DOI Artikel:
Xyngopulos, Andreas: Parthenōnos byzantinai toichographiai
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14367#0048
38 Ξνγγόπονλος- Παρθενώνος βυζαντινοί τοιχογραφίας
Α Ε 1920
χρήσις ορυκτών χρωμάτων έξ ών διέκρινε την κι- φιων παρατηρήσεις προβαίνομεν νυν ει; την πεοι-
τρίνην και έρυθράν ώχραν, το κοβάλτιον δια το γραφήν και τον ταυτισμόν, οπου ούτος είναι ου-
κυανουν, δια δε το πράσινον παρετήρησε δυο τ6- νατός, των διασωθέντων λειψάνων άρχόμενοι άπο
νους παραγόμενους πιθανότατα ες ενώσεων άρσε- των έπΐ των Εσωτερικών τοίχων ευρισκομένων,
νικου. Το λευκόν τέλος παράγεται ίσως εκ πυρι- Επί του προς δυσμάς άκρου του νοτίου τοίχου
τικών ενώσεων. Αί περί τα χρώματα παρατηρή- έλάχιστα ίχνη διεσώθησαν. Τούτων άςιολογώτεοα
σεις αύται τοΟ \νθ8ί1»1ίθ έ'χουσιν έςαιρετικήν ολω; είναι τά ανήκοντα εις δύο κεκοσμημένας ταινίας
δι ήμα.ς σημασίαν καθ όσον έπΐ των τοίχων του περιβάλλουσας τάς άλλοτε διασωζωμένας τοιχο-
ΠαρΟενώνος έλάχιστα νυν ίχνη χρωμάτων δια- γραφιάς. Έν τη γωνία διασώζεται πλατεία κάθε-
κρίνονται, ώστε ή έςέτασις αυτών νά μη είναι τος ταινία φέρουσα κόσμημα λίαν πρωτότυπον και
πλέον δυνατή. σχεδόν μοναδικον άποτελούμενον ές άτρακτοειδους
Άπο τεχνικής δε απόψεως έξεταζόμεναι αί σχήματος κρίκων τεμνόντων αλλήλους ούτως
τοιχογραφίαι αύται και ιδία αί του βορείου τοίχου, ώττε νά παρουσιάζεται τω θεατή κάθετος σειρά
αί υ.αλλον των άλλων ευδιάκριτοι, καίτοι διασώ- έπαλλήλων ρόυ.βων συνδεδεμένων κατά τά ούο
ζουσαι σχεδόν μόνον τό περίγραμμα αυτών, πα- άκρα και φερόντων εντός μικρά άνΟέμια ^είκ. 7:
ρουσιάζουσι διακοσμητικήν έντύπωσιν άρίστην, Πρβ. και ΟοΙΙίρηοιι ΒοΪ88οηα8 Ι^β ΡειγΙΙιθποιι-
σοβαρότητα δε και μεγαλοπρέπειαν μοναδικήν.
Ή δε «αυστηρώς γραμμική αυτών σχηματοποίή-
σις» ήν παρατηρεί ό ]¥ιιΙίί(Α\ίο\ινΊ8ίΥιβ\ιβ ηηάΐογ-.
ζαηΐίηίδοΐΐθ Κυηδί, σ. 582) δένέμποδίζει την τελει-
ότητα του σχεδίου την σχεδόν άκριβη άνατομίαν
και την αληθή και ορθήν άπόοοσιν των κινήσεων,
μαινόμενα αληθώς σπάνια δια βυζαντινά έργα,
Όμοίως αί Οπό του αύτοΰ παρατηρηθεϊσαι αέπι-
μηκέστεραι του δέοντος άναλογίαι» τών όρθιων
μορφών, είναι αί κατά τους χρόνους τούτους ώς
και κατόπιν έθιζόμεναι, όπως άποδεικνύουσι και αί
ύπό της Ερμηνείας [ε. ά. σ. 24 § 51) παρεχόμε-
να», όδηγίαι πεοί τών αέτοων του ανθρωπίνου σω-
ματος, ατινα συμφωνουσι σχεοον τελείως προς τα
τών ηυ,ετέρων τοιγογραφιών. Αλλως οέ είναι γνω-
στόν, οτι αί όοΟιαι αορφαί γίνονται ένεκα λόγων
προοπτικών, επί τοσούτον έπιμηκέστεραι, όσον
ύψηλότερον ζωγραφίζονται.
Τέλος προστεθήτω, ότι κατά την μεταβολή ν
του Παρθενώνος είς τζαμίον πάσαι αί τοιχογρα- 1: Ν πχευρά. Κόσμημα.
φίαι έπεχρίσθησαν ΰπο τών Τούρκων οι άσβεστου.
[ΚαηάοΙΐ παρά Καμπούρογλου Μνημεία ιστορίας Ρ&ήβ 1912, Πίν. 135 Α). Του κοσμήματος τού-
των Αθηναίων Α'. 243 ΜίβϊιαβΙίβ ΡαΓίΙιουοη, του δμοιον εντελώς παράδειγμα εγώ τουλάχιστον
σελ .).) σημ. 220,. Ιής τοιαύτης οέ δι' άσβέστου δεν γνωρίζω έπΐ άλλου μνημείου εύρισκόμενον.
έπιχρίσεως, ήτις ΰπήρςε βεβαίως μία τών κυριω- Ώς άνάλογον μόνον δύναται νά ΟεωρηΟή κόσμημα
τέοων άνοοαών της καταστροφής τών τοιχογρα- τι αεταςύ τών υιωσαϊκών του Δακνίου, όπεο
ι Γ ΓΙ IΊ Ιιί^ /.(ι ι1 ι Γ ι
οιών, ίννη διακοίνονται εισέτι έπΐ του 3οοείου 6'υ.ως παρουσιάζει άκλώς σειράν άτοακτοειδών
τοίχου. κρίκων συνδεδεμένων κατά τά άκρα ουχί 6'μως
Μετά τάς γενικάς ταύτας περί τών τοιχογρα- και τεμνόντων αλλήλους ώστε νά σχηματισθη ή
Α Ε 1920
χρήσις ορυκτών χρωμάτων έξ ών διέκρινε την κι- φιων παρατηρήσεις προβαίνομεν νυν ει; την πεοι-
τρίνην και έρυθράν ώχραν, το κοβάλτιον δια το γραφήν και τον ταυτισμόν, οπου ούτος είναι ου-
κυανουν, δια δε το πράσινον παρετήρησε δυο τ6- νατός, των διασωθέντων λειψάνων άρχόμενοι άπο
νους παραγόμενους πιθανότατα ες ενώσεων άρσε- των έπΐ των Εσωτερικών τοίχων ευρισκομένων,
νικου. Το λευκόν τέλος παράγεται ίσως εκ πυρι- Επί του προς δυσμάς άκρου του νοτίου τοίχου
τικών ενώσεων. Αί περί τα χρώματα παρατηρή- έλάχιστα ίχνη διεσώθησαν. Τούτων άςιολογώτεοα
σεις αύται τοΟ \νθ8ί1»1ίθ έ'χουσιν έςαιρετικήν ολω; είναι τά ανήκοντα εις δύο κεκοσμημένας ταινίας
δι ήμα.ς σημασίαν καθ όσον έπΐ των τοίχων του περιβάλλουσας τάς άλλοτε διασωζωμένας τοιχο-
ΠαρΟενώνος έλάχιστα νυν ίχνη χρωμάτων δια- γραφιάς. Έν τη γωνία διασώζεται πλατεία κάθε-
κρίνονται, ώστε ή έςέτασις αυτών νά μη είναι τος ταινία φέρουσα κόσμημα λίαν πρωτότυπον και
πλέον δυνατή. σχεδόν μοναδικον άποτελούμενον ές άτρακτοειδους
Άπο τεχνικής δε απόψεως έξεταζόμεναι αί σχήματος κρίκων τεμνόντων αλλήλους ούτως
τοιχογραφίαι αύται και ιδία αί του βορείου τοίχου, ώττε νά παρουσιάζεται τω θεατή κάθετος σειρά
αί υ.αλλον των άλλων ευδιάκριτοι, καίτοι διασώ- έπαλλήλων ρόυ.βων συνδεδεμένων κατά τά ούο
ζουσαι σχεδόν μόνον τό περίγραμμα αυτών, πα- άκρα και φερόντων εντός μικρά άνΟέμια ^είκ. 7:
ρουσιάζουσι διακοσμητικήν έντύπωσιν άρίστην, Πρβ. και ΟοΙΙίρηοιι ΒοΪ88οηα8 Ι^β ΡειγΙΙιθποιι-
σοβαρότητα δε και μεγαλοπρέπειαν μοναδικήν.
Ή δε «αυστηρώς γραμμική αυτών σχηματοποίή-
σις» ήν παρατηρεί ό ]¥ιιΙίί(Α\ίο\ινΊ8ίΥιβ\ιβ ηηάΐογ-.
ζαηΐίηίδοΐΐθ Κυηδί, σ. 582) δένέμποδίζει την τελει-
ότητα του σχεδίου την σχεδόν άκριβη άνατομίαν
και την αληθή και ορθήν άπόοοσιν των κινήσεων,
μαινόμενα αληθώς σπάνια δια βυζαντινά έργα,
Όμοίως αί Οπό του αύτοΰ παρατηρηθεϊσαι αέπι-
μηκέστεραι του δέοντος άναλογίαι» τών όρθιων
μορφών, είναι αί κατά τους χρόνους τούτους ώς
και κατόπιν έθιζόμεναι, όπως άποδεικνύουσι και αί
ύπό της Ερμηνείας [ε. ά. σ. 24 § 51) παρεχόμε-
να», όδηγίαι πεοί τών αέτοων του ανθρωπίνου σω-
ματος, ατινα συμφωνουσι σχεοον τελείως προς τα
τών ηυ,ετέρων τοιγογραφιών. Αλλως οέ είναι γνω-
στόν, οτι αί όοΟιαι αορφαί γίνονται ένεκα λόγων
προοπτικών, επί τοσούτον έπιμηκέστεραι, όσον
ύψηλότερον ζωγραφίζονται.
Τέλος προστεθήτω, ότι κατά την μεταβολή ν
του Παρθενώνος είς τζαμίον πάσαι αί τοιχογρα- 1: Ν πχευρά. Κόσμημα.
φίαι έπεχρίσθησαν ΰπο τών Τούρκων οι άσβεστου.
[ΚαηάοΙΐ παρά Καμπούρογλου Μνημεία ιστορίας Ρ&ήβ 1912, Πίν. 135 Α). Του κοσμήματος τού-
των Αθηναίων Α'. 243 ΜίβϊιαβΙίβ ΡαΓίΙιουοη, του δμοιον εντελώς παράδειγμα εγώ τουλάχιστον
σελ .).) σημ. 220,. Ιής τοιαύτης οέ δι' άσβέστου δεν γνωρίζω έπΐ άλλου μνημείου εύρισκόμενον.
έπιχρίσεως, ήτις ΰπήρςε βεβαίως μία τών κυριω- Ώς άνάλογον μόνον δύναται νά ΟεωρηΟή κόσμημα
τέοων άνοοαών της καταστροφής τών τοιχογρα- τι αεταςύ τών υιωσαϊκών του Δακνίου, όπεο
ι Γ ΓΙ IΊ Ιιί^ /.(ι ι1 ι Γ ι
οιών, ίννη διακοίνονται εισέτι έπΐ του 3οοείου 6'υ.ως παρουσιάζει άκλώς σειράν άτοακτοειδών
τοίχου. κρίκων συνδεδεμένων κατά τά άκρα ουχί 6'μως
Μετά τάς γενικάς ταύτας περί τών τοιχογρα- και τεμνόντων αλλήλους ώστε νά σχηματισθη ή