DOI article:
Kugeas, Sōkratēs: To Koinon tōn Hellēnōn kat´ epigraphēn Epidaurou (AE 1918, 128)
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14368#0012
ΑΕ 1921
Σ. Β. Κουγέα Το κοινόν τών Ελλήνων κατ έπιγραφην Επιδαύρου :>
των επιγραφικών Αά. Ί\¥ίΙΚβΐ7η προ δέκα ετών
εν τοις 8ΐΙζαη§'8ΐ)θπ<3ΐιίθ άθΓ Αΐίαάβιηίβ ά. \νίδ-
8θΐΐ8θ1ι. ΐη Λνίθΐι, Ρ1ιί1-Ηΐ8ί. Κ1388Θ τ. 165 Α1>-
Ιιαηάΐαη^ 6 σελ 31 κ. έ.
Ο λνίΐΐΐθΐηι μετά μακράν άνάλυσιν και έρμη-
νείαν των μικρών τούτων τεμα/ίουν της επιγρα-
φής ΙΟ· IV 924 αποφαίνεται, εχων έν τούτω
συνεπίκουρον και την γνώμην του Ρώσσου έπι-
γραφικοΟ Αλεξάνδρου Νΐ1νΐί8ΐίγ, ©τι ταύτα άνή-
κουσιν εις ψήφισμα της Κορινθιακής λεγομέ-
νης συμμαχίας των Ελλήνων, τούτο δε φαίνον-
ται οεχόμενοι και οϊ ύστερον περί. της συμμαχίας
ταύτης πραγματευθέντες ιστορικοί ΚαβΤβί (I2
σ. 268 κ. έ. και σ. 526 κ.έ.) και ΙΥίΙβίΰβϊΙ (Βθί-
ϊγλο'ο ζαι· Οθδοΐιίοΐιΐβ (1θ8 ΙίΟΓίηΙΙιίδοΙίθη Βαηάβδ
εν δϊίζιιη^βββποΐιΐβ άβΐ' ρΙιίΙοβορΙιϊβοΙι - ρΐιίΐο-
Ιοβτίδοίιβΐ) Κ1&88Θ άβν \ί. 1>. ΑΙνίκΙθηιϊβ (Ιθγ \¥ΐ8-
8βιΐ8(Ίι. ζιι Μπηοΐιβιι I 0 I /, 10 ΛβΙΐΒίκΙΙυη^σ 37),
Την δέ γνώμην ταύτην του \νϊ 1 ΙιβΙιιί και την ελ-
πίδα, ήν ΐξέφρασεν ούτος (σ. -43), ο'τι περαιτέρω
άνασκαφαι καϊ εοευναι έν τώ ίεοώ της Επιδαύ-
ρου ήΟελον φέρει εις φως προς άρσιν πάσης αμφι-
βολίας νέα τεμάνια του οϊκτρώς ήκ:ωτηοιασμένου
έγγοάφου, έ'ργονται νυν νά κυοώσωσιν έν υ.έοει τά
ύπο του Καββαδίου εύοεθέντα και δημοσιευθέντα
μεγάλα συμπληρώματα της επιγραφής.
Εξετάζων Ό \νϊ11τθ1ιη τά παλαιά τεμάνια της
Ιπιγοαφης έν άναΦοοα προς άλλας επιγρα^άς, ιδία
• 14» ί · ι ι I ί I ί
δέ-ρος τήν Άττικήν 1.6. II 160 ( = 8γ11.3 260),
εικάζει (σ 44; δτι έν τοις τεμανίοις τούτοις ενομεν
λείψανα της συνθήκης, ήν συνήψε μετά τών Ελλή-
νων & βασιλεύς τών Μακεδόνων Φίλιππος τώ 337
π. Χ. παρασκευάζουν τήν κατά τών Περσών παν-
ελλήνιον έκστρατείάν. Ό δέ λνϊΐοΐίθΐι (ε. ά. σ. 37:
μή αποκρούων τήν περί Φιλίππου είκασίαν του
ΛΛΊΙΙίθΙηι, νομίζει δτι δύνανται επίσης και εις τον
Αλέςανδρον νά άφοοώσι τά αποσπάσματα της εξ
Επιδαύρου επιγραφής, ήτις, αποτελούσα εν τοι-
αύτη περιπτώσει τάς συνθήκας τ?ς μεταξύ Αλε-
ξάνδρου και Ελλήνων συναφθείσας, ανάγεται εις
το έτος 336 π. Χ. 'Λλλ ώς θά δειχθή κατωτέρω,
ή έπι-νραοή αύτη της Επιδαύρου και τά έν αυτή
περιεχόμενα δεν ανάγονται ούτε είς τήν περίπτω-
σιν του Φιλίππου ούτε είς τήν του Αλεξάνδρου,
αλλ ανάγονται εις άλλην άνανέωσιν του ύπο τους
Μακεδόνας Κοινού τών Ελλήνων, γενομενην εις
πολύ ύστερους του Φιλίππου καϊ του Αλεξάνδρου
νρόνους.
Προ πάσης όμως έςετάσεως του πράγματος νο-
μίζω σκοπιμον νά προτάξω ενταύθα (σελ. 6) το
κείμενον^τής ύπο του| Καββαδίου συναρμολογη-
θείσης επιγραφής, εις ήν μελετήσας έξ αυτοψίας
τον λίθον προτείνω νέας αναγνώσεις και συμπληρώ-
σεις, προσθέσας έν τοις τελευταίοις στίχοις αυτής
καί το{ παρά Ρΐ'αβιιΐίθΐ (ΙΟ IV 024! τεμάχιον
Β 1, ού^,τήν άρμόζουσαν θέσιν εϊχεν ήδη εύστό-
χως ύποοείςει ο \νΐ11ιβΙπι (ε. ά. σ. 36;.
3. Αί περί τοΰ Κοινον τών Ελλήνων πηγαί
και ή προς ταύτας αχέσις της επιγραφής.
Ιο Κοινον τών Ελλήνων ή συμμα/ία δηλο-
νότι ήν ίδρυσεν Ό Φίλιππος μετά τήν έν Χαι-
ρώνεια μαχην συγκαλέσας πανελλήνιον συνέδριον
εν Κορίνθω, δεν είναι μόνον το τελευταΐον πολι-
τικόν αεγαλούογηαα του διπλωαάτου Μακεδόνος
(ΚαβΤ8ί, Γ' σ. 274), άλλα και εν τών σπουδαιό-
τατοι γεγονότιυν της όλης πολιτικής ιστορίας τών
1 Το τεμά^ιον τούτο καί τό άλλο, τό διά τοΰ Ε ί»πό του
ΡΓ8θη1{θ1 σημειούμενο*/, παρ' ό'λας τάς έρευνας μου δεν κατο^ρθ(.όθη
να εΰρεθή έν τή αποθήκη του λεγομένου παλαιού Μουσείου της Επι-
δαύρου. Ενταύθα θεωρώ καθήκον μου νά εκφράσω θερμάς ευχαρι-
στίας προς τον Έφορον τών Άρ/αιοτήτων κ. Άντ. Κεραμόπου-
λον, όστις ευρισκόμενος διά λόγους υπηρεσιακούς έν τώ Ίερώ της
Επιδαύρου κατά τήν αυτόθι έπισκεψίν μου, ό/ι μόνον ΰπεράγαν φι-
λοφρόνως καί φιλοςένως ηυκο'λυνε τήν έργασίαν μου, αλλά καί ο
Ίδιος μή φεισθεϊς τοΰ κόπου της άπ' αι/ής μέ/ρι τέλους μετ' έμοΰ
αναγνώσεως της επιγραφή;, είς πολλά δύσκολα καί άυφίβολα σημεία
αυτής διά τή: επιγραφικής αύτοϋ εμπειρίας με έ|5οήθησε καί όιε-
φώτισε.
2 Ή συμμαχική καί ομοσπονδιακή αυτή οργάνωσις, ήν ιδρυσεν
ο Φίλιππος, καλείται συνήθως ΰπϋ τών νεωτέρων ιστορικών Κοριν
ϋιακη Συμμαχία Κθπ'ηίΐΊΐ8θ1ΐβ1· Βΐΐηά, Τ,ίΐ Εί§υθ άθ ΟΟΓΙΠ'
ίίΐβ, έκ τοΰ τόπου της προίτης υπό τοΰ Φιλίππου συμπής~ειος αυτής
καί τή: επανειλημμένης ύστερον συγκεντρώσεως τών Ελλήνων αντι-
προσώπων. Οΰτω δ'ε «ΚορηΦιακί/ Συμμαχία» μεταφράζεται καί
υπό τών ημετέρων. (Δρόνζεν, τ. I σ. 59.190). Άλλ' αντί τοΰ άστο-
χου τούτου ονόματος έπροτίμησα το ύπ' αυτών τών άρχαίων παρα-
δοθέν διά τήν όμοσπονδίαν ταύτην Κοινόν τών Ελλήνων, ώς διδά-
σκει το έκ παπύρου τής Όξυρύγχου γνωσθέν χρονιχόν (ΟχγΓΐΐ
Ρ&ΡΥΓΪ τ. I σ. 2δ στήλη III στ 3. κ έ.): κατά δε τον τέταρτον
τό Κοινόν τών Ελλήνων ονελ&όντες Φίλιππον αυτοκράτορα
οτρατηγόν εΐλοντο τον προς Πέροας πολέμου. Καί ό Αρριανος III
24, 4: δτι Σινωπεΐς οντε τοϋ Κοινον τών Ελλήνων μετείχαν. Συ-
νηθέστεοον τό κοινόν τοΰτο έλέγετο απλώς οι Ελληνες. "Αρρ. I
16, 7. II 2. 2. Ή όρθή αύτη ονομασία ήρχισεν ήδη έσχάτως νά
έπικρατή : « Κοπη11π8θ1ιβι· Βιπκΐ άβΐ' Ηβΐίβηβπ» (\\Γϊ11ιβ1ηι ι,
( ΗβΙΙβηίΒοΙίθΐ· Βαηά (ΝίβΒβ), . Ι,ί^αβ Ιιβίΐβαϊ^ιΐθ» (ΡΙηκ-
831'ί)
Σ. Β. Κουγέα Το κοινόν τών Ελλήνων κατ έπιγραφην Επιδαύρου :>
των επιγραφικών Αά. Ί\¥ίΙΚβΐ7η προ δέκα ετών
εν τοις 8ΐΙζαη§'8ΐ)θπ<3ΐιίθ άθΓ Αΐίαάβιηίβ ά. \νίδ-
8θΐΐ8θ1ι. ΐη Λνίθΐι, Ρ1ιί1-Ηΐ8ί. Κ1388Θ τ. 165 Α1>-
Ιιαηάΐαη^ 6 σελ 31 κ. έ.
Ο λνίΐΐΐθΐηι μετά μακράν άνάλυσιν και έρμη-
νείαν των μικρών τούτων τεμα/ίουν της επιγρα-
φής ΙΟ· IV 924 αποφαίνεται, εχων έν τούτω
συνεπίκουρον και την γνώμην του Ρώσσου έπι-
γραφικοΟ Αλεξάνδρου Νΐ1νΐί8ΐίγ, ©τι ταύτα άνή-
κουσιν εις ψήφισμα της Κορινθιακής λεγομέ-
νης συμμαχίας των Ελλήνων, τούτο δε φαίνον-
ται οεχόμενοι και οϊ ύστερον περί. της συμμαχίας
ταύτης πραγματευθέντες ιστορικοί ΚαβΤβί (I2
σ. 268 κ. έ. και σ. 526 κ.έ.) και ΙΥίΙβίΰβϊΙ (Βθί-
ϊγλο'ο ζαι· Οθδοΐιίοΐιΐβ (1θ8 ΙίΟΓίηΙΙιίδοΙίθη Βαηάβδ
εν δϊίζιιη^βββποΐιΐβ άβΐ' ρΙιίΙοβορΙιϊβοΙι - ρΐιίΐο-
Ιοβτίδοίιβΐ) Κ1&88Θ άβν \ί. 1>. ΑΙνίκΙθηιϊβ (Ιθγ \¥ΐ8-
8βιΐ8(Ίι. ζιι Μπηοΐιβιι I 0 I /, 10 ΛβΙΐΒίκΙΙυη^σ 37),
Την δέ γνώμην ταύτην του \νϊ 1 ΙιβΙιιί και την ελ-
πίδα, ήν ΐξέφρασεν ούτος (σ. -43), ο'τι περαιτέρω
άνασκαφαι καϊ εοευναι έν τώ ίεοώ της Επιδαύ-
ρου ήΟελον φέρει εις φως προς άρσιν πάσης αμφι-
βολίας νέα τεμάνια του οϊκτρώς ήκ:ωτηοιασμένου
έγγοάφου, έ'ργονται νυν νά κυοώσωσιν έν υ.έοει τά
ύπο του Καββαδίου εύοεθέντα και δημοσιευθέντα
μεγάλα συμπληρώματα της επιγραφής.
Εξετάζων Ό \νϊ11τθ1ιη τά παλαιά τεμάνια της
Ιπιγοαφης έν άναΦοοα προς άλλας επιγρα^άς, ιδία
• 14» ί · ι ι I ί I ί
δέ-ρος τήν Άττικήν 1.6. II 160 ( = 8γ11.3 260),
εικάζει (σ 44; δτι έν τοις τεμανίοις τούτοις ενομεν
λείψανα της συνθήκης, ήν συνήψε μετά τών Ελλή-
νων & βασιλεύς τών Μακεδόνων Φίλιππος τώ 337
π. Χ. παρασκευάζουν τήν κατά τών Περσών παν-
ελλήνιον έκστρατείάν. Ό δέ λνϊΐοΐίθΐι (ε. ά. σ. 37:
μή αποκρούων τήν περί Φιλίππου είκασίαν του
ΛΛΊΙΙίθΙηι, νομίζει δτι δύνανται επίσης και εις τον
Αλέςανδρον νά άφοοώσι τά αποσπάσματα της εξ
Επιδαύρου επιγραφής, ήτις, αποτελούσα εν τοι-
αύτη περιπτώσει τάς συνθήκας τ?ς μεταξύ Αλε-
ξάνδρου και Ελλήνων συναφθείσας, ανάγεται εις
το έτος 336 π. Χ. 'Λλλ ώς θά δειχθή κατωτέρω,
ή έπι-νραοή αύτη της Επιδαύρου και τά έν αυτή
περιεχόμενα δεν ανάγονται ούτε είς τήν περίπτω-
σιν του Φιλίππου ούτε είς τήν του Αλεξάνδρου,
αλλ ανάγονται εις άλλην άνανέωσιν του ύπο τους
Μακεδόνας Κοινού τών Ελλήνων, γενομενην εις
πολύ ύστερους του Φιλίππου καϊ του Αλεξάνδρου
νρόνους.
Προ πάσης όμως έςετάσεως του πράγματος νο-
μίζω σκοπιμον νά προτάξω ενταύθα (σελ. 6) το
κείμενον^τής ύπο του| Καββαδίου συναρμολογη-
θείσης επιγραφής, εις ήν μελετήσας έξ αυτοψίας
τον λίθον προτείνω νέας αναγνώσεις και συμπληρώ-
σεις, προσθέσας έν τοις τελευταίοις στίχοις αυτής
καί το{ παρά Ρΐ'αβιιΐίθΐ (ΙΟ IV 024! τεμάχιον
Β 1, ού^,τήν άρμόζουσαν θέσιν εϊχεν ήδη εύστό-
χως ύποοείςει ο \νΐ11ιβΙπι (ε. ά. σ. 36;.
3. Αί περί τοΰ Κοινον τών Ελλήνων πηγαί
και ή προς ταύτας αχέσις της επιγραφής.
Ιο Κοινον τών Ελλήνων ή συμμα/ία δηλο-
νότι ήν ίδρυσεν Ό Φίλιππος μετά τήν έν Χαι-
ρώνεια μαχην συγκαλέσας πανελλήνιον συνέδριον
εν Κορίνθω, δεν είναι μόνον το τελευταΐον πολι-
τικόν αεγαλούογηαα του διπλωαάτου Μακεδόνος
(ΚαβΤ8ί, Γ' σ. 274), άλλα και εν τών σπουδαιό-
τατοι γεγονότιυν της όλης πολιτικής ιστορίας τών
1 Το τεμά^ιον τούτο καί τό άλλο, τό διά τοΰ Ε ί»πό του
ΡΓ8θη1{θ1 σημειούμενο*/, παρ' ό'λας τάς έρευνας μου δεν κατο^ρθ(.όθη
να εΰρεθή έν τή αποθήκη του λεγομένου παλαιού Μουσείου της Επι-
δαύρου. Ενταύθα θεωρώ καθήκον μου νά εκφράσω θερμάς ευχαρι-
στίας προς τον Έφορον τών Άρ/αιοτήτων κ. Άντ. Κεραμόπου-
λον, όστις ευρισκόμενος διά λόγους υπηρεσιακούς έν τώ Ίερώ της
Επιδαύρου κατά τήν αυτόθι έπισκεψίν μου, ό/ι μόνον ΰπεράγαν φι-
λοφρόνως καί φιλοςένως ηυκο'λυνε τήν έργασίαν μου, αλλά καί ο
Ίδιος μή φεισθεϊς τοΰ κόπου της άπ' αι/ής μέ/ρι τέλους μετ' έμοΰ
αναγνώσεως της επιγραφή;, είς πολλά δύσκολα καί άυφίβολα σημεία
αυτής διά τή: επιγραφικής αύτοϋ εμπειρίας με έ|5οήθησε καί όιε-
φώτισε.
2 Ή συμμαχική καί ομοσπονδιακή αυτή οργάνωσις, ήν ιδρυσεν
ο Φίλιππος, καλείται συνήθως ΰπϋ τών νεωτέρων ιστορικών Κοριν
ϋιακη Συμμαχία Κθπ'ηίΐΊΐ8θ1ΐβ1· Βΐΐηά, Τ,ίΐ Εί§υθ άθ ΟΟΓΙΠ'
ίίΐβ, έκ τοΰ τόπου της προίτης υπό τοΰ Φιλίππου συμπής~ειος αυτής
καί τή: επανειλημμένης ύστερον συγκεντρώσεως τών Ελλήνων αντι-
προσώπων. Οΰτω δ'ε «ΚορηΦιακί/ Συμμαχία» μεταφράζεται καί
υπό τών ημετέρων. (Δρόνζεν, τ. I σ. 59.190). Άλλ' αντί τοΰ άστο-
χου τούτου ονόματος έπροτίμησα το ύπ' αυτών τών άρχαίων παρα-
δοθέν διά τήν όμοσπονδίαν ταύτην Κοινόν τών Ελλήνων, ώς διδά-
σκει το έκ παπύρου τής Όξυρύγχου γνωσθέν χρονιχόν (ΟχγΓΐΐ
Ρ&ΡΥΓΪ τ. I σ. 2δ στήλη III στ 3. κ έ.): κατά δε τον τέταρτον
τό Κοινόν τών Ελλήνων ονελ&όντες Φίλιππον αυτοκράτορα
οτρατηγόν εΐλοντο τον προς Πέροας πολέμου. Καί ό Αρριανος III
24, 4: δτι Σινωπεΐς οντε τοϋ Κοινον τών Ελλήνων μετείχαν. Συ-
νηθέστεοον τό κοινόν τοΰτο έλέγετο απλώς οι Ελληνες. "Αρρ. I
16, 7. II 2. 2. Ή όρθή αύτη ονομασία ήρχισεν ήδη έσχάτως νά
έπικρατή : « Κοπη11π8θ1ιβι· Βιπκΐ άβΐ' Ηβΐίβηβπ» (\\Γϊ11ιβ1ηι ι,
( ΗβΙΙβηίΒοΙίθΐ· Βαηά (ΝίβΒβ), . Ι,ί^αβ Ιιβίΐβαϊ^ιΐθ» (ΡΙηκ-
831'ί)