DOI Artikel:
Sborōnos, Iōannēs N.: Asklēpiaka mnēmeia kai kionolatreia en Athēnais
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14278#0116
104 Ασκληπιακά μνημεία και ή κιονολατρεία εν Αΰήναις' υπό I. Σβορώνον.
Λ Ε 1!»17
Νιπη. (191 4) σ. 71), μορφών, ών τήν έ'ννοιαν λαμ-
πρώ; ερμηνεύει το ύπο του Παυσανίου (θ' 22,2),
ώ; αίτιον τη; επικλήσεως κριοφόρου του Έρμου
του Καλαμίδος άναΐερόμενον, ότι δηλαδή οί Τα-
ναγραϊοι έκάλουν τον θεόν κριοφόρον, «ώς <5 Ζΐρ-
μής σφίσιν απέτρεψε νόσον λοιμώδη περι τδ τείχος
κριδν περιενεγκών και έπι τούτω Κάλαμις έποίη-
σεν άγαλμα Έρμου, φέροντος κριδν έπι των ώμων
δς δ αν είναι των έφηβων προκριϋη τδ είδος κάλ-
λιστος, ούτος έν τον Έρμου τί} εορτή περίεισιν έν
κύκλω τον τείχονς εχων άρνα έπι των ώμων β.
Τέλο; άνελογίσθην ί?. ή σύγχρονο; ήμϊν ύπο
κίονα; ταφή τών ασθενειών και ή έκ τούτου προσ-
τατευτική τοΟ κίονο; δύναμι; κατά τών άπειλούν-
των τά; πόλεις παντοειδών μιασμάτων προηγούμε-
νον ενει έν τη αύτη πόλει τών Αθηνών τήν, ώ;
παρά πλείστοι; άλλοι; λαοί;, ίδρυσιν επί τάφων
κιονίσκων ένσαρκούντων ώ; ήρωα τον θανόντα,
αυστηρώς δέ προστατευόντων το έδαφος τών νε-
κροταφείων κατά τών τόσον επικινδύνων τη υγεία
τών πόλεων άνασ/.αλεύσεων του εδάφους και κα-
λυπτόντων ζηλ,οτύπω; ατάς άπορρήτουςϋ·ήκας,
έν αΐς τά της πόλεως σωτήρια κείται» — θή-
κα;, ών την φύλαξιν είχεν αϋτό; Ό διαδε/θε'ι; τήν
βασιλική ν ισ/ύν του Κόδρου Άρειο; Πάγο; τών
άρχαίων Αθηνών.— Επίσης δε άνελογίσθην, έν
εϋρυτέρω πνευματικά» κύκλω, όλόκληρον τον προ;
Β. ώ; ο Αγ. Ιωάννη; τη; Κολόννα; ίερον φρουρον
τή; πόλεω; Κολωνδν τδν "Ιππων, 5στις έπιστεύετο
ώ; άπόοθητον « έρεισμα 'Α&ηνών » (Σοροκλ. Οίδ.
Κολ. 58) —κίων άστραβής, ώ; ό Έκτωρ της Τροία;
— μόνον και μόνον διότι ύπ' αυτόν έκρύπτετο βχ-
Οέω; τεθααμένον και άπορρητον πατι το μέγιστον
τών ήθικών μιασμάτων τοΟ χρ/χίου έλληνικοϋ
κόσμου, ό ταλαίπωρο; Οίδίπου;, οδτινο; έρ' οσον
τά λείψανα παρέμενον άγνωστα, άσκάλευτα και
άθικτα υπό τήν μκλάχην και τον χτρόδελον του
ΚολωνοΟ, ή πόλι; θά έ'μενεν χλυπο;, απόρθητος
και Απρόσβλητος από παντό; κακοΟ κκί πολεμίου
(Σοροχλ. Οίδ. Τυρ. σ. 769 Οίδ. έπι Κολ. στ. 86-
93,"287-288, 575-582. 1523-1534. — Σ»ώ-
νος, ΑΕΜ σ. 378 κέξ. Ο. ΚοΙ)βι·1 Οβάίραδ I
σ. :58 χέξ.)-
Γαΰτα πάντα αναλογισθεί; κατενόησα πότον
σπουδαία θά ήτο αναδρομική τι; λεπτομερής αε-
λέτη τή; έν ταΐ; άρχαίαι; Αθήναι; πάλαια; κιο-
νολατρεία;. Τά ανέλπιστα πορίσματα τή; μελέτης
μου ταύτη; θέλω εκθέσει, ώ; έλπίζω, έν συγγραφή,
ή; πρόδρομο; είναι ή νΟν έν τή έμή ΔΕΝΑ τόμ.
XVIII (1917) σ. 23-29 κέξ. τυπουμένη μελέτη
έν σ/έσει προ; τον ιερόν κίονα τοΟ έν Βραυρώνι
και έπι τή; Ακροπόλεως κενηρίον τή; Ιφιγένεια;
Βραυρωνείας Αρτέμιδος. ΝΌν ας μοί έπιτραπή ν'
αναφέρω μόνον, έν σχέσει προς τον έ^ ου ώρμήθην
κιονίσκον τή; προ; τήν τον χήνα ώ; σύμβολον έχου-
σαν Μοηθί3 8&1ιιΐ3Π8 τών Ρωμαίων ταυτιζομένη;
και έπίση; ίερον τον χήνα έχούση; ιατρική; θεα;
Ήπιόνη;τοΟ Σουνίου άναγλύφου (είκ. 1) ότι έκ τή;
μελέτη; μου ταύτης δεικνύεται νΟν οτι Ό κιονίσκο;
οδτο; ουδέν άλλο είναι ή ή πανάρχαιο; ΰπό μορφήν
κιονίσκου παράστασι; τή; προϊστορική; Βραυρω-
νία; θεα; τών ασθενών γυναικών κα'ι τή; τών ιστο-
ρικών χρόνων 'Αϋηνάς Ύγιείας, τή; ταυτιζομένη;
προς τον κίονα τών Προπυλαίων έφ ού ερείδεται,
κίονα κατέχοντα τοπογραιικώ; ήν περίπου θέσιν
θά είχεν ό τή; πελασγική; πύλη; τή; ακροπόλεως
φρουρό;, ώ; ό τή; πύλη; τή; Τίρυνθο;, κίων. Αυ-
τή; δηλαδή τή; θεα; ή; τήν ύπο μορφήν κίονο;
ύπαρξιν έν Αθήναι; τόσον πειστικώ; έζήτησεν ήδη
ν' απόδειξη διά πλήθους μνημείων ή έαπνευσμένη
άμερικαν'ι; ΡΙοΓβηοβ Μ. Ββηηθί (Α,ΙΑ, 1909, 431
κέξ.) Αυτή; έκείνη; τή; προ; ένδειξιν παλαιότη-
το; άείποτε άρραβδώτον «κολόννα;», ήτις τό
πρώτον ένεφανίσθη εις ή μας ώ; ολω; άπροσδόκη-
τον, άγνωστον καϊ τώ φειδιακώ πρωτοτυπώ ξένον
στήριγμα τής Αθήνας Παρθένου τοΰ Βαρβακείου,
ήν τυ/αίω; άνασκαλευθέν πρό τίνων έτών έδωρή-
σατο ήμϊν αντδ τοντο τδ αρχικώς ύπδ τον Αγ.
Ίωάννον Κολόννα κατεχόμενον έδαφος τοΰ Βαρβα-
κείον, ώ; τυχαίω; έπίση; άνασκαλευθέν το άμέσως
παρά τον κίονα τοΟ στρατιωτικοΟ νοσοκομείου
έδαφο; έδωκεν ήμϊν τό περιεργότερον και σαφέ-
στερον μνημεϊον τή; έν Αθήναι; κατά του; κλασ-
σικού; χρόνου; κιονολατρεία;, τον μετά δράκοντο;
και πέλματο; άνθρωπου άσκληπιακόν κίονα του
Σίλωνο; (Σβορώνου, ΑΕΜ σ. 483 πίν. Ι,Χ, άρ.
2565). 'Αλλά περι των γρίφων ισω; νυν φαινομέ-
νων τελευταίων τούτων λεπτομερώς έ; άλλοτε.
Ιωάννης Ν. Σβορώνος.
Λ Ε 1!»17
Νιπη. (191 4) σ. 71), μορφών, ών τήν έ'ννοιαν λαμ-
πρώ; ερμηνεύει το ύπο του Παυσανίου (θ' 22,2),
ώ; αίτιον τη; επικλήσεως κριοφόρου του Έρμου
του Καλαμίδος άναΐερόμενον, ότι δηλαδή οί Τα-
ναγραϊοι έκάλουν τον θεόν κριοφόρον, «ώς <5 Ζΐρ-
μής σφίσιν απέτρεψε νόσον λοιμώδη περι τδ τείχος
κριδν περιενεγκών και έπι τούτω Κάλαμις έποίη-
σεν άγαλμα Έρμου, φέροντος κριδν έπι των ώμων
δς δ αν είναι των έφηβων προκριϋη τδ είδος κάλ-
λιστος, ούτος έν τον Έρμου τί} εορτή περίεισιν έν
κύκλω τον τείχονς εχων άρνα έπι των ώμων β.
Τέλο; άνελογίσθην ί?. ή σύγχρονο; ήμϊν ύπο
κίονα; ταφή τών ασθενειών και ή έκ τούτου προσ-
τατευτική τοΟ κίονο; δύναμι; κατά τών άπειλούν-
των τά; πόλεις παντοειδών μιασμάτων προηγούμε-
νον ενει έν τη αύτη πόλει τών Αθηνών τήν, ώ;
παρά πλείστοι; άλλοι; λαοί;, ίδρυσιν επί τάφων
κιονίσκων ένσαρκούντων ώ; ήρωα τον θανόντα,
αυστηρώς δέ προστατευόντων το έδαφος τών νε-
κροταφείων κατά τών τόσον επικινδύνων τη υγεία
τών πόλεων άνασ/.αλεύσεων του εδάφους και κα-
λυπτόντων ζηλ,οτύπω; ατάς άπορρήτουςϋ·ήκας,
έν αΐς τά της πόλεως σωτήρια κείται» — θή-
κα;, ών την φύλαξιν είχεν αϋτό; Ό διαδε/θε'ι; τήν
βασιλική ν ισ/ύν του Κόδρου Άρειο; Πάγο; τών
άρχαίων Αθηνών.— Επίσης δε άνελογίσθην, έν
εϋρυτέρω πνευματικά» κύκλω, όλόκληρον τον προ;
Β. ώ; ο Αγ. Ιωάννη; τη; Κολόννα; ίερον φρουρον
τή; πόλεω; Κολωνδν τδν "Ιππων, 5στις έπιστεύετο
ώ; άπόοθητον « έρεισμα 'Α&ηνών » (Σοροκλ. Οίδ.
Κολ. 58) —κίων άστραβής, ώ; ό Έκτωρ της Τροία;
— μόνον και μόνον διότι ύπ' αυτόν έκρύπτετο βχ-
Οέω; τεθααμένον και άπορρητον πατι το μέγιστον
τών ήθικών μιασμάτων τοΟ χρ/χίου έλληνικοϋ
κόσμου, ό ταλαίπωρο; Οίδίπου;, οδτινο; έρ' οσον
τά λείψανα παρέμενον άγνωστα, άσκάλευτα και
άθικτα υπό τήν μκλάχην και τον χτρόδελον του
ΚολωνοΟ, ή πόλι; θά έ'μενεν χλυπο;, απόρθητος
και Απρόσβλητος από παντό; κακοΟ κκί πολεμίου
(Σοροχλ. Οίδ. Τυρ. σ. 769 Οίδ. έπι Κολ. στ. 86-
93,"287-288, 575-582. 1523-1534. — Σ»ώ-
νος, ΑΕΜ σ. 378 κέξ. Ο. ΚοΙ)βι·1 Οβάίραδ I
σ. :58 χέξ.)-
Γαΰτα πάντα αναλογισθεί; κατενόησα πότον
σπουδαία θά ήτο αναδρομική τι; λεπτομερής αε-
λέτη τή; έν ταΐ; άρχαίαι; Αθήναι; πάλαια; κιο-
νολατρεία;. Τά ανέλπιστα πορίσματα τή; μελέτης
μου ταύτη; θέλω εκθέσει, ώ; έλπίζω, έν συγγραφή,
ή; πρόδρομο; είναι ή νΟν έν τή έμή ΔΕΝΑ τόμ.
XVIII (1917) σ. 23-29 κέξ. τυπουμένη μελέτη
έν σ/έσει προ; τον ιερόν κίονα τοΟ έν Βραυρώνι
και έπι τή; Ακροπόλεως κενηρίον τή; Ιφιγένεια;
Βραυρωνείας Αρτέμιδος. ΝΌν ας μοί έπιτραπή ν'
αναφέρω μόνον, έν σχέσει προς τον έ^ ου ώρμήθην
κιονίσκον τή; προ; τήν τον χήνα ώ; σύμβολον έχου-
σαν Μοηθί3 8&1ιιΐ3Π8 τών Ρωμαίων ταυτιζομένη;
και έπίση; ίερον τον χήνα έχούση; ιατρική; θεα;
Ήπιόνη;τοΟ Σουνίου άναγλύφου (είκ. 1) ότι έκ τή;
μελέτη; μου ταύτης δεικνύεται νΟν οτι Ό κιονίσκο;
οδτο; ουδέν άλλο είναι ή ή πανάρχαιο; ΰπό μορφήν
κιονίσκου παράστασι; τή; προϊστορική; Βραυρω-
νία; θεα; τών ασθενών γυναικών κα'ι τή; τών ιστο-
ρικών χρόνων 'Αϋηνάς Ύγιείας, τή; ταυτιζομένη;
προς τον κίονα τών Προπυλαίων έφ ού ερείδεται,
κίονα κατέχοντα τοπογραιικώ; ήν περίπου θέσιν
θά είχεν ό τή; πελασγική; πύλη; τή; ακροπόλεως
φρουρό;, ώ; ό τή; πύλη; τή; Τίρυνθο;, κίων. Αυ-
τή; δηλαδή τή; θεα; ή; τήν ύπο μορφήν κίονο;
ύπαρξιν έν Αθήναι; τόσον πειστικώ; έζήτησεν ήδη
ν' απόδειξη διά πλήθους μνημείων ή έαπνευσμένη
άμερικαν'ι; ΡΙοΓβηοβ Μ. Ββηηθί (Α,ΙΑ, 1909, 431
κέξ.) Αυτή; έκείνη; τή; προ; ένδειξιν παλαιότη-
το; άείποτε άρραβδώτον «κολόννα;», ήτις τό
πρώτον ένεφανίσθη εις ή μας ώ; ολω; άπροσδόκη-
τον, άγνωστον καϊ τώ φειδιακώ πρωτοτυπώ ξένον
στήριγμα τής Αθήνας Παρθένου τοΰ Βαρβακείου,
ήν τυ/αίω; άνασκαλευθέν πρό τίνων έτών έδωρή-
σατο ήμϊν αντδ τοντο τδ αρχικώς ύπδ τον Αγ.
Ίωάννον Κολόννα κατεχόμενον έδαφος τοΰ Βαρβα-
κείον, ώ; τυχαίω; έπίση; άνασκαλευθέν το άμέσως
παρά τον κίονα τοΟ στρατιωτικοΟ νοσοκομείου
έδαφο; έδωκεν ήμϊν τό περιεργότερον και σαφέ-
στερον μνημεϊον τή; έν Αθήναι; κατά του; κλασ-
σικού; χρόνου; κιονολατρεία;, τον μετά δράκοντο;
και πέλματο; άνθρωπου άσκληπιακόν κίονα του
Σίλωνο; (Σβορώνου, ΑΕΜ σ. 483 πίν. Ι,Χ, άρ.
2565). 'Αλλά περι των γρίφων ισω; νυν φαινομέ-
νων τελευταίων τούτων λεπτομερώς έ; άλλοτε.
Ιωάννης Ν. Σβορώνος.