DOI Artikel:
Skias, Andreas: To para tēn Phylēn antron tou Panos: kata tas anaskaphas tōn etōn 1900 kai 1901
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14365#0018
8 Τό παρά την Φυλήν άντρον τοΰ Πανός νπό Α. Σκιά.
ΑΕ 1918
των τοιούτων σχηματισμών του έδάφους ένόμισεν δύο στρώματα τέφρας κα': ανθράκων, ενώ το λοι-
οτι υπάοχουσιν αυτόθι τάφοι. Συνετέλεσε δ είςεπαύ- πόν μέρος του έπιπάγου, τό τε ύποκείμενον και το
. ξησιν των άνωμαλιών και η εκασταχοΟ οιαφορος ύπερκειμενον ητο δλως αμιγές άλλοτρίων ουσιών,
υφή του τόφου, διότι ούτος, καθ' άς έλαβον παρ' Επειδή δέ όχι μόνον έν Αρκαδία, οπόθεν εισήχθη
αρμοδίου επιστήμονος πληροφορίας, γίνεται μαλα- εις Αθήνας ή λατρεία τοΰ Πανός μετά τήν έν Μα
κώτερος μεν και περισσότερος, ό'ταν το ύδωρ όέη ραθώνι μάχην 1, ύπήρχεν ιερόν τοΰ Πανός, έν ω
άφθόνως και ταχέως, σκληρότερος δέ και όλιγώτε- εκαίετο πυρ άδιαλείπτως άλλα και περί αυτού
ρος, όταν τό ύδωρ έινε ολίγον και βραδύ. Επειδή ετι του παρά τήν Φυλήν Πανείου είνε γνωστόν δτι
δέ κατά το μέσον περίπου τοΰ σπηλαίου υπάρχει έτελοΰντο έν αϋτω θυσίαι ήτο εύλογον νά ΰπο-
μι/.ρά καταβόθρα γνωστή εις τους έπιχωρίους, έν ή τεθή ότι τά δύο ταΟτα στρώματα της τέφρα: δη-
καταβυθίζεται Ό έκ των εγκάτων αύτου κατά τον λοΰσι όύο χρονικώς κεχωρισμένας περιόδου: της
χειμώνα ρέων ρύας, κατά δέ τό έξώτερον μέρος τό =ν τω άντρω λατρείας. Τό άνώτερον στρώμα είχε
ρέον ύδωρ είνε πολύ όλιγώτερον, συμβαίνει ώστε πάχος σπιθαμής, ένεκα δέ μετακινήσεως τοΰ έπι-
κατά μεν τό ένδότερον μέρος τοΰ σπηλαίου σχη- πάγου ήτο κεκλιμένον έκ δεξιών προς τά αριστερά,
ματίζεται τόφος άφθονος και λίαν εύθρυπτος και ώστε εκείτο εις βάθος 0,50 μέχρι 1 ,50 κατωτέρω
μάλλον σομφός, όστις έξογκούμενος ώθεΐ προς τά της προ της ανασκαφής παρά τό στόμιον έπιφα-
εξω τον κατά τό πρόσθιον μέρος όλιγώτερον μεν, νεία: τοΰ έπιπάγου" το δέ κατώτερον στρώμα είχε
αλλά πολύ στιφρότερον και ένιαχου συμπαγέστατον. πάχος δύο σπιθαμών, ήτο σχεδόν έπίπεδον και
Ούτος όμως παρά πάσαν τήν σκληρότητα αύτοΰ εκείτο 1,70 βαθύτερον της αυτής σημερινής έπι-
και τά έκ τών έγκατακρημνίσεων εμπόδια, δεν φανείας. Επειδή δέ ή κατωτέρω ύπ' άριθ. 1 δημο-
ήδύνατο πάντοτε νά άντίσχη εις τάς έ'σωθεν ώθή- σιευομένη Ρωμαϊκών χρόνων επιγραφή εκείτο εις
σεις, διότι και κατά τό πρόσθιον μέρος του σπη- ύψος 1 μ. περίπου άπο της έπιφανείας τοΰ έπιπά-
λαίου τά κατώτερα στρώματα τοΰ τόφου είνε μα- γου, ώστε άνευ δυσκολίας ήδύνατο νά άναγνωσθή
λακά, σκληρά δ' εϊνε μόνον τά υπερκείμενα. Του- ύπό άνθρωπου ισταμένου επί τοΰ άνωτέρου στρω-
τού ένεκα φαίνεται μοι ότι ή έν τω σπηλαίω μικρά ματος τής τέφρας, ούχί δέ και από του κατωτέρου,
καταβόθρα δεν ύπήρχεν ή δεν έλειτούργει επαρκώς εφάνη έκτοτε βέβαιον ότι το άνώτερον στρώμα άνή-
κατά τους προ τοΰ Ε' πΧ αιώνος χρόνους, διό ό κεν εις τους Ρωμαϊκούς χρόνους, το δέ κατώτερον
τόφος έσχηματίζετο πολύς και μαλακός καθ' άπα- εις παλαιοτέραν περίοδον λατρείας κεχωρισμένην
σαν τήν εκτασιν του σπηλαίου" έπειτα δέ άφοΰ τό δια διαλείμματος άπο τών Ρωμαϊκών χρόνων,
πλείστον τών υδάτων εύρε διέξοδον δια τής κατα- Προχωρησάσης τής άνασκαφής έσώτερον τοΰ σπη-
βόθρας, έσχηματίσθη κατά τό πρόσθιον μέρος τοΰ λαίου, ήτοι σχεδόν 2 μ. άπο τής προειρημένης
σπηλαίου τόφος μάλλον ή ήττον σκληρός, οίος είνε επιγραφής, έφάνη και τρίτον στρώμα τέφρας, έπί-
ό έπικαλύψας τά λείψανα τής άπο του Ε' αιώνος πεδον έ'χον θέσιν, όπερ εκείτο 0,70 βαθύτερον τοΰ
και εφεξής έν τω σπηλαίω λατρείας. Πρβλ και κατωτέρου τών προειρημένων δύο στρωμάτων ή
Πρακτικά ΑΕ 1900 σ. 38έξ. 1901 σ. 32. Αί άνω- 2,50 κατωτέρω τοΰ τελευταίου στίχου τής κατω-
μαλίαι λοιπόν τοΰ καλύπτοντος τό έδαφος του τέρω ύπ' άριθ. 1 εκδιδομένης έπιγραφής' κατωτέ-
σπηλαίου πωρώδους έπιπάγου δέν προήλθον μόνον ρω δέ του κατωτάτου τούτου στρώματος υπήρχε
ένεκα τών έγκατακρημνίσεων, άλλά και έκ τών τόφος άμιγής. Άνεσκάφη δέ Ό έπίπαγος μέχ_ρε
από τοΰ μυχοΰ ωθήσεων προς τά εξω, εξ ών άπε- . ,ΤΤ ,. „τ 1ΑΕ .. τ λο. π , .
~ ' 1 ^ 1 Ήρόδ. VI, 105. Παυσαν. I, 28,4. Περί της γνώμης τίνων
φράχθη καί τό στόμιον μέχρις ύψους 3 μ. καΐ πλέον, οτι ή λατρεία του Πανός υπήρχε κα'ι προτερον έν Αθήναις, θά γίνη
ώστε ή είσοδος κατέστη ίκανώς στενή καί δυσδιά- λ(*Υος κατωτερω.
0 , , , , , , 2 Παυσαν. VIII, 37,8. Παρά τούτω τώ Πανί πυρ ον ποτ ε άπο-
βάτος, ενω σήμερον μετα την ανασκαφην κατέστη οβεννύμενον καίεται.
εύρεΐα καί ύψηλή, ώς φαίνεται καί έν είκ. 4. 3 Αίλιανοδ Έπιστ': άγροικ. 15: «Θΰω τοίνυν τψ Πανι και Φνλα·
Π» ~ ι / , \ , οίων τους μάλιστα επιτηδείους εις την ίερονργίαν καλώ». Τοΰ υπο
ρο τη: ανασκαφή: εωαινοντο εντός του απο- , ,4 „ ',· , , Λ - υ'
11 ι < ι τήν Ακροπολιν Ιΐανειου μνημονεύονται αουια και ρωμοι. Ε/οριπ.
φράττοντος τό στόμιον ασβεστολιθικού έπιπάγου "ΐων. 938.
11 6 18
ΑΕ 1918
των τοιούτων σχηματισμών του έδάφους ένόμισεν δύο στρώματα τέφρας κα': ανθράκων, ενώ το λοι-
οτι υπάοχουσιν αυτόθι τάφοι. Συνετέλεσε δ είςεπαύ- πόν μέρος του έπιπάγου, τό τε ύποκείμενον και το
. ξησιν των άνωμαλιών και η εκασταχοΟ οιαφορος ύπερκειμενον ητο δλως αμιγές άλλοτρίων ουσιών,
υφή του τόφου, διότι ούτος, καθ' άς έλαβον παρ' Επειδή δέ όχι μόνον έν Αρκαδία, οπόθεν εισήχθη
αρμοδίου επιστήμονος πληροφορίας, γίνεται μαλα- εις Αθήνας ή λατρεία τοΰ Πανός μετά τήν έν Μα
κώτερος μεν και περισσότερος, ό'ταν το ύδωρ όέη ραθώνι μάχην 1, ύπήρχεν ιερόν τοΰ Πανός, έν ω
άφθόνως και ταχέως, σκληρότερος δέ και όλιγώτε- εκαίετο πυρ άδιαλείπτως άλλα και περί αυτού
ρος, όταν τό ύδωρ έινε ολίγον και βραδύ. Επειδή ετι του παρά τήν Φυλήν Πανείου είνε γνωστόν δτι
δέ κατά το μέσον περίπου τοΰ σπηλαίου υπάρχει έτελοΰντο έν αϋτω θυσίαι ήτο εύλογον νά ΰπο-
μι/.ρά καταβόθρα γνωστή εις τους έπιχωρίους, έν ή τεθή ότι τά δύο ταΟτα στρώματα της τέφρα: δη-
καταβυθίζεται Ό έκ των εγκάτων αύτου κατά τον λοΰσι όύο χρονικώς κεχωρισμένας περιόδου: της
χειμώνα ρέων ρύας, κατά δέ τό έξώτερον μέρος τό =ν τω άντρω λατρείας. Τό άνώτερον στρώμα είχε
ρέον ύδωρ είνε πολύ όλιγώτερον, συμβαίνει ώστε πάχος σπιθαμής, ένεκα δέ μετακινήσεως τοΰ έπι-
κατά μεν τό ένδότερον μέρος τοΰ σπηλαίου σχη- πάγου ήτο κεκλιμένον έκ δεξιών προς τά αριστερά,
ματίζεται τόφος άφθονος και λίαν εύθρυπτος και ώστε εκείτο εις βάθος 0,50 μέχρι 1 ,50 κατωτέρω
μάλλον σομφός, όστις έξογκούμενος ώθεΐ προς τά της προ της ανασκαφής παρά τό στόμιον έπιφα-
εξω τον κατά τό πρόσθιον μέρος όλιγώτερον μεν, νεία: τοΰ έπιπάγου" το δέ κατώτερον στρώμα είχε
αλλά πολύ στιφρότερον και ένιαχου συμπαγέστατον. πάχος δύο σπιθαμών, ήτο σχεδόν έπίπεδον και
Ούτος όμως παρά πάσαν τήν σκληρότητα αύτοΰ εκείτο 1,70 βαθύτερον της αυτής σημερινής έπι-
και τά έκ τών έγκατακρημνίσεων εμπόδια, δεν φανείας. Επειδή δέ ή κατωτέρω ύπ' άριθ. 1 δημο-
ήδύνατο πάντοτε νά άντίσχη εις τάς έ'σωθεν ώθή- σιευομένη Ρωμαϊκών χρόνων επιγραφή εκείτο εις
σεις, διότι και κατά τό πρόσθιον μέρος του σπη- ύψος 1 μ. περίπου άπο της έπιφανείας τοΰ έπιπά-
λαίου τά κατώτερα στρώματα τοΰ τόφου είνε μα- γου, ώστε άνευ δυσκολίας ήδύνατο νά άναγνωσθή
λακά, σκληρά δ' εϊνε μόνον τά υπερκείμενα. Του- ύπό άνθρωπου ισταμένου επί τοΰ άνωτέρου στρω-
τού ένεκα φαίνεται μοι ότι ή έν τω σπηλαίω μικρά ματος τής τέφρας, ούχί δέ και από του κατωτέρου,
καταβόθρα δεν ύπήρχεν ή δεν έλειτούργει επαρκώς εφάνη έκτοτε βέβαιον ότι το άνώτερον στρώμα άνή-
κατά τους προ τοΰ Ε' πΧ αιώνος χρόνους, διό ό κεν εις τους Ρωμαϊκούς χρόνους, το δέ κατώτερον
τόφος έσχηματίζετο πολύς και μαλακός καθ' άπα- εις παλαιοτέραν περίοδον λατρείας κεχωρισμένην
σαν τήν εκτασιν του σπηλαίου" έπειτα δέ άφοΰ τό δια διαλείμματος άπο τών Ρωμαϊκών χρόνων,
πλείστον τών υδάτων εύρε διέξοδον δια τής κατα- Προχωρησάσης τής άνασκαφής έσώτερον τοΰ σπη-
βόθρας, έσχηματίσθη κατά τό πρόσθιον μέρος τοΰ λαίου, ήτοι σχεδόν 2 μ. άπο τής προειρημένης
σπηλαίου τόφος μάλλον ή ήττον σκληρός, οίος είνε επιγραφής, έφάνη και τρίτον στρώμα τέφρας, έπί-
ό έπικαλύψας τά λείψανα τής άπο του Ε' αιώνος πεδον έ'χον θέσιν, όπερ εκείτο 0,70 βαθύτερον τοΰ
και εφεξής έν τω σπηλαίω λατρείας. Πρβλ και κατωτέρου τών προειρημένων δύο στρωμάτων ή
Πρακτικά ΑΕ 1900 σ. 38έξ. 1901 σ. 32. Αί άνω- 2,50 κατωτέρω τοΰ τελευταίου στίχου τής κατω-
μαλίαι λοιπόν τοΰ καλύπτοντος τό έδαφος του τέρω ύπ' άριθ. 1 εκδιδομένης έπιγραφής' κατωτέ-
σπηλαίου πωρώδους έπιπάγου δέν προήλθον μόνον ρω δέ του κατωτάτου τούτου στρώματος υπήρχε
ένεκα τών έγκατακρημνίσεων, άλλά και έκ τών τόφος άμιγής. Άνεσκάφη δέ Ό έπίπαγος μέχ_ρε
από τοΰ μυχοΰ ωθήσεων προς τά εξω, εξ ών άπε- . ,ΤΤ ,. „τ 1ΑΕ .. τ λο. π , .
~ ' 1 ^ 1 Ήρόδ. VI, 105. Παυσαν. I, 28,4. Περί της γνώμης τίνων
φράχθη καί τό στόμιον μέχρις ύψους 3 μ. καΐ πλέον, οτι ή λατρεία του Πανός υπήρχε κα'ι προτερον έν Αθήναις, θά γίνη
ώστε ή είσοδος κατέστη ίκανώς στενή καί δυσδιά- λ(*Υος κατωτερω.
0 , , , , , , 2 Παυσαν. VIII, 37,8. Παρά τούτω τώ Πανί πυρ ον ποτ ε άπο-
βάτος, ενω σήμερον μετα την ανασκαφην κατέστη οβεννύμενον καίεται.
εύρεΐα καί ύψηλή, ώς φαίνεται καί έν είκ. 4. 3 Αίλιανοδ Έπιστ': άγροικ. 15: «Θΰω τοίνυν τψ Πανι και Φνλα·
Π» ~ ι / , \ , οίων τους μάλιστα επιτηδείους εις την ίερονργίαν καλώ». Τοΰ υπο
ρο τη: ανασκαφή: εωαινοντο εντός του απο- , ,4 „ ',· , , Λ - υ'
11 ι < ι τήν Ακροπολιν Ιΐανειου μνημονεύονται αουια και ρωμοι. Ε/οριπ.
φράττοντος τό στόμιον ασβεστολιθικού έπιπάγου "ΐων. 938.
11 6 18