DOI Artikel:
Arbanitopulos, Apostolos S.: Dēmētrias-Pagasai
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0274
ΑΕ 1914
Δημητριάς- Παγασαί- υπό Ά. Σ. 'Αρβανιτοπούλλου. 267
Ηαραρτήματι της εφημερίδος Αθήναι » μηνός Φε-
βρουαρ. 1908 τάδε περί τοΰ ζητήματος:
«Προ των εξαίρετων ευρημάτων των Παγασών
καί άλλα ζητήματα μέγιστα λύονται και ή Ιστο-
ρία ουχί μόνον επαυξάνεται, άλλα καϊ διαψεύδε-
ται" είναι δήλα δή σήμερον γνωστόν δτι ο περί-
φημος υίος του Αντιγόνου Δημήτριος ο Πολ ιορκη-
τής ίδρυσε περί το 293 πΧ τήν Δημητριάδα δια
συνοικισμού" μικρών πολισμάτων της Μαγνησίας"
μεταξύ των κωμοπόλεων τούτων ήσαν και αϊ Πα-
γασαί, αΐτινες συμφώνως προς τήν Ιστορίαν ή θά
έγκατελείφθησαν εντελώς, ή θά εϊχον ελαχίστους
κατοίκους" και δμως τα ευρήματα παρουσιάζουσι
τάς Παγασάς μεγάλην και διεθνή πόλιν' ακριβώς
δέ ή άκμή αύτη ουμπίπτει με τους χρόνους της
ιδρύσεως της Δημητριάδος και εξακολουθεί έπί δύο
τουλάχιστον αιώνας" αί δέ άνασκαφαί, άς έξετε-
λέσαμεν έν Δημητριάδι, άπέδειξαν ότι εκεί ολίγος
καϊ πτωχός πληθυσμός ύπήρχεν" έκ τούτου άτο-
δεικνύεται ότι ή Δημήτριος παρέμεινεν άπό της
ιδρύσεως αύτής πόλις καθαρώς στρατιωτική, έν ώ
αί Παγασαί ήσαν ή κοσμική πόλις της ζωής και
•τοΟ έμπορίου άσυγκρίτως πολναν&ρωποτέρα της
Δημητριάδος κτλ.». Είναι έμφανές ότι καϊ διά τών
πρώτων ήδη εικασιών μου προπαρασκευάζεται ό
ταυτισμος τών θεωρουμένων ΓΙαγασών μετά της
άληθοΰς Δημητριάδος.
Περαιτέρω δ έν τοις Πρακτ. 1907 182 έ'γοαψα
συντόμως « αί Παγασαί παρέχουσι λίαν σπουδαΐον
ύλικόν, έρμηνεϋον ού μόνον τήν ίστορίαν της με-
γάλης ταύτης καί έμπορικωτάτης κατά τήν αρ-
χαιότητα πόλεως, άλλά καϊ γενικότερα ζητήματα
κτλ.».
"Ετι περαιτέρω δ έν τοις Πρακτ. 1908 218-
220 έγραψα εύρύτερον τάδε:
«Μέχρι δέ της κτίσεως της παρακειμένης Δη-
μητριάδος ήκμαζον μεν αί Παγασαί, άλλ'ουχί τό-
σον, όσον άπό τών άρχών της Γ' πΧ έκατονταε-
τηρίδος' διότι αί εύρεϋ'εϊσαι στήλαι και άλλαι έπι-
γραφαι άνήκουσι κατ' ελάχιστον μεν εις τήν Δ',
κατά μέγιστον δέ τμήμα εις τήν Γ' πΧ έκατον-
ταετηρίδα. Τό γεγονός τοΰτο αντίκειται οπον-
δαίως προς τήν άρχαίαν παράδοσιν καί ώρισμένως
προς τήν παρά Στράβωνι πληρορορίαν, ενθα αί
Παγασαί άναφέρονται ώς πολίχνη, έξ ής μάλιστα
άφηρέθησαν κάτοικοι προς συνοικισμόν της Δημη-
τριάδος. Καί όμως ό χώρος της Δημητριάδος φύ-
σει ολίγας μόνον χιλιάδας κατοίκων δύναται νά
περιλάβη, καί δή τρεις μέχρι τεσσάρων" έξ άλλου
δέ ή πόλις αύτη, ώς εφ ύψηλοΟ κειμένη, είναι
απρόσφορος δι' έμπορικήν κίνησιν, άφ'οδ μετά με-
γίστης δυσχέρειας δύναται νά άνέλθη έκεΐ φορτη-
γίς άμαξα, κατάλληλος δέ προς άσφαλή διαμονήν
στρατοΰ' καί αί άνασκαφαί καί έ'ρευναι, άς έξετε-
λέσαμεν έν Δημητριάδι, άποδεικνύουσιν ότι καί ή
πόλις ήτο μικρά καϊ οί κάτοικοι πτωχοί καί ούοε-
μία σπουδαία έμπορική κίνησις έγίνετο εκεί. Ούτω
νομίζομεν ότι αί Παγασαί άπετέλουν ονμπλή-
ρωμα της Δημητριάδος έκτοτε, ούσαι ή πόλις
του έμπορίου, τοΟ πλούτου, της κινήσεως καί της
ζωής, έν ώ ή Δημητριάς παρέμεινεν ώς στρατιω-
τικον κέντρον ίσως λοιπόν ή φημιζομένη άκμή
της δευτέρας ταύτης πόλεως δέον νά άπο-
δο&η εις τήν πρώτην. Καί ό άνταγωνισμός τών
Φθιωτίδων Θηβών, άς ύπεστήριζεν Ό Κάσσανδρος,
προς τήν Δημητριάοα, ήν ύπεστήριζεν ό Δημή-
τριος, ό Αντίγονος καί Φίλιππος ό Ε', δεν κατα-
νοείται, άν δεν θεωρηθή ώς άπευθυνόμενος προς
τάς Παγασάς. Ούτως έρμηνεύεται ή ύπο Φιλίππου
του Ε τω 217 πΧ γενομένη καταστροφή τών Φθ.
Θηβών, έξ ής αί Παγασαί άνυψώθησαν εις μεγίστην.
άκμή ν εκ τών χρόνων δε τούτων προέρχονται αί
πλεϊσται τών Παγασιτικών στηλών. Κατά δέ τούς
Μακεδόνικους πολέμους άπό τών τελευταίων έτών
της Γ' πΧ εκατονταετή ρ ίδος μέχρι του 146 πΧ
ούδαυ-,οΰ αναφέρονται αϊ Παγασαί" άλλ' ίσως δέον
νά νπονοώμεν αντάς έν τη άναφορα της Δη-
μητριάδος, μεύ^' ής εΐχον έκτοτε κοινάς τάς
τύχας». Πώς άλλοις ή διά τούτων υποδεικνύεται
σαφέστερον ό ταυτισμος Δημητριάδος - Παγασών ;
Προς τούτοις έν τοΤς έμοΐς Θεσσαλ. Μνημ. κατά
μήνα Ίαν. τοΰ 1909 σελ. 67-68 έγραψα τάδε:
«Ότε δ' έκτίσθη τω 293 πΧ ή Δημητριάς υπό
Δημητρίου του Πολιορκητοΰ έκ πολλίύν κωμών
της Μαγνησίας καί έξ αύτών τών Παγασών, ή τε-
λευταία αύτη πόλις δέν ήρημώθη, ούδ' έξέπεσεν,
ώς θ'άνέμενέ τις, και ώς λέγεται κοινώς έν τη
Ιστορία" διότι αί άνασκαφαί άπέδειξαν ότι ακρι-
βώς άπό της κτίσεως της Δημητριάδος ήκμασε
σημαντικώτατα ή πόλις" αί πλεϊσται δήλα δή τών
Δημητριάς- Παγασαί- υπό Ά. Σ. 'Αρβανιτοπούλλου. 267
Ηαραρτήματι της εφημερίδος Αθήναι » μηνός Φε-
βρουαρ. 1908 τάδε περί τοΰ ζητήματος:
«Προ των εξαίρετων ευρημάτων των Παγασών
καί άλλα ζητήματα μέγιστα λύονται και ή Ιστο-
ρία ουχί μόνον επαυξάνεται, άλλα καϊ διαψεύδε-
ται" είναι δήλα δή σήμερον γνωστόν δτι ο περί-
φημος υίος του Αντιγόνου Δημήτριος ο Πολ ιορκη-
τής ίδρυσε περί το 293 πΧ τήν Δημητριάδα δια
συνοικισμού" μικρών πολισμάτων της Μαγνησίας"
μεταξύ των κωμοπόλεων τούτων ήσαν και αϊ Πα-
γασαί, αΐτινες συμφώνως προς τήν Ιστορίαν ή θά
έγκατελείφθησαν εντελώς, ή θά εϊχον ελαχίστους
κατοίκους" και δμως τα ευρήματα παρουσιάζουσι
τάς Παγασάς μεγάλην και διεθνή πόλιν' ακριβώς
δέ ή άκμή αύτη ουμπίπτει με τους χρόνους της
ιδρύσεως της Δημητριάδος και εξακολουθεί έπί δύο
τουλάχιστον αιώνας" αί δέ άνασκαφαί, άς έξετε-
λέσαμεν έν Δημητριάδι, άπέδειξαν ότι εκεί ολίγος
καϊ πτωχός πληθυσμός ύπήρχεν" έκ τούτου άτο-
δεικνύεται ότι ή Δημήτριος παρέμεινεν άπό της
ιδρύσεως αύτής πόλις καθαρώς στρατιωτική, έν ώ
αί Παγασαί ήσαν ή κοσμική πόλις της ζωής και
•τοΟ έμπορίου άσυγκρίτως πολναν&ρωποτέρα της
Δημητριάδος κτλ.». Είναι έμφανές ότι καϊ διά τών
πρώτων ήδη εικασιών μου προπαρασκευάζεται ό
ταυτισμος τών θεωρουμένων ΓΙαγασών μετά της
άληθοΰς Δημητριάδος.
Περαιτέρω δ έν τοις Πρακτ. 1907 182 έ'γοαψα
συντόμως « αί Παγασαί παρέχουσι λίαν σπουδαΐον
ύλικόν, έρμηνεϋον ού μόνον τήν ίστορίαν της με-
γάλης ταύτης καί έμπορικωτάτης κατά τήν αρ-
χαιότητα πόλεως, άλλά καϊ γενικότερα ζητήματα
κτλ.».
"Ετι περαιτέρω δ έν τοις Πρακτ. 1908 218-
220 έγραψα εύρύτερον τάδε:
«Μέχρι δέ της κτίσεως της παρακειμένης Δη-
μητριάδος ήκμαζον μεν αί Παγασαί, άλλ'ουχί τό-
σον, όσον άπό τών άρχών της Γ' πΧ έκατονταε-
τηρίδος' διότι αί εύρεϋ'εϊσαι στήλαι και άλλαι έπι-
γραφαι άνήκουσι κατ' ελάχιστον μεν εις τήν Δ',
κατά μέγιστον δέ τμήμα εις τήν Γ' πΧ έκατον-
ταετηρίδα. Τό γεγονός τοΰτο αντίκειται οπον-
δαίως προς τήν άρχαίαν παράδοσιν καί ώρισμένως
προς τήν παρά Στράβωνι πληρορορίαν, ενθα αί
Παγασαί άναφέρονται ώς πολίχνη, έξ ής μάλιστα
άφηρέθησαν κάτοικοι προς συνοικισμόν της Δημη-
τριάδος. Καί όμως ό χώρος της Δημητριάδος φύ-
σει ολίγας μόνον χιλιάδας κατοίκων δύναται νά
περιλάβη, καί δή τρεις μέχρι τεσσάρων" έξ άλλου
δέ ή πόλις αύτη, ώς εφ ύψηλοΟ κειμένη, είναι
απρόσφορος δι' έμπορικήν κίνησιν, άφ'οδ μετά με-
γίστης δυσχέρειας δύναται νά άνέλθη έκεΐ φορτη-
γίς άμαξα, κατάλληλος δέ προς άσφαλή διαμονήν
στρατοΰ' καί αί άνασκαφαί καί έ'ρευναι, άς έξετε-
λέσαμεν έν Δημητριάδι, άποδεικνύουσιν ότι καί ή
πόλις ήτο μικρά καϊ οί κάτοικοι πτωχοί καί ούοε-
μία σπουδαία έμπορική κίνησις έγίνετο εκεί. Ούτω
νομίζομεν ότι αί Παγασαί άπετέλουν ονμπλή-
ρωμα της Δημητριάδος έκτοτε, ούσαι ή πόλις
του έμπορίου, τοΟ πλούτου, της κινήσεως καί της
ζωής, έν ώ ή Δημητριάς παρέμεινεν ώς στρατιω-
τικον κέντρον ίσως λοιπόν ή φημιζομένη άκμή
της δευτέρας ταύτης πόλεως δέον νά άπο-
δο&η εις τήν πρώτην. Καί ό άνταγωνισμός τών
Φθιωτίδων Θηβών, άς ύπεστήριζεν Ό Κάσσανδρος,
προς τήν Δημητριάοα, ήν ύπεστήριζεν ό Δημή-
τριος, ό Αντίγονος καί Φίλιππος ό Ε', δεν κατα-
νοείται, άν δεν θεωρηθή ώς άπευθυνόμενος προς
τάς Παγασάς. Ούτως έρμηνεύεται ή ύπο Φιλίππου
του Ε τω 217 πΧ γενομένη καταστροφή τών Φθ.
Θηβών, έξ ής αί Παγασαί άνυψώθησαν εις μεγίστην.
άκμή ν εκ τών χρόνων δε τούτων προέρχονται αί
πλεϊσται τών Παγασιτικών στηλών. Κατά δέ τούς
Μακεδόνικους πολέμους άπό τών τελευταίων έτών
της Γ' πΧ εκατονταετή ρ ίδος μέχρι του 146 πΧ
ούδαυ-,οΰ αναφέρονται αϊ Παγασαί" άλλ' ίσως δέον
νά νπονοώμεν αντάς έν τη άναφορα της Δη-
μητριάδος, μεύ^' ής εΐχον έκτοτε κοινάς τάς
τύχας». Πώς άλλοις ή διά τούτων υποδεικνύεται
σαφέστερον ό ταυτισμος Δημητριάδος - Παγασών ;
Προς τούτοις έν τοΤς έμοΐς Θεσσαλ. Μνημ. κατά
μήνα Ίαν. τοΰ 1909 σελ. 67-68 έγραψα τάδε:
«Ότε δ' έκτίσθη τω 293 πΧ ή Δημητριάς υπό
Δημητρίου του Πολιορκητοΰ έκ πολλίύν κωμών
της Μαγνησίας καί έξ αύτών τών Παγασών, ή τε-
λευταία αύτη πόλις δέν ήρημώθη, ούδ' έξέπεσεν,
ώς θ'άνέμενέ τις, και ώς λέγεται κοινώς έν τη
Ιστορία" διότι αί άνασκαφαί άπέδειξαν ότι ακρι-
βώς άπό της κτίσεως της Δημητριάδος ήκμασε
σημαντικώτατα ή πόλις" αί πλεϊσται δήλα δή τών