DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: Eikones polemistōn tēs en Dēliō machēs (424 p. Ch.)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14367#0015
α ε 1920
Κεραμόπονλλος' Ιίολεμιστάί τής έν Δηλίω μάχης.
άα^ιθαλής, και δ μάλιστα αύτώ οικείος βαστάζει
το κατεστεμμένον ξύλον, ο κωπώ καλουσιν' αυτός
δέ ο δαφνηφορος, επόμενος, της δάφνης εφάπτεται,
τάς μέν κόμας καθειμένος, γρνσονν δε στέφανοι·
φέρων και λαμττράν έσϋήτα ποδήρη έοτολισμένος,
ίφικρατίδας τε νποδεδεμένος, ω /ορός παρθένων
επακολουθεί προτείνων κλώνας προς ίκετηρίαν
των ύμνων' παρέπεμπον δέ την δαφνηφορι'αν εις
Απόλλωνος Ίσμηνίου και Γαλαξίου *.
Ό Πρόκλος δια της περιγραφής ταύτης επικυ-
οών τόν Παυσανίαν συμπληροΐ συνάμα αυτόν,
θέλει και ούτος παΐδα τόν δαοναοόρον και περι-
βάλλει αυτόν επίσης δια στεφάνου της αγαπητής
τω Άπόλλωνι, (Αουκ. Θεών (5ίάλ.1θ,242] δάφνης
βεβαίως, ορίζει δέ τόν στέφανον χρυσουν τοΟτο δέ
σ/υ.αίνει, ότι Ό στέφανος δέν ήτο πρόνειρον κό-
σμημα, άλλα διηνεκές έμβλημα (πρβλ. Οοΐΐη
ΕοΗίΙΙβ8 άβ ΏβΙρΗββ III, II σ. 76 έξ·). Ό Πρό-
κλος ομιλεί και περι λαμπρα.ς του δαφναφόρου
έτθήτος, ήν εϊδομεν. *Αν όνομάζη αυτήν ποδήρη,
τούτο συμβαίνει ειτε διότι έν τή είκόνι έχομεν μόνον
τό έπίβλημα τής άμφιέσεως άνευ του συνήθους
μακροί ιερατικού '/ιτώνος (πρβλ. π. τους κιθα-
ρωδούς Απόλλωνας), ή διότι ο Πρόκλος Οά περι-
Υράφιη ασφαλώς κατάστασιν άλλων ν^όνων ή των
τής εικόνος του Ρύγ/ωνος και δή νεωτέρων. Οτι
δέ τό τελευταΐ'ον τούτο είνε άληΟές, φαίνεται έκ
του όνόίλατος, ό δίδει εις τά ύποδήαατα του δα-
^να'νόοου' ονομάζει αυτά 'Ιΐΐκοατίδας, τό δ'όνομα
τοΟτο προέρχεται έκ του Αθηναίου στρατηγού
Ιφικράτους, όστις, κατά το πρώτον τέταρτον του
τετάρτου αιώνος είσαγαγών μεταρρυθμίσεις εις
την σκευήν και την τακτικήν του στρατού των
Αθηναίων, καθιέρωσε ,και τά ελαφρά ταΰτα υπο-
δήματα, τάς Ίφικρατίδας κρηπΐδας. Ο Πρόκλος
λοιπόν καρπολογεΐ πιθανώς άθηναΐον συγγραφέα
νεώτερον του Ίφικράτους. Βέβαιων δέ προσέτι,
ότι Ό δαφναφόρος ήτο παις αμφιθαλής, συμφωνεί
τόν έναετή μεγαν ενιαυτόν, όστις ήτο σημαίνων δια την τελεσιν τών
δαφνηφορίων. Τότε τα στέμματα Οα περιειλίσσοντα ένάκις μόνον, ο
και πιΟανώτερον επειδή 365 ελιγμοί ταινίας περί μίαν ραβδον εΤνέ τι
3έγαν πολύ.
Ί Πρβλ. 1917 σ. 34,, ϊ»2ι 41Χ, Β17 έξ. 8ίβρ1ΐ3πί
Ζ>β?· α?ί,9?·. ΗβταΜββ 220 έξ. 224 έ?. Βδοΐίΐι Ρΐηάβι- III σ. 589
εξ:, ϋίβΐθΐ-ίοΐΐ ΛΓΛ &<?ΑΚ 339 \νϊΐΗηιθλνίΙζ ΗβνηιβΒ 34
11899) 223 έξ, ΕίηΜί. %η ά. $ν. Τνα$. 74, Ο. 8ο1ιγο(1θι·
ΒΡΙΠΥοοΙι. 1904, 1470 έξ.
προς άρχαίαν συνήθειαν ευρύτατα κατά την έκλο-
γήν τών ιερατικών προσώπων διαδεδομένην. Ή
ευτυχία είνε δώρον τών θεών προς τους θεοφιλείς
ανθρώπους. Ό δέ δαφναφόρος, ών αρτιμελής και
ρωμαλέος και ύγιής και ωραίος και έκ δοκίμου
οίκου και έχων συνάμα ζώντας άυ.οοτέρους τους
γονείς αΰτου, ήτο ευτυχής, ήτο άρα αγαπητός
τοις θεοΐς. Αί ιδιότητες έκεΐναι καθιστών αυτόν
άποδεκτόν και άσπάσιον ώς ίεοέα 1.
II μαρτυρία του Παυσανίαυ και του Ποόκλου
προσκρούει κατά τούτο προς τήν εΐ/.όνα του 'Ρύγ-
χιυνος, ότι αμφότεροι λέγουσι τόν δαφναφόρον
παΐδα, έν ω ή εΐκών δεικνύει ώριμον νεανίαν, στρα-
τιώτην ήδη μα/όμενον. Ό Παυσανίας δέ κωλύει
νά δεχθώμεν, ότι ό ώς παις αίρεθεις δαφναφόρος
διετέλεσεν έπι πολλά έτη τοιούτος, μέ/ρι τής ηλι-
κίας δηλ., καθ ήν βλέπομεν αυτόν εικονιζόμενον
διότι ό Παυσανίας ορίζει τήν ίεριοσύνην του δα-
φναφόρου ένιαυσίαν. "Οταν δμως άναλονισθώυ,εν,
ότι ό μέν Παυσανίας γράφει 000 έτη σχεδόν μετά
τήν κατασκευήν τής εί/όνος, 900 δέ περίπου ό
Πρόκλος, και ένθυμηθώμεν, ότι οί ανθρώπινοι
θεσμοί μεταβάλλονται δια ποικίλους λόγους έν τή
παρόδω του χρόνου, θά ήδυνάυ,εθα νά παοίδωαεν
τήν γεννωμένην άντίφασιν τής παραδόσεως πρός
τήν χαρακτήν στήλην. Πρώτον διότι ό Πρόκλος,
όστις, ώς είπομεν, άρύεται τά διδάγματα τής νρη-
στομαθείας αυτού έκ παλαιοτέρων σ/ετικώς συγ-
γραφέων, λέγει μέν, ότι ό δαφναφόρος ήτο παΓς
αμφιθαλής αλλά δέν περιορίζει τόν νοόνον εις
ένιαύσιον, τούτο δ' επιτρέπει νά παρατείνωμεν
τήν ίερατείαν μέχρι τής ηλικίας του Ρύγ/ωνος'
έπειτα ή έ'κορασις «παις άα^ιθαλής» όοίζει όλι-
γώτερον τό όριον τής ήλικίας του δαφναφόοου και
περισσότερον το ό'τι ήτο υίός γονέων ζώντων ία.αλ-
1 Και σήμερον «κόμη αμφιθαλείς παίδες εκλέγονται ποός —).εί-
^τας ιερότητα τινα έχουσας υπηρεσίας. Οΰτω κατα τήν υτέψιν του
γάμου τοιούτος εΰτυ·/ίαν οίωνιζόμενος παϊς κρατεί τήν λαμπάδα ή
τν;; ουράν τής εσΟήτος τής νύμφης" έν δε τή πατρίδι μου Μπλάτσι
έν τή Λ. Μακεδονία, όταν κατά τήν πρό τής Κυριακής τοΰ γίμ'ου
Τετάρτην ζυμώνεται ό άρτος ό καταναλωτέος κατα τάς εστιάσεις του
γάμου, αδεται τό έςής ασμα (δρα Μακεδον. ήμερολόγ. 1912 σ. 213):
Ψιλό λιγνό τάλεΰρι
τα' αφράτου τού προυζύμι.
κουοάσιου τού ζυμώνει
μί μάννα μί πατέρα
μι' αδέρφια μι' άςαδέρφια.
Κεραμόπονλλος' Ιίολεμιστάί τής έν Δηλίω μάχης.
άα^ιθαλής, και δ μάλιστα αύτώ οικείος βαστάζει
το κατεστεμμένον ξύλον, ο κωπώ καλουσιν' αυτός
δέ ο δαφνηφορος, επόμενος, της δάφνης εφάπτεται,
τάς μέν κόμας καθειμένος, γρνσονν δε στέφανοι·
φέρων και λαμττράν έσϋήτα ποδήρη έοτολισμένος,
ίφικρατίδας τε νποδεδεμένος, ω /ορός παρθένων
επακολουθεί προτείνων κλώνας προς ίκετηρίαν
των ύμνων' παρέπεμπον δέ την δαφνηφορι'αν εις
Απόλλωνος Ίσμηνίου και Γαλαξίου *.
Ό Πρόκλος δια της περιγραφής ταύτης επικυ-
οών τόν Παυσανίαν συμπληροΐ συνάμα αυτόν,
θέλει και ούτος παΐδα τόν δαοναοόρον και περι-
βάλλει αυτόν επίσης δια στεφάνου της αγαπητής
τω Άπόλλωνι, (Αουκ. Θεών (5ίάλ.1θ,242] δάφνης
βεβαίως, ορίζει δέ τόν στέφανον χρυσουν τοΟτο δέ
σ/υ.αίνει, ότι Ό στέφανος δέν ήτο πρόνειρον κό-
σμημα, άλλα διηνεκές έμβλημα (πρβλ. Οοΐΐη
ΕοΗίΙΙβ8 άβ ΏβΙρΗββ III, II σ. 76 έξ·). Ό Πρό-
κλος ομιλεί και περι λαμπρα.ς του δαφναφόρου
έτθήτος, ήν εϊδομεν. *Αν όνομάζη αυτήν ποδήρη,
τούτο συμβαίνει ειτε διότι έν τή είκόνι έχομεν μόνον
τό έπίβλημα τής άμφιέσεως άνευ του συνήθους
μακροί ιερατικού '/ιτώνος (πρβλ. π. τους κιθα-
ρωδούς Απόλλωνας), ή διότι ο Πρόκλος Οά περι-
Υράφιη ασφαλώς κατάστασιν άλλων ν^όνων ή των
τής εικόνος του Ρύγ/ωνος και δή νεωτέρων. Οτι
δέ τό τελευταΐ'ον τούτο είνε άληΟές, φαίνεται έκ
του όνόίλατος, ό δίδει εις τά ύποδήαατα του δα-
^να'νόοου' ονομάζει αυτά 'Ιΐΐκοατίδας, τό δ'όνομα
τοΟτο προέρχεται έκ του Αθηναίου στρατηγού
Ιφικράτους, όστις, κατά το πρώτον τέταρτον του
τετάρτου αιώνος είσαγαγών μεταρρυθμίσεις εις
την σκευήν και την τακτικήν του στρατού των
Αθηναίων, καθιέρωσε ,και τά ελαφρά ταΰτα υπο-
δήματα, τάς Ίφικρατίδας κρηπΐδας. Ο Πρόκλος
λοιπόν καρπολογεΐ πιθανώς άθηναΐον συγγραφέα
νεώτερον του Ίφικράτους. Βέβαιων δέ προσέτι,
ότι Ό δαφναφόρος ήτο παις αμφιθαλής, συμφωνεί
τόν έναετή μεγαν ενιαυτόν, όστις ήτο σημαίνων δια την τελεσιν τών
δαφνηφορίων. Τότε τα στέμματα Οα περιειλίσσοντα ένάκις μόνον, ο
και πιΟανώτερον επειδή 365 ελιγμοί ταινίας περί μίαν ραβδον εΤνέ τι
3έγαν πολύ.
Ί Πρβλ. 1917 σ. 34,, ϊ»2ι 41Χ, Β17 έξ. 8ίβρ1ΐ3πί
Ζ>β?· α?ί,9?·. ΗβταΜββ 220 έξ. 224 έ?. Βδοΐίΐι Ρΐηάβι- III σ. 589
εξ:, ϋίβΐθΐ-ίοΐΐ ΛΓΛ &<?ΑΚ 339 \νϊΐΗηιθλνίΙζ ΗβνηιβΒ 34
11899) 223 έξ, ΕίηΜί. %η ά. $ν. Τνα$. 74, Ο. 8ο1ιγο(1θι·
ΒΡΙΠΥοοΙι. 1904, 1470 έξ.
προς άρχαίαν συνήθειαν ευρύτατα κατά την έκλο-
γήν τών ιερατικών προσώπων διαδεδομένην. Ή
ευτυχία είνε δώρον τών θεών προς τους θεοφιλείς
ανθρώπους. Ό δέ δαφναφόρος, ών αρτιμελής και
ρωμαλέος και ύγιής και ωραίος και έκ δοκίμου
οίκου και έχων συνάμα ζώντας άυ.οοτέρους τους
γονείς αΰτου, ήτο ευτυχής, ήτο άρα αγαπητός
τοις θεοΐς. Αί ιδιότητες έκεΐναι καθιστών αυτόν
άποδεκτόν και άσπάσιον ώς ίεοέα 1.
II μαρτυρία του Παυσανίαυ και του Ποόκλου
προσκρούει κατά τούτο προς τήν εΐ/.όνα του 'Ρύγ-
χιυνος, ότι αμφότεροι λέγουσι τόν δαφναφόρον
παΐδα, έν ω ή εΐκών δεικνύει ώριμον νεανίαν, στρα-
τιώτην ήδη μα/όμενον. Ό Παυσανίας δέ κωλύει
νά δεχθώμεν, ότι ό ώς παις αίρεθεις δαφναφόρος
διετέλεσεν έπι πολλά έτη τοιούτος, μέ/ρι τής ηλι-
κίας δηλ., καθ ήν βλέπομεν αυτόν εικονιζόμενον
διότι ό Παυσανίας ορίζει τήν ίεριοσύνην του δα-
φναφόρου ένιαυσίαν. "Οταν δμως άναλονισθώυ,εν,
ότι ό μέν Παυσανίας γράφει 000 έτη σχεδόν μετά
τήν κατασκευήν τής εί/όνος, 900 δέ περίπου ό
Πρόκλος, και ένθυμηθώμεν, ότι οί ανθρώπινοι
θεσμοί μεταβάλλονται δια ποικίλους λόγους έν τή
παρόδω του χρόνου, θά ήδυνάυ,εθα νά παοίδωαεν
τήν γεννωμένην άντίφασιν τής παραδόσεως πρός
τήν χαρακτήν στήλην. Πρώτον διότι ό Πρόκλος,
όστις, ώς είπομεν, άρύεται τά διδάγματα τής νρη-
στομαθείας αυτού έκ παλαιοτέρων σ/ετικώς συγ-
γραφέων, λέγει μέν, ότι ό δαφναφόρος ήτο παΓς
αμφιθαλής αλλά δέν περιορίζει τόν νοόνον εις
ένιαύσιον, τούτο δ' επιτρέπει νά παρατείνωμεν
τήν ίερατείαν μέχρι τής ηλικίας του Ρύγ/ωνος'
έπειτα ή έ'κορασις «παις άα^ιθαλής» όοίζει όλι-
γώτερον τό όριον τής ήλικίας του δαφναφόοου και
περισσότερον το ό'τι ήτο υίός γονέων ζώντων ία.αλ-
1 Και σήμερον «κόμη αμφιθαλείς παίδες εκλέγονται ποός —).εί-
^τας ιερότητα τινα έχουσας υπηρεσίας. Οΰτω κατα τήν υτέψιν του
γάμου τοιούτος εΰτυ·/ίαν οίωνιζόμενος παϊς κρατεί τήν λαμπάδα ή
τν;; ουράν τής εσΟήτος τής νύμφης" έν δε τή πατρίδι μου Μπλάτσι
έν τή Λ. Μακεδονία, όταν κατά τήν πρό τής Κυριακής τοΰ γίμ'ου
Τετάρτην ζυμώνεται ό άρτος ό καταναλωτέος κατα τάς εστιάσεις του
γάμου, αδεται τό έςής ασμα (δρα Μακεδον. ήμερολόγ. 1912 σ. 213):
Ψιλό λιγνό τάλεΰρι
τα' αφράτου τού προυζύμι.
κουοάσιου τού ζυμώνει
μί μάννα μί πατέρα
μι' αδέρφια μι' άςαδέρφια.