Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Archaiologikē ephēmeris: periodikon tēs en Athēnais Archaiologikēs Hetaireias (1914)

258 Χριστιανικά μνημεία Νικοπόλεως' υπό Ά. Φιλαδελφέως.

ΑΕ 191*

και των πρώτων χριστιανικών Βασιλικών. Αλλ τοΟ οίκου. Επειδή δίχως τούτο δεν ήτο πρέπον έν

άο' ετέρου γνωρίζομεν εκ πληθύος παραδειγμάτων οίκω συναθροίσεως και προσευχής, δια τοΰτο βρα-

δτι αύται ήσαν τελείως άνωθεν έστεγασμέναι και δύτερον, ύψωΟέντος τοΟ μεσαίου κλίτους, ήνοίχθη-

οτι συνήθως έν τω κέντρω του Αίθριου ύπήρχεν ή σαν πλάγια εκατέρωθεν παράθυρα άπλετον διαχέ-

Φιάλη (το άλλως Περιρραντήριον ή Κάν&αρος), οντα φώς εις τήν Ηασιλικήν. Ότι δε τοιούτον φω-

όπόθεν οί πιστοί έρραντίζοντο με το ίερον ύδωρ, τιτμόν είχε και το ήμέτερον κτίριον είνε άναμφι-

ώς είθισται μέχρι σήμερον παρά τοις ΚαΟολικοϊς. σβήτητον, διότι εύθύς από τών πρώτων ήμερών

"Ισως λοιπόν χάριν του « Περιρραντηρίου » τούτου τής έν αύτώ αρχαιολογικής έρεΰνης παρετήρησα

ύπήρχεν εκεί 6 οχετός, ίνα τα ύδατα, τά έκρέοντα ότι έν τοιούτω εύρυχωροτάτω κτιρίω ουδέν ονδα-

έκ τής χρήσεως τοσούτων προσκυνητών μή ρυπαί- μον παράΰνρον υπάρχει, ή δέ Ούρα δεν εί'/ε καν

νωσι το έδαφος, άλλ έκχέωνται δια του οχετού έκ- το μέγεθος τοιούτον, ώστε να υπόθεση τις οτι

τός τής εκκλησίας.Τοιαύτης Φιάλης τμήμα εύρέθη εκείθεν, ώς έν πολλοίς άρχαίοις ναοί;, είσήρχετο

και εν τω ναω τής Αναλήψεως καί έν τή Βασι- ίκανόν φώς Μόνον λοιπόν δια τής αποδοχής καΐ

λική ταύτη, δηλ. ογκώδες θραύσμα πήλινου άγ- τής αποδείξεως ότι υπήρχε κεντρική νανς ή κλί-

γείου, έκ του μέρους του σχηματίζοντος τό στό- τος, όπερ άνωθεν, ύπερέχον κατά το ύψος τάς έκα-

μιον, πάχους ή πλάτους πλέον τών ΟΊΟ. ΤοιοΟ- τέρωθεν στέγας τών πλευρικών κυτών, είχε πολυ-

τον όγ/.ώδες άγγεϊον πίθος δεν ήτο, διότι τα χείλη άριΟμα κατά τό προς Η /.αϊ Ν μήκος παράθυρα,

πίθου δεν έ'χουσι τοιαύτην καμπήν, άναμφισοητή- λύεται τελείως το ζήτημα τοΟ φιυτισμου.
τως λοιπόν ανήκει εις τήν ίεράν φιάλην, ής τά Έκτος όμως πάντων τούτων έν τή προόδω τών

χείλη είχον όντως τό σχήμα τούτο. έργασιών ήμών παρουσιάσθη κα'ι έτερον τεκμήριον

Εάν όμως δια τής περαιτέρω σκαφής ή άλλως οΰχϊ έκ τών άσθενεστάτων προς πιστοποίησιν τής

πως ήτο δυνατόν ν άποδειχθή ότι όντως ύπήρχεν ιδιότητος τοΟ κτιρίου, έάν ΰπάρχη και αμφιβολία

άνοιγμα άνωθεν επι τής στέγης, τότε ή ήμετέρα τις ετι' αριστερά δηλ. τώ είσιόντι και καθ' όλον
Βασιλική θα προσελάμβανε χαρακτήρα μεγίστης τό μήκος του δυτικού και κατά τό πλείστον τοΟ
-σπουδαιότητος διά τήν ίστορίαν τής χριστιανικής βορείου τοίχου άπεκαλύφθη εις τό υψος τοΟ έδά-
τέχνης, διότι θά οιεπιστοϋτο διά του μάλλον περι- φους και παρά τά κράσπεδα τών τοίχων σειρά λι-
φανοΟς τρόπου ή θεο^ρία πολλών τής Δύσεως σο- ϋίνων ορθογωνίων πλακών (είκ. () καϊ 7 ΖΖΖ), έν δέ
φών αρχαιολόγων, οί'τινες δΓ άδροτάτων τεκμη- τή ΒΔ γωνία τοΟ κτιρίου τάφος, όστις κατά τάς δύο
ρίων απέδειξαν ότι ή καλουμένη Βασιλική, ό πρώ- πλευράς άπετελεΐτο άπ αύτάς δή ταύτας τάς λι-
τός δηλ. χριστιανικός του θεου οίκος, δεν προήλ- θίνας πλάκας, κατά τάς λοιπάς δ' ην διά πλίνθων
θεν έκ τής Βασιλικής τών δικαστών, τών « Βασι- έκτισμένος. Και κάτωθεν μεν είχεν ώς έπίστρωσιν
λείων Στοών» δηλαδή τής άρχαιότητος, τών κατά μεγάλας καμπύλας, έν εί'δει κοιτίδιυν, κεράμους,
τον τύπον τής περιφήμου τών Αθηνών άνεγειρο- άνωθεν δέ λιθίνας καλυπτηρίους πλάκας. Προκει-
μένων, άλλ' έκ του Ιδιωτικού οίκον και δή έκ τοΟ ται προφανώς λοιπόν πεοΐ τάφου χριστιανικού. διότι
οίκον τών Πατρικίων τής Ρώμης και τών ρωμαϊ- ουδέν απολύτως έν αύτώ άνευρέθη, προς δέ, διότι
κών μεγαλουπόλεων, όπου οί πρώτοι χριστιανοί ουδέποτε ύπό τών άρχαίων έθάπτοντο άνθρωποι
κρύΐα συνήρχοντο, ίνα τελώσι τά τής λατρείας έντος ιδιωτικών ή δημοσίων κτιρίων, ένω τουναν-
τίον . Κατά τούτους το αίππηι επέχει τήν θέσιν τίον πάντες γνωρίζομεν ότι οί χριστιανοί εθαπτον
τοΟ ΙιηρΙιινίίΐηι, όπου υπήρχε κρήνη και το όποιον καϊ θάπτουσι μέχρι σήμερον πλείστους, περιφανείς
ήτο άνοικτον άνωθεν προς φωτισμον και άερισμόν ιδίως, νεκρούς έντος αυτών τών ναών, τους δ'επι-
σκόπους ή ίερά λείψανα έν τώ ίερώ ύπ αύτήν έ'τι

1 Τήν θεωρίαν ταύτην πρώτος Ιξηνεγ/.εν ό '/ριστιανολόγος Οβ/ΐίο ν ' Λ ' Τ ' V

έν τω από /.οίνου υ.ετα τοΰ νοη Ββζοίά εργω αυτών: Όίβ Κίν- ΤΥ1ν -^Τιαν * ρ«ΊΙ8^αν

β/ιίίβ/ιβ Βαηίαιηβί ίηι ΑύβηάΙαηάβ, εΐτα δ' ίνίαγυσαν ταύτην Σκελετούς νεκρών είχον άνεύρει καϊ έν τώ ναώ

, , . , της Αναλήψεως, ους εκ παραορομγις ανωτέρω οεν

ηιαιτβ εν τοις Αηηαιβ» αβ Ια ί>οβιβιβ α Ατο/ιβοΙοι/ιβ αβ ' 1 Λ / ή

ΒηιχβΙΙβε. έμνημόνευσα, έν οέ τή παρούση Βασιλική έκτος