DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: Eikones polemistōn tēs en Dēliō machēs (424 p. Ch.)
DOI Artikel:Xyngopulos, Andreas: Parthenōnos byzantinai toichographiai
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14367#0046
Λ Ε 1920
γοαφήν των άλλων στίχίυν εινε νεώτερον του ε' αϊ,
Ή γραφή του ί- καΐ της καταλήςειο; ΟΙ της λέ-
ξεως ΠΟί-ΕΜΟΙ άνάγεί ημάς εις τον ε' αϊ. π.Χ. κα]
προς τάς αρχάς του δ', άλλα μάλλον φαίνεται, οτι
έκ παλαιοτέρων Όαοίων υ.νηυ.ειων έλαμβάνετο ή
Γι Γ «ι ί '
λές'ις στεοεοτύποκ.
Τούτου ομως δεκτού γενομένου, δυνάμεθα να
κατέλθωμεν μέχρι των γ οίνων του ίερου προς
Φωκεΐς πολέμου ή του προς Πέρσας υπο τον
Λ/.εςανορον, οτε συνεστρατεύσαντο και οί θεατπιεΐς
ΓΑνθολ. παλατ. VI, 344. ΒΟΗ III 457).
Ιο κέντρον του αετώματος δεν γνωρίζομ.εν που
πίπτει, αλλ έν αρχή του πρώτου στίχου έςέπεσον
μόνον ες γράμματα, ώς δεικνύει ή σύγκλισις των
γραμμών του αετώματος των σχηματιζουσών την
άριστεράν γωνίαν αύτου' τον στί/ον δεξιά δυνά-
μεθα να συμπληρώσιυμεν άπέ&ανον τοΐ προς
Πέρσας ή προς Φωκέας ή εΐ' Άσίαι, ίνα έχωμεν
πρό<Γφορόν προς τήν ίστορικήν σκέψιν ημών συμ-
πλήοωσιν.
'^ΐντώνίος Α Κεραμόπουλλος.
Παρθενώνος βυζαντινοί τοιχογραφίαι.
υπό
Ανδρέου Ξυγγοπούλου.
Ή έρευνα των κατά τον Παρθενώνα ώς χρι-
στιανικήν έκκλησίαν δύναται τις ειπείν οτι παρά
πάντα τά επί του θέματος τούτου γραφέντα δέν
έγένετο μέχρι τούδε. Έν τη γενική δέ ταύτη
έρεύνη σπουδαιοτάτην Οέσιν κατέχει βεβαίως και
ή λεπτομερής μελέτη της γραφικής διακοσμήσεως
του μνημείου ής έλάχιστά τινα ίχνη διεσώθησαν
μέχρις ημών.
Μέλλοντες προσεχώς νά άνακοινώσωμεν τά πο-
ρίσματα της άπ' αρχής ΰφ' ημών γενομένης μελέ-
της των κατά τον χριστιανικόν Παρθενώνα, έξε-
τά^ου.εν ενταύθα τά ά©οοώντα εις τάς έν αύτη
δ'.ασωζομένας τοιχογραφίας και τοΟτο καθ όσον
ή ίςέτασις της γραφικής αύτοΟ διακοσμήσεως απο-
τελεί θέμα έντελώς αυτοτελές.
Αί τοιχογραφίαι του Παρθενώνος διεσώθησαν
μέχρις ημών, ώς είπομεν, εις ίχνη μόνον, άτινα
όσηυ.Ξοαι έπί αα.λλον αφανίζονται συντελού-
σης εις τούτο τά μέγιστα τής ατμοσφαιρικής
έπηρείας. Ευρίσκονται δέ αύται έπί του δυσμικοΟ
τοίχου, ώς και έπί τής ΒΔ και ΝΔ γωνίας του
κυρίως Παρθενώνος, τής τετραγώνου δηλαδή αι-
θούσης τής ευρισκομένης όπισθεν του σηκοΟ, ήτις
κατά βυζαντινούς χρόνους εχρησίμευε ώς έσωνάρ-
θης". Επίσης τμήματα τοιχογραφιών ευρίσκον-
ται και έπί τών τοίχων του οπισθόδομου, του χρη-
σιμοποιηθέντος υπο τών βυζαντινών ώς έςωνάρθη-
κος, τέλος δέ έλάχιστά τινα ίχνη διεσώθησαν και
έπί τών παραστάδων τής μεγάλης θύρα:·, δι' ής
εισέρχεται τις από του οπισθόδομου εις τήν τε-
τράγωνον αϊθουσαν.
Ώς πρός τον τρόπον, καθ ό'ναί ζωγραφίαι εχουσιν
έκτελεσθή, άξιον παρατηρήσεως είναι, οτι αύται
κατά φυσικον λόγον δεν άνήκουσιν εις το είδος τών
κοινών τοιχογραφιών τών γινομένων ίφ' ΰγρου επιχρί-
σματος προσφάτως παρασ/ευαζομένου,άλλ1 έ'χουσι
κατ ευθείαν ζωγραφηθή έπί τής λείας έπιφανείας
του μαρμάρου, διά χρωμάτων άναμιγνυομένων
υ,ετά κρόκου ώου ή αναλόγου συστάσεως ού-
σιών. Ο τρόπος ούτος τής ζωγραφικής ήτο, ώς
γνωστόν, εν μεγίστη χρήσει παρά τοις βυζαν-
τινούς έν τή κατασκευή ιδία τών φορητών εικόνων
ώς και τών έν τοϊς χειρογράφοις μικρογραφιών.
Έν Αθήναις έκ τών ολίγων υπολειμμάτων βυζαν-
γοαφήν των άλλων στίχίυν εινε νεώτερον του ε' αϊ,
Ή γραφή του ί- καΐ της καταλήςειο; ΟΙ της λέ-
ξεως ΠΟί-ΕΜΟΙ άνάγεί ημάς εις τον ε' αϊ. π.Χ. κα]
προς τάς αρχάς του δ', άλλα μάλλον φαίνεται, οτι
έκ παλαιοτέρων Όαοίων υ.νηυ.ειων έλαμβάνετο ή
Γι Γ «ι ί '
λές'ις στεοεοτύποκ.
Τούτου ομως δεκτού γενομένου, δυνάμεθα να
κατέλθωμεν μέχρι των γ οίνων του ίερου προς
Φωκεΐς πολέμου ή του προς Πέρσας υπο τον
Λ/.εςανορον, οτε συνεστρατεύσαντο και οί θεατπιεΐς
ΓΑνθολ. παλατ. VI, 344. ΒΟΗ III 457).
Ιο κέντρον του αετώματος δεν γνωρίζομ.εν που
πίπτει, αλλ έν αρχή του πρώτου στίχου έςέπεσον
μόνον ες γράμματα, ώς δεικνύει ή σύγκλισις των
γραμμών του αετώματος των σχηματιζουσών την
άριστεράν γωνίαν αύτου' τον στί/ον δεξιά δυνά-
μεθα να συμπληρώσιυμεν άπέ&ανον τοΐ προς
Πέρσας ή προς Φωκέας ή εΐ' Άσίαι, ίνα έχωμεν
πρό<Γφορόν προς τήν ίστορικήν σκέψιν ημών συμ-
πλήοωσιν.
'^ΐντώνίος Α Κεραμόπουλλος.
Παρθενώνος βυζαντινοί τοιχογραφίαι.
υπό
Ανδρέου Ξυγγοπούλου.
Ή έρευνα των κατά τον Παρθενώνα ώς χρι-
στιανικήν έκκλησίαν δύναται τις ειπείν οτι παρά
πάντα τά επί του θέματος τούτου γραφέντα δέν
έγένετο μέχρι τούδε. Έν τη γενική δέ ταύτη
έρεύνη σπουδαιοτάτην Οέσιν κατέχει βεβαίως και
ή λεπτομερής μελέτη της γραφικής διακοσμήσεως
του μνημείου ής έλάχιστά τινα ίχνη διεσώθησαν
μέχρις ημών.
Μέλλοντες προσεχώς νά άνακοινώσωμεν τά πο-
ρίσματα της άπ' αρχής ΰφ' ημών γενομένης μελέ-
της των κατά τον χριστιανικόν Παρθενώνα, έξε-
τά^ου.εν ενταύθα τά ά©οοώντα εις τάς έν αύτη
δ'.ασωζομένας τοιχογραφίας και τοΟτο καθ όσον
ή ίςέτασις της γραφικής αύτοΟ διακοσμήσεως απο-
τελεί θέμα έντελώς αυτοτελές.
Αί τοιχογραφίαι του Παρθενώνος διεσώθησαν
μέχρις ημών, ώς είπομεν, εις ίχνη μόνον, άτινα
όσηυ.Ξοαι έπί αα.λλον αφανίζονται συντελού-
σης εις τούτο τά μέγιστα τής ατμοσφαιρικής
έπηρείας. Ευρίσκονται δέ αύται έπί του δυσμικοΟ
τοίχου, ώς και έπί τής ΒΔ και ΝΔ γωνίας του
κυρίως Παρθενώνος, τής τετραγώνου δηλαδή αι-
θούσης τής ευρισκομένης όπισθεν του σηκοΟ, ήτις
κατά βυζαντινούς χρόνους εχρησίμευε ώς έσωνάρ-
θης". Επίσης τμήματα τοιχογραφιών ευρίσκον-
ται και έπί τών τοίχων του οπισθόδομου, του χρη-
σιμοποιηθέντος υπο τών βυζαντινών ώς έςωνάρθη-
κος, τέλος δέ έλάχιστά τινα ίχνη διεσώθησαν και
έπί τών παραστάδων τής μεγάλης θύρα:·, δι' ής
εισέρχεται τις από του οπισθόδομου εις τήν τε-
τράγωνον αϊθουσαν.
Ώς πρός τον τρόπον, καθ ό'ναί ζωγραφίαι εχουσιν
έκτελεσθή, άξιον παρατηρήσεως είναι, οτι αύται
κατά φυσικον λόγον δεν άνήκουσιν εις το είδος τών
κοινών τοιχογραφιών τών γινομένων ίφ' ΰγρου επιχρί-
σματος προσφάτως παρασ/ευαζομένου,άλλ1 έ'χουσι
κατ ευθείαν ζωγραφηθή έπί τής λείας έπιφανείας
του μαρμάρου, διά χρωμάτων άναμιγνυομένων
υ,ετά κρόκου ώου ή αναλόγου συστάσεως ού-
σιών. Ο τρόπος ούτος τής ζωγραφικής ήτο, ώς
γνωστόν, εν μεγίστη χρήσει παρά τοις βυζαν-
τινούς έν τή κατασκευή ιδία τών φορητών εικόνων
ώς και τών έν τοϊς χειρογράφοις μικρογραφιών.
Έν Αθήναις έκ τών ολίγων υπολειμμάτων βυζαν-