DOI Artikel:
Kabbadias, Panagiōtēs: Hē Archaïkē Sympoliteia: kat´ epigraphas ek tōn anaskaphōn Epidaurou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14365#0148
138 Η Αχαϊκή Συμπολιτεία κατ έπιγραφάς εξ Επιδαύρου" υπό II. Καββαδία.
Α Ε Ιϋΐί,
Άλ'λ' ή συμμαχία αύτη περιωρίσθη άπλώς εις
Φιλικά;: πολιτειακά; μεταξύ των δύο κρατών σγέ-
σεις, ποακτικόν τι άποτέλεσυ,α οέν εσγε' οέν συν-
επολέμησαν Αχαιοί και Πτολεμαίοι και οέν έσχον
κοινούς έν πολεμώ συμμάχους Δεν αναφέρεται
άρα ή επιγραφή εις τήν συμμαχίαν ταύτην. Εις
έμποάκτους δέ συυ,μανίκά; σγέσεις διετέλεσαν οί
Γι I I Αν. ? -Λ.
Αχαιοί προς τους Περγαμηνούς, μεθ ών και συν-
επολέαησαν, κατά τους χρόνους του προς Άντίο-
χον πολέμου [192—190), έν Πελοποννήσου, έν
Χαλκίδι και έν Μικρά Ασία (έν Περγάμω και έν
Μαγνησία) άλλ' οί βασιλείς δεν δύνανται νά είνε
οί της Πέργαμου, διότι οί Ρωμαίοι ήσαν οί αρχη-
γοί καί ηγεμόνες της συμμαχίας.
Των μνημονευΟεισών συμμαχιών και σχέσεων
της Συμπολιτείας προς βασιλείς αποκλειομένων,
ποοκυπτει το συμπέοασμα ότι οί βασιλείς είνε οί
της Μακεδονίας, οτι δηλ. η επιγραφή αναφέρεται
εις τήν έπί του ΚλεομενικοΟ πολέμου συναφθεΐσαν
κραταιάν καί έπί μακρόν χρόνον, από τοΟ 224
μέχρι του 199, παραταθεΐσαν συμμαχίαν των
Αχαιών καί των Μακεδόνων, ήτις ίσχυράν εσχεν
έπιβολήν έν Πελοποννήσω καί μεγάλως συνετέλε-
σεν είς τήν κραταίωσιν καί τήν πολιτικήν ίσχύν
της Συμπολιτείας.
Κλεομένης Ό Γ νικήσας τω 225 κατά κράτος
τούς ύπό τον "Αρατον Αχαιούς έν τή Δυμαία καί
αεναλοφοονήσας έπί τούτω «ά<5εώς έπεπορεύετο
τας πόλεις»καί άλλας μεν πείθων, άλλας δέ έκφο-
βίζων προσεκτάτο, «προσέλαβε δέ τω τρόπω τούτω
»Καφύας, Πελλήνην, Φενεον, Αργός, Φλιούντα,
«Κλεωνάς, Έπίδαυρον, Ερμιόνην, Τροιζήνα, Κό-
» ρινθον,καί προσεστρατοπέδευσε τή των Σικυωνίων
» πόλε ι» [Πολύ β. 2,51 . Πλούταρχος έν β. Κλεομέ-
νους, 19). Η Αχαϊκή συμπολιτεία διελύετο ού-
τως" τον κίνδυνον δέ τούτον άποΦεύγοντες οί Α-
χαιοί ήναγκάσθησαν νά προσφύγωσιν είς τούς
Μακεδόνας συνάπτοντες διά του Αράτου τώ 224
συμμαχίαν μετά Αντιγόνου του Δώσουν ο ς, όστις
κατά το αυτό έτος ευθύς αμέσως κατελθών είς Πε-
λοπόννησον έσωσε τήν ΣυμπολιτείανΦοβηθείς Ό
Κλεομένης έλυσε τήν πολιορκίαν της Σικυώνος,
έγκατέλιπε τήν Κόρινθον καί το Άργος καί διά
της Μαντινείας καί Τεγέας έπέστρεψεν είς Σπάρ-
την' κατεδίωξε δ' αυτόν κατά πόδας Ό Αντίγονος
μέχρι Μεγαλοπόλεως, έν ώ αί ύπό του Κλεομέ-
νους καταληφθεισαι ή άποστατήσασαι πόλεις προς-
εχώρουν πάλιν είς τήν Συμπολιτείαν. Αήγοντος δέ
του έτους 224, έπέστρεψεν ές Αρκαδίας ό Αντί-
γονος είς Άργος καί εκείθεν «βί'ς Αϊγιον, προς τήν
ντών Αχαιών σύνοδον, ένθα άπελογίσατο περί τών
«καθ αύτον καί έχρημάτισε περί τών μελλόντων,
«κατεστάθη δ' ήγεμών απάντων τών συμμάχων»
(Πολύβ.2Μ). Τότε, τω 224/3, εγενετο ή κατα Πο-
λύβιον(4,82) εγγραπτος συμμαχία 1 τών Αχαιών
καί του Αντιγόνου 2, είς ήν περιελήφθησαν καί οί
εκ της^τερεας ϋιΑΛαοος σύμμαχοι των Μακεοονων
Ηπειρώται, Φωκεϊς, Βοιωτοί, Ακαρνάνες, καί
Θεσσαλοί [Πολύβ.4,9 καί 15). Νέος ούτω συμμαχι-
κός σύνδεσμος έθνών ('Αχαιοελληνικός σύνδεσμος)
συνήφθη διά της έν Αίγίω συνθήκης 3, πάντων δέ
1 Ή εγγραπτος αύτη συνθήκη συμμαχίας είνε ή όοιστική συν-
θήκη ή αντίκαταστήσασα τήν ολίγω πρότερον γενομένην έν Παγαΐς
υπό "Αράτου και Αντίγονου προκαταρκτικήν συνθήκην.
2 Διατάξεις τινας άναφερομένας εϊς τήν συμμαχίαν ταύτην γνω-
ρίζομεν εκ τών παραδιδομένων υπό Πλουτάρχου ("Αρατος, 44):
«έψηφίσαντο δέ (Αχαιοί) άλλ,ο μή γράφειν βασιλεΐ μηδέ πρεσβεύειν
«προς άλλον, άκοντος 'Λντιγο'νου, τρέφειν τε καί μισθοδοτεΐν ήναγκα-
ι^ζοντο τούς Μακεδόνας, θυσίας δέ καί πομπάς καί αγώνας Άντιγόνω
«συνετέλουν, άρξαμένων τών Αράτου πολιτών καί δεςαμένων τη πόλει
»τόν Άντίγονον ύπό Αράτου ξενιζόμενον». Έπ\ ό^ων της αυτής
συμμαχίας αναφέρονται και τά παρά Πολυβ ω (4,9): «βουλομένων δέ
»(τών Μεσσηνίων καί τής κοινής συμμαχίας μετασχεΐν . . . οί προε-
»στώτες τών Άχ.αιών έπέλεγον, ου ψάσκονιες δυνατόν είναι χωρίς
» Φιλίππου και τών συμμάχων ούδένα προολαβεϊν» .
3 Ό συμμαχικός ούτος σύνδεσμος, προκειμένου ζητήματος κη-
ούξεωο πολέμου, συνήοχετο εις συνεδρ'αν ύπο τήν προεδρίαν τού
βασιλέως τής Μακεδονίας δι' αντιπροσώπων καλουμένων συνέδρων,
οΰς έ'πεμπεν έκαστον τών άποτελούνιων τήν συμμαχ ίαν έθνών αί
λαμβανόμεναι όμως αποφάσεις δέν ήσαν ανέκκλητοι, άλλ' ύπεβάλ-
λοντο ύπο τήν κατ ιδίαν έγκρισιν εκάστου τών μελών τής συμμα-
χίας. Ταύτα γνωρ'.ζομεν ές~ δσων παραδίδει ό Πολύβιος περί τής
αφορμής καί τής, έν έτει "220, άρχής τού κατά τών Αιτωλών πολέ-
μου τών συμμάχων, ήτοι τού καλουμένου συμμαχικού πολέμου:
"Ενεκα δηλ.εϊσέλάσεως τών Αιτωλών εις Άχ_αίαν καί λεηλασίας τής
Μεσσηνιακής χώρας, ήναγκάσθησαν οί Αχαιοί νά λάβωσιν έ/θρικήν
κατ' αυτών στασιν καί απεφάσισαν «πρεσβεύειν πρός Ήπειρώτας,
«Βοιωτούς, Φωκεας, Άκαονάνας, Φίλιππον, και διασαφεΐν τίνα τρό-
»πον Αιτωλοί παρά τας συνθήκας μεθ δπλων ήδη δις εΐσβεβληκότες
«εί'ησαν εις τήν Άχαίαν καί παρακαλεΐν αυτούς βοηθειν κατά τάς
«ομολογίας (δηλ. κατά τήν μετά τού Αντιγόνου καί τών συμμάχων
«συναφθεΐσαν έν Αίγίω συνθήκην) ,προοδέξασθαι δέ καί τούς Μεσση-
»νίους είς τήν συμμαχίαν» {Πολυβ. 4,15). — Τοιαύτην έσχεν ό συμμα-
χικός πόλεμος τήν αρχήν έκ τοϋ, κατ ' άκολουθίαν, «γενομένου δόγ-
«ματος απάντων τών συμμάχων, ο'ί συνελθόντες είς τήν τών Κοριν-
» θ£ων πόλιν έπεκύρωσαν τό διαβούλιον διαπροστατεύσαντος Φιλίππου
»τοΰ βασιλέως» (Πολύβ. 4, 13). Προϊών δ' ό Πολύβιο; αναγράφει
καί τα πρακτικά τής έν Κορίνθω συνελεύσεως: «Καταλαβών δέ (ό
υ Φίλιππος) τούς άπό τών συμμα/ ίδων παραγεγονότας εις τήν Κοριν-
»Οον συνήδρευε καί διελάμβανε μετα τού:<υν τί δει ποιεΐν και πώς
36» 6 20
Α Ε Ιϋΐί,
Άλ'λ' ή συμμαχία αύτη περιωρίσθη άπλώς εις
Φιλικά;: πολιτειακά; μεταξύ των δύο κρατών σγέ-
σεις, ποακτικόν τι άποτέλεσυ,α οέν εσγε' οέν συν-
επολέμησαν Αχαιοί και Πτολεμαίοι και οέν έσχον
κοινούς έν πολεμώ συμμάχους Δεν αναφέρεται
άρα ή επιγραφή εις τήν συμμαχίαν ταύτην. Εις
έμποάκτους δέ συυ,μανίκά; σγέσεις διετέλεσαν οί
Γι I I Αν. ? -Λ.
Αχαιοί προς τους Περγαμηνούς, μεθ ών και συν-
επολέαησαν, κατά τους χρόνους του προς Άντίο-
χον πολέμου [192—190), έν Πελοποννήσου, έν
Χαλκίδι και έν Μικρά Ασία (έν Περγάμω και έν
Μαγνησία) άλλ' οί βασιλείς δεν δύνανται νά είνε
οί της Πέργαμου, διότι οί Ρωμαίοι ήσαν οί αρχη-
γοί καί ηγεμόνες της συμμαχίας.
Των μνημονευΟεισών συμμαχιών και σχέσεων
της Συμπολιτείας προς βασιλείς αποκλειομένων,
ποοκυπτει το συμπέοασμα ότι οί βασιλείς είνε οί
της Μακεδονίας, οτι δηλ. η επιγραφή αναφέρεται
εις τήν έπί του ΚλεομενικοΟ πολέμου συναφθεΐσαν
κραταιάν καί έπί μακρόν χρόνον, από τοΟ 224
μέχρι του 199, παραταθεΐσαν συμμαχίαν των
Αχαιών καί των Μακεδόνων, ήτις ίσχυράν εσχεν
έπιβολήν έν Πελοποννήσω καί μεγάλως συνετέλε-
σεν είς τήν κραταίωσιν καί τήν πολιτικήν ίσχύν
της Συμπολιτείας.
Κλεομένης Ό Γ νικήσας τω 225 κατά κράτος
τούς ύπό τον "Αρατον Αχαιούς έν τή Δυμαία καί
αεναλοφοονήσας έπί τούτω «ά<5εώς έπεπορεύετο
τας πόλεις»καί άλλας μεν πείθων, άλλας δέ έκφο-
βίζων προσεκτάτο, «προσέλαβε δέ τω τρόπω τούτω
»Καφύας, Πελλήνην, Φενεον, Αργός, Φλιούντα,
«Κλεωνάς, Έπίδαυρον, Ερμιόνην, Τροιζήνα, Κό-
» ρινθον,καί προσεστρατοπέδευσε τή των Σικυωνίων
» πόλε ι» [Πολύ β. 2,51 . Πλούταρχος έν β. Κλεομέ-
νους, 19). Η Αχαϊκή συμπολιτεία διελύετο ού-
τως" τον κίνδυνον δέ τούτον άποΦεύγοντες οί Α-
χαιοί ήναγκάσθησαν νά προσφύγωσιν είς τούς
Μακεδόνας συνάπτοντες διά του Αράτου τώ 224
συμμαχίαν μετά Αντιγόνου του Δώσουν ο ς, όστις
κατά το αυτό έτος ευθύς αμέσως κατελθών είς Πε-
λοπόννησον έσωσε τήν ΣυμπολιτείανΦοβηθείς Ό
Κλεομένης έλυσε τήν πολιορκίαν της Σικυώνος,
έγκατέλιπε τήν Κόρινθον καί το Άργος καί διά
της Μαντινείας καί Τεγέας έπέστρεψεν είς Σπάρ-
την' κατεδίωξε δ' αυτόν κατά πόδας Ό Αντίγονος
μέχρι Μεγαλοπόλεως, έν ώ αί ύπό του Κλεομέ-
νους καταληφθεισαι ή άποστατήσασαι πόλεις προς-
εχώρουν πάλιν είς τήν Συμπολιτείαν. Αήγοντος δέ
του έτους 224, έπέστρεψεν ές Αρκαδίας ό Αντί-
γονος είς Άργος καί εκείθεν «βί'ς Αϊγιον, προς τήν
ντών Αχαιών σύνοδον, ένθα άπελογίσατο περί τών
«καθ αύτον καί έχρημάτισε περί τών μελλόντων,
«κατεστάθη δ' ήγεμών απάντων τών συμμάχων»
(Πολύβ.2Μ). Τότε, τω 224/3, εγενετο ή κατα Πο-
λύβιον(4,82) εγγραπτος συμμαχία 1 τών Αχαιών
καί του Αντιγόνου 2, είς ήν περιελήφθησαν καί οί
εκ της^τερεας ϋιΑΛαοος σύμμαχοι των Μακεοονων
Ηπειρώται, Φωκεϊς, Βοιωτοί, Ακαρνάνες, καί
Θεσσαλοί [Πολύβ.4,9 καί 15). Νέος ούτω συμμαχι-
κός σύνδεσμος έθνών ('Αχαιοελληνικός σύνδεσμος)
συνήφθη διά της έν Αίγίω συνθήκης 3, πάντων δέ
1 Ή εγγραπτος αύτη συνθήκη συμμαχίας είνε ή όοιστική συν-
θήκη ή αντίκαταστήσασα τήν ολίγω πρότερον γενομένην έν Παγαΐς
υπό "Αράτου και Αντίγονου προκαταρκτικήν συνθήκην.
2 Διατάξεις τινας άναφερομένας εϊς τήν συμμαχίαν ταύτην γνω-
ρίζομεν εκ τών παραδιδομένων υπό Πλουτάρχου ("Αρατος, 44):
«έψηφίσαντο δέ (Αχαιοί) άλλ,ο μή γράφειν βασιλεΐ μηδέ πρεσβεύειν
«προς άλλον, άκοντος 'Λντιγο'νου, τρέφειν τε καί μισθοδοτεΐν ήναγκα-
ι^ζοντο τούς Μακεδόνας, θυσίας δέ καί πομπάς καί αγώνας Άντιγόνω
«συνετέλουν, άρξαμένων τών Αράτου πολιτών καί δεςαμένων τη πόλει
»τόν Άντίγονον ύπό Αράτου ξενιζόμενον». Έπ\ ό^ων της αυτής
συμμαχίας αναφέρονται και τά παρά Πολυβ ω (4,9): «βουλομένων δέ
»(τών Μεσσηνίων καί τής κοινής συμμαχίας μετασχεΐν . . . οί προε-
»στώτες τών Άχ.αιών έπέλεγον, ου ψάσκονιες δυνατόν είναι χωρίς
» Φιλίππου και τών συμμάχων ούδένα προολαβεϊν» .
3 Ό συμμαχικός ούτος σύνδεσμος, προκειμένου ζητήματος κη-
ούξεωο πολέμου, συνήοχετο εις συνεδρ'αν ύπο τήν προεδρίαν τού
βασιλέως τής Μακεδονίας δι' αντιπροσώπων καλουμένων συνέδρων,
οΰς έ'πεμπεν έκαστον τών άποτελούνιων τήν συμμαχ ίαν έθνών αί
λαμβανόμεναι όμως αποφάσεις δέν ήσαν ανέκκλητοι, άλλ' ύπεβάλ-
λοντο ύπο τήν κατ ιδίαν έγκρισιν εκάστου τών μελών τής συμμα-
χίας. Ταύτα γνωρ'.ζομεν ές~ δσων παραδίδει ό Πολύβιος περί τής
αφορμής καί τής, έν έτει "220, άρχής τού κατά τών Αιτωλών πολέ-
μου τών συμμάχων, ήτοι τού καλουμένου συμμαχικού πολέμου:
"Ενεκα δηλ.εϊσέλάσεως τών Αιτωλών εις Άχ_αίαν καί λεηλασίας τής
Μεσσηνιακής χώρας, ήναγκάσθησαν οί Αχαιοί νά λάβωσιν έ/θρικήν
κατ' αυτών στασιν καί απεφάσισαν «πρεσβεύειν πρός Ήπειρώτας,
«Βοιωτούς, Φωκεας, Άκαονάνας, Φίλιππον, και διασαφεΐν τίνα τρό-
»πον Αιτωλοί παρά τας συνθήκας μεθ δπλων ήδη δις εΐσβεβληκότες
«εί'ησαν εις τήν Άχαίαν καί παρακαλεΐν αυτούς βοηθειν κατά τάς
«ομολογίας (δηλ. κατά τήν μετά τού Αντιγόνου καί τών συμμάχων
«συναφθεΐσαν έν Αίγίω συνθήκην) ,προοδέξασθαι δέ καί τούς Μεσση-
»νίους είς τήν συμμαχίαν» {Πολυβ. 4,15). — Τοιαύτην έσχεν ό συμμα-
χικός πόλεμος τήν αρχήν έκ τοϋ, κατ ' άκολουθίαν, «γενομένου δόγ-
«ματος απάντων τών συμμάχων, ο'ί συνελθόντες είς τήν τών Κοριν-
» θ£ων πόλιν έπεκύρωσαν τό διαβούλιον διαπροστατεύσαντος Φιλίππου
»τοΰ βασιλέως» (Πολύβ. 4, 13). Προϊών δ' ό Πολύβιο; αναγράφει
καί τα πρακτικά τής έν Κορίνθω συνελεύσεως: «Καταλαβών δέ (ό
υ Φίλιππος) τούς άπό τών συμμα/ ίδων παραγεγονότας εις τήν Κοριν-
»Οον συνήδρευε καί διελάμβανε μετα τού:<υν τί δει ποιεΐν και πώς
36» 6 20