DOI Artikel:
Fourikēs, Petros A.: Archaioi taphoi en Salamini
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14279#0014
6 Αρχαίοι τάφοι έν Σαλαμΐνι' ύπ6 Π. Ά. Φουρίκη.
ΑΕ 191(;
αγάλματα εποιήθησαν κατά τΌ πρότυπον εκείνο.
"Οσον ο' άφορα εις τήν ζί "Αργού; άνάγλυφον
παράστασιν τοΰ -αρά τον ίππον βαίνοντος νεανίου
άποφαίνεται, δτι αΰτη αποτελεί μοναδικον παρά-
δειγμα άναγ-λύφου, έφ' οδ έφηρμόσθη ό πολυκλεί-
τειος κάνουν.
Εις το μοναδικον τοΟτο παράοειγμα ή Σαλαμ'ις
ευτυχώς προσθέτει δεύτερον άριστα διατηρούμενον
φυσικού" μεγέθους (ΰψος ανδρός 1"61), δυνάμενον
νά παράσνιτ) πλείστας άφορμάς προς εύρυτέρας τοΰ
ζητήματος μελετάς.
Αί μικραί παραλλαγαί, αίτινες εμφανίζονται
εις το άνάγλυφον τοΟτο (ώς ή θέσις της κεφαλής,
ή διάθεσις των ποδών, ή ΰπαρςις ιματίου, άσπίδος
και ςιφιδίου) ούδένα ξενίζουσι, διότι εις τά πλεί-
στα των έργων των γενομένων επί τη βάσει τοΰ
κανόνος παρατηρούνται οιαφορα'ι ανάλογοι προς
τον σκοπόν της παραστάσεως. Έπι παραδείγματι
εϊς άγαλμα τοΰ ΕρμοΟ (φέροντος όλα τά χαρα-
κτηριστικά τοΰ Κανόνος) προσετέθη κηρύκειον, εις
δέ το εν ΙΙαρισίοις ναλκοΟν άγαλμα του Πανός
παρατηρεί τις μικρά κέρατα εις την κεφαλήν και
σύριγγα εις τήν δεξιάν χείρα .
Έπι της πλατυτέρας ζώνης του κανόνος του
έπιστέφοντος τήν πλάκα εχουσι γραφή δι' αττικών
στοιχείων αριστερά μεν το όνομα ΧΑΙΡΕΔΗΜΟΣ.
δεξιά δέ τό όνομα ΛΥΚΕΑΣ. Κρίνων τις εκ της
άοίστης τέχνης τοΟ έργου κα'ι του σχήματος τών
γραμμάτων πρέπει νά παραδεχΟή ότι κα'ι τούτο
ανήκει εις τήν Δ εκατονταετηρίδα.
Αλλ' ήτο αΰτη επιτύμβιος στήλη; Εις το ερώ-
τημα τούτο θά ήτο δύσκολον νά άπαντήση τις,
διότι πλήν τής επιγραφής ούδέν έτερον συντρέχει
εις τήν παραδοχήν τής γνώμης, δτι τούτο ήτο τοι-
αύτη. Ή ελλειψις παντός κατά τήν κορυφήν δια-
κόσμου και ή ΰπαρςΊς οπών έφ' έκατέρας τών στε-
νών πλευρών ήΟελον οδηγήσει ήμάς εις άλλας σκέ-
ψεις, πλήν άν, συγκρίνοντες ταύτην προς τήν έξ
"Αργούς πλάκα, ήτις ωσαύτως στερείται διακό-
σμου κατά τήν κορυφήν κα'ι πλαισίου κατά τά πλά-
1 Α. ΡιπΊ\ν;ιη£ΐβι·, Ινβ' άνώτ,, «λ. 293 κα'ι 294. — Πρβ. Οβ-
ζβΙΙβ ΗΓοΙιβοΙ. 1876 πίν. 18. — Ρ. 8ΐιιάηίοζ1ί&, Εΐηβ ηβιιβ
Αώ1βίβη8ΐ3ΐιΐ6 Ρο1γ1ν1θΙβ? έν ^ΙΐΓβδΙιβίΙβ άβδ ΟδΙβιτβί-
οΐιϊβοΐΐβη Αι·ο1ιϋο1θ£. ΙηβΙϊΙ., ίη ΛΥΐβη, Βαηά II σελ. 192 —
Ρ. Η3ΐΐ8βΓ, ΟοίΙ, ΗβΓΟδ ιιικί Ρ3η1α·3ΐϊ38ΐ νοη Ρο1γ1ϊ1βΙ, έν
ααΙίΓΟβΙιβϊΙβ, Β3ΐΐ(1 XII. σ. 100.
για, παραδεχΟώμεν δτι και αύτη ήτο άνάϋημα
ηρώων, ώς ό ΡπΓίλν&η^ίθΓ 2 διδάσκει περί εκείνης.
Αλλ είτε ώς ανάθημα παραδεχΟώμεν τοΰτο,
είτε ώς έπιτύμβίον άνάγλυφον, οδηγούμενοι υπό
τών οκτώ οπών, αίτινες άνά τέσσαρας εχουσι γλυφή
έφ' έκατέρας τών στενών, ώς ήδη ειρηται, πλευ-
ρών, οφείλομεν ωσαύτως νά παραδεχΟώμεν, ότι
τοΰτο ήτο προσηρμοσμένον προς ετέρας δύο πλά-
κας εκατέρωθεν κειμένας και αποτελούσας ή τό
σύνολον ή μέρος άγνωστον τίνος αναθήματος ή τί-
νος τύμβου.
Η ύπαρςις οπών εις επιτύμβιους πλάκας είναι
τι εντελώς ασύνηθες- έφ' δσον ο ήμεϊς τουλάχι-
στον γνωρίζομεν, μόνον ή ύπ' άριΟ. 742 στήλη
τοΰ « Αγαθοκλέους » 3, εγει δύο οπά;, υ.ίαν ζο' εκα-
τέρας τών πλευρών, πλήρεις γομφώσεως.
γ). Μεταβαίνοντες ήδη εις τήν έςέτασιν τών
πλακών τών καλυπτουσών τον τάαον Β έπανα-
7
λαμβάνομεν, ότι ή μεν πρώτη, ή έπι τής ανατο-
λικής πλευράς, ήτο κοινή πλάς έκ πώρου, ακανό-
νιστος, άνευ ουδεμίας κατεογασίας' ή δέ έπι τής
δυτικής πλευράς ήτο πλαζ έκ μαρμάρου (ή μάλ-
λον όγκος έκ μαρμάρου), έφ' ής μετά δυσκολίας
διακρίνει τις τήν προσπά.Οειαν τοΰ τεχνίτου αγω-
νιζομένου νά οιαίΛΌρφώση γυναικεΐον (!) σώαα.
Ή έν τω μέσω όμως πλάς, ή είκονιζομένη έν
τή ειχ. 2, ήτις δυστυχώς είναι σφόδρα έφθαρ-
υ.ένη, είναι επιτύμβιος στήλη.
Ταύτης καταμετρήσαντες τά σωζόμενα μέρη
εύρομεν, δτι ο μεν προς τά αριστερά κίων (κολοβός
τήν βάσιν), επέχων Οέσιν παραστάδος, έ'χει σωζό-
μενον ΰψος 1*21, 6 δέ προς τά δεςιά 0'40. Τό
όλικόν ΰψος τοΰ σωζομένου μέρους τής πλακός άπό
τής κορυφής του άετώματος μέχρι τοΰ μέσου τής
έφΟαρμένης βάσεως 1*37.
Πλάτος δ' έ'χει ή πλάς κατά μέν τό έπιστύλιον
0*94, κατά. δέ το άέτωμα 0'97.
Το σχήμα ταύτης είναι το τών ναϊδιοσχήμων
επιτύμβιων στηλών μετ άετώματος, ούτινος είναι
τεΟραυσμένη ή κορυφή. Άντ'ι παραστάδων έχει
κίονας άνευ όαβδώσεων και αετά ύποτυπώσεως ίω-
'- Αάοΐϊ Ραι·1\ν3ΐι»1βΐ', ϊνθ* άνωτ. σ. 292- πρί. ΜϊΙΙΙιβϊΙιιη-
£θη II τ. XX ££.
3 II. Καστριώτου, Κατάλογο; Γλυπτών Έθν. άρ-/α:ολ. Μουσείου
αριθ. 742.
ΑΕ 191(;
αγάλματα εποιήθησαν κατά τΌ πρότυπον εκείνο.
"Οσον ο' άφορα εις τήν ζί "Αργού; άνάγλυφον
παράστασιν τοΰ -αρά τον ίππον βαίνοντος νεανίου
άποφαίνεται, δτι αΰτη αποτελεί μοναδικον παρά-
δειγμα άναγ-λύφου, έφ' οδ έφηρμόσθη ό πολυκλεί-
τειος κάνουν.
Εις το μοναδικον τοΟτο παράοειγμα ή Σαλαμ'ις
ευτυχώς προσθέτει δεύτερον άριστα διατηρούμενον
φυσικού" μεγέθους (ΰψος ανδρός 1"61), δυνάμενον
νά παράσνιτ) πλείστας άφορμάς προς εύρυτέρας τοΰ
ζητήματος μελετάς.
Αί μικραί παραλλαγαί, αίτινες εμφανίζονται
εις το άνάγλυφον τοΟτο (ώς ή θέσις της κεφαλής,
ή διάθεσις των ποδών, ή ΰπαρςις ιματίου, άσπίδος
και ςιφιδίου) ούδένα ξενίζουσι, διότι εις τά πλεί-
στα των έργων των γενομένων επί τη βάσει τοΰ
κανόνος παρατηρούνται οιαφορα'ι ανάλογοι προς
τον σκοπόν της παραστάσεως. Έπι παραδείγματι
εϊς άγαλμα τοΰ ΕρμοΟ (φέροντος όλα τά χαρα-
κτηριστικά τοΰ Κανόνος) προσετέθη κηρύκειον, εις
δέ το εν ΙΙαρισίοις ναλκοΟν άγαλμα του Πανός
παρατηρεί τις μικρά κέρατα εις την κεφαλήν και
σύριγγα εις τήν δεξιάν χείρα .
Έπι της πλατυτέρας ζώνης του κανόνος του
έπιστέφοντος τήν πλάκα εχουσι γραφή δι' αττικών
στοιχείων αριστερά μεν το όνομα ΧΑΙΡΕΔΗΜΟΣ.
δεξιά δέ τό όνομα ΛΥΚΕΑΣ. Κρίνων τις εκ της
άοίστης τέχνης τοΟ έργου κα'ι του σχήματος τών
γραμμάτων πρέπει νά παραδεχΟή ότι κα'ι τούτο
ανήκει εις τήν Δ εκατονταετηρίδα.
Αλλ' ήτο αΰτη επιτύμβιος στήλη; Εις το ερώ-
τημα τούτο θά ήτο δύσκολον νά άπαντήση τις,
διότι πλήν τής επιγραφής ούδέν έτερον συντρέχει
εις τήν παραδοχήν τής γνώμης, δτι τούτο ήτο τοι-
αύτη. Ή ελλειψις παντός κατά τήν κορυφήν δια-
κόσμου και ή ΰπαρςΊς οπών έφ' έκατέρας τών στε-
νών πλευρών ήΟελον οδηγήσει ήμάς εις άλλας σκέ-
ψεις, πλήν άν, συγκρίνοντες ταύτην προς τήν έξ
"Αργούς πλάκα, ήτις ωσαύτως στερείται διακό-
σμου κατά τήν κορυφήν κα'ι πλαισίου κατά τά πλά-
1 Α. ΡιπΊ\ν;ιη£ΐβι·, Ινβ' άνώτ,, «λ. 293 κα'ι 294. — Πρβ. Οβ-
ζβΙΙβ ΗΓοΙιβοΙ. 1876 πίν. 18. — Ρ. 8ΐιιάηίοζ1ί&, Εΐηβ ηβιιβ
Αώ1βίβη8ΐ3ΐιΐ6 Ρο1γ1ν1θΙβ? έν ^ΙΐΓβδΙιβίΙβ άβδ ΟδΙβιτβί-
οΐιϊβοΐΐβη Αι·ο1ιϋο1θ£. ΙηβΙϊΙ., ίη ΛΥΐβη, Βαηά II σελ. 192 —
Ρ. Η3ΐΐ8βΓ, ΟοίΙ, ΗβΓΟδ ιιικί Ρ3η1α·3ΐϊ38ΐ νοη Ρο1γ1ϊ1βΙ, έν
ααΙίΓΟβΙιβϊΙβ, Β3ΐΐ(1 XII. σ. 100.
για, παραδεχΟώμεν δτι και αύτη ήτο άνάϋημα
ηρώων, ώς ό ΡπΓίλν&η^ίθΓ 2 διδάσκει περί εκείνης.
Αλλ είτε ώς ανάθημα παραδεχΟώμεν τοΰτο,
είτε ώς έπιτύμβίον άνάγλυφον, οδηγούμενοι υπό
τών οκτώ οπών, αίτινες άνά τέσσαρας εχουσι γλυφή
έφ' έκατέρας τών στενών, ώς ήδη ειρηται, πλευ-
ρών, οφείλομεν ωσαύτως νά παραδεχΟώμεν, ότι
τοΰτο ήτο προσηρμοσμένον προς ετέρας δύο πλά-
κας εκατέρωθεν κειμένας και αποτελούσας ή τό
σύνολον ή μέρος άγνωστον τίνος αναθήματος ή τί-
νος τύμβου.
Η ύπαρςις οπών εις επιτύμβιους πλάκας είναι
τι εντελώς ασύνηθες- έφ' δσον ο ήμεϊς τουλάχι-
στον γνωρίζομεν, μόνον ή ύπ' άριΟ. 742 στήλη
τοΰ « Αγαθοκλέους » 3, εγει δύο οπά;, υ.ίαν ζο' εκα-
τέρας τών πλευρών, πλήρεις γομφώσεως.
γ). Μεταβαίνοντες ήδη εις τήν έςέτασιν τών
πλακών τών καλυπτουσών τον τάαον Β έπανα-
7
λαμβάνομεν, ότι ή μεν πρώτη, ή έπι τής ανατο-
λικής πλευράς, ήτο κοινή πλάς έκ πώρου, ακανό-
νιστος, άνευ ουδεμίας κατεογασίας' ή δέ έπι τής
δυτικής πλευράς ήτο πλαζ έκ μαρμάρου (ή μάλ-
λον όγκος έκ μαρμάρου), έφ' ής μετά δυσκολίας
διακρίνει τις τήν προσπά.Οειαν τοΰ τεχνίτου αγω-
νιζομένου νά οιαίΛΌρφώση γυναικεΐον (!) σώαα.
Ή έν τω μέσω όμως πλάς, ή είκονιζομένη έν
τή ειχ. 2, ήτις δυστυχώς είναι σφόδρα έφθαρ-
υ.ένη, είναι επιτύμβιος στήλη.
Ταύτης καταμετρήσαντες τά σωζόμενα μέρη
εύρομεν, δτι ο μεν προς τά αριστερά κίων (κολοβός
τήν βάσιν), επέχων Οέσιν παραστάδος, έ'χει σωζό-
μενον ΰψος 1*21, 6 δέ προς τά δεςιά 0'40. Τό
όλικόν ΰψος τοΰ σωζομένου μέρους τής πλακός άπό
τής κορυφής του άετώματος μέχρι τοΰ μέσου τής
έφΟαρμένης βάσεως 1*37.
Πλάτος δ' έ'χει ή πλάς κατά μέν τό έπιστύλιον
0*94, κατά. δέ το άέτωμα 0'97.
Το σχήμα ταύτης είναι το τών ναϊδιοσχήμων
επιτύμβιων στηλών μετ άετώματος, ούτινος είναι
τεΟραυσμένη ή κορυφή. Άντ'ι παραστάδων έχει
κίονας άνευ όαβδώσεων και αετά ύποτυπώσεως ίω-
'- Αάοΐϊ Ραι·1\ν3ΐι»1βΐ', ϊνθ* άνωτ. σ. 292- πρί. ΜϊΙΙΙιβϊΙιιη-
£θη II τ. XX ££.
3 II. Καστριώτου, Κατάλογο; Γλυπτών Έθν. άρ-/α:ολ. Μουσείου
αριθ. 742.