DOI Artikel:
Kastriōtēs, Panagiōtēs: To nekrotapheion tou Palaiou Phalērou kai hē akra Kōlias
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14280#0142
134
αε 1915
Το νεκροταφειον τοΰ Παλαιού Φαλήρου και ή άκρα Κωλιάς
υπό
ΙΙαναγιώτου Καστριώτου.
Ότε έν ετει 1897 ώμίλησα έν τώ άρχαιολο-
γικώ τμήματι τοΰ ένταΟθα Φιλολογικού Συλλόγου
«Παρνασον» περί της Κωλιάδος άκρας της Ατ-
τικής έζήτησα νά καθορίσω τοπογραφικώς την θέ-
σιν της αρχαίας εκείνης τοποθεσίας έν τω σημερινώ
'Αγίω Κοσμά και προς τοΰτο έδημοσίευσα την
πραγματείαν μου εκείνην έν τη Αρχαιολογική Ε-
φημέριοι του 1897 (σελ. 97-100) λαβών ώς άφε-
τηρίαν της καταμετρήσεως κατά τον Παυσανίαν
άπόστασιν έκ Φαλήρου (δηλαδή παλαιού και νέου
όμου, από Καστέλλας μέχρι του ξενοδοχείου Πρι-
νοπούλου) σταδίονς εϊκοσιν. Άλλά παρών τότε ό
πρώην διευθυντής του ένταΰθα Γερμανικού Ινστι-
τούτου κ. \ν. ΌοΓρίβΙά με άντέκρουσεν ειπών ό'τι
ό λιμήν τοΰ Φαλήρου ήτο κατά τήν αρχαιότητα
εις τά -αρά τήν Καλλιθέαν σημερινά Σφαγεία, το
δε Φαληρικόν άλίπεδον άπο του Νέου δια τοΟ Με-
σοφαλήρου (Τζιτζιφιές) μέχρι του Παλαιού έσχη-
ματίσθη έκ προσχώσεων και επομένως ή άπόστασις
τότε έκ Φαλήρου θά ήτο μείζων ή είκοσι στάδιοι
και έθεώρησεν οτι ή Κωλιάς άκρα εκείτο περί τό
Παλαιόν Φάληρον. Πρβ. και ^Τιιάθϊοΐι (Τορο^Γα-
ρΐιίβ νοη Αίΐιβη σελ. 375).
Άλλ'αί έν ετει 1910 ύπό τοΟ κ. Κουρουνιώτου
γενόμεναι εις θέσιν Βοϊδολίβαδο τοΟ Παλαιού Φα-
λήρου άνασκαφα'ι έ'νθα ευρέθη άρχαιότατον νεκρο-
ταφειον και οί εσχάτως ύπό τοΰ έπιμελητοΰ κ.
Πελε/.ίδου άνασκαοέντες σκελετοί των 17 δεσμω-
τών, έρχονται μετά οεκαοκταετίαν ό'λην νά έπιρ-
ρώσωσι τήν γνώμην μου ό'τι ό χώρος εκείνος δεν
έσχηματίσθη έκ προσχώσεων και άπόδειξις οτι ευ-
ρέθη ολόκληρος νεκρόπολις ύπό τοΰ κ. Κουρουνιώ-
του γεωμετρικής έποχής και πρό τίνων ημερών οί
17 τάφοι τών δεσμωτών, τών δια πέντε δεσμών
(κλοιών) δεδεμένων και πλησίον άλλήλων κειμέ-
1 Παυιαν'ας I, 1, 5.
νων, άνευ κτερισμάτων, τοΰθ' ό'περ καταδεικνύει
ό'τι οί νεκροί εκείνοι άνήκουσιν είς έγκληματίας,
ίσως άποτυμπανισθέντας άφ'ού πρότεοον, ώς απε-
δείχθη έκ τών εύρεθέντων τεμαχίων ξύλων καθη-
λώθησαν έν τώ πεντεσυρίγγω ξύλω (σανίδι).
Ως έκ της έλλείψεως κτερισμάτων δεν δυνά-
μεθα νά προσδιορίσωμεν τον χρόνον τών τάφων"
εί και πολλά εγράφησαν έν ταϊς έφημερίσι περί
της τοιαύτης ή τοιαύτης χρονολογίας, επί τή βάσει
τών αρχαίων συγγραφέων. Καθ' ήμας οί νεκροί,
νέοι τήν ήλικίαν δντες 20-30 ετών2, άνήκουσιν
είς ήν έποχήν και οί ύπό τοΰ κ. Κουρουνιώτου
άνευρεθέντες τάφοι, καθ' ό'τι ατάκτως μεταξύ αύ-
τών ευρέθησαν κείμενοι. (Πρβ. Άρχαιολ. Έφη-
μερίς 1911 σελ. 24Β και εφεξής).
Αλλά τελείως θά καθορισθη ό χρόνος της θα-
νατώσεως αυτών ύπό της Πολιτείας διά πολιτικόν
ή άλλης φύσεως έγκλημα έκ τών άπαντώντων είς
πλήθος έν τή Αθηναίων Πολιτεία άπο τών άρχαιο-
τάτων χρόνων μέχ_ρι της είς τους Ρωμαίους ύπο-
δουλώσεως ό'ταν έπιχειρηθώσι περαιτέρω άνασκα-
φαί καί προαχθώσιν εις φώς τά έξ αυτών πορί-
σματα της Επιστήμης.
Εκείνο όμως όπερ συμβάλλεται είς διαφώτισιν
είναι ή τοπογραφία της Αττικής, διότι δι' αύτής
πιστοΰται ή παλαιά.γνώμη ημών, ήν καί Ό ΜίIοΐι-
ΙιδίθΓ, ό το κείμενον τοΰ χάρτου τοΰ Γερμανικού
Ινστιτούτου γράψας καί προνορνκώς ήμΐν άγγεί-
λας τοΰτο, καί πρό αύτοΰ ό καθηγητής ϋίποΐΐδ ό
τήν τοπογραφίαν τών λιμένων τών Αθηνών έκ-
δούς 3, παραδέχονται ότι ή Κωλιάς άκρα δέν πρέ-
πει νά άναζητηθή είς τους « Τρεΐς Πύργους» (Π.
2 Πρβλ. Ί. Κούααρη ίατοοΰ, Κρανιολογικαϊ Παρατηρήσεις,
Άθηναι. Τύποι; II. Δ. Σακελλαρίου. 1915. σελ. 29.
3 Η. Ν ΙΠποηδ, Τορο£ρ3ρηϊβ (ΙβΓ Ηϋίβη νοη ΑΙΙιθπ.
Ίδ'ε τόν -/άρτην καί τας σελ. 674-676,
αε 1915
Το νεκροταφειον τοΰ Παλαιού Φαλήρου και ή άκρα Κωλιάς
υπό
ΙΙαναγιώτου Καστριώτου.
Ότε έν ετει 1897 ώμίλησα έν τώ άρχαιολο-
γικώ τμήματι τοΰ ένταΟθα Φιλολογικού Συλλόγου
«Παρνασον» περί της Κωλιάδος άκρας της Ατ-
τικής έζήτησα νά καθορίσω τοπογραφικώς την θέ-
σιν της αρχαίας εκείνης τοποθεσίας έν τω σημερινώ
'Αγίω Κοσμά και προς τοΰτο έδημοσίευσα την
πραγματείαν μου εκείνην έν τη Αρχαιολογική Ε-
φημέριοι του 1897 (σελ. 97-100) λαβών ώς άφε-
τηρίαν της καταμετρήσεως κατά τον Παυσανίαν
άπόστασιν έκ Φαλήρου (δηλαδή παλαιού και νέου
όμου, από Καστέλλας μέχρι του ξενοδοχείου Πρι-
νοπούλου) σταδίονς εϊκοσιν. Άλλά παρών τότε ό
πρώην διευθυντής του ένταΰθα Γερμανικού Ινστι-
τούτου κ. \ν. ΌοΓρίβΙά με άντέκρουσεν ειπών ό'τι
ό λιμήν τοΰ Φαλήρου ήτο κατά τήν αρχαιότητα
εις τά -αρά τήν Καλλιθέαν σημερινά Σφαγεία, το
δε Φαληρικόν άλίπεδον άπο του Νέου δια τοΟ Με-
σοφαλήρου (Τζιτζιφιές) μέχρι του Παλαιού έσχη-
ματίσθη έκ προσχώσεων και επομένως ή άπόστασις
τότε έκ Φαλήρου θά ήτο μείζων ή είκοσι στάδιοι
και έθεώρησεν οτι ή Κωλιάς άκρα εκείτο περί τό
Παλαιόν Φάληρον. Πρβ. και ^Τιιάθϊοΐι (Τορο^Γα-
ρΐιίβ νοη Αίΐιβη σελ. 375).
Άλλ'αί έν ετει 1910 ύπό τοΟ κ. Κουρουνιώτου
γενόμεναι εις θέσιν Βοϊδολίβαδο τοΟ Παλαιού Φα-
λήρου άνασκαφα'ι έ'νθα ευρέθη άρχαιότατον νεκρο-
ταφειον και οί εσχάτως ύπό τοΰ έπιμελητοΰ κ.
Πελε/.ίδου άνασκαοέντες σκελετοί των 17 δεσμω-
τών, έρχονται μετά οεκαοκταετίαν ό'λην νά έπιρ-
ρώσωσι τήν γνώμην μου ό'τι ό χώρος εκείνος δεν
έσχηματίσθη έκ προσχώσεων και άπόδειξις οτι ευ-
ρέθη ολόκληρος νεκρόπολις ύπό τοΰ κ. Κουρουνιώ-
του γεωμετρικής έποχής και πρό τίνων ημερών οί
17 τάφοι τών δεσμωτών, τών δια πέντε δεσμών
(κλοιών) δεδεμένων και πλησίον άλλήλων κειμέ-
1 Παυιαν'ας I, 1, 5.
νων, άνευ κτερισμάτων, τοΰθ' ό'περ καταδεικνύει
ό'τι οί νεκροί εκείνοι άνήκουσιν είς έγκληματίας,
ίσως άποτυμπανισθέντας άφ'ού πρότεοον, ώς απε-
δείχθη έκ τών εύρεθέντων τεμαχίων ξύλων καθη-
λώθησαν έν τώ πεντεσυρίγγω ξύλω (σανίδι).
Ως έκ της έλλείψεως κτερισμάτων δεν δυνά-
μεθα νά προσδιορίσωμεν τον χρόνον τών τάφων"
εί και πολλά εγράφησαν έν ταϊς έφημερίσι περί
της τοιαύτης ή τοιαύτης χρονολογίας, επί τή βάσει
τών αρχαίων συγγραφέων. Καθ' ήμας οί νεκροί,
νέοι τήν ήλικίαν δντες 20-30 ετών2, άνήκουσιν
είς ήν έποχήν και οί ύπό τοΰ κ. Κουρουνιώτου
άνευρεθέντες τάφοι, καθ' ό'τι ατάκτως μεταξύ αύ-
τών ευρέθησαν κείμενοι. (Πρβ. Άρχαιολ. Έφη-
μερίς 1911 σελ. 24Β και εφεξής).
Αλλά τελείως θά καθορισθη ό χρόνος της θα-
νατώσεως αυτών ύπό της Πολιτείας διά πολιτικόν
ή άλλης φύσεως έγκλημα έκ τών άπαντώντων είς
πλήθος έν τή Αθηναίων Πολιτεία άπο τών άρχαιο-
τάτων χρόνων μέχ_ρι της είς τους Ρωμαίους ύπο-
δουλώσεως ό'ταν έπιχειρηθώσι περαιτέρω άνασκα-
φαί καί προαχθώσιν εις φώς τά έξ αυτών πορί-
σματα της Επιστήμης.
Εκείνο όμως όπερ συμβάλλεται είς διαφώτισιν
είναι ή τοπογραφία της Αττικής, διότι δι' αύτής
πιστοΰται ή παλαιά.γνώμη ημών, ήν καί Ό ΜίIοΐι-
ΙιδίθΓ, ό το κείμενον τοΰ χάρτου τοΰ Γερμανικού
Ινστιτούτου γράψας καί προνορνκώς ήμΐν άγγεί-
λας τοΰτο, καί πρό αύτοΰ ό καθηγητής ϋίποΐΐδ ό
τήν τοπογραφίαν τών λιμένων τών Αθηνών έκ-
δούς 3, παραδέχονται ότι ή Κωλιάς άκρα δέν πρέ-
πει νά άναζητηθή είς τους « Τρεΐς Πύργους» (Π.
2 Πρβλ. Ί. Κούααρη ίατοοΰ, Κρανιολογικαϊ Παρατηρήσεις,
Άθηναι. Τύποι; II. Δ. Σακελλαρίου. 1915. σελ. 29.
3 Η. Ν ΙΠποηδ, Τορο£ρ3ρηϊβ (ΙβΓ Ηϋίβη νοη ΑΙΙιθπ.
Ίδ'ε τόν -/άρτην καί τας σελ. 674-676,