DOI Artikel:
Xyngopulos, Andreas: Christianikon Asklēpieion
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14280#0076
68 Χριστιανικόν 'Ασκληπιεΐον ύπο Ά.. Ξνγγοπονλον. αε ΐ9ΐ&
την ώραίαν πύλην της μεσαίας ή της άνατολικω- διαφόρων χρόνων (Πρακτ.1877 σ. 8 κέ.). Τα νο-
τάτης των τριών εκκλησιών» (Πρακτικά 18/7 σ. μίσματα ταΰτα, συμφώνως προς την κατά χρονο-
21. Χειρόγραφον εύρετήριον συλλογών Άρχ. Έτ. λογικήν σειράν κατάταξιν του κ Σβορώνου2, άρ-
Άογϋρά άρ. 31). Ευρέθη δέ «Έν κυβικώ κοιλώ- χονται άπό του Φωκά (602-610) και φθάνουσι
ματι μιας σπιθαμής ύψους, πλάτους καΐ βάθους, [*εχρι της βασιλείας του Κώνσταντος II μόνου
καλώς έστεγασμένω και έ'σωθεν ένδεδυμένω με (668). Άνήκουσιν έπομένως πάντα εις τον Ζ' αί-
ποικιλοχρώμους λεπτάς πλάκας»1. ώνα. Ο δέ μελετήσας ταύτα κ. Σβορώνος κατα-
Έπίσης ευρέθησαν και τίνες λύχνοι ών εις χάλ- λήγει εις το συμπέρασμα, δτι οί θησαυροί ούτοι
κινος και §ύο υάλινοι (Πρακτ. 18/6 σ. 3ο. 1877 κατεχώσθησαν πιΟανώτατα έπΐ Κώνσταντος II και
σ. 21). δτι προέρχονται ίσως έκ τών /ρηματικών έφοόίων
Όμοίως άξια μνείας είναι δύο χαλκά μετά λα- τά όποια ούτος έκόμι'ζε μεθ' έαυτοΰ εκστρατεύων
βης μετάλλια ευρεθέντα έν τοις χώμασι τών άνα- κατά της Ιταλίας. ('Ενθ' άν. σ. 150).Ή γρονο"λο-
σκαφών (Πρακτ.1877 σ. 20). Την περιγραφήν τών για αύτη τών νομισμάτων ουδέν προσθέτει εις ό'σα
αντικειμένων τούτων παραθέτω ώς έχει αύτη έν γνωρίζομεν ήδη περί του Ασκληπιείου καθ' όσον
τώ χειρογράφω εϋρετηρίω τών συλλογών της Άρχ. τεχνικώς ουδέν άρχιτεκτονικόν θραύσμα φαίνεται
Εταιρείας (Χάλκινα.Άρ.707-8) «Μετάλλια δύο ανήκον εις τον Ζ' αιώνα,
στρογγύλα, μετά λαβής κρικοειδούς, ών ή μία τών
επιφανειών έχει έγκεχαραγμένον πρόσωπον άνδρός Μετά την μελέτην τών αρχιτεκτονικών τεμα-
ι πιθανώς του Ίησου Χριστοΰ) και κύκλω φύλλο- Χ,'ων και των κινητών ευρημάτων ελθοομεν νυν εις
ειδή τινα κοσμήματα άκτινηδάν, ή δε ετέρα έπι- την έξέτασιν τών έκεϊ ευρεθέντων χριστιανικών
φάνεια τοΟ ενός μεν μεταλλίου δέν φαίνεται έχουσα έρειπίων τά όποια δυστυχώς είμεθα ήναγκασμένοι
γράμματα ή άλλο τι, του οέ έτερου έχει τά: του νά έςετάσωμεν κατά τό πλείστον μόνον έπϊ τή 8ά-
| δείπνου | σου του μυσίτικοΰ σ/]με!ρον ύέ ΘεοΟ | σει τών σχεδίων και μάλιστα του ύπο Γ,&ιηββιΊ;
κοινωνόν | παρ[άλαβε]. Τά κοσμήματα τά περί το έκπονηθέντος. Και τοΟτο διότι, ώς είπομεν έν αρχή,
πρόσωπον διαφέρουσι κατά τι έν έκατέρω τών με- τά ευρεθέντα χριστιανικά κτίσματα διελύθησαν άτε
ταλλιων. Διάμετρος του έχοντος τά γράμματα περιέχοντα αρχαίους λίθους και έπιγραφάς (Πρκτ.
0,035, τοΟ έτερου 0,036». Τά μετάλλια ταύτα 1876 σ. 21).Ούτω λοιπόν έκ του ο·χεδίου γνωρί'ζο-
εύρίσκονται νυν έν τώ Έθνικω άρχαιολογικώ Μου- μεν, ότι ευρέθησαν εκεί αί κόγχαι τριών εκκλησιών
σείω (Αίθουσα χάλκινων, προθήκη 223, άρ. 8450 βαινουσών παραλλήλως της μεγάλης αρχαίας στοάς
και 8451). Τά έπ'αύτών κοσμήματα είναι λίαν (εϊκ. 1 Ρ2, Ρ3, Ρ4). 'Εκ τών κογχών τούτων ή με-
άτεχνα ή δε μεγάλη αύτών κατίωσις δέν έπιτρέπει σαία έπί τών δλίγον ύπέρ τό έδαφος εξεχόντων τοί-
λεπτομερεστέραν της διακοσμήσεως αύτών έξέ- χων είχε και δρθομαρμάρωσιν άποτελουμένην έκ
τασιν. Εις την χρονολόγησιν τούτων δίδει νύξιν πολύχρωμων πλακών (Πρακτικά 1876 σ. 21). Ως
τινά το κοινωνικόν της Μεγάλης Πέμπτης «Του δύναται τις νά συναγάγη έκ του σχεδίου, αί έκ-
οείπνου σου του μυστικοΰ . . .», το άναγινωσκό- κλησίαι αύται δέν είναι δυνατόν νά συνηπήρχον,
μενον έπι του ένος τούτων. Πράγματι είναι γνω- καθ' όσον αί κόγχαι άπέχουσι πολύ ολίγον άλλή-
στόν έκ του ΚεδρηνοΟ (Βοηη. σ. 684 κέ.), ότι διε- λων. Φαίνεται δέ μάλλον πιθανόν, ότι ή μία διε-
τάχθη νά ψάλληται τούτο κατά το 90ν έτος τής δέχθη τήν άλλην. Επίσης δύσκολον είναι νά κα-
3ασιλείας του Ίουστίνου II (περί τό 573), έπομέ- θορισθή τό σχήμα τών έκκλησιών τούτων, καθ ό'-
νως τά μετάλλια δέν δύνανται νά άνήκωσιν εις τήν σον μόνον αί κόγχαι αύτών ευρέθησαν. Εκφράζω
πρώτην περίοδον τοΟ Ασκληπιείου. Τίνων όμως όμως τήν ίδέαν, δτι ή παλαιοτέρα τουλάχιστον τού-
άκριβώς χρόνων είναι δέν δύναται νά όρισθή. των ήτο πιθανώς έκτισμένη κατά τό σύστημα τών
Κατά τάς άνασκαφάς εις τρεις διαφόρους θέσεις βασιλικών, διότι κατά τόν Ε' αιώνα, δτε έκτίσθη
εύρέθησαν σωροί χρυσών και χαλκών νομισμάτων , „ , , „„„
1 '-' Λ· 11 2 Διεθνής εφηαερις νομισματικής αρ'/αιοΛογιας τομ. VII (1»υ9)
1 Έφημερίς β*Ωρα» Αθηνών 1876 4 Δεκεμβρίου. α< 142 κέ. πίν. VI, VII.
1
την ώραίαν πύλην της μεσαίας ή της άνατολικω- διαφόρων χρόνων (Πρακτ.1877 σ. 8 κέ.). Τα νο-
τάτης των τριών εκκλησιών» (Πρακτικά 18/7 σ. μίσματα ταΰτα, συμφώνως προς την κατά χρονο-
21. Χειρόγραφον εύρετήριον συλλογών Άρχ. Έτ. λογικήν σειράν κατάταξιν του κ Σβορώνου2, άρ-
Άογϋρά άρ. 31). Ευρέθη δέ «Έν κυβικώ κοιλώ- χονται άπό του Φωκά (602-610) και φθάνουσι
ματι μιας σπιθαμής ύψους, πλάτους καΐ βάθους, [*εχρι της βασιλείας του Κώνσταντος II μόνου
καλώς έστεγασμένω και έ'σωθεν ένδεδυμένω με (668). Άνήκουσιν έπομένως πάντα εις τον Ζ' αί-
ποικιλοχρώμους λεπτάς πλάκας»1. ώνα. Ο δέ μελετήσας ταύτα κ. Σβορώνος κατα-
Έπίσης ευρέθησαν και τίνες λύχνοι ών εις χάλ- λήγει εις το συμπέρασμα, δτι οί θησαυροί ούτοι
κινος και §ύο υάλινοι (Πρακτ. 18/6 σ. 3ο. 1877 κατεχώσθησαν πιΟανώτατα έπΐ Κώνσταντος II και
σ. 21). δτι προέρχονται ίσως έκ τών /ρηματικών έφοόίων
Όμοίως άξια μνείας είναι δύο χαλκά μετά λα- τά όποια ούτος έκόμι'ζε μεθ' έαυτοΰ εκστρατεύων
βης μετάλλια ευρεθέντα έν τοις χώμασι τών άνα- κατά της Ιταλίας. ('Ενθ' άν. σ. 150).Ή γρονο"λο-
σκαφών (Πρακτ.1877 σ. 20). Την περιγραφήν τών για αύτη τών νομισμάτων ουδέν προσθέτει εις ό'σα
αντικειμένων τούτων παραθέτω ώς έχει αύτη έν γνωρίζομεν ήδη περί του Ασκληπιείου καθ' όσον
τώ χειρογράφω εϋρετηρίω τών συλλογών της Άρχ. τεχνικώς ουδέν άρχιτεκτονικόν θραύσμα φαίνεται
Εταιρείας (Χάλκινα.Άρ.707-8) «Μετάλλια δύο ανήκον εις τον Ζ' αιώνα,
στρογγύλα, μετά λαβής κρικοειδούς, ών ή μία τών
επιφανειών έχει έγκεχαραγμένον πρόσωπον άνδρός Μετά την μελέτην τών αρχιτεκτονικών τεμα-
ι πιθανώς του Ίησου Χριστοΰ) και κύκλω φύλλο- Χ,'ων και των κινητών ευρημάτων ελθοομεν νυν εις
ειδή τινα κοσμήματα άκτινηδάν, ή δε ετέρα έπι- την έξέτασιν τών έκεϊ ευρεθέντων χριστιανικών
φάνεια τοΟ ενός μεν μεταλλίου δέν φαίνεται έχουσα έρειπίων τά όποια δυστυχώς είμεθα ήναγκασμένοι
γράμματα ή άλλο τι, του οέ έτερου έχει τά: του νά έςετάσωμεν κατά τό πλείστον μόνον έπϊ τή 8ά-
| δείπνου | σου του μυσίτικοΰ σ/]με!ρον ύέ ΘεοΟ | σει τών σχεδίων και μάλιστα του ύπο Γ,&ιηββιΊ;
κοινωνόν | παρ[άλαβε]. Τά κοσμήματα τά περί το έκπονηθέντος. Και τοΟτο διότι, ώς είπομεν έν αρχή,
πρόσωπον διαφέρουσι κατά τι έν έκατέρω τών με- τά ευρεθέντα χριστιανικά κτίσματα διελύθησαν άτε
ταλλιων. Διάμετρος του έχοντος τά γράμματα περιέχοντα αρχαίους λίθους και έπιγραφάς (Πρκτ.
0,035, τοΟ έτερου 0,036». Τά μετάλλια ταύτα 1876 σ. 21).Ούτω λοιπόν έκ του ο·χεδίου γνωρί'ζο-
εύρίσκονται νυν έν τώ Έθνικω άρχαιολογικώ Μου- μεν, ότι ευρέθησαν εκεί αί κόγχαι τριών εκκλησιών
σείω (Αίθουσα χάλκινων, προθήκη 223, άρ. 8450 βαινουσών παραλλήλως της μεγάλης αρχαίας στοάς
και 8451). Τά έπ'αύτών κοσμήματα είναι λίαν (εϊκ. 1 Ρ2, Ρ3, Ρ4). 'Εκ τών κογχών τούτων ή με-
άτεχνα ή δε μεγάλη αύτών κατίωσις δέν έπιτρέπει σαία έπί τών δλίγον ύπέρ τό έδαφος εξεχόντων τοί-
λεπτομερεστέραν της διακοσμήσεως αύτών έξέ- χων είχε και δρθομαρμάρωσιν άποτελουμένην έκ
τασιν. Εις την χρονολόγησιν τούτων δίδει νύξιν πολύχρωμων πλακών (Πρακτικά 1876 σ. 21). Ως
τινά το κοινωνικόν της Μεγάλης Πέμπτης «Του δύναται τις νά συναγάγη έκ του σχεδίου, αί έκ-
οείπνου σου του μυστικοΰ . . .», το άναγινωσκό- κλησίαι αύται δέν είναι δυνατόν νά συνηπήρχον,
μενον έπι του ένος τούτων. Πράγματι είναι γνω- καθ' όσον αί κόγχαι άπέχουσι πολύ ολίγον άλλή-
στόν έκ του ΚεδρηνοΟ (Βοηη. σ. 684 κέ.), ότι διε- λων. Φαίνεται δέ μάλλον πιθανόν, ότι ή μία διε-
τάχθη νά ψάλληται τούτο κατά το 90ν έτος τής δέχθη τήν άλλην. Επίσης δύσκολον είναι νά κα-
3ασιλείας του Ίουστίνου II (περί τό 573), έπομέ- θορισθή τό σχήμα τών έκκλησιών τούτων, καθ ό'-
νως τά μετάλλια δέν δύνανται νά άνήκωσιν εις τήν σον μόνον αί κόγχαι αύτών ευρέθησαν. Εκφράζω
πρώτην περίοδον τοΟ Ασκληπιείου. Τίνων όμως όμως τήν ίδέαν, δτι ή παλαιοτέρα τουλάχιστον τού-
άκριβώς χρόνων είναι δέν δύναται νά όρισθή. των ήτο πιθανώς έκτισμένη κατά τό σύστημα τών
Κατά τάς άνασκαφάς εις τρεις διαφόρους θέσεις βασιλικών, διότι κατά τόν Ε' αιώνα, δτε έκτίσθη
εύρέθησαν σωροί χρυσών και χαλκών νομισμάτων , „ , , „„„
1 '-' Λ· 11 2 Διεθνής εφηαερις νομισματικής αρ'/αιοΛογιας τομ. VII (1»υ9)
1 Έφημερίς β*Ωρα» Αθηνών 1876 4 Δεκεμβρίου. α< 142 κέ. πίν. VI, VII.
1