Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Archaiologikē ephēmeris: periodikon tēs en Athēnais Archaiologikēs Hetaireias (1919)

16 Παλαιά Χριστιανική Βασιλική Ίλισον, ύπο Γ.. Σωτηρίου.

Α Ε 1919

έχρησιμοποιήθησαν δια την κτίσιν και διακόσμησιν Ό κώνος πίτυος ό £ν τη άνω σειρά και έν τώ μέσω

της ημετέρας Βασιλικής. της είκ. 15 εικονιζόμενος και έν ταϊς άνασκαφαΐς

Τούναντίον διάφορος, καθαρώς χριστιανικών του χώρου της Βασιλικής ευρεθείς" σχεδόν όμοιος

χρόνων, έργασία διακρίνεται εν τοις τεμαχίοις της κώνος κοσμεί τά φέροντα κατά τά άκρα κεφάλας

εικ. 15, άτινα άνευρέθησαν κατά τάς άνασκαΐιάς' κριών ή άετών μέ άνοικτάς πτέρυγας κιονόκρανα

εϊνε τμήματα κιονοκράνων ή έπικράνων παραστά- του καυθέντος Ναοΰ του Αγίου Δημητρίου θεσσα-

δων, έν οίς ή κοπή του φύλλου της άκάνθου ε/ει λονίκης' ο κώνος μόνον ό ευρεθείς έν τή ημετέρα

ολως διάφορον προς τά ανωτέρω κιονόκρανα μορ- Βασιλική εϊνε έπιμελέστερον καϊ φυσικώτερον κα-

φήν. Ώς παρατηρεί Ό αναγνώστης, τά έκ του στε- τειργασμένος 8,

λέχους του φύλλου της άκάνθου άπλούμενα τρί- Σπουδαιοτέραν σημασίαν δια τήν χρονολογίαν

φύλλα εινε όξέα (αο&ηΜιυδ δρϋιοβιίβ) και εϊνε τής' Βασιλικής ένέχει έτερον μαρμάρινον τεμάχιον,

βαθέως . κατειργασμένα, χαρακτηριστικά δηλ. της έκ τοΟ χώρου τούτου της Βασιλικής προερχόμενον,

χριστιανικής γλυπτικής του Δ'. και Ε ιδίως αϊώ- ό'περ ίσταται ώςμοναδικον παράδειγμα χριστιανικής

νοςί. γλυπτικής έν Ελλάδι καθόλου (εϊκ. 16). Το μαρ-

Έκ κιονοκράνου κορινθιάζοντος προέρχεται και υ,ν.οινον ιοΰτο τμήμα (035x018 μ.) έχει τέσ-

16: Τμήμα περί'&νρώματος ΪΙνλης (;) ενρε&εν κατά τάς άνασκαφάς της Βασιλικής του Ίλισοον.

σάρας ζώνας διά ταινιών χωριζομένας και κόσμου- περιβάλλει έκατερωθεν εϊδός τι λεσβίου κυματίου '

μένας διά ποικίλων διακοσμητικών θεμάτων ούτως έπί τής δευτέρας προεξεχούσης ζώνης ευρίσκεται

όλόκληρον τήν έπιφάνειαν τής άνω ζώνης κατα- άλυσ.σιδωτός πλοχ^μος μετά κόμβων, μίμησις τε-

λαμβάνει φυτικον κόσμημα όμοιάζον προς φύλλον λεία τής κάτω σπείρας τών βάσεων τών κιόνων

αμπέλου, τχηματιζόμενον δι' άβαθων οπών διά του Ερεχθείου" ή τρίτη εισέχουσα'ζώνη πληροΟ-

τρυπάνου κατειργασμένων" το ούλλωμα τοΰτο ται δι' ήμιφύλλων άκάνθου, έξ ών βλαστάνουσι

τρία φύλλα" τά ήμίφυλλα ταΟτα εϊνε κατά ζεύγη

1 Βλέπε όμοίαν χατεγασίαν τη; ακάνθου έν δίΓΖ^δΗ κα1 £ βχαστάνοντ« φύλλα ένοΟνταΐ πρός άλληλα

ΚΙβΙΠίΙΒΙβη, ενθ ανωτ. σ. 4ί ειχ. 32-34, πρβ. του αυτού ϋιβ ο , ^> <0Λ~ » ~ '

ΑοΓοροΙΪΒ ΐη &1ΐΙ>γζ. Ζβϊΐ, έν Αίΐι. ΜϊίίβίΙ. XIV, (1889) σ. ΰποδηλούμενα δι όμοιων άβαθών οπών" τέλος ή

280 και 283 χ. έ. Βλέπε και τήν εναντίον τοΰ 8ίι·. έχφερομέν,ην τετάρτη έλαφρώς εξέχουσα ζώνη κοσμείται δι' άν-

γνώμην τοΰ "\νβΐ§;311(1, ένθ' άνωτ. σ. 20. χ. έ. και 62 κ. έ. χα8' ην Λ , , , ν \ 0 ,

συμφώνως πρό; τα προσαγόμενα παραδείγματα κιονοκράνων (Τίνοΐί, εσχημαΤΟΤΙΟΐημένων, κατα τας βασείς τών

άγ. Μηνα, Βηθλεέμ, Κωνσταντινουπόλεως, Θεσσαλονίκης, κ. α.) έπί- Οποίων δμΟΐαΐ όΐα τρυπανου κατείργασμέναί άπαΐ
ζητείται ν' άνατραπή και πάλιν ή πρό πολλοΰ γενομένη δεχτή γένε-

σι; τών τόπων έν Ανατολή· έν τούτοις ή έξέλιξι; αΰτών έκ ρωμαϊκών '

προτύπων, ώς δέχεται τοιαύτην ό νίβϊ§Άϊΐά, έκ τών προσαγομένων 2 Πρβλ. Παράρτημα ΑΔ 1918 Γ. Σωτηρίου, ό "Αγιος Δημή-

τουλάχιστον δπ' αυτού παραδειγμάτων δεν δικαιολογείται έπαρχώς. τριος Θεσσαλονίκης, είκ. 14-15.

12 4 20