Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Archaiologikē ephēmeris: periodikon tēs en Athēnais Archaiologikēs Hetaireias (1918)

Περί τών βασιλικών τάφων της ακροπόλεως των Μυκηνών ϋπο Ά. Κεραμοπούλον. 59

φάς, ποιηθεΐσαν ίκανον χρόνον προ του τέλους της "Οτι ή στήλη των πολεμιστών έγένετο έκ πώ-

μυκηναϊκής περιόδου, επιτρέπεται νά συναγάγω- ρου έπικεχρισμένου και. εϊνε κατά τά γραπτά κο-

μεν, οτι και αί παλαιαι έκεΐναι στήλαι καθ' δμοιον σμήματα «έκ των νεωτέρων έργων της μυκηναίας

τρόπον ήσαν κεκοσμημέναι. Η γλυφή είνε προ- τέχνης» (ούχι όμως έκ των νεωτάτων, καθ' ους

παρασκευή δια τήν έπάλειψιν και γραφήν. Ή δυ- ήμελημένη ευρεθείσα έχρησιμοποιήθη εις τρίτην

νατή τελειότης της απεικονίσεως των ζώων και χρήσιν), επομένως δτι έχρησιμοποιήθη προς έπί-

τών ανθρώπων Οά έπεζητεΐτο και θά έπετυγχάνετο χρισιν κα'ι γραφήν έν χρόνοις περίπου, καθ ους

δίά του επιχρίσματος και των χρωμάτων. Ο Τσούν- έποιήθησαν οί λέοντες της κυρίας πύλης του τεί-

τας παρετήρησεν ε.ά. σ. ο, δτι ή επιτύμβιος εκείνη χους της ακροπόλεως, οί'τινες θά ήσαν επίσης γρα-

στήλη «των πολεμιστών» άφηρέθη εξ άλλου τά- πτοί (Τσούντα, ΜΊ>κ. 182), δεικνύει, δτι, άν έπρο-

φου ήμελημένου και δτι και εις εκείνον τον τά'φον κειτο άπλώς περί γλυφής δεν θά έξέλεγον τον κοκ-

'ήτο έν δευτέρα χρήσει. Κατά τήν πρώτην χρήσιν κώδη τούτον λίθον, άφ ου έγίνωτκον νά γλύφω-

ειχεν άπλουν γλυπτον κόσμον εϊργασμένον κατά σιν έντελώς και πλαστικώς τον σκληρόν άνυδρίτην'

τον τρόπον τών στηλών τών τάφων της άκροπό- άν δε έπρόκειτο περί έπιχρίσεως και γραφής, κα-

λεως, κατά τήν δευτέραν χρήσιν έλαβεν έπίχρι- λήν έ'καμον έπίτηδες έκλογήν λίθου' αλλά τήν έπί-

σμα και γραφάς. Διατί τήν έφαρμογήν του επι- τηδες ταύτην έκλογήν επιβάλλει ή λογική και ή

χρίσματος νά μή έπεκτείνωμεν και εις τήν πρώτην αναλογία νά έπεκτείνωμεν και εις τάς στήλας τών

χρήσιν της στήλης; Και τότε και έπειτα επί τά- τάφων τής ακροπόλεως, εις ους ανάγεται κατά πι-

5>ου ήτο αύτη ιδρυμένη, τό δε ύλικόν, εξ ού έποι- θανότητα και ή πρώτη χρήσις τής έπειτα στήλης

ήθη, μόνον ουχί βοα, δτι έπίτηδες έξελέχθη, ίνα δε- τών πολεμιστών.

χθή επίχρισμα. Διότι βεβαίως Ό ψαμμίτης ή κογ- Ότι δ' έπί τούτων δεν ευρέθη στήλη ες άλλου

χυλιάτης λίθος τών στηλών τούτων, ό χονδρόκοκ- είδους λίθου αλλά μόνον έκ ψαμμίτου, έν ώ παν-

κος μάλιστα τής Ακροπόλεως, είνε το μόνον ύλι- τοΐα άλλα είδη λίθων έχρησιμοποιουντο έν Μυκη-

κόν, δπερ εδει κατά τήν γνώμην μου νά άποφύγη ναις, σημαίνει, δτι λόγος τις ισχυρός ήγε τους άν-

ό τεχνίτης, άν προετίθετο άπλώς νά γλύψη αύτο' θρώπους προς τούτο. Επειδή δέ ούτε ή μαλακό-

{πρβλ.Τσούνταν Μνκήναι σ. 1 /6). Γνωρίζομεν δ' δτι της του λίθου τούτου ήτο ή άριστη προς γλυφάς

ή πλαστική έχρησιμοποίει και έν Μυκήναις και έν ούτε ή αντοχή ούτε ή κοκκώδης ύφή, άλλος πρέ-

Κρήτη σφόδρα τά κονιάματα ώς βάσιν προς γραφήν. πει νά ήτο Ό λόγος τής έξεζητημένης προτιμήσεως

Βεβαίως ή μακρά έν ύπαίθρω εκθεσις έπικεχρι- αύτοΟ καθ' δ'λην τήν μακράν τ^ζρίοοο^ ζοϋ βασιλι-

σμένων λίθων καταφθείρει ού μόνον το έπίχρισμα κου τούτου νεκροταφείου" ούτος δέ δεν δύναται νά

αλλά και τήν έπιφάνειαν του λίθου' τούτο δέ νο- εινε άλλος ή τό πρόσφορον του κοκκώδους λίθου

μίζω έπαθε μετά τήν πρώτην χρήσιν ή έπειτα προς κράτησιν επιχρίσματος. Τήν ιδιότητα ταύτην

στήλη τών πολεμιστών. Άλλ' αύτό τούτο έπαθον ένίσχυον εις τινας τών στηλών αί γλυφαί, γενόμε-

καί αί τών τάφων τής ακροπόλεως αί τε άπλαΐ και ναι ώς προσχέδιον τής έπί κονιάματος εικόνος, ήτις

αί γλυπταί. Είνε δέ ή καταστροφή αύτη του έπι- θά ήτο ή άνάγλυπτος και γραπτή συγχρόνως, ή

χαρίσματος και τών γραφών έτερον τεκμήριον, δτι άιτλώς γραπτή. Ή πρώτη περίπτωσις ισχύει, νο-

ό περίκλειστος αλλ είσοδον εχων κυκλικός χώρος μίζω, πάντως εις τάς φερούσας το γλυπτον προ-

τών βασιλικών τάφων δεν ήτο έσχηματισμένος πά- σχέδιον τουλάχιστον, ή δευτέρα είνε πιθανή εις τάς

λαι ώς τύμβος, έν ώ ήσαν κεχωσμέναι αί στήλαι, μή γλυπτάς στήλας' λέγω πιθανή, διότι ήτο ουνα-

άλλά διαμεμορφωμένος κατά τάνωτέρω ώς τέμε- τον και αύται νά είχον το επίχρισμα άνάγλυπτον

νος, ένθα ίσταντο φανερά! αί στήλαι έπί χρόνους άμα και γραπτον άνευ γλυπτού τ.ροσγζοίου, ώς

μακρούς, άλλαι μεν άπολόμεναι έντελώς ύστερον, συνέβαινε τοΰτο εις τους τοίχους τών ανακτόρων

άλλαι καταθραυσθεΐσαι, πάσαι δέ άπολέσασαι τον τής Κρήτης.

χριστόν και γραπτον κόσμον, πριν έπιχωσθή έπειτα Ό ΕβίοΙιβΙ (Εγεποβ νίηάοβοηβηδίδ 1893 σ.

εις ύψος ό χώρος όλος και κάλυψη αύτάς. 24 έξ.) μελετησας τάς στήλας ειδικώς, άποφαίνε-