DOI Artikel:
Philadelpheus, Alexandros: Christianika mnēmeia Nikopoleōs
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0256
Χριστιανικά μνημεία Νικοπόλεως
υπό
Αλεξάνδρου Φιλαδελορεως.
Ή Νικόπολ'.ς ίδρύθη υπό τοΰ αυτοκράτορας Αύ-
γουστου εύθύς μετά τήν έπ' Άκτίω, τω 31 πΧ ετει,
περιφανεστάτην αύτοΰ κατά του Αντωνίου και της
Κλεοπάτρας νίκην. Εις μήμην τότε του μεγάλου
τούτου γεγονότος, δι' ού ό Οκτάβιος έγένετο από-
λυτος κύριος άπάσης σχεδόν της οικουμένης, άνη-
γέρθη ύπ' αύτοΰ πλησίον του χώρου, όπου διεξή-
χθη ή γιγάντειος περί του κόσμου πάλη και ακρι-
βώς -έν η θέσει εί/ε στρατοπεδεύσει, ή φερώνυμος
της νίκης τοΰ Αυγούστου Νικόπολις.
Ταύτης τον πληΟυσμον άπετέλεσαν πλεΐσται
περιοικίδες πόλεις εκ τε της'Ηπείρου και της έναντι
Ακαρνανίας μέχρι της Ναυπάκτου, ούτω δ ό αρι-
θμός τών κατοίκων αυτής τα-/έως υπερέβη τάς
300,000, και τοΰτο διότι άφ' ένός μεν ό πανίσχυ-
ρος καί Φιλότεχνος ιδρυτής αυτής περιεφρούρησε
δΓ εξαιρετικών όλως προνομιών, περιεκόσμησε δε
δια λαμπροτάτων μνημείων, (ναών, θεάτρων δεξα-
μενών αγορών, υδραγωγείων κλπ.), άφ' ετέρου δέ
ή έξοχος αυτής έπί του λαιμού της νοτιωτάτης
ηπειρωτικής χερσονήσου θέσις καθίστα ταύτην
κυρίαν τριών μεγάλων έπί δύο θαλασσών λιμένων,
οιτινες ανέδειξαν τήν Νικόπολιν μίαν τών έμπορι-
κωτάτων πόλεων τής αρχαιότητος, αληθή διάδο-
χον τής Κορίνθου εν τη δυτική Ελλάδι.
Το δ' εύκραέστατον αυτής κλίμα, ή άφθονος και
πλούσια φυτεία και ή παροιμιώδης τών ιχθύων
πλησμονή, ή μέχρι σήμερον πλουτίζουσα τήν Πρέ-
βεζαν, κατέστησαν τό πάλαι τήν Νικόπολιν το εύ-
αρεστότατον θερινον ενδιαίτημα τών πολυταλάν-
των πατρικίων τής ρωμαϊκής άριστοκρατίας καί
άλλαχόθεν του αρχαίου κόσμου.
Ηδη κατά τους πρώτους μΧ αιώνας ή Νικό-
πολις είχεν ανέλθει εις μεγίστην άκμήν, ισότιμος
δέ προς τάς Αθήνας καί τους Δελφούς παρίστατο
έν τω Αμφικτυονικφ Συνεδρίω, εύθύς δ' άπό τής
έπικρατήσεως τοΰ χριστιανισμού ήσπάσθη καί αύτη
τό δόγμα τοΰ θεανθρώπου, έπί δέ τών καταστρα-
φέντων αρχαίων ναών ή καί παραπλεύρως τούτων
άνηγέρθησαν περίλαμπροι καί μεγαλοπρεπείς χρι-
στιανικοί, άλλοι μέν, οί καί αρχαιότατοι, εις σχήμα
«Βασιλικών», ώς είθιστο κατά τους πρώτους χρι-
στιανικούς ν πόνους, άλλοι δέ εις όυθίλόν Βυζαν-
τιακόν, οιότι έπί πολλούς αιώνας ή μεγάλη του
Αύγούστου πόλις ού μόνον ΰπό τό σκήπτρον, ώς
καί σύμπασα ή Ηπειρος, τών Βυζαντινών Αυτο-
κρατόρων διετέλεσεν, αλλά καί μητρόπολις χρι-
στιανική έπιφανεστάτη ύπήρςεν, ένός τών πρώτων
αυτής έπισκάπων, τοΰ Ηλιοδώρου μετάσχοντος,
βραχύ τι μετά τον θάνατον τοΰ Μ. Κωνσταντίνου,
τής έν Σχρδική Συνόδου.
Αλλ ήδη όρδαί βαρβάρων κατακλύ'ζουσι τήν
Ελληνικήν καί Ρωμαϊκήν Αύτοκρατορίαν, οί δέ
Γότθοι πρώτοι κατά τον Ε' αιώνα πλήττουσι και-
ρίως τήν παρα τον Άμβρακικόν μεγαλόπολιν, κα-
τεδαφίζουσι δέ τά τείχη καί πλείστα αύτής καλ-
λιμάρμαρα μνημεία. Ιαΰτα ούχ ήττον άνοικοδο-
μοΰσι βραδύτερον Ό μέγας τοΰ Βυζαντιακοΰ Κρά-
τους διακοσμητής Ιουστινιανός, καί άλλοι πολλοί
Έλληνες αυτοκράτορες. Καί ακμάζει μέν έκ νέου ή
ώραία έλληνορρωμαική πόλις, επί πολλούς δ' αιώ-
νας κρατεί τά σκήπτρα τοΰ εμπορίου έν Ήπείρω
καί τή δυτική Ελλάδι, άλλα δυστυχώς κατά τον
ΙΑ' αιώνα ή βάρβαρος τοΰ Κρούμου φυλή εϊσβα-
λοΰσα τό τελευταΐον καταστρέφει όλοσχ_ερώς αυ-
τήν, έκτοτε δ' ή Νικόπολις ολίγον κατ' ολίγον έρη-
μοΰται, μετά δέ τήν κατά τον ΙΕ περίπου αι-
ώνα ίδρυσιν τής Πρεβέζης μεταβάλλεται εις άπέ-
υπό
Αλεξάνδρου Φιλαδελορεως.
Ή Νικόπολ'.ς ίδρύθη υπό τοΰ αυτοκράτορας Αύ-
γουστου εύθύς μετά τήν έπ' Άκτίω, τω 31 πΧ ετει,
περιφανεστάτην αύτοΰ κατά του Αντωνίου και της
Κλεοπάτρας νίκην. Εις μήμην τότε του μεγάλου
τούτου γεγονότος, δι' ού ό Οκτάβιος έγένετο από-
λυτος κύριος άπάσης σχεδόν της οικουμένης, άνη-
γέρθη ύπ' αύτοΰ πλησίον του χώρου, όπου διεξή-
χθη ή γιγάντειος περί του κόσμου πάλη και ακρι-
βώς -έν η θέσει εί/ε στρατοπεδεύσει, ή φερώνυμος
της νίκης τοΰ Αυγούστου Νικόπολις.
Ταύτης τον πληΟυσμον άπετέλεσαν πλεΐσται
περιοικίδες πόλεις εκ τε της'Ηπείρου και της έναντι
Ακαρνανίας μέχρι της Ναυπάκτου, ούτω δ ό αρι-
θμός τών κατοίκων αυτής τα-/έως υπερέβη τάς
300,000, και τοΰτο διότι άφ' ένός μεν ό πανίσχυ-
ρος καί Φιλότεχνος ιδρυτής αυτής περιεφρούρησε
δΓ εξαιρετικών όλως προνομιών, περιεκόσμησε δε
δια λαμπροτάτων μνημείων, (ναών, θεάτρων δεξα-
μενών αγορών, υδραγωγείων κλπ.), άφ' ετέρου δέ
ή έξοχος αυτής έπί του λαιμού της νοτιωτάτης
ηπειρωτικής χερσονήσου θέσις καθίστα ταύτην
κυρίαν τριών μεγάλων έπί δύο θαλασσών λιμένων,
οιτινες ανέδειξαν τήν Νικόπολιν μίαν τών έμπορι-
κωτάτων πόλεων τής αρχαιότητος, αληθή διάδο-
χον τής Κορίνθου εν τη δυτική Ελλάδι.
Το δ' εύκραέστατον αυτής κλίμα, ή άφθονος και
πλούσια φυτεία και ή παροιμιώδης τών ιχθύων
πλησμονή, ή μέχρι σήμερον πλουτίζουσα τήν Πρέ-
βεζαν, κατέστησαν τό πάλαι τήν Νικόπολιν το εύ-
αρεστότατον θερινον ενδιαίτημα τών πολυταλάν-
των πατρικίων τής ρωμαϊκής άριστοκρατίας καί
άλλαχόθεν του αρχαίου κόσμου.
Ηδη κατά τους πρώτους μΧ αιώνας ή Νικό-
πολις είχεν ανέλθει εις μεγίστην άκμήν, ισότιμος
δέ προς τάς Αθήνας καί τους Δελφούς παρίστατο
έν τω Αμφικτυονικφ Συνεδρίω, εύθύς δ' άπό τής
έπικρατήσεως τοΰ χριστιανισμού ήσπάσθη καί αύτη
τό δόγμα τοΰ θεανθρώπου, έπί δέ τών καταστρα-
φέντων αρχαίων ναών ή καί παραπλεύρως τούτων
άνηγέρθησαν περίλαμπροι καί μεγαλοπρεπείς χρι-
στιανικοί, άλλοι μέν, οί καί αρχαιότατοι, εις σχήμα
«Βασιλικών», ώς είθιστο κατά τους πρώτους χρι-
στιανικούς ν πόνους, άλλοι δέ εις όυθίλόν Βυζαν-
τιακόν, οιότι έπί πολλούς αιώνας ή μεγάλη του
Αύγούστου πόλις ού μόνον ΰπό τό σκήπτρον, ώς
καί σύμπασα ή Ηπειρος, τών Βυζαντινών Αυτο-
κρατόρων διετέλεσεν, αλλά καί μητρόπολις χρι-
στιανική έπιφανεστάτη ύπήρςεν, ένός τών πρώτων
αυτής έπισκάπων, τοΰ Ηλιοδώρου μετάσχοντος,
βραχύ τι μετά τον θάνατον τοΰ Μ. Κωνσταντίνου,
τής έν Σχρδική Συνόδου.
Αλλ ήδη όρδαί βαρβάρων κατακλύ'ζουσι τήν
Ελληνικήν καί Ρωμαϊκήν Αύτοκρατορίαν, οί δέ
Γότθοι πρώτοι κατά τον Ε' αιώνα πλήττουσι και-
ρίως τήν παρα τον Άμβρακικόν μεγαλόπολιν, κα-
τεδαφίζουσι δέ τά τείχη καί πλείστα αύτής καλ-
λιμάρμαρα μνημεία. Ιαΰτα ούχ ήττον άνοικοδο-
μοΰσι βραδύτερον Ό μέγας τοΰ Βυζαντιακοΰ Κρά-
τους διακοσμητής Ιουστινιανός, καί άλλοι πολλοί
Έλληνες αυτοκράτορες. Καί ακμάζει μέν έκ νέου ή
ώραία έλληνορρωμαική πόλις, επί πολλούς δ' αιώ-
νας κρατεί τά σκήπτρα τοΰ εμπορίου έν Ήπείρω
καί τή δυτική Ελλάδι, άλλα δυστυχώς κατά τον
ΙΑ' αιώνα ή βάρβαρος τοΰ Κρούμου φυλή εϊσβα-
λοΰσα τό τελευταΐον καταστρέφει όλοσχ_ερώς αυ-
τήν, έκτοτε δ' ή Νικόπολις ολίγον κατ' ολίγον έρη-
μοΰται, μετά δέ τήν κατά τον ΙΕ περίπου αι-
ώνα ίδρυσιν τής Πρεβέζης μεταβάλλεται εις άπέ-