DOI Artikel:
Giannopoulos, Nikolaos I.: Dēmētrias-Pagasa
DOI Artikel:Xyngopulos, Andreas: Eis ta peri tēs Monēs "ARMA"
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14280#0092
84 Δη μητριάς - Παγαααί. — Εις τά περι Μονής α ΑΡΜΑ-λ.
ΑΕ 1915
ισχυρισμός αύτου δτι εγώ πρώτος προσήρμοσα τά
Οπ' αύτου άνακαλυφθέντα μνημεία προς ζήτησιν
ευρύτερων συμπερασμάτων περί της θέσεως και
της ιστορίας της Δημητριάδος και των Παγασών.
Ήμεϊς άναγινώσκοντες έν τοις Πρακτικοΐς τάς
επί τών ανασκαφών αυτού εκθέσεις έβλέπομεν παν-
ταχού νά γίνηται λόγος περί Παγασών" έφαίνετο
δέ πιστεύων άκόμη δτι ή Δημητριάς εκείτο έν Γο-
ρίτση ώς στρατιωτικόν κέντρον, διότι γράφει έν
ΑΕ 1914, σ. 267, δτι έδημοσίευσεν άνακοίνωσιν
έν Παραρτήματι της έφημερ. ((Αθήναι» (Φεβρ.
1908 ': «εκ τούτον αποδεικνύεται δτι ή Δημητριάς
παρέμεινεν από της ιδρύσεως αυτής πόλις καθα-
ρώς στρατιωτική, ένω αί Παγασαί ήσαν ή κο-
σμική πόλις τής ζωής και τον έμπορίον άσνγκρί-
τως πολνανϋρωποτέρα τής Δημητριάδος κλπ.».
1 Τό Παράρτημα τούτο τό περιέχον τήν άνακοίνωσιν του κ. Άρβ.
μέχρι τούδε ήγνοοΰαεν.
Καϊ έκ της περικοπής ταύτης ομολογεί καθαρώς
δ κ.Άρβ. δτι ή Δημητριάς εκείτο έν Γορίτση, ενώ
αί Παγασαί . . . κτλ.2. Έπανερχόμεθα άρα εις τό
φύλλον της 30 Ιανουαρίου 1912, ο δ περικοπήν
ανωτέρω παρατιθέμεθα, δτι (.(πλησιάζει δ κ. ' Αρβ.
εις τήν λύσιν τον προβλήματος, δέν κατορθώνει
δμως νά λύση αντό». Τουθ'δπερ έ'δει δεΐξαι.
Ως προς δέ τήν νέαν θέσιν τών Παγασών, ήν
προσδιορίζει ούτος, είπομεν τά δέοντα έν προγενε-
στέρα» άρθρω ημών (ΑΕ 1914, σ. 92).
Έν Άλυ,υρώ, Μαρτίου 20 1914.
Νικόλαος Ί. Γιαννόπουλος.
* Ό Βθίοοίΐ (ΚΙΪΟ 1911, σ. 442 κλπ.) λέγ3ΐ τα έξης χαρακτη-
στικα πεοί της γνθ3ΐΛης τοΰ κ.Άρβανιτοιτούλου; «Μο'νος ό Άρβ. φοο-
νεϊ οτι η Λημητριά; θα ήτο άπλώ; τό στρατιωτικόν κέντρον, ενώ τό
έμπο'ριον και ή συγκοινωνία και έν γένει η πολιτειακή ζωή εΐχον τήν
εδραν αυτών έν Παγασαϊς {Πρακτικά 1908, σ. 219)». Δέν εξάγεται
Ικ τούτων σαφώς οτι άκόαη ό κ. Άρβ. άμφέοαλλεν αν ή Δημητριας
έ'δει νά ζητηθη έν τη θέσει «Δο'ντια»;
Εις τά περι της Μονής «ΑΡΜΑ»
υπό
Ανδρέου Ξυγγοπούλου.
Εις τά ύπδ τοΟ κ. Γεωργιάδου γραφέντα έν τώ
προηγουμένω τόμω της Αρχαιολ. Εφημερίδος
(ΑΕ 1914 σελ. 192-197 και πίν. ο) περί της έν
Έρετρία μονής"Αγιος Γεώργιος «ΑΡΜΑ» θά ειχον
νά προσθέσω ολίγας συμπληρωματικάς σημειώσεις.
Και πρώτον σχετικώς προς τήν έντετοιχισμένην
έπιγραφήν ΑΡΜΑ αύτη, νομίζω, δτι δύναται κατά
πολλούς τρόπους νά έξηγηθή. Μία ίσως έξήγησις
είναι, οτι άπετέλει πιθανώς μέρος άρχαίας ή και
βυζαντινής επιγραφής. Τούτο δμως θά ήδύνατο νά
καθορισθή άν ό κ. Γεωργιάδης δέν έκρινε περιττήν
τήν δημοσίευσιν πιστού πανομοιοτύπου τής έπι-
γραφής ταύτης. 'Αλλά και ώς χρονολογία άκόμη
δύναται νά Οεωρηθή άντιστοιχουσα εις τό ετος
1141. Και είναι μεν άληθές, δτι κατά τους βυ-
ζαντινούς χρόνους συνήθης χρονολογία είναι ή από
κτίσεως κόσμου, έν τούτοις δέν λείπουσι και παρα-
οείγματά τινα χρονολογήσεως άπό Χρίστου. Έν
τοιούτον παράδειγμα παρέχει εις ήμάς ή έπιγραφή
τοΟ πύργου τών Σερρών έν ή άναφέρεται ή χροον-
λογία 989 άπο Χρίστου (βλ. Ζησίου έν Πρακτι-
κοΐς 'Αρχ.Έταιρ. 1913 σ. 158 κέ.).
Ότι δέ ή χρονολογία αύτη δύναται νά σημαίνη
τήν κτίσιν τής εκκλησίας ή έπισκευήν τινα αυτής
αποδεικνύεται και έξ άλλων άκόμη τεκμηρίων.
Και δή τό διάγραμμα κατά τό όποιον είναι ωκο-
δομημένη ή έκκλησία άνάγεται εις τό γνωστόν
οίκοδομικον σύστημα το άποτελούμενον έκ σταυ-
ροί) έγγεγραμμένου εντός τετραγώνου (Ε^Ηδθ 8.
ογοϊχ §γθοο[ΙΙθ). Είναι δέ γνωστόν, δτι το σύστημα
τούτο δ ιαδίδεται έν τη βυζαντινή αρχιτεκτονική
μόνον άπό τοΟ Γ αιώνος {ΌίβΙιΙ, Μαηυθΐ ά'αιΊ
Ονζ&ηΙϊη σ. 408 κέ.).
Είναι δε ή κάτοψις τής εκκλησίας ταύτης όμοια
προς τήν τής Καισαριανής {81νζ%/90ΐϋ8Μ έν Αρχ.
Έφημ. 1902 σ. 54) και ιδίως τής Καπνικαρέας
(κάτοψις και τομή παρά 8β/ιηΙζ-Βατηβίβρ, ΤΙιθ
πιοη&8ΐθΓγ οί 8. Επίίβ οί 81ΪΠ8 ϊη ΡΙιοΜδ σ. 16)
ήτις ανήκει εις τά μέσα τοΟ ΙΒ' αιώνος [ΌίβΙιΙ,
ε.ά. σ. 438). "Ομοιον δέ είναι και τό διάγραμμα
ΑΕ 1915
ισχυρισμός αύτου δτι εγώ πρώτος προσήρμοσα τά
Οπ' αύτου άνακαλυφθέντα μνημεία προς ζήτησιν
ευρύτερων συμπερασμάτων περί της θέσεως και
της ιστορίας της Δημητριάδος και των Παγασών.
Ήμεϊς άναγινώσκοντες έν τοις Πρακτικοΐς τάς
επί τών ανασκαφών αυτού εκθέσεις έβλέπομεν παν-
ταχού νά γίνηται λόγος περί Παγασών" έφαίνετο
δέ πιστεύων άκόμη δτι ή Δημητριάς εκείτο έν Γο-
ρίτση ώς στρατιωτικόν κέντρον, διότι γράφει έν
ΑΕ 1914, σ. 267, δτι έδημοσίευσεν άνακοίνωσιν
έν Παραρτήματι της έφημερ. ((Αθήναι» (Φεβρ.
1908 ': «εκ τούτον αποδεικνύεται δτι ή Δημητριάς
παρέμεινεν από της ιδρύσεως αυτής πόλις καθα-
ρώς στρατιωτική, ένω αί Παγασαί ήσαν ή κο-
σμική πόλις τής ζωής και τον έμπορίον άσνγκρί-
τως πολνανϋρωποτέρα τής Δημητριάδος κλπ.».
1 Τό Παράρτημα τούτο τό περιέχον τήν άνακοίνωσιν του κ. Άρβ.
μέχρι τούδε ήγνοοΰαεν.
Καϊ έκ της περικοπής ταύτης ομολογεί καθαρώς
δ κ.Άρβ. δτι ή Δημητριάς εκείτο έν Γορίτση, ενώ
αί Παγασαί . . . κτλ.2. Έπανερχόμεθα άρα εις τό
φύλλον της 30 Ιανουαρίου 1912, ο δ περικοπήν
ανωτέρω παρατιθέμεθα, δτι (.(πλησιάζει δ κ. ' Αρβ.
εις τήν λύσιν τον προβλήματος, δέν κατορθώνει
δμως νά λύση αντό». Τουθ'δπερ έ'δει δεΐξαι.
Ως προς δέ τήν νέαν θέσιν τών Παγασών, ήν
προσδιορίζει ούτος, είπομεν τά δέοντα έν προγενε-
στέρα» άρθρω ημών (ΑΕ 1914, σ. 92).
Έν Άλυ,υρώ, Μαρτίου 20 1914.
Νικόλαος Ί. Γιαννόπουλος.
* Ό Βθίοοίΐ (ΚΙΪΟ 1911, σ. 442 κλπ.) λέγ3ΐ τα έξης χαρακτη-
στικα πεοί της γνθ3ΐΛης τοΰ κ.Άρβανιτοιτούλου; «Μο'νος ό Άρβ. φοο-
νεϊ οτι η Λημητριά; θα ήτο άπλώ; τό στρατιωτικόν κέντρον, ενώ τό
έμπο'ριον και ή συγκοινωνία και έν γένει η πολιτειακή ζωή εΐχον τήν
εδραν αυτών έν Παγασαϊς {Πρακτικά 1908, σ. 219)». Δέν εξάγεται
Ικ τούτων σαφώς οτι άκόαη ό κ. Άρβ. άμφέοαλλεν αν ή Δημητριας
έ'δει νά ζητηθη έν τη θέσει «Δο'ντια»;
Εις τά περι της Μονής «ΑΡΜΑ»
υπό
Ανδρέου Ξυγγοπούλου.
Εις τά ύπδ τοΟ κ. Γεωργιάδου γραφέντα έν τώ
προηγουμένω τόμω της Αρχαιολ. Εφημερίδος
(ΑΕ 1914 σελ. 192-197 και πίν. ο) περί της έν
Έρετρία μονής"Αγιος Γεώργιος «ΑΡΜΑ» θά ειχον
νά προσθέσω ολίγας συμπληρωματικάς σημειώσεις.
Και πρώτον σχετικώς προς τήν έντετοιχισμένην
έπιγραφήν ΑΡΜΑ αύτη, νομίζω, δτι δύναται κατά
πολλούς τρόπους νά έξηγηθή. Μία ίσως έξήγησις
είναι, οτι άπετέλει πιθανώς μέρος άρχαίας ή και
βυζαντινής επιγραφής. Τούτο δμως θά ήδύνατο νά
καθορισθή άν ό κ. Γεωργιάδης δέν έκρινε περιττήν
τήν δημοσίευσιν πιστού πανομοιοτύπου τής έπι-
γραφής ταύτης. 'Αλλά και ώς χρονολογία άκόμη
δύναται νά Οεωρηθή άντιστοιχουσα εις τό ετος
1141. Και είναι μεν άληθές, δτι κατά τους βυ-
ζαντινούς χρόνους συνήθης χρονολογία είναι ή από
κτίσεως κόσμου, έν τούτοις δέν λείπουσι και παρα-
οείγματά τινα χρονολογήσεως άπό Χρίστου. Έν
τοιούτον παράδειγμα παρέχει εις ήμάς ή έπιγραφή
τοΟ πύργου τών Σερρών έν ή άναφέρεται ή χροον-
λογία 989 άπο Χρίστου (βλ. Ζησίου έν Πρακτι-
κοΐς 'Αρχ.Έταιρ. 1913 σ. 158 κέ.).
Ότι δέ ή χρονολογία αύτη δύναται νά σημαίνη
τήν κτίσιν τής εκκλησίας ή έπισκευήν τινα αυτής
αποδεικνύεται και έξ άλλων άκόμη τεκμηρίων.
Και δή τό διάγραμμα κατά τό όποιον είναι ωκο-
δομημένη ή έκκλησία άνάγεται εις τό γνωστόν
οίκοδομικον σύστημα το άποτελούμενον έκ σταυ-
ροί) έγγεγραμμένου εντός τετραγώνου (Ε^Ηδθ 8.
ογοϊχ §γθοο[ΙΙθ). Είναι δέ γνωστόν, δτι το σύστημα
τούτο δ ιαδίδεται έν τη βυζαντινή αρχιτεκτονική
μόνον άπό τοΟ Γ αιώνος {ΌίβΙιΙ, Μαηυθΐ ά'αιΊ
Ονζ&ηΙϊη σ. 408 κέ.).
Είναι δε ή κάτοψις τής εκκλησίας ταύτης όμοια
προς τήν τής Καισαριανής {81νζ%/90ΐϋ8Μ έν Αρχ.
Έφημ. 1902 σ. 54) και ιδίως τής Καπνικαρέας
(κάτοψις και τομή παρά 8β/ιηΙζ-Βατηβίβρ, ΤΙιθ
πιοη&8ΐθΓγ οί 8. Επίίβ οί 81ΪΠ8 ϊη ΡΙιοΜδ σ. 16)
ήτις ανήκει εις τά μέσα τοΟ ΙΒ' αιώνος [ΌίβΙιΙ,
ε.ά. σ. 438). "Ομοιον δέ είναι και τό διάγραμμα