DOI Artikel:
Kugeas, Sōkratēs: To Koinon tōn Hellēnōn kat´ epigraphēn Epidaurou (AE 1918, 128)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14368#0054
ΑΕ 1921
Σ. Β. Κονγέα' Το Κοινδν τών Ελλήνων κατ έπιγραφήν Επιδαύρου. 47
ομολογιών περιωρίζετο εις τρία ή τέσσαρα μό-
νον ίερά, έν οϊς ασφαλώς περιελαμβάνετο και το
της Επιδαύρου, άφοϋ έν αύτώ ευρέθη ή έν λόγω
ίπιγραφή, ήτις δεν είναι άλλο εί μη αυτή ή εκεί
κατά ρητήν κοινήν άπόφασιν στηθεΐσα λιθίνη στή-
λη των μεταςύ Αντιγόνου του Δώσωνος και Ελ-
λήνων συναφθεισών ομολογιών. Είναι δέ γνωστή
καίπολλαχώς μεμαρτυρημένη ή ευσεβής συνήθεια,
καθ' ήν «ί συνθήκαι και έν γένει πάντα τά διε-
θνούς περιεχομένου έγγραφα, χαρασσόμενα έπι λί-
'θου ή έπι χαλκού, έξετίθεντο εις τούς ιερούς περι-
βόλους, οπού υπό τήν προστασίαν τών θεών τε-
λοΟντα περιήρχοντο δια τό πολυσύχναστον τών
ίεοών τούτων εις πανελλήνιον γνώσιν (παρβ. Θονκ.
Ε' 18,ιο 47,ιι. 8ιβΙο9βζ 336,421. Εοτΐθΐά. I.
σ. 193 κ. έ. Ρίΐΐΐρβοη, ε. ά. 1,414 και 419).
Κατά ταΰτα το κείμενον του έγγράφου έν στίχοις
18 κ. έ. Οά ει/εν ωδέ πως: [— Τους δε συμμά-
χους άναγράψαι το δόγμα εις στήλλας λιϋίνας κα\ι
στησαι (ή άναΰεΐναί)......'Αργείους μεν εις
Νεμέ αν Ηλείους ε ί; Όλυμπίαν, Φωκεΐς δ εις
Δελφούς............] ' Αχαιού-, δ' εις Επί-
δαυρον εν τώι ίερώι του Ασκληπιού, ή Αχαιούς
<5' εις \τδ εν Έπιδαύρωι τοϋ Ασκληπιού ιερόν
(II. Ο IV 752). Ηδύνατο νά είναι επίσης κα\ι
στησαι εις τά ίερά .... μεν εις .... κ.τ.λ
"Ελέχθη ανωτέρω ότι ή έν τω ίερω της Επιδαύ-
ρου εύρεσις της συνθήκης ταύτης αποδεικνύει ότι
και έκεΐ έδημοσιεύθη αύτη, και ταύτης λείψανον
είναι τό προκείμενον τεμάχιον, και ότι ασφαλώς
θά διετυπουτο έν τω εγγράφω ό όρος της έν Επι-
δαύρου δημοσιεύσεως. Επειδή δέ γνωρίζομεν
ότι ή Επίδαυρος προσχωρήσασα κατά το έ'τος
243/2 εις τό Κοινον τών Αχαιών άπετέλει έκτοτε
μέλος αύτου, συμπεραίνομεν ό'τι εις τό ιερόν της
Επιδαύρου θά ύπεχρεώθησαν νά στήσωσι τήν στή-
λην της συνθήκης οί ένταΰθα αναφερόμενοι Αχαιοί,
δηλαδή τό Κοινον τών Αχαιών. Είναι δέ τούτο,
ώς και ανωτέρω ελέχθη, εις Ιβπηίηιΐδ ροδί ηιΐθΐη
-διά τήν προέλευσιν της επιγραφής, ήτις και διά
τούτον άκόμη τον λόγον πρέπει νά άναχθή είς'Αν-
τίγονον τον Δώσωνα. Τότε δέ υπό τήν πίεσιν του
Αντιγόνου είσήλΟον και οί Ηλείοι εις τήν συμ-
μαχίαν είρηνεύσαντες προς στιγμήν μετά τών
^Αχαιών, χωρίς όμως νά μετέχωσι τών συμμαχι-
κών πολεμικών έπιχειρήσεων (παρβ.Μβ£βΠ 336).
Οί από 24 κ.έ. στίχοι περιελάμβαναν τον όρκον
τών μετεχόντων του Κοινού συμμάχων περι πί-
στεως εις τάς συνθήκας και περί σεβασμού και προ-
στασίας τών εμμενόντων τη συμμαχία. Ό τύπος
του όρκου τούτου είναι ό συνήθης έν ταΐς' συνθήκαις
νΌμνύω Αία, Γήν, Ήλων, Ποσειδώ, Αρη, Άφη-
ναν και τούς άλλους ύϊεούς πάντας και πάσας
(παρβ. Ε&γ£θΜ I, 444. Ζίθβ&ΓΐΙι, ε. ά. σ. 20 κα)
8ΐ)ΙΙθ()β% 89.148.151), οδτω δέ συμπληρωτέος
και ενταύθα ό στ. 24. Ότι δέ δεν έλειπον οί όρ-
κοι και έκ τών συνθηκών, άς συνωμολόγηταν προς
τούς "Ελληνας ό Φίλιππος, ό Αλέξανδρος, και οί
ύστερον άνανεώσαντες αύτάς Διάδοχοι και Επίγο-
νοι, μαρτυρεΐται υπό τε της επιγραφικής (10.II.
160= ΦίΙ/ιβΙιη, έ ά. σ. 6 στ 2. 8ϊ/ΙΙο$β3 260)
και της ιστορικής παραδόσεως (παρβ. ψ.Δημοαϋ"^
Περι τ. π.1 Αλέξ. συνϋ. 1 και 6. Πολύβ. IV 24,8).'
Έν στ.25 συμπληρωθήτω έμμε]νώ εν τήι συ[μ-
μαχίαι. Ή προσθήκη υπό του έκδοτου ιώτα προσγε-
γραμμένου έν τω διατηρηθέντι νω είναι πάντη
αδικαιολόγητος, επίσης δέ ή άνάγνωσις σνν[όδω δέν
είναι πιθανή, διότι μετά τό Υ δέν σώζεται γράμμα Ν
έν τω λίθω. "Αν δ' έσώζετο, έπρεπε νά συμπλη-
ρώσωμεν συν ϋήκηι. Άλλα τόέλάχιστον σωζόμε-
νον ίχνος του μετά τό Υ γράμματος αποτελούν μι-
κράν πλαγίαν προς τά κάτω αριστερά γραμμήν, και
ουχί κάθετον, μαρτυρεί ό'τι το έκπεσον ένταΰθα
γράμμα ήτο Μ και ουχί Ν. διά τούτο συνεπληρώ-
σαμεν συ{μμαχίαι (παρβ. 8ΐ/ΙΙθ(]β3 581,88 · όρκι-
ξάντων.....-.έμμενεϊν τα συμμαχία και τα συν-
τάξει τα γεγενη μένα άδόλως και άπεριφράστως).
Τό έμμε]νώ αποτελούν άρθρον του όρκου ευρί-
σκεται και έν τή έπιγραφη 1.0.11,160 στ. 3 ήτις,
ώς έπανειλημμένως ελέχθη,αποτελεί τήν προς τούς
Αθηναίους συνθήκην Φιλίππου του Β'. Ό όλος
στίχος συμπληρωτέος ούτως: έμμε]νώ έν τήι σν[μ-
μαχίαι τήι γεγενημένηι προς τούς βασιλείς Αντί-
γονον και Φίλιππον και τούς τού των συμμά-
χους... .Ώς προς το τελευταΐον παρ β. Πολύ β. III,
22, 4· 24, 3· VII,9,2 κ.λ.π.
Έν στ. 27 συμπληρωτέον Γσως κοινωνοϋν]τας
τοϋ σνν\εδρίου' τιαρβ. ψ-Δημοαΰ1. Περί τών προς
' Αλέξανδρον σνν&ηκών 6 : πολέμων απασι τοις
της ειρήνης κοινωνοϋσΐ' και κατωτέρω 15: έν ταΐς
Σ. Β. Κονγέα' Το Κοινδν τών Ελλήνων κατ έπιγραφήν Επιδαύρου. 47
ομολογιών περιωρίζετο εις τρία ή τέσσαρα μό-
νον ίερά, έν οϊς ασφαλώς περιελαμβάνετο και το
της Επιδαύρου, άφοϋ έν αύτώ ευρέθη ή έν λόγω
ίπιγραφή, ήτις δεν είναι άλλο εί μη αυτή ή εκεί
κατά ρητήν κοινήν άπόφασιν στηθεΐσα λιθίνη στή-
λη των μεταςύ Αντιγόνου του Δώσωνος και Ελ-
λήνων συναφθεισών ομολογιών. Είναι δέ γνωστή
καίπολλαχώς μεμαρτυρημένη ή ευσεβής συνήθεια,
καθ' ήν «ί συνθήκαι και έν γένει πάντα τά διε-
θνούς περιεχομένου έγγραφα, χαρασσόμενα έπι λί-
'θου ή έπι χαλκού, έξετίθεντο εις τούς ιερούς περι-
βόλους, οπού υπό τήν προστασίαν τών θεών τε-
λοΟντα περιήρχοντο δια τό πολυσύχναστον τών
ίεοών τούτων εις πανελλήνιον γνώσιν (παρβ. Θονκ.
Ε' 18,ιο 47,ιι. 8ιβΙο9βζ 336,421. Εοτΐθΐά. I.
σ. 193 κ. έ. Ρίΐΐΐρβοη, ε. ά. 1,414 και 419).
Κατά ταΰτα το κείμενον του έγγράφου έν στίχοις
18 κ. έ. Οά ει/εν ωδέ πως: [— Τους δε συμμά-
χους άναγράψαι το δόγμα εις στήλλας λιϋίνας κα\ι
στησαι (ή άναΰεΐναί)......'Αργείους μεν εις
Νεμέ αν Ηλείους ε ί; Όλυμπίαν, Φωκεΐς δ εις
Δελφούς............] ' Αχαιού-, δ' εις Επί-
δαυρον εν τώι ίερώι του Ασκληπιού, ή Αχαιούς
<5' εις \τδ εν Έπιδαύρωι τοϋ Ασκληπιού ιερόν
(II. Ο IV 752). Ηδύνατο νά είναι επίσης κα\ι
στησαι εις τά ίερά .... μεν εις .... κ.τ.λ
"Ελέχθη ανωτέρω ότι ή έν τω ίερω της Επιδαύ-
ρου εύρεσις της συνθήκης ταύτης αποδεικνύει ότι
και έκεΐ έδημοσιεύθη αύτη, και ταύτης λείψανον
είναι τό προκείμενον τεμάχιον, και ότι ασφαλώς
θά διετυπουτο έν τω εγγράφω ό όρος της έν Επι-
δαύρου δημοσιεύσεως. Επειδή δέ γνωρίζομεν
ότι ή Επίδαυρος προσχωρήσασα κατά το έ'τος
243/2 εις τό Κοινον τών Αχαιών άπετέλει έκτοτε
μέλος αύτου, συμπεραίνομεν ό'τι εις τό ιερόν της
Επιδαύρου θά ύπεχρεώθησαν νά στήσωσι τήν στή-
λην της συνθήκης οί ένταΰθα αναφερόμενοι Αχαιοί,
δηλαδή τό Κοινον τών Αχαιών. Είναι δέ τούτο,
ώς και ανωτέρω ελέχθη, εις Ιβπηίηιΐδ ροδί ηιΐθΐη
-διά τήν προέλευσιν της επιγραφής, ήτις και διά
τούτον άκόμη τον λόγον πρέπει νά άναχθή είς'Αν-
τίγονον τον Δώσωνα. Τότε δέ υπό τήν πίεσιν του
Αντιγόνου είσήλΟον και οί Ηλείοι εις τήν συμ-
μαχίαν είρηνεύσαντες προς στιγμήν μετά τών
^Αχαιών, χωρίς όμως νά μετέχωσι τών συμμαχι-
κών πολεμικών έπιχειρήσεων (παρβ.Μβ£βΠ 336).
Οί από 24 κ.έ. στίχοι περιελάμβαναν τον όρκον
τών μετεχόντων του Κοινού συμμάχων περι πί-
στεως εις τάς συνθήκας και περί σεβασμού και προ-
στασίας τών εμμενόντων τη συμμαχία. Ό τύπος
του όρκου τούτου είναι ό συνήθης έν ταΐς' συνθήκαις
νΌμνύω Αία, Γήν, Ήλων, Ποσειδώ, Αρη, Άφη-
ναν και τούς άλλους ύϊεούς πάντας και πάσας
(παρβ. Ε&γ£θΜ I, 444. Ζίθβ&ΓΐΙι, ε. ά. σ. 20 κα)
8ΐ)ΙΙθ()β% 89.148.151), οδτω δέ συμπληρωτέος
και ενταύθα ό στ. 24. Ότι δέ δεν έλειπον οί όρ-
κοι και έκ τών συνθηκών, άς συνωμολόγηταν προς
τούς "Ελληνας ό Φίλιππος, ό Αλέξανδρος, και οί
ύστερον άνανεώσαντες αύτάς Διάδοχοι και Επίγο-
νοι, μαρτυρεΐται υπό τε της επιγραφικής (10.II.
160= ΦίΙ/ιβΙιη, έ ά. σ. 6 στ 2. 8ϊ/ΙΙο$β3 260)
και της ιστορικής παραδόσεως (παρβ. ψ.Δημοαϋ"^
Περι τ. π.1 Αλέξ. συνϋ. 1 και 6. Πολύβ. IV 24,8).'
Έν στ.25 συμπληρωθήτω έμμε]νώ εν τήι συ[μ-
μαχίαι. Ή προσθήκη υπό του έκδοτου ιώτα προσγε-
γραμμένου έν τω διατηρηθέντι νω είναι πάντη
αδικαιολόγητος, επίσης δέ ή άνάγνωσις σνν[όδω δέν
είναι πιθανή, διότι μετά τό Υ δέν σώζεται γράμμα Ν
έν τω λίθω. "Αν δ' έσώζετο, έπρεπε νά συμπλη-
ρώσωμεν συν ϋήκηι. Άλλα τόέλάχιστον σωζόμε-
νον ίχνος του μετά τό Υ γράμματος αποτελούν μι-
κράν πλαγίαν προς τά κάτω αριστερά γραμμήν, και
ουχί κάθετον, μαρτυρεί ό'τι το έκπεσον ένταΰθα
γράμμα ήτο Μ και ουχί Ν. διά τούτο συνεπληρώ-
σαμεν συ{μμαχίαι (παρβ. 8ΐ/ΙΙθ(]β3 581,88 · όρκι-
ξάντων.....-.έμμενεϊν τα συμμαχία και τα συν-
τάξει τα γεγενη μένα άδόλως και άπεριφράστως).
Τό έμμε]νώ αποτελούν άρθρον του όρκου ευρί-
σκεται και έν τή έπιγραφη 1.0.11,160 στ. 3 ήτις,
ώς έπανειλημμένως ελέχθη,αποτελεί τήν προς τούς
Αθηναίους συνθήκην Φιλίππου του Β'. Ό όλος
στίχος συμπληρωτέος ούτως: έμμε]νώ έν τήι σν[μ-
μαχίαι τήι γεγενημένηι προς τούς βασιλείς Αντί-
γονον και Φίλιππον και τούς τού των συμμά-
χους... .Ώς προς το τελευταΐον παρ β. Πολύ β. III,
22, 4· 24, 3· VII,9,2 κ.λ.π.
Έν στ. 27 συμπληρωτέον Γσως κοινωνοϋν]τας
τοϋ σνν\εδρίου' τιαρβ. ψ-Δημοαΰ1. Περί τών προς
' Αλέξανδρον σνν&ηκών 6 : πολέμων απασι τοις
της ειρήνης κοινωνοϋσΐ' και κατωτέρω 15: έν ταΐς