DOI Artikel:
Xyngopulos, Andreas: Epipedoglyphia
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14278#0089
ΑΕ 1917
σΟεν των μορφών και περί χύτάς ^ίακ^"
σμησιν σχεδόν έπίπεδον διαγραφομένην έπΐ σκοτει-
νοΟ πεδίου. I ή ν έντύπωσιν όέ ταύτην τής αντιθέ-
σεως ;<ίυτο; και σκιάς κατώρθωσεν ο τεχνίτη; διά
τη; νοήσεως ιδίως του τρυπάνου, όπερ /.ατά τήν
έπο'/ήν ταύτην έπέ/ει σπουδαιαν θέσιν μεταςΰ των
τεχνικών μέσων της γλυπτικής. Τήν χρήσιν δέ τοΟ
τρυπάνου προ; έπίτευςιν του σκοπού τούτου εύρί-
τκοαεν όαοίως καΐ έπί πλήθους κιονόκρανων του
4°"-6ου αιώνος εν οί: και τα λεγόμενα Οεοδοσιακά
(περί της δια τρυπάνου γλυπτικής βλ. ΒνβΜβτ
βίικίβκ ενΟ' άν. σ. 44 κέ). Καθ ίμοιον οέ τρό-
πον διά τρυπάνου έγένετο και ή γλυπτική διακό-
σμησίί τή: έν Κωνσταντινουπόλει Αγια; Σοφίας
(ΌίβΗΙ ενθ' άν. εϊκ. 70, < I |. Μεταξύ του διακο-
σμητικού τρόπου των Μικρασιατικών σαρκοφάγων
και του κυρίως έπιπεδογλύφου μεσολαβεί εν άλλο
μνημειον, η ,,ωοφορος οηΛαοη του ανάκτορου της
ΜδοΙΐ3ΐΐ3 έν Μεσοποταμία, χποκειμένη νυν εν Βε-
οολίνω και χρονολογουμένη ομοίως άπο του ο0"
ίσως αιώνος (Ι>ϊ<·ΙιΙ ενθ άν σελ. 48 εϊκ. Ι /). "Εν
δέ βήμα ετι χπο της ζωοφόρου ταύτης κα'ι φθάνο-
αεν εις το έπιπεδόγλυΦον. < · τρόπος ούτος της δια-
κοσμήσεως δφείλεται, ώς βλέπει τις, εις άνατολι-
κάς έπιδράσει; (ΒνβΗΐβτ ενθ άν. σ. 4."> κέ). Αί
ΜικοασιατικαΙ τουλάχιστον σαρκοφάγοι και ή ζωο-
φόρος τοΟ ανακτόρου τη: ΜδοΗδΙί,Εΐ είναι χρκούν-
τω; πειστικά τεκμήρια της υποθέσεως ταύτης. Εν
οέ τών σπουοαιοτάτων έςαγομένων της επισκοπή-
σεω; ταύτης τή; εςελι'ςειος της διακοσμητικής γλυ-
πτικής είναι ότι ή έςέλιςις αύτη έγένετο κατά τους
χριστιανικού; και παλαιοβυζαντινούς χρόνους και
εί/εν ήδη συντε/.εσΟη κατά τον 60ν αιώνα παρου-
σιασασα πάσα; αύτη; τάς φάσεις μέχρι της έπο-
ψης εκείνη;. I οϋτο οέ καταφαίνεται έκ τη; άσ^ρα-
λοϋ; οπωσδήποτε χρονολογησεως τών μνημείων,
έφ' ών αί ποΐκίλαι αύται βάσεις άπαντώσι. Τά
ούτω οέ προκύπτοντα αποτελέσματα είναι λίαν
σπουδαία, καΟ' όσον άποδεικνύουσιν ότι προς τήν
έξέλιΗιν ταύτην τή; διακοσμητικής γλυπτικής και
τήν τάσιν προ; έπίτευζιν αποτελεσμάτων ζωγρα-
φικών ούδόλω; συνάπτεται ή μουσουλμανική τέ-
χνη, ώς ύπεστήριξεν ό ΒγθΙιϊθι', βασισθεί; το μέν
έπί του ότι τό έπιπεόόγλυφον είναι ό μόνο; σχε-
δόν τρόπος επεξεργασίας τοΟ μαρμάρου, ον γινώ-
σκει ή αραβική τέ/νη, το δέ έπί τοΟ ότι έπεκρά-
τησεν το είδο; τούτο τών άναγλύφων μετά τους
είκονομανΊκοΰς /ρόνους, οπότε παρατηρείται πρά-
γματι ίσχυρον ρεύμα ανατολικών επιδράσεων έπί
τήν βυζαντινήν τέ/νην {ΒνβΗΐβτ έ.ά. σ. 96). Τά
πορίσματα όμως ταύτα, εί; ά καταλήγει ό ΒγθΙιϊθγ,
δέν είναι έντελώ; ασφαλή, διότι διεσώθησαν αρα-
βικά γλυπτικά μνημεία δεικνύοντα ότι έν τή τέ/νη
ταύτη ήσαν έν μεγίστη χρήσει και άλλοι τεχνικοί
τρόποι έν οίς και τό έςέ/ον άνάγλυφον [8αΙαάίη-
Μί$βοη Μαηιιβΐ ά'ατί ιηιΐ8ΐι1ιη£ΐη, Ρςιπ8 1907
τόμ. II σ. 61 κέ). Μετά τά άνω εκτεθέντα περί
του '/ρόνου, καθ' ον το έπιπεδόγλυΦον παρου-
σιάζεται έν τή χριστιανική τέ/νη, ή ιδέα ότι
τοΟτο ήλθεν εις τήν βυζαντινήν τέ/νην έκ της μου-
σουλμανικής αποδεικνύεται εντελώς άσύστατος,
άφοΟ πολλώ πρότερον τοΰτο ήτο γνωστόν εις τούς
χριστιανούς τε/νίτας. Έν δέ ετι πόρισμα έκ της
άνω έρεύνης είναι ότι ή χρονολόγησις διακοσμη-
τικών ανάγλυφων μόνον έπί τή βάσει του είδους
τή; τεχνικής επεξεργασίας άνευ έςετάσεως τών
διακοσμητικών θεμάτων, ήν έπε/είρησάν τίνες,
είναι πράγμα ού/ί άσΐαλές. Επειτα δέ και ή έκθε-
σις της ιστορίας της βυζαντινής γλυπτικής έπί τή
βάσει τών τε/νικών τρόπων, κατά τήν γνώμην
του ΒγθΙιϊθγ, είναι αυτόχρημα αδύνατος.
1Ανδρέας Ξνγγόπονλος.
σΟεν των μορφών και περί χύτάς ^ίακ^"
σμησιν σχεδόν έπίπεδον διαγραφομένην έπΐ σκοτει-
νοΟ πεδίου. I ή ν έντύπωσιν όέ ταύτην τής αντιθέ-
σεως ;<ίυτο; και σκιάς κατώρθωσεν ο τεχνίτη; διά
τη; νοήσεως ιδίως του τρυπάνου, όπερ /.ατά τήν
έπο'/ήν ταύτην έπέ/ει σπουδαιαν θέσιν μεταςΰ των
τεχνικών μέσων της γλυπτικής. Τήν χρήσιν δέ τοΟ
τρυπάνου προ; έπίτευςιν του σκοπού τούτου εύρί-
τκοαεν όαοίως καΐ έπί πλήθους κιονόκρανων του
4°"-6ου αιώνος εν οί: και τα λεγόμενα Οεοδοσιακά
(περί της δια τρυπάνου γλυπτικής βλ. ΒνβΜβτ
βίικίβκ ενΟ' άν. σ. 44 κέ). Καθ ίμοιον οέ τρό-
πον διά τρυπάνου έγένετο και ή γλυπτική διακό-
σμησίί τή: έν Κωνσταντινουπόλει Αγια; Σοφίας
(ΌίβΗΙ ενθ' άν. εϊκ. 70, < I |. Μεταξύ του διακο-
σμητικού τρόπου των Μικρασιατικών σαρκοφάγων
και του κυρίως έπιπεδογλύφου μεσολαβεί εν άλλο
μνημειον, η ,,ωοφορος οηΛαοη του ανάκτορου της
ΜδοΙΐ3ΐΐ3 έν Μεσοποταμία, χποκειμένη νυν εν Βε-
οολίνω και χρονολογουμένη ομοίως άπο του ο0"
ίσως αιώνος (Ι>ϊ<·ΙιΙ ενθ άν σελ. 48 εϊκ. Ι /). "Εν
δέ βήμα ετι χπο της ζωοφόρου ταύτης κα'ι φθάνο-
αεν εις το έπιπεδόγλυΦον. < · τρόπος ούτος της δια-
κοσμήσεως δφείλεται, ώς βλέπει τις, εις άνατολι-
κάς έπιδράσει; (ΒνβΗΐβτ ενθ άν. σ. 4."> κέ). Αί
ΜικοασιατικαΙ τουλάχιστον σαρκοφάγοι και ή ζωο-
φόρος τοΟ ανακτόρου τη: ΜδοΗδΙί,Εΐ είναι χρκούν-
τω; πειστικά τεκμήρια της υποθέσεως ταύτης. Εν
οέ τών σπουοαιοτάτων έςαγομένων της επισκοπή-
σεω; ταύτης τή; εςελι'ςειος της διακοσμητικής γλυ-
πτικής είναι ότι ή έςέλιςις αύτη έγένετο κατά τους
χριστιανικού; και παλαιοβυζαντινούς χρόνους και
εί/εν ήδη συντε/.εσΟη κατά τον 60ν αιώνα παρου-
σιασασα πάσα; αύτη; τάς φάσεις μέχρι της έπο-
ψης εκείνη;. I οϋτο οέ καταφαίνεται έκ τη; άσ^ρα-
λοϋ; οπωσδήποτε χρονολογησεως τών μνημείων,
έφ' ών αί ποΐκίλαι αύται βάσεις άπαντώσι. Τά
ούτω οέ προκύπτοντα αποτελέσματα είναι λίαν
σπουδαία, καΟ' όσον άποδεικνύουσιν ότι προς τήν
έξέλιΗιν ταύτην τή; διακοσμητικής γλυπτικής και
τήν τάσιν προ; έπίτευζιν αποτελεσμάτων ζωγρα-
φικών ούδόλω; συνάπτεται ή μουσουλμανική τέ-
χνη, ώς ύπεστήριξεν ό ΒγθΙιϊθι', βασισθεί; το μέν
έπί του ότι τό έπιπεόόγλυφον είναι ό μόνο; σχε-
δόν τρόπος επεξεργασίας τοΟ μαρμάρου, ον γινώ-
σκει ή αραβική τέ/νη, το δέ έπί τοΟ ότι έπεκρά-
τησεν το είδο; τούτο τών άναγλύφων μετά τους
είκονομανΊκοΰς /ρόνους, οπότε παρατηρείται πρά-
γματι ίσχυρον ρεύμα ανατολικών επιδράσεων έπί
τήν βυζαντινήν τέ/νην {ΒνβΗΐβτ έ.ά. σ. 96). Τά
πορίσματα όμως ταύτα, εί; ά καταλήγει ό ΒγθΙιϊθγ,
δέν είναι έντελώ; ασφαλή, διότι διεσώθησαν αρα-
βικά γλυπτικά μνημεία δεικνύοντα ότι έν τή τέ/νη
ταύτη ήσαν έν μεγίστη χρήσει και άλλοι τεχνικοί
τρόποι έν οίς και τό έςέ/ον άνάγλυφον [8αΙαάίη-
Μί$βοη Μαηιιβΐ ά'ατί ιηιΐ8ΐι1ιη£ΐη, Ρςιπ8 1907
τόμ. II σ. 61 κέ). Μετά τά άνω εκτεθέντα περί
του '/ρόνου, καθ' ον το έπιπεδόγλυΦον παρου-
σιάζεται έν τή χριστιανική τέ/νη, ή ιδέα ότι
τοΟτο ήλθεν εις τήν βυζαντινήν τέ/νην έκ της μου-
σουλμανικής αποδεικνύεται εντελώς άσύστατος,
άφοΟ πολλώ πρότερον τοΰτο ήτο γνωστόν εις τούς
χριστιανούς τε/νίτας. Έν δέ ετι πόρισμα έκ της
άνω έρεύνης είναι ότι ή χρονολόγησις διακοσμη-
τικών ανάγλυφων μόνον έπί τή βάσει του είδους
τή; τεχνικής επεξεργασίας άνευ έςετάσεως τών
διακοσμητικών θεμάτων, ήν έπε/είρησάν τίνες,
είναι πράγμα ού/ί άσΐαλές. Επειτα δέ και ή έκθε-
σις της ιστορίας της βυζαντινής γλυπτικής έπί τή
βάσει τών τε/νικών τρόπων, κατά τήν γνώμην
του ΒγθΙιϊθγ, είναι αυτόχρημα αδύνατος.
1Ανδρέας Ξνγγόπονλος.