DOI Artikel:
Ure, P. N.: Melanomorphoi kylikes ek Rheitsōnas tēs Boiōtias
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14280#0130
122 Μελανόμορφοι κύλικες εκ 'Ρειτσώνας τήζ Βοιωτίας· νπο Ρ. ΙΙτβ.
λ ε 1915
χαρακτηριστικά των λακωνικών ρυθμών V, VI
(500-350 -Χ, Μ8. XXX σ. 1, 3, πρβ. Β8Α.
XIV σ. 43, ^Η8 XXVIII σ. 179) Αί κύλικες
της έν ^Η8. XXX εϊκ. 13, ας ■/ρηνοΐο^ιϊ ώ; συγ-
χρόνους ίσως προς την άρχαίοτέραν φάσιν τοΰ λα-
κωνικοΰ IV (550-500 πΧ), παρουσιάζονται ποο-
σέτι ώς «κατά τι άρχαιάτεραι» τών τοΰ ήμετέρου
τύπου Ό (ε.ά. σ. 2/). Χρονολογών λοιπόν τον τύ-
πον ϋ ώς «τοΟ ύστερου μέρους του έκτου αιώνος»
(ε.ά., σ. 23) φαίνεται ό'τι εννοεί το τέλος τοΟ αι-
ώνος: δεν προτίθεται υποδιαιρέσεις χρονολογικάς.
Έν 'Ρειτσώνα αί δύο ϋ 2 κύλικες 1 και μία με-
τάπτωσις του ϋ 1 (εΐκ. 16) προέρχονται έκ τάυου
τοΰ τέλους περίπου του έκτου αϊώνος' αί δέ τρεις
συνήθεις ϋ 1 έκ τών τάφων 50, 51, ών ή χρονο-
λογία δεν φαίνεται νά είναι πολύ μεταγενεστέρα
τοΟ 550. Τον τάφον 50 όφείλομεν ίσως νά έκλά-
βωμεν ολίγον άρχαιότερον 2.
*Η λοιπόν ή κατασκευή του ποδός τοΰ είδους
τούτου ήρχισεν έν τη Σπάρτη ένωρίτερον παρ' ότι
υποθέτει ό ϋΐ'οορ, ή ή λακωνική τεχνοτροπία δεν
έπέδρασεν ίπ\ τον ήμέτερον τύπον ϋ, άλλά αμφό-
τερα! κατάγονται έκ τρίτης τινός τεχνοτροπίας. Έν
παρόδω ειρήσθω, το επιχείρημα του ϋΐΌΟρ ό'τι αί
</£Γ£. XXX εΐκ. 13 Β, 1> (κύλικες του τύπου ϋ 1 ,
άλλ'εχουσαι πόδας3 του τύπου Ο) είναι πιθανώς
άρχαιότεραι του ημετέρου τύπου ϋ, φαίνεται αβά-
σιμο ν.
Το ζήτημα της λακωνικής επιδράσεως έπι τών
αττικών κυλίκων δεν δύναται νά λυθή άνευ της
παρεμβάσεως τοΟ τύπου Α. Ό Ότοορ προβάλλει
μίαν κύλικα του τύπου τούτου, εΐκ. 14, 15, διά
ζώνης λωτών κεκοσμημένην. Ύπάρχουσι δέ και
άλλαι εχουσαι σχέσιν προς τάς λακωνικάς.Ή Α 2
κύλιξ Οο11ϊ§ηοη·Οοανθ 640 (έκ Κορίνθου) φέρει
εκατέρωθεν εκατέρας λαβής άνθέμιον όριζόντιον,
ό'περ ώς προς το σχήμα και την θέσιν υπενθυμίζει
τά λακωνικά. Όμοια άνθέμια άπαντώσιν επί κύ-
λικος άνευ αριθμού έν Γ,θϊρζί^ έκ 8. Μαπα (1ί
1 Δεν είναι βεβαίως ούτε αί καλύτεραι ούτε πιθανώς αί άρ·/αιότεραι
τοΰ τύπου Τ) 2.
2 Ρι·ίο]£βηΙΐ3ΐΐ8. Τϊτι/ηα I σ. 53. ΒιιβοΙιογ α. 81.
3 Γνησίου;, άλλα συγκολληθέντας κατά νεωτέρους /ρο'νους, ώστε
ένδε/όμενον να μή άνη'κωσιν εις τάς κύλικας ταύτας. Πρβ. ό'μως σ.
121 ύποσ. 2.
Οαραα, ήτις είναι παραλλαγή του τύπου Α24.
Άφ' ετέρου δέ φαίνεται ό'τι ή έν ταϊς Α κύλιξι
μή αττική έπίδρασις είναι κυρίως ευβοϊκή5. Και
πάλιν λοιπόν άβέβαιον καθίσταται άν άπαντώμεν
έπίδρασιν λακωνικήν, ή άν και εις τάς Α κύλικας
και εις τάς λακωνικάς έχρησιμοποιήθη κοινόν τι
πρωτότυπον ίωνικόν6.Έν πάση περιπτώσει τά ορι-
ζόντια άνθέμια τά έπι της ημετέρας εΐκ. 14 7 και
τά επί της νεωτέρας Ο 1 κύλικος \^ϊιγζΙ>ιιγ§ 350
άτινα είναι κατά πολύ όμοια προς τά έπι της νεω-
τέρας παραλλαγής του τύπου Α 1 ΒβιΊΐη 3993
(= 8αηΐ?ηΙ. 8αοοηνοίί πίν. Ι,Ι, έξ'Άργους) παρή-
χθησαν πιθανώς έκ τοΰ τύπου Α 1 μάλλον ή αμέ-
σως εκ της λακωνικής τεχνοτροπίας. Τά οριζόντια
άνθέμια άπαντώσι πάλιν έπι τών έν Μονάχω Α 2
κυλίκων 2121, 2122 8 και επί τής έν Μονά'χω Β
κύλικος έχούσης μελανόμορφον κέντρον 2133"
. Δύο Τ>2 κύλικες, Νοίίζ. 1897 σ. 230-3, Α
(εΐκ. 5, 61»), Β (εΐκ. 6», 7, 8), φέρουσι τήν ύπο-
γραφήν «Αντιδορος έποε». Δεν κατελέχθησαν ύπό
τοΟ ϋΐΌορ. Έν τω μουσείω του Τάραντος επί ού-
δετέρας αυτών παρατηρείται το χαρακτήριζαν τάς
Ό κύλικας άνώτεοον αέοος τοΰ κοομοΰ. Τοΰτο δέ
λίαν εύεςήγητον καθ' ό'τι το μέρος τοΰτο λείπει 9.
Οί δύο πόδες, καθ'όσον δύναταίτις νά κρίνη έκ τών
σωζόμενων μερών, είναι τοΰ τύπου ϋ.Τά κύπελλα
είναι όλοκλήρως τοΰ τύπου Ό 2. Καθίσταται λίαν
πιθανόν ό'τι και τά έλλείποντα ανώτερα μέρη τών κορ-
μών έ'φερον τά συνήθη χαρακτηριστικά τοΰ τύπου 10.
4 Χείλος και ζώνη τών λαθών στενά και, εκτός τών άνθεμίων, ανευ
κοσμήματος. ΊΙ βάσις φέρει κάτωθι μέλανας συγκεντρικούς κύκλους
ό'πως \νϋΓΖβΐ1Γ£ 399 σ. 118 ΰποσ. 3. Ό εσωτερικός κώνος του πο-
δός μέλας και μετ'άκάνθης. Ό εσωτερικός μελανόμορφος κύκλος τοΰ
πυΟμένος (πολεμιστής έφιππος δια ροπαλιυτοΰ κοσμη'ματος περικυκλού-
μενος) μεγαλύτερο; τών συνήθων" πρβ. πάλιν τάς λακωνικάς κύλικας.
5 Ανωτ. σ. 116.
« Πρβ. Β0Ι1Ι311, ΝβΙι-.νορ. σ. 131, ΡοΙϋβι·, Οαί. II σ. 513,
Ι,αιίΓβηΙ;. Κβν. ΑνοΚϊ Χ σ 37.
7 Μεταξύ τών οριζοντίων άνθεμίων ή ΟοΙΗ^ποπ-0θΙΐν6 640
(Α2) φέρει τέθριππον όπως ή είχ. 14.
3 Βλέπε και τήν έρυθρόμορφον στρεπτήν ταινίαν όμοίαν προς τήν
επί τίνων Ό2 κυλίκων.
9 Νοϋζ. 1897 σ. 230, 232. Ί,'βΙΙπβιιζΐοηβ άβΐ ρϊβάβ αΐΐβ
13ΖΖΘ ... 6 Γ683 ςΐ138Ϊ ΟβΓΐ3 ά3ΐΐ3 η3ίΐΠ'3 άβΠ' ΙΙΤίρΗβίο,
άβΐ οοΙογθ άβΐΐα ΙβιτβοοΙΙβ θ άΆ\\α νθΐ-ηίοβ', έ.ά., σ. 230
ΰποσ. 2. Ό Μ., γράφων πρό τοΰ ϋΓΟΟρ, παραλείπει τό πειστικόν
επιχείρημα δτι οί μόνοι ευρεθέντες έν τη ανασκαφή τοΰ τάφου Ουο
μεγάλοι πόδες τοΰ τύπου Ό άνήκουσιν άναγκαστικώς εις τά ουο μονα
αεγάλα κύπελλα τοΰ αϋτοΰ τύπου.
10 Αί έκ τοΰ αϋτοΰ τάφο.) μικρότεραι μέλαιναι κύλικες Κ, Ο φε-
οουσι ζώνην έδαφό/ρωμον περί τό άνώτερον μέρος τοΰ χορμοϋ.
λ ε 1915
χαρακτηριστικά των λακωνικών ρυθμών V, VI
(500-350 -Χ, Μ8. XXX σ. 1, 3, πρβ. Β8Α.
XIV σ. 43, ^Η8 XXVIII σ. 179) Αί κύλικες
της έν ^Η8. XXX εϊκ. 13, ας ■/ρηνοΐο^ιϊ ώ; συγ-
χρόνους ίσως προς την άρχαίοτέραν φάσιν τοΰ λα-
κωνικοΰ IV (550-500 πΧ), παρουσιάζονται ποο-
σέτι ώς «κατά τι άρχαιάτεραι» τών τοΰ ήμετέρου
τύπου Ό (ε.ά. σ. 2/). Χρονολογών λοιπόν τον τύ-
πον ϋ ώς «τοΟ ύστερου μέρους του έκτου αιώνος»
(ε.ά., σ. 23) φαίνεται ό'τι εννοεί το τέλος τοΟ αι-
ώνος: δεν προτίθεται υποδιαιρέσεις χρονολογικάς.
Έν 'Ρειτσώνα αί δύο ϋ 2 κύλικες 1 και μία με-
τάπτωσις του ϋ 1 (εΐκ. 16) προέρχονται έκ τάυου
τοΰ τέλους περίπου του έκτου αϊώνος' αί δέ τρεις
συνήθεις ϋ 1 έκ τών τάφων 50, 51, ών ή χρονο-
λογία δεν φαίνεται νά είναι πολύ μεταγενεστέρα
τοΟ 550. Τον τάφον 50 όφείλομεν ίσως νά έκλά-
βωμεν ολίγον άρχαιότερον 2.
*Η λοιπόν ή κατασκευή του ποδός τοΰ είδους
τούτου ήρχισεν έν τη Σπάρτη ένωρίτερον παρ' ότι
υποθέτει ό ϋΐ'οορ, ή ή λακωνική τεχνοτροπία δεν
έπέδρασεν ίπ\ τον ήμέτερον τύπον ϋ, άλλά αμφό-
τερα! κατάγονται έκ τρίτης τινός τεχνοτροπίας. Έν
παρόδω ειρήσθω, το επιχείρημα του ϋΐΌΟρ ό'τι αί
</£Γ£. XXX εΐκ. 13 Β, 1> (κύλικες του τύπου ϋ 1 ,
άλλ'εχουσαι πόδας3 του τύπου Ο) είναι πιθανώς
άρχαιότεραι του ημετέρου τύπου ϋ, φαίνεται αβά-
σιμο ν.
Το ζήτημα της λακωνικής επιδράσεως έπι τών
αττικών κυλίκων δεν δύναται νά λυθή άνευ της
παρεμβάσεως τοΟ τύπου Α. Ό Ότοορ προβάλλει
μίαν κύλικα του τύπου τούτου, εΐκ. 14, 15, διά
ζώνης λωτών κεκοσμημένην. Ύπάρχουσι δέ και
άλλαι εχουσαι σχέσιν προς τάς λακωνικάς.Ή Α 2
κύλιξ Οο11ϊ§ηοη·Οοανθ 640 (έκ Κορίνθου) φέρει
εκατέρωθεν εκατέρας λαβής άνθέμιον όριζόντιον,
ό'περ ώς προς το σχήμα και την θέσιν υπενθυμίζει
τά λακωνικά. Όμοια άνθέμια άπαντώσιν επί κύ-
λικος άνευ αριθμού έν Γ,θϊρζί^ έκ 8. Μαπα (1ί
1 Δεν είναι βεβαίως ούτε αί καλύτεραι ούτε πιθανώς αί άρ·/αιότεραι
τοΰ τύπου Τ) 2.
2 Ρι·ίο]£βηΙΐ3ΐΐ8. Τϊτι/ηα I σ. 53. ΒιιβοΙιογ α. 81.
3 Γνησίου;, άλλα συγκολληθέντας κατά νεωτέρους /ρο'νους, ώστε
ένδε/όμενον να μή άνη'κωσιν εις τάς κύλικας ταύτας. Πρβ. ό'μως σ.
121 ύποσ. 2.
Οαραα, ήτις είναι παραλλαγή του τύπου Α24.
Άφ' ετέρου δέ φαίνεται ό'τι ή έν ταϊς Α κύλιξι
μή αττική έπίδρασις είναι κυρίως ευβοϊκή5. Και
πάλιν λοιπόν άβέβαιον καθίσταται άν άπαντώμεν
έπίδρασιν λακωνικήν, ή άν και εις τάς Α κύλικας
και εις τάς λακωνικάς έχρησιμοποιήθη κοινόν τι
πρωτότυπον ίωνικόν6.Έν πάση περιπτώσει τά ορι-
ζόντια άνθέμια τά έπι της ημετέρας εΐκ. 14 7 και
τά επί της νεωτέρας Ο 1 κύλικος \^ϊιγζΙ>ιιγ§ 350
άτινα είναι κατά πολύ όμοια προς τά έπι της νεω-
τέρας παραλλαγής του τύπου Α 1 ΒβιΊΐη 3993
(= 8αηΐ?ηΙ. 8αοοηνοίί πίν. Ι,Ι, έξ'Άργους) παρή-
χθησαν πιθανώς έκ τοΰ τύπου Α 1 μάλλον ή αμέ-
σως εκ της λακωνικής τεχνοτροπίας. Τά οριζόντια
άνθέμια άπαντώσι πάλιν έπι τών έν Μονάχω Α 2
κυλίκων 2121, 2122 8 και επί τής έν Μονά'χω Β
κύλικος έχούσης μελανόμορφον κέντρον 2133"
. Δύο Τ>2 κύλικες, Νοίίζ. 1897 σ. 230-3, Α
(εΐκ. 5, 61»), Β (εΐκ. 6», 7, 8), φέρουσι τήν ύπο-
γραφήν «Αντιδορος έποε». Δεν κατελέχθησαν ύπό
τοΟ ϋΐΌορ. Έν τω μουσείω του Τάραντος επί ού-
δετέρας αυτών παρατηρείται το χαρακτήριζαν τάς
Ό κύλικας άνώτεοον αέοος τοΰ κοομοΰ. Τοΰτο δέ
λίαν εύεςήγητον καθ' ό'τι το μέρος τοΰτο λείπει 9.
Οί δύο πόδες, καθ'όσον δύναταίτις νά κρίνη έκ τών
σωζόμενων μερών, είναι τοΰ τύπου ϋ.Τά κύπελλα
είναι όλοκλήρως τοΰ τύπου Ό 2. Καθίσταται λίαν
πιθανόν ό'τι και τά έλλείποντα ανώτερα μέρη τών κορ-
μών έ'φερον τά συνήθη χαρακτηριστικά τοΰ τύπου 10.
4 Χείλος και ζώνη τών λαθών στενά και, εκτός τών άνθεμίων, ανευ
κοσμήματος. ΊΙ βάσις φέρει κάτωθι μέλανας συγκεντρικούς κύκλους
ό'πως \νϋΓΖβΐ1Γ£ 399 σ. 118 ΰποσ. 3. Ό εσωτερικός κώνος του πο-
δός μέλας και μετ'άκάνθης. Ό εσωτερικός μελανόμορφος κύκλος τοΰ
πυΟμένος (πολεμιστής έφιππος δια ροπαλιυτοΰ κοσμη'ματος περικυκλού-
μενος) μεγαλύτερο; τών συνήθων" πρβ. πάλιν τάς λακωνικάς κύλικας.
5 Ανωτ. σ. 116.
« Πρβ. Β0Ι1Ι311, ΝβΙι-.νορ. σ. 131, ΡοΙϋβι·, Οαί. II σ. 513,
Ι,αιίΓβηΙ;. Κβν. ΑνοΚϊ Χ σ 37.
7 Μεταξύ τών οριζοντίων άνθεμίων ή ΟοΙΗ^ποπ-0θΙΐν6 640
(Α2) φέρει τέθριππον όπως ή είχ. 14.
3 Βλέπε και τήν έρυθρόμορφον στρεπτήν ταινίαν όμοίαν προς τήν
επί τίνων Ό2 κυλίκων.
9 Νοϋζ. 1897 σ. 230, 232. Ί,'βΙΙπβιιζΐοηβ άβΐ ρϊβάβ αΐΐβ
13ΖΖΘ ... 6 Γ683 ςΐ138Ϊ ΟβΓΐ3 ά3ΐΐ3 η3ίΐΠ'3 άβΠ' ΙΙΤίρΗβίο,
άβΐ οοΙογθ άβΐΐα ΙβιτβοοΙΙβ θ άΆ\\α νθΐ-ηίοβ', έ.ά., σ. 230
ΰποσ. 2. Ό Μ., γράφων πρό τοΰ ϋΓΟΟρ, παραλείπει τό πειστικόν
επιχείρημα δτι οί μόνοι ευρεθέντες έν τη ανασκαφή τοΰ τάφου Ουο
μεγάλοι πόδες τοΰ τύπου Ό άνήκουσιν άναγκαστικώς εις τά ουο μονα
αεγάλα κύπελλα τοΰ αϋτοΰ τύπου.
10 Αί έκ τοΰ αϋτοΰ τάφο.) μικρότεραι μέλαιναι κύλικες Κ, Ο φε-
οουσι ζώνην έδαφό/ρωμον περί τό άνώτερον μέρος τοΰ χορμοϋ.