DOI Artikel:
Kastriōtēs, Panagiōtēs: Trikkēs Asklēpieion
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14365#0082
72 Τρίκκης Ασκληπιεϊον υπό Π. Καστριώτον.
ΑΕ 1918
έν Αρκαδία, Λακωνική και Μεσσηνία αναφέρεται
παλαιότατα ή του ΆσκληπιοΟ λατρεία. Ιοίως
ομως ή Επίδαυρος έγένετο ή εστία της λατρείας
ταύτης (Οαννα(ϋ&5 ΡοηϊΙΙβδ ά'Ερΐάαητβ Αίΐΐθ-
πθ8, 1893 και του αυτού «Το ε)' Έπιδαύρω ιερόν
τοϋ Ασκληπιού») εξ ής μετηνέχθη εις Έπίδαυρ'ον
Λιμηράν, Κών (Παυσ. Γ'. 23, 6 και έφεςής. —
Ηθγζο£. ΚοίββΗβ Γοτ8βΗηηρβη ηηά Εηηάβ, Εβϊρ-
ζΐ£ 1899. — Του αύτοΟ Κοίοβ ηηά Κθ8 έν Ηβ
1895 51 και Πρακτικά Αρχαιολογικού" Συνεδρίου
1905 σελ. 281)! Αθήνας (Ήρόδ. Ε'. 82.—Παυσ.
Β', 6, 8.—ΚοΠθ, ΑΜ 1893 245 κέ.), Τιθωρέαν
(Παυσ. I, 32, 12), Ναύπακτον (Παυσ. 38,13.—
Πρβ. ΨβίΙ Α Μ 1879 22 κέ.), Σμύρνην, Μαγνη-
σίαν την επί Μαιάνδρω [Στράβων 554, 647), έν
η ρέει και -οταμός Αηθαΐος καλούμενος, και Βα-
λάγρας της Κυρηναϊκής (Παυσ. Β'. 26, 9. —
Φιλόστρ. Απόλλων. Δ'. 34, σελ. 174.—Πρβλ.
Ηροδ. Γ'. 131), εις Καρχηδόνα (Σκεύου Ζερβού
Ή μαιευτική και Γυναικολογία έν τοις προϊππο-
κρατικοΐς ναοΐςτοϋ 'Ασκληπιού" έν Επιστημονική
Έπετηρίοι του Πανεπιστημίου 1910-11 σελ. 185:
τάς πληροφορίας άρύεται εκ τε του Παυσανίου
και τοΟ Στράβωνος), εις ΓΙέργαμον (Παυσ. Β . 26,
7), Κάλυμναν (ΟΙΟ 442. — Πρβ. ΒΙίηΙϊβηοβνςι
«ΑθΜβρΐοβ» σελ. 70 σημ. 69), Νίσυρον (Σκεύου
Ζερβού ενθ' άνο.» σ. 285), Κρήτην (ΜιΐδθΟ Ιίαΐϊαηο
III, σελ. 782 Ν° 179. —Πρβ. ΖίηψβνΙβ, ΑΜ
1896 38 ££. Έν τη Κρητική Γόρτυνι υπήρχε πο-
ταμός Αηθαΐος καλούμενος εις άνάμνησιν βεβαίως
της θεσσαλικής Τρίκκης, παρ' ήν ομώνυμος ποτα-
μός. Τούτο λεκτεον και πεο'ι της έπΐ Μαιάνδοω
Μαγνησίας), Τώμην (Είν. V, 47.— ΡΗη. XXIV,
IV, 22. —Ονΐά. ΜθΙςιιπ. XV, 622, κέ. Έν δε τη
Ρόδω υπάρχει εισέτι χωρίον Ασκληπειό καλούμε-
νον [Ζερβός αυτόθι σελ. 67]), Μεγαλόπολιν (Ζερ-
βός αυτόθι), Κεγχρεάς (Ζερβός αυτόθι) και Κυλλή-
νην (Ζερβός αυτόθι).
Ούτω εκ των άνωτέρω άναγραφέντων συνάγε-
ται ό'τι, ώς πολλοί παραδέχονται, χώρα τής λα-
τρείας του Ασκληπιού είναι ή Πελοπόννησος και
ότι ές αυτής μετεδόΟη εις την Φωκίδα, ό'ττου ό πα-
τήρ τής Κορωνίδος μητρός του Ασκληπιού, ωκει
παρά τους Δελφούς (Παυσ. θ'. 31, 1.—Στέφανος
Βυζάντιος έν λέξει. Έπιθι Σχόλια εις Νικάνδρου
θηραϊκά) και όπου ό Ασκληπιός έγένετο άρχηγέ-
της μεγίστης λατρείας (Παυσ. 10, 32, 12), ήτις
εκείθεν βαθμηδόν διεδόθη και εις την θεσσαλίαν.
Και ταύτα μεν κατά τον Κ]'θ111)βΓ§, άλλ' εί και
τά έν Θεσσαλία φέροντα την παράστασιν τοΟ Πο-
σειοώνος νομίσματα θεωρούνται άρχαιότερα των εί-
κονιζόντων τον Ασκληπιόν τούτο δεν σημαίνει ότι
ό Ασκληπιός δεν έλατρεύετο αρχαιότατα έν Θεσ-
σαλία, άλλ' ότι έν τή νομισματική και τή τέχνη έν
γένει έγένετο χρήσις τής παραστάσεως του Ασκλη-
πιού βραδύτερον, οιότι Ό Ασκληπιός δεν ήτο βε-
βαίως κατ' αρχάς θεότης, ή δε εϊκών αύτοΟ έπι των
νομισμάτων ενεφανίσθη βραδύτερον ώς διασήμου
ιατρού '&εοποιηΰ'έντος.
Και τώ δντι έν Αθήναις έλατρεύετο ό Ασκλη-
πιός ώς ήρως, καθ' ά φαίνεται ές επιγραφής έπι
θρόνου του Διονυσιακού θεάτρου ευρεθείσης (πρβ.
ΑΕ περίοδ. Β'. άριθ. 135) και έν έπιγραφή εύρε-
θείση Μ τής Ακροπόλεως (πρβ. 10 II 453 *>)
άναφέρεται ότι έν τω Άθηνησιν Άσκληπιείω έτε-
λουντο ήρωα προς τιμήν του Ασκληπιού. Ηρωα
επίσης καλεί αυτόν και ό Πίνδαρος (Πινδάρου Πυθ.
ο, /).
Αλλ' έκτος τούτου οί λόγοι του Κ]θ11Ι3ΘΓ§ αναι-
ρούνται και δι' άλλων μεν σπουδαίων έπιχειρημά-
των, άλλά προ πάντων διά τής.μαρτυρίας αύτου
του Στράβωνος (360) λέγοντος: « δείκνυται δ έν
τγ\ Γερηνεία Τρικκαίων ιερόν Ασκληπιού άφίδρυμα
του έν τη Θεσσαλική Τρίκκη » .
Τούτο άναντιρρήτως αποδεικνύει, ότι το έν Μεσ-
σήνη ιερόν ώς άφίδρυμα του έν Τρίκκη ήν μετα-
γενέστεοον. Άλλά κατά την ααοτυοίαν του Στοά-
I ϊ I ι ι ι I
βωνος (Η . και θ'. 437, 20) ΤρικκαΤος ό Ασκλη-
πιός έκαλεΐτο έν Γερηνία (ΡγθΙΙθγ III, 83) άποκα-
λοΟντος το έν Τρίκκη Ασκληπιεϊον ώς τό άργαιό-
τατον και έπιφανέστατον, ούτω παραδεχόμεθα και
ημείς ώς και οί πλείστοι των άρχαιολογούντων,
ό'τι ή λατρεία του ΆσκληπιοΟ άνέΟορεν ουχί έν
Πελοποννήσω, άλλ' έν αυτή τή Θεσσαλία εκ τίνος
παραβύστου φάραγγος τής Πίνδου εις τον έλληνι-
κόν ορίζοντα και ήν παμπάλαια και μάλα διαδεδο-
μένη έκεΐ, σύν τω χ^ρόνω δέ τά μέγιστα έπεςετάθη
ανά σύμπαντα τον έλληνικόν κόσμον ένεκα τής έπι-
τυγχανομένης θεραπείας των διαφόρων νοσημάτων
έν τοΤς ναοΐς αύτου και τής οιενεργουμένης διαφη-
23 1 19
ΑΕ 1918
έν Αρκαδία, Λακωνική και Μεσσηνία αναφέρεται
παλαιότατα ή του ΆσκληπιοΟ λατρεία. Ιοίως
ομως ή Επίδαυρος έγένετο ή εστία της λατρείας
ταύτης (Οαννα(ϋ&5 ΡοηϊΙΙβδ ά'Ερΐάαητβ Αίΐΐθ-
πθ8, 1893 και του αυτού «Το ε)' Έπιδαύρω ιερόν
τοϋ Ασκληπιού») εξ ής μετηνέχθη εις Έπίδαυρ'ον
Λιμηράν, Κών (Παυσ. Γ'. 23, 6 και έφεςής. —
Ηθγζο£. ΚοίββΗβ Γοτ8βΗηηρβη ηηά Εηηάβ, Εβϊρ-
ζΐ£ 1899. — Του αύτοΟ Κοίοβ ηηά Κθ8 έν Ηβ
1895 51 και Πρακτικά Αρχαιολογικού" Συνεδρίου
1905 σελ. 281)! Αθήνας (Ήρόδ. Ε'. 82.—Παυσ.
Β', 6, 8.—ΚοΠθ, ΑΜ 1893 245 κέ.), Τιθωρέαν
(Παυσ. I, 32, 12), Ναύπακτον (Παυσ. 38,13.—
Πρβ. ΨβίΙ Α Μ 1879 22 κέ.), Σμύρνην, Μαγνη-
σίαν την επί Μαιάνδρω [Στράβων 554, 647), έν
η ρέει και -οταμός Αηθαΐος καλούμενος, και Βα-
λάγρας της Κυρηναϊκής (Παυσ. Β'. 26, 9. —
Φιλόστρ. Απόλλων. Δ'. 34, σελ. 174.—Πρβλ.
Ηροδ. Γ'. 131), εις Καρχηδόνα (Σκεύου Ζερβού
Ή μαιευτική και Γυναικολογία έν τοις προϊππο-
κρατικοΐς ναοΐςτοϋ 'Ασκληπιού" έν Επιστημονική
Έπετηρίοι του Πανεπιστημίου 1910-11 σελ. 185:
τάς πληροφορίας άρύεται εκ τε του Παυσανίου
και τοΟ Στράβωνος), εις ΓΙέργαμον (Παυσ. Β . 26,
7), Κάλυμναν (ΟΙΟ 442. — Πρβ. ΒΙίηΙϊβηοβνςι
«ΑθΜβρΐοβ» σελ. 70 σημ. 69), Νίσυρον (Σκεύου
Ζερβού ενθ' άνο.» σ. 285), Κρήτην (ΜιΐδθΟ Ιίαΐϊαηο
III, σελ. 782 Ν° 179. —Πρβ. ΖίηψβνΙβ, ΑΜ
1896 38 ££. Έν τη Κρητική Γόρτυνι υπήρχε πο-
ταμός Αηθαΐος καλούμενος εις άνάμνησιν βεβαίως
της θεσσαλικής Τρίκκης, παρ' ήν ομώνυμος ποτα-
μός. Τούτο λεκτεον και πεο'ι της έπΐ Μαιάνδοω
Μαγνησίας), Τώμην (Είν. V, 47.— ΡΗη. XXIV,
IV, 22. —Ονΐά. ΜθΙςιιπ. XV, 622, κέ. Έν δε τη
Ρόδω υπάρχει εισέτι χωρίον Ασκληπειό καλούμε-
νον [Ζερβός αυτόθι σελ. 67]), Μεγαλόπολιν (Ζερ-
βός αυτόθι), Κεγχρεάς (Ζερβός αυτόθι) και Κυλλή-
νην (Ζερβός αυτόθι).
Ούτω εκ των άνωτέρω άναγραφέντων συνάγε-
ται ό'τι, ώς πολλοί παραδέχονται, χώρα τής λα-
τρείας του Ασκληπιού είναι ή Πελοπόννησος και
ότι ές αυτής μετεδόΟη εις την Φωκίδα, ό'ττου ό πα-
τήρ τής Κορωνίδος μητρός του Ασκληπιού, ωκει
παρά τους Δελφούς (Παυσ. θ'. 31, 1.—Στέφανος
Βυζάντιος έν λέξει. Έπιθι Σχόλια εις Νικάνδρου
θηραϊκά) και όπου ό Ασκληπιός έγένετο άρχηγέ-
της μεγίστης λατρείας (Παυσ. 10, 32, 12), ήτις
εκείθεν βαθμηδόν διεδόθη και εις την θεσσαλίαν.
Και ταύτα μεν κατά τον Κ]'θ111)βΓ§, άλλ' εί και
τά έν Θεσσαλία φέροντα την παράστασιν τοΟ Πο-
σειοώνος νομίσματα θεωρούνται άρχαιότερα των εί-
κονιζόντων τον Ασκληπιόν τούτο δεν σημαίνει ότι
ό Ασκληπιός δεν έλατρεύετο αρχαιότατα έν Θεσ-
σαλία, άλλ' ότι έν τή νομισματική και τή τέχνη έν
γένει έγένετο χρήσις τής παραστάσεως του Ασκλη-
πιού βραδύτερον, οιότι Ό Ασκληπιός δεν ήτο βε-
βαίως κατ' αρχάς θεότης, ή δε εϊκών αύτοΟ έπι των
νομισμάτων ενεφανίσθη βραδύτερον ώς διασήμου
ιατρού '&εοποιηΰ'έντος.
Και τώ δντι έν Αθήναις έλατρεύετο ό Ασκλη-
πιός ώς ήρως, καθ' ά φαίνεται ές επιγραφής έπι
θρόνου του Διονυσιακού θεάτρου ευρεθείσης (πρβ.
ΑΕ περίοδ. Β'. άριθ. 135) και έν έπιγραφή εύρε-
θείση Μ τής Ακροπόλεως (πρβ. 10 II 453 *>)
άναφέρεται ότι έν τω Άθηνησιν Άσκληπιείω έτε-
λουντο ήρωα προς τιμήν του Ασκληπιού. Ηρωα
επίσης καλεί αυτόν και ό Πίνδαρος (Πινδάρου Πυθ.
ο, /).
Αλλ' έκτος τούτου οί λόγοι του Κ]θ11Ι3ΘΓ§ αναι-
ρούνται και δι' άλλων μεν σπουδαίων έπιχειρημά-
των, άλλά προ πάντων διά τής.μαρτυρίας αύτου
του Στράβωνος (360) λέγοντος: « δείκνυται δ έν
τγ\ Γερηνεία Τρικκαίων ιερόν Ασκληπιού άφίδρυμα
του έν τη Θεσσαλική Τρίκκη » .
Τούτο άναντιρρήτως αποδεικνύει, ότι το έν Μεσ-
σήνη ιερόν ώς άφίδρυμα του έν Τρίκκη ήν μετα-
γενέστεοον. Άλλά κατά την ααοτυοίαν του Στοά-
I ϊ I ι ι ι I
βωνος (Η . και θ'. 437, 20) ΤρικκαΤος ό Ασκλη-
πιός έκαλεΐτο έν Γερηνία (ΡγθΙΙθγ III, 83) άποκα-
λοΟντος το έν Τρίκκη Ασκληπιεϊον ώς τό άργαιό-
τατον και έπιφανέστατον, ούτω παραδεχόμεθα και
ημείς ώς και οί πλείστοι των άρχαιολογούντων,
ό'τι ή λατρεία του ΆσκληπιοΟ άνέΟορεν ουχί έν
Πελοποννήσω, άλλ' έν αυτή τή Θεσσαλία εκ τίνος
παραβύστου φάραγγος τής Πίνδου εις τον έλληνι-
κόν ορίζοντα και ήν παμπάλαια και μάλα διαδεδο-
μένη έκεΐ, σύν τω χ^ρόνω δέ τά μέγιστα έπεςετάθη
ανά σύμπαντα τον έλληνικόν κόσμον ένεκα τής έπι-
τυγχανομένης θεραπείας των διαφόρων νοσημάτων
έν τοΤς ναοΐς αύτου και τής οιενεργουμένης διαφη-
23 1 19