DOI Artikel:
Skias, Andreas: Anakoinōseis
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14366#0055
Α Ε 191ί)
Ανακοινώσεις- υπό Λ. Σκιά. 43
φειοΰ χώρας, οί δέ κατόπιν δια συνδρομής των
Άρκάδων πάλιν κατά των Ηλείων έπαναστάντες
Πισάται ΰπετάγησαν εις αυτούς οριστικώς έν έτει
363 π. Χ. (Ξενοφ Έλλην. VII, 4, 35 Νϊθδθ
εν. άν. σελ. 15-16), πρέπει νά δεχθώμεν δτι το
κατά τών Ηλείων έκτισμένον φρούριον τοΰτο δεν
διετηρεΐτο ειμή μόνον άπό του 400 π. Χ. μέχρι
τοΟ 370 ή το πολύ μέχρι τοϋ' 363 π. Χ. Και ή
όλιγότης δέ τών σωζόμενων έρειπίων δηλοΐ δτι το
φρούριον έπ'ι βραχύν μόνον χρόνον έχει κατοικηθή.
Εις τίνα τών περιοικίδων της 'Ήλιδος πόλεων
άνηκε τοΰτο, δεν δύναμαι νά ορίσω, το μεν διότι
ή τοπογραφία της Ηλείας είνε λίαν ατελώς γνω-
στή, το οέ και διότι δεν έξηρεύνησα τήν δλην χω-
ράν, περιορισθείς μόνον εις έπίσκεψιν αύτοΟ του
φρουρίου. Κατ' είκασίαν δέ μόνον δύναται νά λεχθη
δτι το μέρος τοΰτο άνηκει εις τήν περιοχήν τών
Άμφιοόλων και Μαργωνέων, οίτινες ως φαίνεται
έκ του Ξενοφώντος Έλλην. 111, 2,25, κατωκουν
παρά τήν βορείαν οχθην του Άλφειοΰ πλησίον τών
Αετρίνων, προς δυσμάς δέ της Ολυμπίας. Πρβλ.
Νϊβδθ ένΟ. άν. σελ. 10 και 13.
Οί δέ Αετρϊνοι φαίνεται δτι έκειντο παρά το
χωρίον "Αγιον Ίωάννην κείμενον εϊς άπόστασιν 3/4
τής ώρας περίπου άπό του Πύργου παρά τήν λί-
μνην Μουρίάν, ένθα και θεμέλια τοίχων και κερα-
μίδες κα'ι τάφοι έχουσιν ευρέθη εντός τών σταφι-
δαμπέλων, και μάλιστα έν τη του θεοχαροπούλου,
ώς έμαθον. Ιοε και Γ. Ιίαπανδρέου έν τω ύπό
Μπάρτ και Χ'ιρστ έκδοθέντι Εγκυκλοπαιδικό) λε-
ξικώ του.. Ε' σελ. 59. Εικάζεται οέ τοΰτο διότι
έν τφ αύτώ χωρίω του Ξενοφώντος οί Αετρΐνοι μνη-
μονεύονται μετά τό παρά τήν Άγουλινίτσαν κείμε-
νον Έπιτάλιον ώς πρώτη έπ'ι της ετέρας δχθης
του Άλφειοΰ προσχωρήσασα εις τους έκ νότου
εϊσβαλόντας Αακεδαιμονίους πάλις κα'ι μετ' αυτήν
οί 'Αμφίδολοι και οί Μαργωνεϊς. Ίσως δμως και έν
Πύργω ύπήρχον κατά τήν άρχαιότητα οικοδομή-
ματα οχι κοινά, επειδή έν έτει 1901 έντός της πό-
λεως ταύτης κατά τήν θέσιν Χαλκιάτικα εύρέθη
μαρμάρινον άγαλαα 1 μ. περίπου ύψους μορ-
φής γυναικείας πτερωτής, όπερ ένεκα της ογκώ-
δους βάσεους αύτοΰ φαίνεται ασφαλώς ότι ήτο
άκρωτηριον ναόυ ή άλλου σπουδαίου οικοδομήμα-
τος. Το άγαλμα τοΰτο Μαίνεται δτι εκείτο έπ'ι μα-
κρόν χφάνον έντός της κοίτης χειμάρρου τινός, διό
έχει ύποστή μεγίστην φθοράν καταστάν σχεδόν
δλως άμορφον. Απόκειται έν τω έν Ολυμπία
μουσείω, μνημονευόμενον κα'ι έν τω ύπό Κ. Κου-
ρουνιώτου συντεταγμένα» Οδηγώ τής Ολυμπία:
σελ. 87 άριθ. 87. Ή παρά τω Παυσανία VI 22, 8
αναγραφομένη άπόστασις 120 μέν σταδίων άπό
Όλυμπίας εις Αετρίνους, 180 δέ άπό Αετοίνων
εις Ήλιν δεν διαφέρει σπουδαίως της άπό τών δύο
τούτων άκρων αποστάσεως του Αγίου Ιωάννου.
Τά δέ παρά τό χωρίον Ααμπέτι άρχαϊα λείψανα
τά σημειούμενα έν τω προμνημονευθέντι χάρτη τοΰ
0ι·3βίίιΐ£·1ιο££, ένθα εικάζεται δτι εκείτο τό άρχαΐον
Κικύσιον, επισκεφθείς αυτά έν ετει 1909, νομίζω
δτι δέν δύνανται νά είνε έρείπια πόλεως, και δή
παλαιοτάτης και μεγίστης τών οκτώ πόλεων, ει;
άς έλέγετο ό'τι ήτο μεμερισμένη ή Πισάτις κατά
τους μυθικούς χρόνους. Στράβ. Η' 356. Άλλως
τε τό Κικύσιον κατά τον Στράβωνα (Η, 357)
εκείτο πλησίον τών προς τήν Άρκαδικήν Φηραίαν
μεθορίων της τε Πισάτιδος κα'ι της Ηλείας, κα'ι
έπομένως οχι μόνον βορειότερον, άλλά κα'ι άνατο-
λικώτερον τοΰ Ααμπετίου, πιθανώς δέ οχι μακράν
της διά της κοιλάδος τοΰ ποταμού Αεστενίτσας ί'ζ
"Ηλιδος εις Όλυμπίαν άγούσης ορεινής όδοΰ, καθ'
ην εκείτο κα'ι τό Δναπόντιον «έν πεδίψ» άρα πλησίον
τοΰ Αλφειοΰ. Ιο χωρίον τοΰ Στράβωνος έχει ούτω:
Παρά δε τήν Ολυμπίαν εστίν και ή "Αρπινα και
αϋτη τών οκτώ, δι ής ρεϊ δ ποταμός Παρθενίας, ώς
εις Φηραίαν ιόντων ή δε Φ ηραία εσύ της 'Αρκα-
δίας- νπέρκειται δέ της ΑυμαίαςκαΊ τοϋ Βουπρασίου
και της Ηλιδος, άπέρ έστι ποδς αρκτον τη Πισάτιδι.
Αύτοΰ δέ έστι και τδ Κικύσιον τών οκτώ, και τδ Αυ-
σττόντιον κατά την δδδν τήν εξ Ήλιδος εις Όλυμ-
πίαν έν πεδίφ κείμενον. Έν τω χωρίω τούτω τό
έπίρρημα αύτοΰ άναφέρετχι εις τήν προηγουμένην
φράσιν προς αρκτον τη Πισάτιδι. Ή ερμηνεία, ήν
δέχεται δ Ρ&ι-Ιδοΐι (01γιηρϊβ, ΤθχΙβ&ηά I σελ. 7),
δέν μοι φαίνεται όρθή' ώς προς τήν θέσιν τοΰ Δυ-
σποντίου δμως παρά τά Κούκουρα ή γνώυ,η αύτοΰ
είνε σύμφωνος ;ρός τά άνω είρημϊνα.
Τό χωρίον Ααμπέτι κείται έπ'ι της νοτιοδυτικής
κλιτύοςκαϊ τών υπωρειών λόφου κατερχομένου λίαν
άποτόμως προς ανατολάς κα'ι βορραν, εις δέ τήν
νοτιανατολικώς τοΟ χωρίου κειμένην κορυΐήν τοΰ
Ανακοινώσεις- υπό Λ. Σκιά. 43
φειοΰ χώρας, οί δέ κατόπιν δια συνδρομής των
Άρκάδων πάλιν κατά των Ηλείων έπαναστάντες
Πισάται ΰπετάγησαν εις αυτούς οριστικώς έν έτει
363 π. Χ. (Ξενοφ Έλλην. VII, 4, 35 Νϊθδθ
εν. άν. σελ. 15-16), πρέπει νά δεχθώμεν δτι το
κατά τών Ηλείων έκτισμένον φρούριον τοΰτο δεν
διετηρεΐτο ειμή μόνον άπό του 400 π. Χ. μέχρι
τοΟ 370 ή το πολύ μέχρι τοϋ' 363 π. Χ. Και ή
όλιγότης δέ τών σωζόμενων έρειπίων δηλοΐ δτι το
φρούριον έπ'ι βραχύν μόνον χρόνον έχει κατοικηθή.
Εις τίνα τών περιοικίδων της 'Ήλιδος πόλεων
άνηκε τοΰτο, δεν δύναμαι νά ορίσω, το μεν διότι
ή τοπογραφία της Ηλείας είνε λίαν ατελώς γνω-
στή, το οέ και διότι δεν έξηρεύνησα τήν δλην χω-
ράν, περιορισθείς μόνον εις έπίσκεψιν αύτοΟ του
φρουρίου. Κατ' είκασίαν δέ μόνον δύναται νά λεχθη
δτι το μέρος τοΰτο άνηκει εις τήν περιοχήν τών
Άμφιοόλων και Μαργωνέων, οίτινες ως φαίνεται
έκ του Ξενοφώντος Έλλην. 111, 2,25, κατωκουν
παρά τήν βορείαν οχθην του Άλφειοΰ πλησίον τών
Αετρίνων, προς δυσμάς δέ της Ολυμπίας. Πρβλ.
Νϊβδθ ένΟ. άν. σελ. 10 και 13.
Οί δέ Αετρϊνοι φαίνεται δτι έκειντο παρά το
χωρίον "Αγιον Ίωάννην κείμενον εϊς άπόστασιν 3/4
τής ώρας περίπου άπό του Πύργου παρά τήν λί-
μνην Μουρίάν, ένθα και θεμέλια τοίχων και κερα-
μίδες κα'ι τάφοι έχουσιν ευρέθη εντός τών σταφι-
δαμπέλων, και μάλιστα έν τη του θεοχαροπούλου,
ώς έμαθον. Ιοε και Γ. Ιίαπανδρέου έν τω ύπό
Μπάρτ και Χ'ιρστ έκδοθέντι Εγκυκλοπαιδικό) λε-
ξικώ του.. Ε' σελ. 59. Εικάζεται οέ τοΰτο διότι
έν τφ αύτώ χωρίω του Ξενοφώντος οί Αετρΐνοι μνη-
μονεύονται μετά τό παρά τήν Άγουλινίτσαν κείμε-
νον Έπιτάλιον ώς πρώτη έπ'ι της ετέρας δχθης
του Άλφειοΰ προσχωρήσασα εις τους έκ νότου
εϊσβαλόντας Αακεδαιμονίους πάλις κα'ι μετ' αυτήν
οί 'Αμφίδολοι και οί Μαργωνεϊς. Ίσως δμως και έν
Πύργω ύπήρχον κατά τήν άρχαιότητα οικοδομή-
ματα οχι κοινά, επειδή έν έτει 1901 έντός της πό-
λεως ταύτης κατά τήν θέσιν Χαλκιάτικα εύρέθη
μαρμάρινον άγαλαα 1 μ. περίπου ύψους μορ-
φής γυναικείας πτερωτής, όπερ ένεκα της ογκώ-
δους βάσεους αύτοΰ φαίνεται ασφαλώς ότι ήτο
άκρωτηριον ναόυ ή άλλου σπουδαίου οικοδομήμα-
τος. Το άγαλμα τοΰτο Μαίνεται δτι εκείτο έπ'ι μα-
κρόν χφάνον έντός της κοίτης χειμάρρου τινός, διό
έχει ύποστή μεγίστην φθοράν καταστάν σχεδόν
δλως άμορφον. Απόκειται έν τω έν Ολυμπία
μουσείω, μνημονευόμενον κα'ι έν τω ύπό Κ. Κου-
ρουνιώτου συντεταγμένα» Οδηγώ τής Ολυμπία:
σελ. 87 άριθ. 87. Ή παρά τω Παυσανία VI 22, 8
αναγραφομένη άπόστασις 120 μέν σταδίων άπό
Όλυμπίας εις Αετρίνους, 180 δέ άπό Αετοίνων
εις Ήλιν δεν διαφέρει σπουδαίως της άπό τών δύο
τούτων άκρων αποστάσεως του Αγίου Ιωάννου.
Τά δέ παρά τό χωρίον Ααμπέτι άρχαϊα λείψανα
τά σημειούμενα έν τω προμνημονευθέντι χάρτη τοΰ
0ι·3βίίιΐ£·1ιο££, ένθα εικάζεται δτι εκείτο τό άρχαΐον
Κικύσιον, επισκεφθείς αυτά έν ετει 1909, νομίζω
δτι δέν δύνανται νά είνε έρείπια πόλεως, και δή
παλαιοτάτης και μεγίστης τών οκτώ πόλεων, ει;
άς έλέγετο ό'τι ήτο μεμερισμένη ή Πισάτις κατά
τους μυθικούς χρόνους. Στράβ. Η' 356. Άλλως
τε τό Κικύσιον κατά τον Στράβωνα (Η, 357)
εκείτο πλησίον τών προς τήν Άρκαδικήν Φηραίαν
μεθορίων της τε Πισάτιδος κα'ι της Ηλείας, κα'ι
έπομένως οχι μόνον βορειότερον, άλλά κα'ι άνατο-
λικώτερον τοΰ Ααμπετίου, πιθανώς δέ οχι μακράν
της διά της κοιλάδος τοΰ ποταμού Αεστενίτσας ί'ζ
"Ηλιδος εις Όλυμπίαν άγούσης ορεινής όδοΰ, καθ'
ην εκείτο κα'ι τό Δναπόντιον «έν πεδίψ» άρα πλησίον
τοΰ Αλφειοΰ. Ιο χωρίον τοΰ Στράβωνος έχει ούτω:
Παρά δε τήν Ολυμπίαν εστίν και ή "Αρπινα και
αϋτη τών οκτώ, δι ής ρεϊ δ ποταμός Παρθενίας, ώς
εις Φηραίαν ιόντων ή δε Φ ηραία εσύ της 'Αρκα-
δίας- νπέρκειται δέ της ΑυμαίαςκαΊ τοϋ Βουπρασίου
και της Ηλιδος, άπέρ έστι ποδς αρκτον τη Πισάτιδι.
Αύτοΰ δέ έστι και τδ Κικύσιον τών οκτώ, και τδ Αυ-
σττόντιον κατά την δδδν τήν εξ Ήλιδος εις Όλυμ-
πίαν έν πεδίφ κείμενον. Έν τω χωρίω τούτω τό
έπίρρημα αύτοΰ άναφέρετχι εις τήν προηγουμένην
φράσιν προς αρκτον τη Πισάτιδι. Ή ερμηνεία, ήν
δέχεται δ Ρ&ι-Ιδοΐι (01γιηρϊβ, ΤθχΙβ&ηά I σελ. 7),
δέν μοι φαίνεται όρθή' ώς προς τήν θέσιν τοΰ Δυ-
σποντίου δμως παρά τά Κούκουρα ή γνώυ,η αύτοΰ
είνε σύμφωνος ;ρός τά άνω είρημϊνα.
Τό χωρίον Ααμπέτι κείται έπ'ι της νοτιοδυτικής
κλιτύοςκαϊ τών υπωρειών λόφου κατερχομένου λίαν
άποτόμως προς ανατολάς κα'ι βορραν, εις δέ τήν
νοτιανατολικώς τοΟ χωρίου κειμένην κορυΐήν τοΰ