DOI Artikel:
Xyngopulos, Andreas: Parthenōnos byzantinai toichographiai
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14367#0049
Α Ε 1920
Ξνγγόπονλος' Παρθενώνος βυζαντινοί τοιγογραφίαι.
39
έσωτερική σειρά των ρόμβων [ΜίΙΙβί ιηοηα-
δίθΓθ άθ ϋ&ρΐιηΐ, Ρειπ8 1899, σελ. 72 είκ. 40).
Ή ταινία αύτη του Παρθενώνος έκόσμει μόνον
τάς καθέτους πλευράς. Όριζοντίως δε ευρίσκεται
άλλη ταινία φέρουσα κόσμημα οπερ παρουσιάζει
σειράν οδόντων ομοίων προς τους σχηματιζόμενους
δια κεράμων έπι των τοίχων πασών σχεδόν τών έν
Αθήναις και πολλών άλλων βυζαντινών εκκλησιών.
(εί&. 2.) Ότι οέ τοιαύτην τινά άπομίμησιν έσκό-
πει ό κατασκευάσας την ταινίαν ταύτην τεχνίτης
2: Ν. πλευρά. Κόσμημα.
έςάγεται και έκ του κεραμίνου χρωματισμού ον
εδοοκεν εις τους έπ' αύτη ς οδόντας.
Το υπό τών ταινιών τούτων περιΟεόμενον τε-
τράγωνον έχωρίζετο εντός, ώς δεικνύουσι πολλά
περισωΟέντα ίχνη, δια στενότερων ά~λών μονο-
νοόων ταινιών εις μικοότεοα τετράγωνα τυ.ήυ.ατα
έν οίς ήσαν έζωγραφημέναι εικονογραφικά! συνθέ-
σεις ών δαως ουδέν διεσώΟη. Μετά δε την οριζόν-
τιου ταινίαν, την φέρουσαν τό όδοντωτον κόσμημα,
διακρίνονται ίχνη τινα χρωμάτων, άτινα δέον νο-
μίζω νά ΟεωρηΟώσιν ώς ανήκοντα εις μορφάς όρ-
θιας κάτωθεν σειράς τόςων ίσταμένας. Αξιον τέ-
λος μεγάλης προσοχής είναι, οτι ή οιακόσμησις
του τοίχου τούτου έχει γίνη επί παλαιοτέρας τοι-
αύτης. Της άρχαιοτέρας δε ταύτης διακοσμήσεως
ίχνη διακρίνονται νκο την όριζοντίαν ταινίαν την
φέρουσαν το οοοντωτόν κόσμημα ήτις βαίνει ακρι-
βώς έπι τών παλαιοτέρων τοιχογραφιών.
Ερχόμενοι νυν εις τήν έξέτασιν του δυσμικου
-τοίχου παρατηρουμεν, οτι ούτος διά της έν τω
μέσω μεγάλης θύρας διαιρείται εις δύο τμήματα
φέροντα έντελώς διάφορου διακόσμησιν έκαστον.
Αί τοιχογραφίαι αί καλύπτουσαι τό ΝΔ τμήμα
του τοίχου τούτου σχεδόν ές ολοκλήρου έςηφανί-
σΟησαν πλην έλαχίστων τινών αλλά σπουδαιότα-
των υπολειμμάτων. Ολόκληρος ή πλευρά αύτη
διηρεΐτο διά στενών ερυθρών ταινιών εις έπαλλή-
λους ζώνας ΰποδιαιρουμένας δι' ομοίων λωρίδων
εις τετράγωνα τμήματα φέροντα εϊκονογραφικάς
συνθέσεις έξών όλίγαι τινές δύνανται νά ταυτισθώσι.
Κατά τό Ν άκρον και έν τή κατωτέρα ζώνη
διασώζονται λείψανα παραστάσεωςτής Σταυρώσεως
[είκ. ο.). Διακρίνεται αρκετά εύκρινώςτο άνω μέρος
του Ιησού μετά του σταυρού, δεςιά αυτού ή Θεοτό-
κος και κατάτήν βάσινό μικρός λοφίσκος ό εΐκονίζων
τον ΓολγοΟάνέφ'ού στηρίζεται ό σταυρός. Ή παρά-
σταση είκονογραφικώς συγγενεύει στενότατα προς
το ψηφιοωτόν του Δαφνίου (ΜίΙΙβί ϋ&ρΐιηϊ Πιν.
XVI) και ποός υ.ίαν αικρογραφίαν του υπ' άοιΟ.
610 χειρογράφου της αγιορείτικης Μονής Βατο-
πεδίου '/ζονοΧο^ουίλίνου άπό τοΟ| 12ου αιώνος
(ΜίΙΙβί Εθο1ιθγο1ιο8 8πγ ΠοοιιοοτίφΙιϊβάβΓΕ ναιι
3: Δ. πλευρά. Στανρωοις.
φβ. Ραπδ 1916 σ. 406 είκ. 4281. Μεταξύ τών
μνημείων τούτων και της τοιχογραρίας του Παρ-
θενώνος υπάρχει πράγματι στενή σχέσις και ώς
προς την άπεικόνισιν του Ίησου ιδία ό'μως ώς
προς την της Θεοτόκου. Έν τή ημετέρα τοίχο-
Ξνγγόπονλος' Παρθενώνος βυζαντινοί τοιγογραφίαι.
39
έσωτερική σειρά των ρόμβων [ΜίΙΙβί ιηοηα-
δίθΓθ άθ ϋ&ρΐιηΐ, Ρειπ8 1899, σελ. 72 είκ. 40).
Ή ταινία αύτη του Παρθενώνος έκόσμει μόνον
τάς καθέτους πλευράς. Όριζοντίως δε ευρίσκεται
άλλη ταινία φέρουσα κόσμημα οπερ παρουσιάζει
σειράν οδόντων ομοίων προς τους σχηματιζόμενους
δια κεράμων έπι των τοίχων πασών σχεδόν τών έν
Αθήναις και πολλών άλλων βυζαντινών εκκλησιών.
(εί&. 2.) Ότι οέ τοιαύτην τινά άπομίμησιν έσκό-
πει ό κατασκευάσας την ταινίαν ταύτην τεχνίτης
2: Ν. πλευρά. Κόσμημα.
έςάγεται και έκ του κεραμίνου χρωματισμού ον
εδοοκεν εις τους έπ' αύτη ς οδόντας.
Το υπό τών ταινιών τούτων περιΟεόμενον τε-
τράγωνον έχωρίζετο εντός, ώς δεικνύουσι πολλά
περισωΟέντα ίχνη, δια στενότερων ά~λών μονο-
νοόων ταινιών εις μικοότεοα τετράγωνα τυ.ήυ.ατα
έν οίς ήσαν έζωγραφημέναι εικονογραφικά! συνθέ-
σεις ών δαως ουδέν διεσώΟη. Μετά δε την οριζόν-
τιου ταινίαν, την φέρουσαν τό όδοντωτον κόσμημα,
διακρίνονται ίχνη τινα χρωμάτων, άτινα δέον νο-
μίζω νά ΟεωρηΟώσιν ώς ανήκοντα εις μορφάς όρ-
θιας κάτωθεν σειράς τόςων ίσταμένας. Αξιον τέ-
λος μεγάλης προσοχής είναι, οτι ή οιακόσμησις
του τοίχου τούτου έχει γίνη επί παλαιοτέρας τοι-
αύτης. Της άρχαιοτέρας δε ταύτης διακοσμήσεως
ίχνη διακρίνονται νκο την όριζοντίαν ταινίαν την
φέρουσαν το οοοντωτόν κόσμημα ήτις βαίνει ακρι-
βώς έπι τών παλαιοτέρων τοιχογραφιών.
Ερχόμενοι νυν εις τήν έξέτασιν του δυσμικου
-τοίχου παρατηρουμεν, οτι ούτος διά της έν τω
μέσω μεγάλης θύρας διαιρείται εις δύο τμήματα
φέροντα έντελώς διάφορου διακόσμησιν έκαστον.
Αί τοιχογραφίαι αί καλύπτουσαι τό ΝΔ τμήμα
του τοίχου τούτου σχεδόν ές ολοκλήρου έςηφανί-
σΟησαν πλην έλαχίστων τινών αλλά σπουδαιότα-
των υπολειμμάτων. Ολόκληρος ή πλευρά αύτη
διηρεΐτο διά στενών ερυθρών ταινιών εις έπαλλή-
λους ζώνας ΰποδιαιρουμένας δι' ομοίων λωρίδων
εις τετράγωνα τμήματα φέροντα εϊκονογραφικάς
συνθέσεις έξών όλίγαι τινές δύνανται νά ταυτισθώσι.
Κατά τό Ν άκρον και έν τή κατωτέρα ζώνη
διασώζονται λείψανα παραστάσεωςτής Σταυρώσεως
[είκ. ο.). Διακρίνεται αρκετά εύκρινώςτο άνω μέρος
του Ιησού μετά του σταυρού, δεςιά αυτού ή Θεοτό-
κος και κατάτήν βάσινό μικρός λοφίσκος ό εΐκονίζων
τον ΓολγοΟάνέφ'ού στηρίζεται ό σταυρός. Ή παρά-
σταση είκονογραφικώς συγγενεύει στενότατα προς
το ψηφιοωτόν του Δαφνίου (ΜίΙΙβί ϋ&ρΐιηϊ Πιν.
XVI) και ποός υ.ίαν αικρογραφίαν του υπ' άοιΟ.
610 χειρογράφου της αγιορείτικης Μονής Βατο-
πεδίου '/ζονοΧο^ουίλίνου άπό τοΟ| 12ου αιώνος
(ΜίΙΙβί Εθο1ιθγο1ιο8 8πγ ΠοοιιοοτίφΙιϊβάβΓΕ ναιι
3: Δ. πλευρά. Στανρωοις.
φβ. Ραπδ 1916 σ. 406 είκ. 4281. Μεταξύ τών
μνημείων τούτων και της τοιχογραρίας του Παρ-
θενώνος υπάρχει πράγματι στενή σχέσις και ώς
προς την άπεικόνισιν του Ίησου ιδία ό'μως ώς
προς την της Θεοτόκου. Έν τή ημετέρα τοίχο-