DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: Eikones polemistōn tēs en Dēliō machēs (424 p. Ch.)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14367#0024
14 Κεραμόπουλλος Πολεμισται της εν Αηλίω μάχης.
ΑΕ 192-0
κται κατά τέχνην ασυνήθη όλως άλλα/ου των
Ελληνικών /ωρών 1. Προέρχονται εκ της αυτής
γεωγραφικής περιφερείας, έπιγραφικώς είνε σύγ-
χρονοι και φέρουσι και άλλας προφανείς ομοιότη-
τας. Ή στάσις πάντων τών πολεμιστών είνε ή
αυτή, της προς τά δεξιά έπιθέσεως. Πατοΰσι πάν-
τες επί ανωμάλου εδάφους. Εις τΌν 'Ρύγχωνα και
τον Σαυγένην έπιτείνεται ή τοπειογραφεία δια της
προσθήκης δένδρων και άνθέων. Ή τεχνική ομο-
γένεια τοΟ 'Ρύγ/ωνος και του Σαυγένους έπιρρων-
νύεται διά της σχεδόν ταυτότητος του κατεστεμ-
μένου κράνους και της κατακόσμου άσπίδος και
τών περίτεχνων υποδημάτων. Η προοπτική πα-
ράστασις τοΟ έδάφους, τών άσπίδων, αί'τινες φαί-
νονται ωοειδείς έν ώ είνε κύκλικαί, καΐ του δεξιού
ποδός τών τριών ολοκλήρων πολεμιστών και της
δεξιάς χειρΌς του Μνάσωνος και τοΟ ποδός τοΟ
οινοχόου παρά τω Σαυγένει είνε ή αυτή. Επίσης
δε τΌ καταβληθέν κεφάλαιον περιουσίας διά τε τήν
σύνθεσιν και τά τοπειογραφικά προβλήματα είνε
τΌ αυτό. Αί παραστάσεις έν τοις άετώμασι του
'Ρύγ/ωνος και του Σαυγένους είνε δμοίως άσυμ-
υ,έτοως διατεταγμέναι πλεονάζοντος νώρου προς
αριστερά. Πάντα δέ ταΰτα είνε χαρακτήρες τέχνης
έξερχομένης ούνί εκ πολλών κεφαλών. Όταν δέ
προσθέσωμεν και τον γενικώτερον χαρακτήρα, βτι
τά εργα ταύτα έ'φερον άναμφηρίστως χρώματα επί
τοΰ εξω τών σωμάτων έδάφους τών στηλών και
έπι τών γραμμών τών δηλουσών το περίγραμμα
και τάς λεπτομέρειας τών παραστάσεων, ίσως δέ
καΐ έπι της λείας επιφανείας τών σωμάτων, ώστε
νά μή φαίνιονται ώς παραστάσεις μελανόμορφων
αγγείων παρεληλυθότος συρμοΰ, τότε ποριζόμεθα
τήν ασφαλή έντύπωσιν ιδιαζούσης τεχνοτροπίας
1 Της Χίου ατηλαί τίνες (πρβλ. ΒβδβΚνβίΙ). άβΤ αηΐ. 8βΙίΙρί.
ά. ΒβνΙίη. Μΐ18· αριθ. 766 Α) είνε εργα νεώτερα, τοΰ δε μου-
σείου τών Αθηνών η στήλη του ΛυσεΌυ /.αϊ ή τοΰ Άντιφάνους
(Οοηζβ ΑίΙ. ΟναϋνβΙ. Άριθ. 1, 8 και 22) η είνε χρονολογικώς
ασύνδετα εργα η έ-^ουσι την ^άραξιν άμελη και έπομενως έστερημε-
νην της σημασίας, ην αΰ'τη ε-/^ει εις τά βοιωτικά εργα. Ωσαύτως αί
στηλαι τοΰ Πρινια της Κρήτης (ΡβΓΠΙβΓ ΜθΙΙΙΟΠΘ άβΐ Ε. ΐΐΐδίί-
ίαίο Ι.οηΐΙ)&Γάθ 1912, σ. 219 έξ. πίν. VI, VII), άναγο'μεναι εις
τας αρχάς τοΰ 7ου αί. π. Χ. υπό τοΰ έκδοτου.
Τήν νεωτέραν στήλην τοΰ Ταναγραϊκοΰ' μουσείου Σ/ηματαρίου
(άριθ. εύρετ. 1518) την φε'ρουσαν έπιγραφήν ΑΡΧΙΑ5 και χαρακτόν
κάνθαρον εν -/αρακτώ στεφάνω κισσοΰ γινώσκω νΰν εκ τών σημειοίσεοίν
μου μονών, χωρίς νά δύναμαι νά άρυσθώ εξ αυτών πλείονα στοι·/εια
ρίσίως και συγκρίσεως (ΒΟΗ 1902Χ 5583).
μή έκταθείσης πολύ, περιωρισμένης τότε εν Βοιω-
τία, μή παραγαγούσης πολλά εργα, και άσκουμέ-
νης 6πΌ δλίγων τεχνιτών, πιθανώς δέ ύπΌ ένΌς;
εργαστηρίου, δ'περ ήτο πιθανώς έξ ίσου έργαστή-
ριον γλύπτου άμα και ζωγράφου, αν μή μάλλον
εργαστήριον έπιδεξίου και εις τήν έργασίαν τών
λίθων ζωγράφου. Ίσως δέ ή άπόσβεσις τοΟ έργα-
στηρίου τούτου οφείλεται εις τον χαρακτήρα αυτού·
τούτον διότι αντί χαρακτών άμα και γραπτών
παραστάσεων, άφ ού τά χαράγματα εκρύπτοντο.
ύπΌ τΌ χρώμα, περια»ρίσθησαν οί τεχνΐται εις τήν
εύθηνοτέραν άπλήν τών στηλών γραφήν, ήτις και
προ της άκμής του έργαστηρίου τούτου και μετ'
αυτήν ήτο ευρύτατα διαδεδομένη. Ή απώλεια νυν
τών χρωμάτιον έν ταΤς τοιαύταις στήλαις άφαιρεΤ
ήμα.ς τά μέσα προς άσφαλή ερευναν της νεωτέρας
συνεχούς σταδιοδρομίας της τέχνης ταύτης.
Δεχόμενοι δμως, δ'τι δ χαρακτήρ τών χαρακτών
στηλών τοΰ μουσείου τών Θηβών εινε κατ' έξοχήν
ζωγραφικός, κατ' ανάγκην είσάγομεν αύτάς ύπΌ
τήν έπίδρασιν της γραφικής μεγαλοτεχνίας τοΰ
πέμπτου αιώνος, ήν έμιμοΰντο αί λοιπαι εικαστι-
κά! τέχναι. Επιφανέστατος δέ τών ζωγράφων έκεί-
νων ήτο δ Πολύγνωτος, δστις και έν Πλαταιαΐς
(Παυσ. 9,4,2) και έν θεσπιαΐς (Ρΐίη. Η. Ν. 35,
123) εϊργάσθη, ώστε νά εινε γνωστή ή τέχνη αυ-
τού και έν Βοιωτία. Έν Π> ,αταιαις, συνεργάτην
εχων τον Όνασίαν, είχε ζωγραφήσει τήν στρα-
τείαν τών Έπτά έπι Θήβας και τήν μνηστηροφο-
νίαν του 'Οδυσσέως, άς έμιμήθη ή αγγειογραφία
και ή γλυπτική (πρβλ. το μνημειον της Τρύσης-
Γκίόλμπασι). Έν Άθ ήναις ή Ποικίλη στοά είχε
κοσμηθή ύπΌ του Πολυγνώτου τοΟ Μίκωνος και
Γσως και τοΰ Παναίνου 1. Ο Πολύγνωτος ειχε■. ~
γράψει τήν Ιλίου πέρσιν,ίσως δέ καΐ τήν έν Οινόη
μάχην, ό Μίκων Αμαζονομαχίαν, ετΐ δέ, μετά
τοΰ Παναίνου ίσως, και τήν έν Μαραθώνι μάχην.
Τίνος αποδοχής ετυχον τά εργα ταΰτα, φαίνεται
έκ της ευρείας μιμήσεως, ήν βλέπομεν μέν και
παρά τοις γλύπταις άλλά μάλιστα παρά τοις
άγγειογράφοις και τοις νομισματοκόποις.
1 Βπιηη Οβββϊι. Ον. ΚύηβίΙβν II, 18 έξ. ΚοββΓί Ματα-
ίΚοηββΜαβΜ 3 έξ. Β. 8ο1ΐΓδ(Ιβι· Μνύ. 1911, 287 έξ. άλλ' δ'ρα
καϊ \νο1ίβι·8 εν Κιιη8ίινΪ88. ΟβδβΙΙββΗαΠ ΐη ΜύηβΗβη 1916
8ίίΖ. 13 Μαοτ.
ΑΕ 192-0
κται κατά τέχνην ασυνήθη όλως άλλα/ου των
Ελληνικών /ωρών 1. Προέρχονται εκ της αυτής
γεωγραφικής περιφερείας, έπιγραφικώς είνε σύγ-
χρονοι και φέρουσι και άλλας προφανείς ομοιότη-
τας. Ή στάσις πάντων τών πολεμιστών είνε ή
αυτή, της προς τά δεξιά έπιθέσεως. Πατοΰσι πάν-
τες επί ανωμάλου εδάφους. Εις τΌν 'Ρύγχωνα και
τον Σαυγένην έπιτείνεται ή τοπειογραφεία δια της
προσθήκης δένδρων και άνθέων. Ή τεχνική ομο-
γένεια τοΟ 'Ρύγ/ωνος και του Σαυγένους έπιρρων-
νύεται διά της σχεδόν ταυτότητος του κατεστεμ-
μένου κράνους και της κατακόσμου άσπίδος και
τών περίτεχνων υποδημάτων. Η προοπτική πα-
ράστασις τοΟ έδάφους, τών άσπίδων, αί'τινες φαί-
νονται ωοειδείς έν ώ είνε κύκλικαί, καΐ του δεξιού
ποδός τών τριών ολοκλήρων πολεμιστών και της
δεξιάς χειρΌς του Μνάσωνος και τοΟ ποδός τοΟ
οινοχόου παρά τω Σαυγένει είνε ή αυτή. Επίσης
δε τΌ καταβληθέν κεφάλαιον περιουσίας διά τε τήν
σύνθεσιν και τά τοπειογραφικά προβλήματα είνε
τΌ αυτό. Αί παραστάσεις έν τοις άετώμασι του
'Ρύγ/ωνος και του Σαυγένους είνε δμοίως άσυμ-
υ,έτοως διατεταγμέναι πλεονάζοντος νώρου προς
αριστερά. Πάντα δέ ταΰτα είνε χαρακτήρες τέχνης
έξερχομένης ούνί εκ πολλών κεφαλών. Όταν δέ
προσθέσωμεν και τον γενικώτερον χαρακτήρα, βτι
τά εργα ταύτα έ'φερον άναμφηρίστως χρώματα επί
τοΰ εξω τών σωμάτων έδάφους τών στηλών και
έπι τών γραμμών τών δηλουσών το περίγραμμα
και τάς λεπτομέρειας τών παραστάσεων, ίσως δέ
καΐ έπι της λείας επιφανείας τών σωμάτων, ώστε
νά μή φαίνιονται ώς παραστάσεις μελανόμορφων
αγγείων παρεληλυθότος συρμοΰ, τότε ποριζόμεθα
τήν ασφαλή έντύπωσιν ιδιαζούσης τεχνοτροπίας
1 Της Χίου ατηλαί τίνες (πρβλ. ΒβδβΚνβίΙ). άβΤ αηΐ. 8βΙίΙρί.
ά. ΒβνΙίη. Μΐ18· αριθ. 766 Α) είνε εργα νεώτερα, τοΰ δε μου-
σείου τών Αθηνών η στήλη του ΛυσεΌυ /.αϊ ή τοΰ Άντιφάνους
(Οοηζβ ΑίΙ. ΟναϋνβΙ. Άριθ. 1, 8 και 22) η είνε χρονολογικώς
ασύνδετα εργα η έ-^ουσι την ^άραξιν άμελη και έπομενως έστερημε-
νην της σημασίας, ην αΰ'τη ε-/^ει εις τά βοιωτικά εργα. Ωσαύτως αί
στηλαι τοΰ Πρινια της Κρήτης (ΡβΓΠΙβΓ ΜθΙΙΙΟΠΘ άβΐ Ε. ΐΐΐδίί-
ίαίο Ι.οηΐΙ)&Γάθ 1912, σ. 219 έξ. πίν. VI, VII), άναγο'μεναι εις
τας αρχάς τοΰ 7ου αί. π. Χ. υπό τοΰ έκδοτου.
Τήν νεωτέραν στήλην τοΰ Ταναγραϊκοΰ' μουσείου Σ/ηματαρίου
(άριθ. εύρετ. 1518) την φε'ρουσαν έπιγραφήν ΑΡΧΙΑ5 και χαρακτόν
κάνθαρον εν -/αρακτώ στεφάνω κισσοΰ γινώσκω νΰν εκ τών σημειοίσεοίν
μου μονών, χωρίς νά δύναμαι νά άρυσθώ εξ αυτών πλείονα στοι·/εια
ρίσίως και συγκρίσεως (ΒΟΗ 1902Χ 5583).
μή έκταθείσης πολύ, περιωρισμένης τότε εν Βοιω-
τία, μή παραγαγούσης πολλά εργα, και άσκουμέ-
νης 6πΌ δλίγων τεχνιτών, πιθανώς δέ ύπΌ ένΌς;
εργαστηρίου, δ'περ ήτο πιθανώς έξ ίσου έργαστή-
ριον γλύπτου άμα και ζωγράφου, αν μή μάλλον
εργαστήριον έπιδεξίου και εις τήν έργασίαν τών
λίθων ζωγράφου. Ίσως δέ ή άπόσβεσις τοΟ έργα-
στηρίου τούτου οφείλεται εις τον χαρακτήρα αυτού·
τούτον διότι αντί χαρακτών άμα και γραπτών
παραστάσεων, άφ ού τά χαράγματα εκρύπτοντο.
ύπΌ τΌ χρώμα, περια»ρίσθησαν οί τεχνΐται εις τήν
εύθηνοτέραν άπλήν τών στηλών γραφήν, ήτις και
προ της άκμής του έργαστηρίου τούτου και μετ'
αυτήν ήτο ευρύτατα διαδεδομένη. Ή απώλεια νυν
τών χρωμάτιον έν ταΤς τοιαύταις στήλαις άφαιρεΤ
ήμα.ς τά μέσα προς άσφαλή ερευναν της νεωτέρας
συνεχούς σταδιοδρομίας της τέχνης ταύτης.
Δεχόμενοι δμως, δ'τι δ χαρακτήρ τών χαρακτών
στηλών τοΰ μουσείου τών Θηβών εινε κατ' έξοχήν
ζωγραφικός, κατ' ανάγκην είσάγομεν αύτάς ύπΌ
τήν έπίδρασιν της γραφικής μεγαλοτεχνίας τοΰ
πέμπτου αιώνος, ήν έμιμοΰντο αί λοιπαι εικαστι-
κά! τέχναι. Επιφανέστατος δέ τών ζωγράφων έκεί-
νων ήτο δ Πολύγνωτος, δστις και έν Πλαταιαΐς
(Παυσ. 9,4,2) και έν θεσπιαΐς (Ρΐίη. Η. Ν. 35,
123) εϊργάσθη, ώστε νά εινε γνωστή ή τέχνη αυ-
τού και έν Βοιωτία. Έν Π> ,αταιαις, συνεργάτην
εχων τον Όνασίαν, είχε ζωγραφήσει τήν στρα-
τείαν τών Έπτά έπι Θήβας και τήν μνηστηροφο-
νίαν του 'Οδυσσέως, άς έμιμήθη ή αγγειογραφία
και ή γλυπτική (πρβλ. το μνημειον της Τρύσης-
Γκίόλμπασι). Έν Άθ ήναις ή Ποικίλη στοά είχε
κοσμηθή ύπΌ του Πολυγνώτου τοΟ Μίκωνος και
Γσως και τοΰ Παναίνου 1. Ο Πολύγνωτος ειχε■. ~
γράψει τήν Ιλίου πέρσιν,ίσως δέ καΐ τήν έν Οινόη
μάχην, ό Μίκων Αμαζονομαχίαν, ετΐ δέ, μετά
τοΰ Παναίνου ίσως, και τήν έν Μαραθώνι μάχην.
Τίνος αποδοχής ετυχον τά εργα ταΰτα, φαίνεται
έκ της ευρείας μιμήσεως, ήν βλέπομεν μέν και
παρά τοις γλύπταις άλλά μάλιστα παρά τοις
άγγειογράφοις και τοις νομισματοκόποις.
1 Βπιηη Οβββϊι. Ον. ΚύηβίΙβν II, 18 έξ. ΚοββΓί Ματα-
ίΚοηββΜαβΜ 3 έξ. Β. 8ο1ΐΓδ(Ιβι· Μνύ. 1911, 287 έξ. άλλ' δ'ρα
καϊ \νο1ίβι·8 εν Κιιη8ίινΪ88. ΟβδβΙΙββΗαΠ ΐη ΜύηβΗβη 1916
8ίίΖ. 13 Μαοτ.