είναι τό βραδύτερον έν τή Πανεάδι (Καισαρεία Φιλίππου)
της Περαίας της Παλαιστίνης άναφερο'μενον σύμπλεγμα, δπερ οί '/ρι-
στιανοί μετεβάπτ.σαν εις άγαλμα Χρίστου και Βερονίκης. Τό άγαλμα
αποδίδει δ Ευσέβιος κατ' επικρατούσαν με/ρ ι τών ήαεοών αϋτοΰ παοά-
δοσιν εϊς τήν αίμορροοΰσαν Βερονίκην, ήτις ίδρυσε τοΰτο εις τήν πα-
τρίδα αυτής έξ ευγνωμοσύνης δια τήν θεραπείαν (πρβ.Λουκ. η'43-49).
Ό Εύσέβιο; περιγράφει αυτό ώς έξής: ( Εκκλ.Ίστορ. Βιβλ. VII,
κεφ. 17 σελ. 287) 1x8. 8θΙΐ\ν3ΓΖ.
Έστάναι, έφ'υψηλού λίθου πράς μέν ταϊς πύλαι: τοϋ αυτής οίκου
γυναικός εκτύπωμα χάλκεον έπι γόνν κεκλιμένον και τεταμέναις
επι το πράσ&εν ταΐς χερσίν ίκετενούση έοικός, τούτον δε αντικρνς
αλλο της αυτής νλης, ανδρός 6ρϋ·ιον οχήμα, διπλο'ίδα κοομίως
περιβεβλημένον και την χείρα τί} γννα^κι προτεϊνον κτλ. "Ιδ. Γ. Α.
Σωτηρίου «Ό Χριστός εν τί} τέχντ]» Αθήναι 1914 σ. 22 κέ..
Καθ' ημάς τούτο ουδέν αλλο ήτο ή άντίγραφον Ασκληπιού και
ίκέτιδος γυναικός γονυπετοΰς, ό>ς τό Οφ' ήμών Ινταϋθα δημοσιευόι^ον .
Ψ
Γενιτσά
υπό
Γεωργίου Οικονόμου.
Ή έν τφ τελευταίω Έλληνοτουρκικψ πολέμω
έξασφαλίσασα εις τήν Ελλάδα τήν θεσσαλονίκην
αιματηρά μάχη τών Γενιτσών και τόν τόπον τού-
τον κατατάξασα εις τους λαμπροτάτους τής Ελ-
ληνικής στρατιωτικής ιστορίας, εδωκεν εσχάτως
άφορμήν προς ζήτησιν τοΰ έτύμου τής τοπωνυ-
μίας, εχομεν δέ μέχρι τοΰδε δύο έτυμολογίας μίαν
μεν του κ. Γ. Μιστριώτου συνδέουσαν τό όνομα
«Γιανητσά» προς τήν τουρκικήν λ. γιοννάν =Έλ-
λην, Γιουνανητσά-Γιανητσά (ΑΕ 1913, 20 και
230), δευτέραν δέ τήν του κ. Γ. Χατζηδάκη πα-
ράγουσαν τοΰτο έκ του κυρίου ονόματος Γιάννης
και δή και έκ τής παραλλαγής αύτοΰ Γιαννασέας-
Γιαννασδς (Έ-ετηρίς Πανεπιστημίου 1913-4,
71). Σημειώ δέ ό'τι ήδη ό Ι,βδίίθ (Ττανβίδ ϊη Νογ-
ΙΙιβΓη Οτββοβ III 266) γράφει « Ιάηηίΐζα ογ
01ιΐ&ηηϊίζ& πιογθ οοΐϊίπιοηΐν 1ίηο\νη ΐο ίΐιβ ΐη-
Η&οϊίειηίδ, οβίη^ ο!ιίβ£1γ ΤιπΊίδ, ογ ίΐιβ οοΓΓίιρ-
ΐβά ΤιΐΓΐίίδΙι ίοπη οί Υθηϊά]'θ ».
Ό τόπος λέγεται Οπό τών Ελλήνων έπιχωρίων
ούχί μόνον Γιαννιτσά, άλλά και Γενιτσά , ΰπό δέ
1 Άναμιμνήσκω ό'τι έν τώ δημώδει λόγιο τής λ. Γενίτσαρος (Γενί
τσαοί = νέον στράτευμα) μόνος σνεδόν ό τύπος Γιανίτσαρος είναι
γναχστος.
τών Τούρκων μόνον Γενιτζέ και δή και Γενιτζέ
Βαρδάρ προς διάκρισιν άπό τοΟ ομωνύμου έν Ξάνθη
καπνοφόρου τόπου Γενιτζε του ΚαρασοΟ Γενιτζέ,
ό'πως παρετήρησεν ήδη ό Εθ&ΐίθ αύτ. 267 (και ό
Χατζηδάκης αυτόθι). Υπάρχει δέ και άλλο Γενι-
τζέ έν Μ. Ασία μεταξύ του Μιχαλίτς καί τής Πα-
νόρμου βορρε[ανατολικώς τής Μανυάδος λίμνης
(ΒΟΗ 1913, 354· .ΙΗ81 1912, 66).Έν λ. Γενιτζέ
είναι σαφή τά δύο συνθετικά μέρη γενί = νέος κα'ι
ή καί έν άλλοις τοπωνυμικοϊς άπαντώσα κατάληξις
-τζέ, ής ή σημασία δεν είναι σαφής.Επειδή ό'μως
φέρεται ή ενστασις ό'τι οί Τούρκοι παρέλαβον τήν
τοπωνυμίαν έκ τής Ελληνικής Γιαννιτσά καί μετέ-
τρεψαν εις Γενιτζέ κατά τους φωνητικούς νόμους τής
γλώσσης αύτών, είναι ανάγκη νά δειχθή καί άλλως
ό'τι ή τοπωνυμία ε/ει τήν άρχήν αυτής έν τή Τουρ-
κική γλώσση. Νομίζω λοιπόν ό'τι τοΰτο καθίσταται
άναμφήριστον άν λάβωμεν ΰπ'οψιν ό'τι ουχί μακράν
τής κωμοπόλεως Γενιτσών, ώραν περίπου απέ-
χουσα, κείται ή μητρόπολις αύτών, ήτις φέρει δι-
δακτικών διά τήν προκειμένην συζήτησιν όνομα
Έσκιτζε (έσκί = άρχαϊος, παλαιός) ήτοι Παλαιό-
πολις έν αντιθέσει προς τήν Νεάπολιν τό Γενιτζέ.