Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Archaiologikē ephēmeris: periodikon tēs en Athēnais Archaiologikēs Hetaireias (1917)

ΑΕ 1917

τώ 'Ασκληπιείω της Κώ θαυμαζομένου έργου των
υιών του Πραξιτέλους. Αλλως δέ δ έχ Καλχηδό-
νος τορευτής Βόηθος ανήκει, ώς εδειξεν ήδη δ
έμος φίλος σοφός διδάσκαλος Ο. ΚοββΓΐ1 , μόλις
εις τα μέσα του Β πΧ αιώνος, κατ' άκολουθίαν
ούδεμίαν δύναται νά έχη σχέσιν προς το έργον, το
μνημονευόμενοι ήοη ί»πο του Ηρώνδα, τοΟ το
ίίραδύτερον γράψαντος κατά τάς άρχάς τοΟ Γ .

Κατ' έμέ δ τορευτής Βοηθός έμπνευσθεϊς μόνον
>πο του έν Κω έργου των άγαλματοποίών υιών
του Πραξιτέλους έ'πλασεν άλλον τινά τύπον Ιανί-
σκου, έντονώτερον άγ/οντος τον χήνα. Ακριβώς
ο εχομεν έν τοις αουσείοις ήμών άγάλματα τεσ-
σάρων τροποποιήσεων του προς χήνα μαχόμενου
παιδιού και οή παραλλαγών εϊκονιζουσών τον θείον
παϊοα ίστάμενον ή καθήαενον (είκ. 7-8) καί δια-

7 (ΑΕ 1,909 138 είχ. βλ 7αν<- β Μ« 7.90» 138 είκ. 7>: /αΐ'ί'-
σ*0£ ίοτάμενος αγχών χήνα. οκος κα&ήμενος αγχών χήνα.

Βοροτρόπως πνίγοντα τον /ήνα, ο/ι μόνον οιά τών
χειρών, άλλα καϊ εις τόσον ζήλου φθάνοντα, ώστε
καϊ οιά τών οδόντων ακόμη νά στραγγαλίζη το
πτηνόν - (εί«. 0). Τις τών τεσσάρων τύπων τού-

9: Ίανίοχος στραγγαλίζων χήνα.

των είναι ό ύπό του Καλχηδονίου τορευτου το

1 Ρβαΐν - ν7ΪββΟ>ν8, Κββΐ - ΕηονοΙ. III, 604.

ί Σβορώνο», ΉΟν. Άρχ. Μου«ίον β. 302 £;/.. 168-171 Λ Ε

191». -. 138 (·■/.. δ -7 ζαί Πίνα; 6. *ρ. 3.

πρώτον πλασθείς δύναται νά δείξη μόνον ή χρο-
νολογική έςέτασις της έμφανίσεως ένος έκαστου

αύτών, έξέτασις, εις ήν δεν ήδυνήθην νά προβώ
μέχρι τοθδε. Έν τώ μεταξύ πιστεύω ότι πρόκειται
περί ένδς τών χαμα'ι καθημένων παιδιών (είκ. Ν ή 9).

Ή ΰπαρξις τοσούτου πλήθους τύπων αγαλμά-
των καϊ αγαλματίων Ίανίσκου, διαφοροτρόπως άγ-
χοντος μικρούς ή μεγάλους χήνας ή νήσσας, έν-
οεικνύει σαφώς ότι πάντως δ άθλος τοΟ άπαγχονι-
σμοΰ τούτου τών τελματοχαρών πτηνών ένέχει
θρησκευτικής τινα συμβολικήν σημασίαν λίαν οια-
δεοομένην έν τοις /ρονοις της ακμής της 'Ασκλη-
πιακής λατρείας καϊ οή άνάλογον προς έκείνην τών
άθλων του Πνΰοκτόνου καϊ ^αυροκτονου καϊ Σμιν-
ι%·<ος, ήτοι μυοκτόνου Απόλλωνος, ή έκείνην τών
άθλων τοΟ τάς Στυμφαλίδας ορνεις τοξεύοντος ή τήν
Λερναίαν Ίοραν φονεύοντος Ηρακλέους, μάλιστα δέ
του τούςδράκοντας άγ/οντος, άμέσως δέ αρχαιοτέ-
ρου τύπου τοΟ Η ρακλίσκου. Κϊναι οέ πασίγνωστον
οτι πάντες σχεδόν οϊ μεγάλοι άθλοι του θεού ίατροΟ

Απόλλωνος και ήρωος Ηρακλέους συμβολίζουσι
τήν μεγάλην άπολυμαντικήν δύναμιν τών ηλιακών
άκτίνων καϊ τά μεγάλα κατά της ελονοσίας μηχα-
νικά εργα τών μυθολογικών χρόνων, όπως βέβαιον
είναι, όι έμέ, οτι δ έαυτόν και τον έπίσης άρτίτοκον
Ίόλαον σώζων Ηρακλίσκος είναι σύμβολον της
καταπολεμήσεως τής κυρίως τους μικρούς παΐοας
προσβαλλούσης ελονοσίας. Ε/ών οέ ύπ' οψει πρώ-
τον υ.έν τον έν τοις τέλμασιν βίον τών υδροχαρών
συντρόφων του Ιανίσκου χηνών, γνωστών ήοη ήμϊν
και άλλοθεν ώς συμοόλων τών λιμναζόντων ή και
ρεόντων ΰδάτιον I ίοέ π. χ. τον τύπον τών νομι-
σμάτων τής έπ'ι τοΰ Μαιάνδρου κειμένης Μνητος
— ούχ'ι Μνονντος ώς έσφαλαένως άποδίδονται μέ-
χρι τοΰδε— πόλεως τής Ιωνίας, είκονίζοντα χήνα
έν μαιάνδρω (είκ. 10) έΕ ών γεννώνται οί άείποτε
υπέρ παν άλλο κακόν μαστίζοντες τήν Ελλάδα
έλειογενεϊς πυρετοί, δεύτερον δέ οτι ίερό; χήν είναι
ταυτόσημος έν τή αρχαία συμβολική προς τήν σαύ-
ραν του Σαυροκτόνου Απόλλωνος (ίοέ τά συνενοΟντα
τά δύο ίεοά ζώα ταϋτα νομίσαατα του Ε' πΧ αιώνος
τών παρα τά έλη του Στρυμόνος καϊ τής Κερκινίτι-

:{ I ηιΙιοοίΒΙιπιιβι·. ΚΙβίηΗΗ. Μϋηζβη ο. 90 ρΐ. III 13 —

Μελετόπουλος Καταλ. άρχ. νοα. ηίν. IV, 63. — Βί»1>β1οη Ιην.
\ν3(1άϊηκΙοιι α?. 1884 κίν. IV 3.