DOI Artikel:
Philadelpheus, Alexandros: Nikopoleōs anaskaphai
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14278#0070
58 Νικοπόλεως άνασκαφαί' υπό Α. Φάαδελψεως.
ΑΕ 1917
των ιχνών άποδείκνυται βτι τούτο δέν ήτο δμοιό-
σχημον προς το έναντι πάρισον εκ πλοχμών, όπερ
προηγουμένως περιεγράψαμεν. Ανωτέρω δέ τούτου
προς Α ^είκ. ί9/) διεσώθη ίκανώς μέγα ψηφιδωτόν,
έφ' ου παρίσταται καρποφόρον δένδρον, πιθα-
νώς μηλέα, ής έπι τους κλάδους καί τά φύλλα
καθίπτανται φδικά πτηνά ραμφίζοντα (ε/κ.
Τά πτηνά ταΟτά είσι σχετικώς ευμεγέθη, ΐπταν-
ται δέ δύο εκατέρωθεν άνω και κάτω του δέν-
δρου, ου παρά τούς πόδας βόσκουσι χήνες, νήσ-
σα; και πέρδικες ίσως.
δ') Ψηφιδωτόν νάρΰ·ηκος.
Το ψηφιδωτόν τοΰ νάρΟηκος της βασιλικής
Δουμετίου εϊνε έν των θαυμασιωτάτων της αρχαιό-
τατης χριστιανικής τέχνης, καταλαμβάνει δέ δλό-
κληρον το δάπεδον τούτου, ήτοι εκτείνεται εις μή-
κος μεν 33 μ., εις πλάτος δέ 4 50, άλλαχοϋ δ εις
το διπλάσιον σχεδόν. Έκ. τούτου χατανοεϊ έκαστος
την έπιβολήν, την μεγαλοπρέπείαν και το άπαρά-
μιλλον κάλλος τοΰ παμμεγίστου τούτου τάπητος,
έπι της έπιφανείας του όποιου αναπαρίσταται ολό-
κληρο; έν μικρογραφία ή Δημιουργία, διότι εντός
των συμμετρικών κύκλων, όόμβων και τετραγώ-
νων, εις ά διαιρείται ή δλη έπιφάνεια του νάρΟη-
κος, άναπαρίστανται μετά έςαισίας τέχνης και
ακριβείας εκατοντάδες ζώων, πτηνών, ερπετών,
φυτών, καρπών κα'ι ανθέων. Προκειμένου δέ περί
της λεπτομερούς περιγραφής ολοκλήρου τοΰ μο-
ναδικού τούτου ψηφιδωτού δαπέδου, άρχόμεθα
άπό του κεντρικοΰ δωματίου.
1) ΙΓεντρικόν δωμάτιον (είκ. 1ψ).
I ο ψηφιδωτόν δάπεδον τοΰ δωματίου τούτου
εχει μήκος μέν 17 20, πλ. δε 450, αποτελείται
δέ έκ τών έξης κοσμημάτων και παραστάσειον.
Έν πρώτοις εύθΰς παρά τούς τέσσαρας πέρις τοί-
χους διαθέει την αίθουσαν βαθυκύανος οπειρο-
μαίανδρος πλ. 030, είτα μετά τοΰτον έπεται
καΟ' ό'λας τάς πλευράς τεράστιος πλοχμδς πλ.
060. σχηματιζόμενος έκ τεσσάρων πλατυτάτων
πολύχρωμων ταινιών, (Ιόχρου, κυανής, κεραμο-
χρόου κα'ι ύποκιτρίνης), αίτινες άλληλοσυμπλέ-
κονται κατά θαυμαστόν τρόπον εν εϊδει τροχών,
ές ού κα'ι ούριος τροχδς (νοί& $γτΊΰΆ) τό ώραΐον
τοΰτο κόσμημα καλείται.
Εντός τού περικαλλεστάτου κα'ι μεγαλοπρεποΰς
τούτου πλαισίου περιλαμβάνεται όλόκληοον τό
κεντρικόν ψηφιδωτόν εις μήκος 1630 κα'ι πλ.
2 80. I οΰτο άποτελεϊται έκ συμπεπλεγμένων
πολύχρωμωνπλοχμών, οί'τινες σχηματίζουσιν έναλ-
λάς κύκλους και ρόμβους (είκ. 13 και 14). Καϊ
/.V: £ωα, πι^νά, φνιά, καρποί κλπ.
αί μέν διάμετροι τών κύκλων εινε 040, όμοιου δέ
περίπου μεγέθους (0 40x0 43) εινε και οί ρόμ-
βοι, ων αί τέσσαρες πλευραϊ εινε καμπύλαι, κυρ-
ταΐ μάλλον, διότι έκαστος ρόμβος σχηματίζεται
έκ τεσσάρων άλυσιοειδώς άλληλοπλόκων κύκλων.
Έκτος δέ τών ρόμβων και τών κύκλων σχημα-
τίζονται και μικροί κύκλοι ώς κρίκοι άλύσεως
κατά την χειαστ'ι συμπλοκήν τοΰ ένος κύκλου
προς τόν έτερον τών κρίκων τούτιον ή έςωτερική
διάμετρος εινε 0 21. Τέλος το πλάτος τής τούς
πλοχμούς αποτελούσης ζώνης εινε 0 10.
Τά δέ χρώματα τάποτελοΰντα την ζώνην ταύ-
την εισίν: μολυβδόχρουν, λευκόν, κεραμόχρονν
κα'ι ρόδινον. Κα'ι έντος μέν τών κύκλων παρί-
στανται παντοία ζώα, πτηνά, ερπετά, ιχΟύες,
φυτά, καοποί, άνθη κλπ, άτινα παρακατιόντες λε-
πτομερώς θά περιγράψωμεν, εντός ίέ τών 6όμ3ων
πολύχριομος πλοχμδς συμπεπλεγμένος σταυρο-
ειδώς έν εΐδει δεσμοΰ (κόμβου) κατά σχήμα λίαν
σύνηθες παρά Βυζαντίνοις. Εντός δέ τών τριγω-
νικών κενών, άτινα σχηματίζουσιν οί κύκλοι κατά
τάς τέσσαρας πλευρά;, καθ άς έφάπτονται τής
ΑΕ 1917
των ιχνών άποδείκνυται βτι τούτο δέν ήτο δμοιό-
σχημον προς το έναντι πάρισον εκ πλοχμών, όπερ
προηγουμένως περιεγράψαμεν. Ανωτέρω δέ τούτου
προς Α ^είκ. ί9/) διεσώθη ίκανώς μέγα ψηφιδωτόν,
έφ' ου παρίσταται καρποφόρον δένδρον, πιθα-
νώς μηλέα, ής έπι τους κλάδους καί τά φύλλα
καθίπτανται φδικά πτηνά ραμφίζοντα (ε/κ.
Τά πτηνά ταΟτά είσι σχετικώς ευμεγέθη, ΐπταν-
ται δέ δύο εκατέρωθεν άνω και κάτω του δέν-
δρου, ου παρά τούς πόδας βόσκουσι χήνες, νήσ-
σα; και πέρδικες ίσως.
δ') Ψηφιδωτόν νάρΰ·ηκος.
Το ψηφιδωτόν τοΰ νάρΟηκος της βασιλικής
Δουμετίου εϊνε έν των θαυμασιωτάτων της αρχαιό-
τατης χριστιανικής τέχνης, καταλαμβάνει δέ δλό-
κληρον το δάπεδον τούτου, ήτοι εκτείνεται εις μή-
κος μεν 33 μ., εις πλάτος δέ 4 50, άλλαχοϋ δ εις
το διπλάσιον σχεδόν. Έκ. τούτου χατανοεϊ έκαστος
την έπιβολήν, την μεγαλοπρέπείαν και το άπαρά-
μιλλον κάλλος τοΰ παμμεγίστου τούτου τάπητος,
έπι της έπιφανείας του όποιου αναπαρίσταται ολό-
κληρο; έν μικρογραφία ή Δημιουργία, διότι εντός
των συμμετρικών κύκλων, όόμβων και τετραγώ-
νων, εις ά διαιρείται ή δλη έπιφάνεια του νάρΟη-
κος, άναπαρίστανται μετά έςαισίας τέχνης και
ακριβείας εκατοντάδες ζώων, πτηνών, ερπετών,
φυτών, καρπών κα'ι ανθέων. Προκειμένου δέ περί
της λεπτομερούς περιγραφής ολοκλήρου τοΰ μο-
ναδικού τούτου ψηφιδωτού δαπέδου, άρχόμεθα
άπό του κεντρικοΰ δωματίου.
1) ΙΓεντρικόν δωμάτιον (είκ. 1ψ).
I ο ψηφιδωτόν δάπεδον τοΰ δωματίου τούτου
εχει μήκος μέν 17 20, πλ. δε 450, αποτελείται
δέ έκ τών έξης κοσμημάτων και παραστάσειον.
Έν πρώτοις εύθΰς παρά τούς τέσσαρας πέρις τοί-
χους διαθέει την αίθουσαν βαθυκύανος οπειρο-
μαίανδρος πλ. 030, είτα μετά τοΰτον έπεται
καΟ' ό'λας τάς πλευράς τεράστιος πλοχμδς πλ.
060. σχηματιζόμενος έκ τεσσάρων πλατυτάτων
πολύχρωμων ταινιών, (Ιόχρου, κυανής, κεραμο-
χρόου κα'ι ύποκιτρίνης), αίτινες άλληλοσυμπλέ-
κονται κατά θαυμαστόν τρόπον εν εϊδει τροχών,
ές ού κα'ι ούριος τροχδς (νοί& $γτΊΰΆ) τό ώραΐον
τοΰτο κόσμημα καλείται.
Εντός τού περικαλλεστάτου κα'ι μεγαλοπρεποΰς
τούτου πλαισίου περιλαμβάνεται όλόκληοον τό
κεντρικόν ψηφιδωτόν εις μήκος 1630 κα'ι πλ.
2 80. I οΰτο άποτελεϊται έκ συμπεπλεγμένων
πολύχρωμωνπλοχμών, οί'τινες σχηματίζουσιν έναλ-
λάς κύκλους και ρόμβους (είκ. 13 και 14). Καϊ
/.V: £ωα, πι^νά, φνιά, καρποί κλπ.
αί μέν διάμετροι τών κύκλων εινε 040, όμοιου δέ
περίπου μεγέθους (0 40x0 43) εινε και οί ρόμ-
βοι, ων αί τέσσαρες πλευραϊ εινε καμπύλαι, κυρ-
ταΐ μάλλον, διότι έκαστος ρόμβος σχηματίζεται
έκ τεσσάρων άλυσιοειδώς άλληλοπλόκων κύκλων.
Έκτος δέ τών ρόμβων και τών κύκλων σχημα-
τίζονται και μικροί κύκλοι ώς κρίκοι άλύσεως
κατά την χειαστ'ι συμπλοκήν τοΰ ένος κύκλου
προς τόν έτερον τών κρίκων τούτιον ή έςωτερική
διάμετρος εινε 0 21. Τέλος το πλάτος τής τούς
πλοχμούς αποτελούσης ζώνης εινε 0 10.
Τά δέ χρώματα τάποτελοΰντα την ζώνην ταύ-
την εισίν: μολυβδόχρουν, λευκόν, κεραμόχρονν
κα'ι ρόδινον. Κα'ι έντος μέν τών κύκλων παρί-
στανται παντοία ζώα, πτηνά, ερπετά, ιχΟύες,
φυτά, καοποί, άνθη κλπ, άτινα παρακατιόντες λε-
πτομερώς θά περιγράψωμεν, εντός ίέ τών 6όμ3ων
πολύχριομος πλοχμδς συμπεπλεγμένος σταυρο-
ειδώς έν εΐδει δεσμοΰ (κόμβου) κατά σχήμα λίαν
σύνηθες παρά Βυζαντίνοις. Εντός δέ τών τριγω-
νικών κενών, άτινα σχηματίζουσιν οί κύκλοι κατά
τάς τέσσαρας πλευρά;, καθ άς έφάπτονται τής