DOI article:
Keramopulos, Antōnios D.: Hoi apologismoi tēs oikodomias tou Parthenōnos
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0209
202 01 απολογισμοί της οίκοδομίας τον Παρθενώνος· ύπο Α. Κεραμοπονλλου.
ΑΕ 1014
οες, οί'τινες έμειναν αδαπάνητοι καθ' όλον το έρ-
γον. Έν στίχω 13 [37 κατά τήν έμήν άρίθμησιν]
άρχεται ό λογαριασμός τοΰ επομένου, πιθανώτατα
του δευτέρου έτους, επειδή το τεμάχιον τοΰτο πρΌς
ούόεμίαν άλλην θέσιν αρμόζει [πρβ. τήν εικόνα
της όλης στήλης, ένθα τά μέχρι τοϋοε γνωστά
τεμάχια έσχεδιάσθησαν, παρά ϋίηβΐΏΟΟΓ ε. ά. σ.
θ4]. Έκ του ρΓ&θθοπρίαηι έσώθη μόνον ή ανα-
φορική άντωνυμία ει και το πρώτον γράμμα του
ονόματος τοΟ γραμματέως Ε. . . . Τά λείψανα των
υπολοίπων δύο στίχων είνε τόσον ολίγα, ώστε δεν
εινε δυνατόν νά συμπληρωΟώσι. Κατά ταΟτα πρό-
κειται πειρι τεμαχίου περιέχοντος κυρίως λογα-
ριασμούς τοΟ πρώτου έτους της οικοδομίας του
Παοθενώνος ».
Ή και άλλως πιθανή γνώμη του ΟγοΙί, ότι το
'εί αναφέρεται εις τούς λογαριασμούς του επομένου
έτους, έκυρώΟη ύπο της σχέσεως του* τεμαχίου Ε
προς το Ρ1. Αληθώς ό στ>'χος ούτος του Κ άντι-
στοιχεΐ προς τον στίχον ΕΠΙΤΕ του Ρ. Δια το
έτος όμως τούτου τοΟ επομένου λογαοιασμοΰ (έπί
τε......'ε'.) ύπάρχει άμφισβήτησις, έ~ειδή ό μεν
Οτοΐι αποδίδει αύτούς εις το δεύτερον έτος (446/3
πΧ) και συμπληροΐ «επί τε[ς δευτέρας άρχες] Μι
Έ...», ό δε ΌϊηβΐηοΟΓ (ε.ά. σ. 63) εις το τρίτον
(445/4 πΧ), ισχυριζόμενος, ότι κατά τό έτος 446
ένεκα της εις Εύβοιαν ύπο τον Περικλέα εκστρα-
τείας (θουκ. 1,114, Διόδ. XII, 7) δεν έγένοντο
έργασίαι εις τον ΠαρΟενώνα' επομένως πρέπει τότε
νά συμπληρώσωμεν «επί τε\ς τρίτες άρχειςΐ 'ει
Έ . ..».
Ευτυχώς ύπάρχει νομίζω τεκμήριον προς λύσιν
της αμφισβητήσεως: Τά γράμματα ΙΔΟ του τε-
λευταίου ή προτελευταίου στίχου του Ε άνήκου-
σιν, ώς φρονώ, εις το όνομα του άρχοντος Λνσι-
μαχ\ίδο άρςαντος κατά τό 445/4 ήτοι κατά τό
ΕΥΟΕΜΟΝΟ^ΛΡ"
Ε Ρ I * Τ Α Τ / .ΛΥ
Υ€:£ΤΙ>ΑΤΟ[κ λ] Ε
Ε ί> Χ I Ε Υ £ Μ . . I
Μ
Έν τω δευτέρω στίχω, έκεΐ όπου ό ΚοΙίΙθγ άνέ-
γνωσε ΜΥΤ. . . , εγώ άναγινώσκω Αντο\κ]λες 77ε-
ραιεύς. Εις τον τρίτον στίχον μετά τό έλλεϊπον
τρίτον ετος της οΐχ.οδομίας του Παρθενώνος (τώ
446/5 άρχων ήτο ό Καλλίμαχος), κατ'άκολου-
θίαν δε πρέπει νά δεχθώμεν τήν συμπλήρωσιν τοΰ
ϋΐηβπιοοΓ, εϊ και αύτη παρέχει έν γράμμα όλι-
γώτερον τών απαιτουμένων ύπο της συμπληρώ-
σεοος τοΟ 38 στίχου. Άλλά ή συμπλήρο^σις του
(τΓοΙι δίδει δύο γράμματα περισσότερα, ώστε εινε
χειροτέρα. Προφανώς, γενομένης δεκτής της συμ-
πληρώσεως τοΰ ϋίηδίΒΟΟΓ, τό έτερον έκ τών δύο I
τοΰ ονόματος του Λυσιμαχίδου πρέπει νά παρεμ-
βληθή έν τή στοιχηδόν διατάξει, ώς συμβαίνει πολ-
λάκις και δή και ενταύθα έν τώ σωζομένω μέοει
τών στίχων 37 και 38.
Εις το αύτο περίπου ετος άγουσι καΐ συμπερά-
σματά τινα τοΰ' ΚιιόΙιπθγ άναγράφοντος έν τή Ργο-
8θρο°ταρ]ιί& &ίίϊο& τά κύρια ονόματα τά άπαν-
τώντα έν τή επιγραφή 16, I 296. ΤΙ επιγραφή
αύτη εινε κεχαραγμένη έπΐ στήλης άναγραφούσης
απολογισμούς έπιστατών έργου τινός διαρ/.έσαντος
οκτώ τούλάχιστον ετη (16, I 289-296). "Ογόοον
έτος εινε Ό περί ού ο λόγος ύπ' αριθ. 296 λογα-
ριασμός.Τά άλλα επτά ετη προηγούνται κατά σει-
ράν επί τοΰ λίθου και άναγράφησαν προφανώς κα-
θ' έκαστον τόν ένιαυτόν, έπειδή έμφανίζουσι δια-
φοράς γραφής. Οί λογαριασμοί είνε άδρομερεΐς,
άναγοαΦου.ένου του ονόυατος τοΰ γοαυ.αατέως τών
I Γ ΤΙ ι ■ ί ι ι * '
έπιστατών τοΰ έργου, τοΰ ονόματος εκάστου τών
έπιστατών, ο'ίτινες ήσαν άλλοι εκάστοτε, τοΰ όλου
ποσοΰ τοΰ λήμματος (λέμματος κεφάλαιον), τοΰ
όλου ποσοΰ τοΰ άναλώματος και τελευταΐον τοΰ
παραδοθέντος « τοις νέοις έπιστάταις » ύπολοίπου,
οσάκις ύπάρχει ύπόλοι~ον.Ή όλη στήλη είνε λίαν
έφθαρμένη, άλλ' άπόπειρά τις έβελτίωσε τήν άνά-
γνωσιν τοΰ ΚοΜβΐ" εις το όγδοον έτος, ώς φαίνε-
ται έκ τοΰ επομένου κειμένου έν παραβολή προς
τό ία, ι 296· '
Α Μ . / I Ξ *" Ο [ν τ ο ς
Τ Ο [κ] Ι- Η [ς] I Η !' [α ι ε
[ς...... ί I [λ ο ν;]
I ΤΙ Κ
έςαγράμματον ίσως δημοτικόν τοΰ Στρατοκλέους
άναγινώσκω Φί λον\. Μετά το Έρχίεύς τοΰ τε-
τάρτου στίχου έσκέφθην όνομά τι οίον Μ έλ/η-
ΑΕ 1014
οες, οί'τινες έμειναν αδαπάνητοι καθ' όλον το έρ-
γον. Έν στίχω 13 [37 κατά τήν έμήν άρίθμησιν]
άρχεται ό λογαριασμός τοΰ επομένου, πιθανώτατα
του δευτέρου έτους, επειδή το τεμάχιον τοΰτο πρΌς
ούόεμίαν άλλην θέσιν αρμόζει [πρβ. τήν εικόνα
της όλης στήλης, ένθα τά μέχρι τοϋοε γνωστά
τεμάχια έσχεδιάσθησαν, παρά ϋίηβΐΏΟΟΓ ε. ά. σ.
θ4]. Έκ του ρΓ&θθοπρίαηι έσώθη μόνον ή ανα-
φορική άντωνυμία ει και το πρώτον γράμμα του
ονόματος τοΟ γραμματέως Ε. . . . Τά λείψανα των
υπολοίπων δύο στίχων είνε τόσον ολίγα, ώστε δεν
εινε δυνατόν νά συμπληρωΟώσι. Κατά ταΟτα πρό-
κειται πειρι τεμαχίου περιέχοντος κυρίως λογα-
ριασμούς τοΟ πρώτου έτους της οικοδομίας του
Παοθενώνος ».
Ή και άλλως πιθανή γνώμη του ΟγοΙί, ότι το
'εί αναφέρεται εις τούς λογαριασμούς του επομένου
έτους, έκυρώΟη ύπο της σχέσεως του* τεμαχίου Ε
προς το Ρ1. Αληθώς ό στ>'χος ούτος του Κ άντι-
στοιχεΐ προς τον στίχον ΕΠΙΤΕ του Ρ. Δια το
έτος όμως τούτου τοΟ επομένου λογαοιασμοΰ (έπί
τε......'ε'.) ύπάρχει άμφισβήτησις, έ~ειδή ό μεν
Οτοΐι αποδίδει αύτούς εις το δεύτερον έτος (446/3
πΧ) και συμπληροΐ «επί τε[ς δευτέρας άρχες] Μι
Έ...», ό δε ΌϊηβΐηοΟΓ (ε.ά. σ. 63) εις το τρίτον
(445/4 πΧ), ισχυριζόμενος, ότι κατά τό έτος 446
ένεκα της εις Εύβοιαν ύπο τον Περικλέα εκστρα-
τείας (θουκ. 1,114, Διόδ. XII, 7) δεν έγένοντο
έργασίαι εις τον ΠαρΟενώνα' επομένως πρέπει τότε
νά συμπληρώσωμεν «επί τε\ς τρίτες άρχειςΐ 'ει
Έ . ..».
Ευτυχώς ύπάρχει νομίζω τεκμήριον προς λύσιν
της αμφισβητήσεως: Τά γράμματα ΙΔΟ του τε-
λευταίου ή προτελευταίου στίχου του Ε άνήκου-
σιν, ώς φρονώ, εις το όνομα του άρχοντος Λνσι-
μαχ\ίδο άρςαντος κατά τό 445/4 ήτοι κατά τό
ΕΥΟΕΜΟΝΟ^ΛΡ"
Ε Ρ I * Τ Α Τ / .ΛΥ
Υ€:£ΤΙ>ΑΤΟ[κ λ] Ε
Ε ί> Χ I Ε Υ £ Μ . . I
Μ
Έν τω δευτέρω στίχω, έκεΐ όπου ό ΚοΙίΙθγ άνέ-
γνωσε ΜΥΤ. . . , εγώ άναγινώσκω Αντο\κ]λες 77ε-
ραιεύς. Εις τον τρίτον στίχον μετά τό έλλεϊπον
τρίτον ετος της οΐχ.οδομίας του Παρθενώνος (τώ
446/5 άρχων ήτο ό Καλλίμαχος), κατ'άκολου-
θίαν δε πρέπει νά δεχθώμεν τήν συμπλήρωσιν τοΰ
ϋΐηβπιοοΓ, εϊ και αύτη παρέχει έν γράμμα όλι-
γώτερον τών απαιτουμένων ύπο της συμπληρώ-
σεοος τοΟ 38 στίχου. Άλλά ή συμπλήρο^σις του
(τΓοΙι δίδει δύο γράμματα περισσότερα, ώστε εινε
χειροτέρα. Προφανώς, γενομένης δεκτής της συμ-
πληρώσεως τοΰ ϋίηδίΒΟΟΓ, τό έτερον έκ τών δύο I
τοΰ ονόματος του Λυσιμαχίδου πρέπει νά παρεμ-
βληθή έν τή στοιχηδόν διατάξει, ώς συμβαίνει πολ-
λάκις και δή και ενταύθα έν τώ σωζομένω μέοει
τών στίχων 37 και 38.
Εις το αύτο περίπου ετος άγουσι καΐ συμπερά-
σματά τινα τοΰ' ΚιιόΙιπθγ άναγράφοντος έν τή Ργο-
8θρο°ταρ]ιί& &ίίϊο& τά κύρια ονόματα τά άπαν-
τώντα έν τή επιγραφή 16, I 296. ΤΙ επιγραφή
αύτη εινε κεχαραγμένη έπΐ στήλης άναγραφούσης
απολογισμούς έπιστατών έργου τινός διαρ/.έσαντος
οκτώ τούλάχιστον ετη (16, I 289-296). "Ογόοον
έτος εινε Ό περί ού ο λόγος ύπ' αριθ. 296 λογα-
ριασμός.Τά άλλα επτά ετη προηγούνται κατά σει-
ράν επί τοΰ λίθου και άναγράφησαν προφανώς κα-
θ' έκαστον τόν ένιαυτόν, έπειδή έμφανίζουσι δια-
φοράς γραφής. Οί λογαριασμοί είνε άδρομερεΐς,
άναγοαΦου.ένου του ονόυατος τοΰ γοαυ.αατέως τών
I Γ ΤΙ ι ■ ί ι ι * '
έπιστατών τοΰ έργου, τοΰ ονόματος εκάστου τών
έπιστατών, ο'ίτινες ήσαν άλλοι εκάστοτε, τοΰ όλου
ποσοΰ τοΰ λήμματος (λέμματος κεφάλαιον), τοΰ
όλου ποσοΰ τοΰ άναλώματος και τελευταΐον τοΰ
παραδοθέντος « τοις νέοις έπιστάταις » ύπολοίπου,
οσάκις ύπάρχει ύπόλοι~ον.Ή όλη στήλη είνε λίαν
έφθαρμένη, άλλ' άπόπειρά τις έβελτίωσε τήν άνά-
γνωσιν τοΰ ΚοΜβΐ" εις το όγδοον έτος, ώς φαίνε-
ται έκ τοΰ επομένου κειμένου έν παραβολή προς
τό ία, ι 296· '
Α Μ . / I Ξ *" Ο [ν τ ο ς
Τ Ο [κ] Ι- Η [ς] I Η !' [α ι ε
[ς...... ί I [λ ο ν;]
I ΤΙ Κ
έςαγράμματον ίσως δημοτικόν τοΰ Στρατοκλέους
άναγινώσκω Φί λον\. Μετά το Έρχίεύς τοΰ τε-
τάρτου στίχου έσκέφθην όνομά τι οίον Μ έλ/η-