Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Archaiologikē ephēmeris: periodikon tēs en Athēnais Archaiologikēs Hetaireias (1921)

Α Ε 1921

Λεζίνας: Βυζαντιακος ρνΰμός. 57

τρων έσχηματίζετο 6πΌ τεσσαράκοντα κιόνων κο- Το μέσον κλίτος σχηματίζεται ύπρ δυο σειρών

ρινθιακου ρυθμοΟ άνά 20 έκατέρο)θεν του άξονος άψίδων έδραζομένων έπι κιόνων ύπομιμνησκόντων

της Βασιλικής. τον Ρωμαϊκδν δωρικον ρυθμόν.

Ή Βασιλική ήτο ξυλόστεγος, το δέ κάτω ΠρΌ της Βασιλικής υπάρχει στοά.
μέρος των έλκυστήρων των ζευκτών της στέγης

ήτο εις ΰψος τριάκοντα μέτρων άνωθεν τοϋ έδά- Χριοτιανικαϊ Βασιλικοί Συρίας.

φους.

Έμπροσθεν της Βασιλικής υπήρχε μεγάλη τε- Έν Συρία ίδρύθησαν πολλά! χριστιανικά! Βα-

τράγωνος αυλή κοσμουμένη δια στοών έγερθεισών σιλικαι ύπομιμνήσκουσαι τάς αστικά ς Βασιλικάς

εις τάς τέσσαρας αυτής πλευράς. τής Ρώμης κατά τήν γενικήν διάταςιν, άλλά διά-
φοροι τούτων κατά τάς λεπτομέρειας. "Απασαι εΐ-

3. Βασιλική τής Αγίας Μαρίας ναι ωκοδομημέναι διά λελαξευμένων λίθων.

τής Μείζονος.

1. Βασιλική τής Τάφκχας.

Έν Ρώμη ύπήρχον Πατριαρχικά! Βασιλικά! μεί-
ζονες πέντε, δ "Αγιος Πέτρος, Ό "Αγιος Ιωάννης του Ούτως, ή Βασιλική τής Τάφκχας εν τη Κεντρι-
Λατεράνου, ή Αγία Μαρία ή Μείζων, Ό Αγιος κη Συρία είναι κτίριον χριστιανικον ιδρυθέν (άπδ
ΠαΟλος έκτος τών τειχών και ό Άγιος Λαυρέντιος· τής 4ης έως τής 5ης εκατονταετηρίδας) έπι του
δύο δε ελάσσονες, ό "Αγιος Σταύρος τής Ιερού- προτύπου τών αρχαίων Βασιλικών, άλλά διάφορον
σαλήμ και ό "Αγιος Σεβαστιανός. τούτων κατά τάς λεπτομέρειας Διαιρείται αύτη,

Ή Βασιλική τής Αγίας Μαρίας τής Μείζονος ως αί. Βασιλικά! τής Ρώμης, εις τρία μέρη, τδ μέ-

ίδρύθη τδ 432 ΰπδ του Πάπα Σίξτου III. Μεγε- σ0ν κλίτος και τάς δύο πλαγίας στοάς· τδ μέσον

θυνθεΐσα επανειλημμένως δεν διετήρησεν εκ τής ομως κλίτος σχηματίζεται ΰπδ σειράς μεγάλων

πρώτης οικοδομής ειμή τδ μέσον κλίτος, τάς ούο άψίδων διατεταγμένων παραλλήλως τή προσάψει

εκατέρωθεν στοάς και τήν κόγχην. του κτιρίου, αί δ' έκατέρί,υθεν τούτου στοα! ΰπδ

Τδ μέσον κλίτος σχηματίζεται ΰπδ δύο σειρών άψίδων μικροτέρων και όμοιοτρόπως διατεταγμέ-

κιόνων ελληνικού λευκού μαρμάρου ιωνικού όυθ- νων. Αί πλάγιαι αύται στοα! ήσαν διώροφοι, τδ

μου στεφομένων ΰπδ θριγκοΰ οριζοντίου. Ανωθεν δέ δάπεδον του άνω ορόφου ήτο έκ πλακών λιθίνων

τούτου εγείρεται διάζωμα μέγα κεκοσμημένον, ύπε- στηριζόμενων ΙπΙ εξεχόντων λίθων έντετοιχισμέ-

ράνω δέ τούτου ανοίγονται παράθυρα ημικυκλικά νων έν τοις εγκάρσιοι; τοίχοις. II όρο'νή έσχημα-

φωτίζοντα τδ μέσον κλίτος. Πρδ τής κόγχης ύπάρ- τίζετο ΰπδ μεγάλων πλακών λιθίνων τοποθετημέ-

χει εγκάρσιος στοά. νων έπι τής κορυφής τών τοίχων τούτων.

Έπι τής άριστεράς πλευράς τής εκκλησίας ήτο

4. Βασιλική τοϋ Αγίου Πέτρου προσ'/]ρτίιμίνος πύργος τριώροφος. Τδ είδος τούτο

ΪΎΙ νίηβοΐίβ. τών κτιρίων είναι σύνηθες έν τή Κεντρική Συρία.

Ή Βασιλική αύτη ίδρύθη το 4·25 κα! είναι τρι- 2. Βασιλική τής Βαγούζης.

μελής ή τρίκογχος κατά τους αρχαίους συγγρα-
φείς" τδ μέσον κλίτος κα! αί δύο εκατέρωθεν του- Ή Βασιλική τής Βαγούζης έν τή Κεντρική
του στοα! εθεωρούντο ώς έκκλησίαι ων εκάστη Συρία ιδρυθείσα έν τή αρχή τής ί)Γ<; έκατονταετη-
είχε τον ίδιον αΰτής προστάτην. Πιθανώς Ό άρ- ρίδος παρουσιάζει έν κατόψει σχήμα όρθογώνιον
χαΐος ναός του Καπιτωλίου Διδς έν Ρώμη περιέ- διαιρούμενον διά δύο κιονοστοιχιών εις τρία μέρη»
χων τριπλούν Ιερόν, έν τω μέσω τον Δία, άρι- το μέσον κλίτος κα! τάς εκατέρωθεν στοάς. Οί
στερα τήν "Ηραν κα! δεξιά τήν Αθηνάν ενέπνευσε κίονες συνδέονται δι' άψίδων ημικυκλικών άνωθεν
τήν ίδέαν τών χριστιανικών τούτων ναών. τών οποίων ύπάρχουσιν ένδεκα παράθυρα ήμικυ-