DOI Artikel:
Lezinas, G.: Byzantiakos rhythmos
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14368#0059
52
ΑΕ 1921
Βυζαντιακός ρυθμός
υπό
Γ. Λεζίνα.
Ε 'σαγωγή.
Διά της παρούσης μελέτης ζητώ νά καταστήσω
φανερόν ότι ή μόρφωσις του Βυζαντιακου ρυθμού
δεν οφείλεται, ώς ισχυρίζονται σοφοί τίνες, εις την
άποκλειστικήν επίδρασιν της 1 ωμχ'ίκής τέχνη;,
ου6έ εις την άποκλειστικήν έπίδρασιν τη; Ανατο-
λικής άνευ του ελληνικοί) πολιτισμού.
Ή υ,όο'ΰωσι; του Βνζαντιακου όυΟαου οοείλε-
ται αποκλειστικώς εις το έλληνικόν πνεύμα, ιδία
δε εις τους Έλληνχς της μικράς Ασίας και του
Βυζαντίου.
Και ώς οί ~ρο~χτορις ημών της κλασικής επο-
χής ζώντες υπό κοινωνικάς, πολιτικάς και θ.ρη-
σκευτικάς συνΟήκας ώρισμένας κχτώρθωσαν νχ
δημιουργήσωσιν έν τω θαυμαστώ κλίματι της
Ελλάδος νέους τύπους αρχιτεκτονικούς 5λως δια-
φόρους τών αρχικών ες ών ώρμήΟησαν, ούτω και
οί Έλληνες της Μικράς Ασία; και του Βυζαντίου
ευρεθέντες εις φυσικον και κοινωνικόν περιβάλλον
διάφορον και υπό διαφόρους πολιτικάς καίθρησκευ-
τικάς άνάγκας ζήσαντες ήδυνήΟησαν νά δημιουρ-
γήσο_>σι διά της χρήσεως άλλων υλικών τέχνην
σύμφωνον προς την διανοητικότητα αυτών και
όλως διάφορον ίκείνων ες ών αύτη έπήγασε 1.
Προς μόρφωσιν ομως της νέας ταύτης τέχνης
της γνωστή; υπο το όνομα Βυζαντινής άπητήΟη
μακοά εργασία μορφωτική" ό ναός δε της έν Κων-
σταντινουπόλει Αγίας Σοφίας, το αέγιστον τούτο
1 Τό συαπέρχσαα τούτο προκύπτει έκ της ές"ετάτε'υς τώ> προ
της κτίσεο); του ναου της Αγία; ϋορία; ίίρυθέντων ^ρ,νηαί'ων κχι
εκ της μελέτης διαφόρων περί Βυζαντια'.ης τέχνης συγγραμμάτων,
ιδία δε έχ τη; του κλασικού σ;γγράμαατος του ΑΐΙ^ΙΙδίβ 01ΐΟ18γ
«Ιι'βΓί άθ 103.1ΪΓ οΙΐθΖ 1θ3 Βγζ3Π(;ΐη3», τών διαφόρων έργων του
01ΐ3ΐΊθ8 ϋϊβΐιΐ και τών ψυχολογικών έργων του ΟαθΙ&νθ 1,8 Βοη.
δημιούργημα της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής το0
Μεσαίωνος, δεν είναι το πρώτον προϊόν, ώς φρο-
νουσι συγγραφείς τίνες, τής νέας ταύτης τέχνης,
άλλ' Ό θκυμασιώτατος σταθμός τής εξελίξεως
ταύτης.
Παραδέχονται συνήθως οτι Ό Βυζαντιακός όυ-
Ομός έδημιουργήθη ΰκο του 'Ανθεμίου και Ισιδώ-
ρου διά τής ιδρύσεως του Ναου τής Αγίας Σοφίας.
Αλλά ρυθμός αρχιτεκτονικός δεν δύναται νά γεν-
νηΟή ώς ή 'Αθηνα από τής κεφκλής του Διό;. Ή
δημιουργία ρυθμού προϋποθέτει μακράν προγενε-
στέραν έργασίαν' είναι ώς δργανικόν όν ύποκείμε-
νον εις τον νόμον τής έςελίςεως. Ή αρχιτεκτο-
νική συνδέεται πάντοτε προς το παρελθόν διά ρι-
ζών βκθειώ> κκί πολλάτλών' ουδέποτε οέ εις ή
και δύο αρχιτέκτονες ήδυνήΟησαν νά δήμιου ργή-
σωσι δυθμόν' αλλά και άν ήδύναντο, δεν Οά κα-
τώρΟουν νά επιβκλωτι τούτον εις του; συγχρόνους
των. Και ώς οί αρχαίοι "Ελληνες παραλαβόντες
μορφάς τινας προγενεστέρας ήουνηΟησαν διά τρο-
ποποιήσεων συνεχών νά ίδρύσωσι τον έν τή Άκρο-
πόλει τών Αθηνών ανυπερβλήτου τελειότητος
Ναόν τής Αθηνάς, ούτω καί οί άρχιτέκτονες τής
Β·/ζαντιακής Άρχιτεκτονικής παραλαβόντες πολλά
ο)ηιχ αρχιτεκτονικά στοιχεία ήδυνηΟηταν διά
τοοποποιήτεω; αυτών νά λαμπρύ;ωτι την έκτην
έκκτοντχετηοίδκ δι χ τή; ίορύσεω; του θεσπέσιου
Ναου τής 'Αγία; Σοφία;, του Παρθενώνος τούτου
τής χριστιανικής πίστεως. Προ τής ιδρύσεως ό'μως
του μεγάλου τούτου Ναου μακρά καί συνεχής μορ-
φωτική εργασία προηγήΟη" ή δε περίοδος ήτις εκτεί-
νεται κυρίως άπό του Κωνσταντίνου (328) μέχρι
του Ιουστινιανού (527) ύπήρςε περίοδος μορφώ-
σεως του Βυζαντιακου ρυθμού.
ΑΕ 1921
Βυζαντιακός ρυθμός
υπό
Γ. Λεζίνα.
Ε 'σαγωγή.
Διά της παρούσης μελέτης ζητώ νά καταστήσω
φανερόν ότι ή μόρφωσις του Βυζαντιακου ρυθμού
δεν οφείλεται, ώς ισχυρίζονται σοφοί τίνες, εις την
άποκλειστικήν επίδρασιν της 1 ωμχ'ίκής τέχνη;,
ου6έ εις την άποκλειστικήν έπίδρασιν τη; Ανατο-
λικής άνευ του ελληνικοί) πολιτισμού.
Ή υ,όο'ΰωσι; του Βνζαντιακου όυΟαου οοείλε-
ται αποκλειστικώς εις το έλληνικόν πνεύμα, ιδία
δε εις τους Έλληνχς της μικράς Ασίας και του
Βυζαντίου.
Και ώς οί ~ρο~χτορις ημών της κλασικής επο-
χής ζώντες υπό κοινωνικάς, πολιτικάς και θ.ρη-
σκευτικάς συνΟήκας ώρισμένας κχτώρθωσαν νχ
δημιουργήσωσιν έν τω θαυμαστώ κλίματι της
Ελλάδος νέους τύπους αρχιτεκτονικούς 5λως δια-
φόρους τών αρχικών ες ών ώρμήΟησαν, ούτω και
οί Έλληνες της Μικράς Ασία; και του Βυζαντίου
ευρεθέντες εις φυσικον και κοινωνικόν περιβάλλον
διάφορον και υπό διαφόρους πολιτικάς καίθρησκευ-
τικάς άνάγκας ζήσαντες ήδυνήΟησαν νά δημιουρ-
γήσο_>σι διά της χρήσεως άλλων υλικών τέχνην
σύμφωνον προς την διανοητικότητα αυτών και
όλως διάφορον ίκείνων ες ών αύτη έπήγασε 1.
Προς μόρφωσιν ομως της νέας ταύτης τέχνης
της γνωστή; υπο το όνομα Βυζαντινής άπητήΟη
μακοά εργασία μορφωτική" ό ναός δε της έν Κων-
σταντινουπόλει Αγίας Σοφίας, το αέγιστον τούτο
1 Τό συαπέρχσαα τούτο προκύπτει έκ της ές"ετάτε'υς τώ> προ
της κτίσεο); του ναου της Αγία; ϋορία; ίίρυθέντων ^ρ,νηαί'ων κχι
εκ της μελέτης διαφόρων περί Βυζαντια'.ης τέχνης συγγραμμάτων,
ιδία δε έχ τη; του κλασικού σ;γγράμαατος του ΑΐΙ^ΙΙδίβ 01ΐΟ18γ
«Ιι'βΓί άθ 103.1ΪΓ οΙΐθΖ 1θ3 Βγζ3Π(;ΐη3», τών διαφόρων έργων του
01ΐ3ΐΊθ8 ϋϊβΐιΐ και τών ψυχολογικών έργων του ΟαθΙ&νθ 1,8 Βοη.
δημιούργημα της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής το0
Μεσαίωνος, δεν είναι το πρώτον προϊόν, ώς φρο-
νουσι συγγραφείς τίνες, τής νέας ταύτης τέχνης,
άλλ' Ό θκυμασιώτατος σταθμός τής εξελίξεως
ταύτης.
Παραδέχονται συνήθως οτι Ό Βυζαντιακός όυ-
Ομός έδημιουργήθη ΰκο του 'Ανθεμίου και Ισιδώ-
ρου διά τής ιδρύσεως του Ναου τής Αγίας Σοφίας.
Αλλά ρυθμός αρχιτεκτονικός δεν δύναται νά γεν-
νηΟή ώς ή 'Αθηνα από τής κεφκλής του Διό;. Ή
δημιουργία ρυθμού προϋποθέτει μακράν προγενε-
στέραν έργασίαν' είναι ώς δργανικόν όν ύποκείμε-
νον εις τον νόμον τής έςελίςεως. Ή αρχιτεκτο-
νική συνδέεται πάντοτε προς το παρελθόν διά ρι-
ζών βκθειώ> κκί πολλάτλών' ουδέποτε οέ εις ή
και δύο αρχιτέκτονες ήδυνήΟησαν νά δήμιου ργή-
σωσι δυθμόν' αλλά και άν ήδύναντο, δεν Οά κα-
τώρΟουν νά επιβκλωτι τούτον εις του; συγχρόνους
των. Και ώς οί αρχαίοι "Ελληνες παραλαβόντες
μορφάς τινας προγενεστέρας ήουνηΟησαν διά τρο-
ποποιήσεων συνεχών νά ίδρύσωσι τον έν τή Άκρο-
πόλει τών Αθηνών ανυπερβλήτου τελειότητος
Ναόν τής Αθηνάς, ούτω καί οί άρχιτέκτονες τής
Β·/ζαντιακής Άρχιτεκτονικής παραλαβόντες πολλά
ο)ηιχ αρχιτεκτονικά στοιχεία ήδυνηΟηταν διά
τοοποποιήτεω; αυτών νά λαμπρύ;ωτι την έκτην
έκκτοντχετηοίδκ δι χ τή; ίορύσεω; του θεσπέσιου
Ναου τής 'Αγία; Σοφία;, του Παρθενώνος τούτου
τής χριστιανικής πίστεως. Προ τής ιδρύσεως ό'μως
του μεγάλου τούτου Ναου μακρά καί συνεχής μορ-
φωτική εργασία προηγήΟη" ή δε περίοδος ήτις εκτεί-
νεται κυρίως άπό του Κωνσταντίνου (328) μέχρι
του Ιουστινιανού (527) ύπήρςε περίοδος μορφώ-
σεως του Βυζαντιακου ρυθμού.