DOI article:
Lezinas, G.: Byzantiakos rhythmos
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14368#0065
Λεζίνας: Βοζαντιακος ρνΰμό;
κλικά. Στέγη ξύλινη μετχ ζευκτών ορατών εσωθεν
καλύπτει το μέσον κλίτος κκΐ τχς πλαγίχς στοάς'
έμπροσθεν τη; δυτική; προσόψεως ΰτχρχει στοά
ή νχρθηξ, προ δετών θυρών τω; πλαγίων τοίχων
ύπάρ/ουσι στοχί μικραί. Έν τη Βχσιλική τχύτη,
καίτοι Οπάοχουσι δώδεκα ζευκτά, το μέσον κλί-
τος χωρίζεται των πλαγίων στοών δι' ες άψίοων
ών αί άναλογίαι είναι όλως διάφοροι τών αναλογιών
στοάς άρ/αίων -κιονοστοιχιών.
3 Βασιλική της Καλβ Ιούζης
Ή Βασιλική της Καλβλούζης εν τη Κεντρική
Συρία παρουσιάζει έν κατόψει σχήμα όρθογώνιον
διηοημένον εις το μέσον κλίτος κχΐ τχς δύο πλα-
γίας στοάς' ύπάρχουσιν επίσης έν τχύτη δώοΞκχ
ζευκτά ορατά εσωτερικώς κχί έυοεκκ πχράθυρχ"
άλλα μεταξύ του μέσου κλίτους και τον πλαγίων
στοών ύπάρ/ουσι μόνον τρεις μεγάλαι αψίδες έορχ-
ζόμεναι έπι στύλων.
Αί πλαγίαι στοαί καλύπτοντχι ύπο πλακών.
Ή διάταξις τοΟ έδρασμου τών ζευκτών ει ;χι
περίεργος. "Ανωθεν τών άψίδω> υπάρχει έτιστύλι-
ον δε/ομενον υρ' έκχστον ζευκτόν ύποστηοίγμχτχ
λίθινα εξέχοντα (οοτ1ϋ3 3.αχ)' έπι τούτων έτοποθε-
τηθησαν μικροί κίονες μη συναπτόμενοι μετά τών
τοί/ων, έςέ/οντες συνετώς τούτω;, στέφονται δε
ύπο θριγκου σχηματίζοντος δεύτερον ύποστήριγμχ
εξέχον (οοΐ'βθαα) οπερ ύποβχστάζει το άκρον
εκάστου ζευκτου.
Ή Βασιλική εχει περίπου 33 μέτρα μήκους επί
18 αέτοων πλάτους. ΙΊεοιλαα3χνει ποόνκον ή νάο-
θηκα κείμενον μεταξύ δύο πύργων. Προ τών Ου-
ρών τών πλαγίων προσόψεων ύπήρχον μικραί στο-
ά! (ροτοΐΐθδ).
4. Βασιλική Τονρμανίνης
ΊΙ έκκλησία αύτη κειμένη έν τή Κεντρική Συ-
ρία ομοιάζει κατά μεν το εσωτεριον προς το της
Βαγούζης, κατά δε τον Νάρθηκα προς τον της Καλ-
βλούζης. Τά ζευκτά της στέγης στηρίζονται έπι
σειράς κιόνων εξεχόντων ως έν τή Βχσιλική της
Καλβλούζης. Έχει όλικον μήκος 40 μέτρων και
ττλάτος Ιο μέτρων.
Η πρόσοψις της εκκλησίας ταύτης παρουσιάζει
κομψην στοάν άνωθεν του Νάρθηκος περιλαμβχνο-
μένην μεταξύ δύο κωδωνοστασίων.
Χοισζιανικαι ΒοΐΰίΙικαΙ Αίγυπνον.
Ως εν Συρία ούτω και έν Αίγύπτω ίδρύθησαν
πολλά μνηυ,εΐα χριστιανικά, εν δε τών μάλλον
αξιοσημείωτων είναι ή ωραία Βασιλική ή ιδρυθεί-
σα υπο του χύτο'/.οχ~οροζ Αρκαδίου έν αρχή της
5ης έκατονταετηρίδος έπι της θέσεως έν ή έτάφη
ο Αγιος Μήνας.
Αί άνασκαραι αί γενόμενα», ύπο τοΟ Κααίπααηη
έν Άμποΰ Μίνα (Άμβου = Πχτήο, Μίνχ = Μηνας)
πλησίον της Μχρεώτιδος λίμνη; ' Αλεξχν ορείχς
απεκάλυψαν έκτος της άνω ρηθείσης Βασιλικής
και έτέραν Βχσιλική; άρχαιοτέραν ίδρυθεΐσαν άνω-
θεν της ευρείας κρύπτης έρ' ής άνεπαύετο το σώμα
του μάρτυρος- ώ; έτ'της τη; Βκσιλικην του Κοι-
μητηρίου κχι έτέρχ; Βχσιλικην μ·-χ δύο κογ/ών
αντικειμένων άλλήλαις.
Η ΒχσΆικη του Αοκχδιου είνχ ι τρίστοος μετά
κόγχης- έτερα στοά διατεταγμένη έναντι της κόγ-
χης κχι έγκχρσίως προς τχς τρεις στοάς σχηματί-
ζει μετά της κεντρικής η του μέσου κλίτους πε-
λώριο; Γ. Η έ γ κ κ όσιος στοά εχει μή <ος 50 μέ-
τρων κχι πλάτος 23, έ; τώ μέσο δ' εκάστης τών
πλευρών βορείου *κ· Λντ'.κης υπάρχει σηκος (ηΐοΐΐθ)
πλάτος 1^35 κχι βάθους 0·Χθ0 περιεττοι/ισμένος
ύπο κιόνων. Της /.όγ/ης το μεν πλάτος είναι 10^7,
το δ: 3χ0^ς; 5Η0 Έν τχύτη δι ύτίρχει άστερι-
σμος κιόνων λίχν περίεργος ό'ττις έχώρ'.ζεν ,. ούτως
ειπείν, την πρόσοψ'.ν της από τη ς λοιπής έκκλησίας,
II Βχσιλική εχει πλάτος "2θ;μ60 είναι δε διώ-
ρορος κχι κχλύπτετχι ύ το τρίύλλου έδρχζομένου
έ πι γων ι χίων κογ/ ώ ν.
ΙΙλην τών άνω Βχσιλικών ίδρύθησχν καί άλλαι
έν Αίγύπτω ως αί του Αευκου κχι του Ερυθρού
Μονκστηρίου πχρά το Σοχάγ, ή του Ντέίρ-Σεμάν
έν θηβα'ίδι παρά τό Άσσουάν, ή του Άμπα-Μπε-
σάϊ κλπ. αίτινες άτκσχι χρονολογούνται άπο της
4^- έκατονταετηρίδος.
Έκ τών Βχσιλικών τούτων αί μέν, ώς ή Βασι-
λική του Αρκαδίου, άναπαράγουσιν ακριβώς τήν
κλικά. Στέγη ξύλινη μετχ ζευκτών ορατών εσωθεν
καλύπτει το μέσον κλίτος κκΐ τχς πλαγίχς στοάς'
έμπροσθεν τη; δυτική; προσόψεως ΰτχρχει στοά
ή νχρθηξ, προ δετών θυρών τω; πλαγίων τοίχων
ύπάρ/ουσι στοχί μικραί. Έν τη Βχσιλική τχύτη,
καίτοι Οπάοχουσι δώδεκα ζευκτά, το μέσον κλί-
τος χωρίζεται των πλαγίων στοών δι' ες άψίοων
ών αί άναλογίαι είναι όλως διάφοροι τών αναλογιών
στοάς άρ/αίων -κιονοστοιχιών.
3 Βασιλική της Καλβ Ιούζης
Ή Βασιλική της Καλβλούζης εν τη Κεντρική
Συρία παρουσιάζει έν κατόψει σχήμα όρθογώνιον
διηοημένον εις το μέσον κλίτος κχΐ τχς δύο πλα-
γίας στοάς' ύπάρχουσιν επίσης έν τχύτη δώοΞκχ
ζευκτά ορατά εσωτερικώς κχί έυοεκκ πχράθυρχ"
άλλα μεταξύ του μέσου κλίτους και τον πλαγίων
στοών ύπάρ/ουσι μόνον τρεις μεγάλαι αψίδες έορχ-
ζόμεναι έπι στύλων.
Αί πλαγίαι στοαί καλύπτοντχι ύπο πλακών.
Ή διάταξις τοΟ έδρασμου τών ζευκτών ει ;χι
περίεργος. "Ανωθεν τών άψίδω> υπάρχει έτιστύλι-
ον δε/ομενον υρ' έκχστον ζευκτόν ύποστηοίγμχτχ
λίθινα εξέχοντα (οοτ1ϋ3 3.αχ)' έπι τούτων έτοποθε-
τηθησαν μικροί κίονες μη συναπτόμενοι μετά τών
τοί/ων, έςέ/οντες συνετώς τούτω;, στέφονται δε
ύπο θριγκου σχηματίζοντος δεύτερον ύποστήριγμχ
εξέχον (οοΐ'βθαα) οπερ ύποβχστάζει το άκρον
εκάστου ζευκτου.
Ή Βασιλική εχει περίπου 33 μέτρα μήκους επί
18 αέτοων πλάτους. ΙΊεοιλαα3χνει ποόνκον ή νάο-
θηκα κείμενον μεταξύ δύο πύργων. Προ τών Ου-
ρών τών πλαγίων προσόψεων ύπήρχον μικραί στο-
ά! (ροτοΐΐθδ).
4. Βασιλική Τονρμανίνης
ΊΙ έκκλησία αύτη κειμένη έν τή Κεντρική Συ-
ρία ομοιάζει κατά μεν το εσωτεριον προς το της
Βαγούζης, κατά δε τον Νάρθηκα προς τον της Καλ-
βλούζης. Τά ζευκτά της στέγης στηρίζονται έπι
σειράς κιόνων εξεχόντων ως έν τή Βχσιλική της
Καλβλούζης. Έχει όλικον μήκος 40 μέτρων και
ττλάτος Ιο μέτρων.
Η πρόσοψις της εκκλησίας ταύτης παρουσιάζει
κομψην στοάν άνωθεν του Νάρθηκος περιλαμβχνο-
μένην μεταξύ δύο κωδωνοστασίων.
Χοισζιανικαι ΒοΐΰίΙικαΙ Αίγυπνον.
Ως εν Συρία ούτω και έν Αίγύπτω ίδρύθησαν
πολλά μνηυ,εΐα χριστιανικά, εν δε τών μάλλον
αξιοσημείωτων είναι ή ωραία Βασιλική ή ιδρυθεί-
σα υπο του χύτο'/.οχ~οροζ Αρκαδίου έν αρχή της
5ης έκατονταετηρίδος έπι της θέσεως έν ή έτάφη
ο Αγιος Μήνας.
Αί άνασκαραι αί γενόμενα», ύπο τοΟ Κααίπααηη
έν Άμποΰ Μίνα (Άμβου = Πχτήο, Μίνχ = Μηνας)
πλησίον της Μχρεώτιδος λίμνη; ' Αλεξχν ορείχς
απεκάλυψαν έκτος της άνω ρηθείσης Βασιλικής
και έτέραν Βχσιλική; άρχαιοτέραν ίδρυθεΐσαν άνω-
θεν της ευρείας κρύπτης έρ' ής άνεπαύετο το σώμα
του μάρτυρος- ώ; έτ'της τη; Βκσιλικην του Κοι-
μητηρίου κχι έτέρχ; Βχσιλικην μ·-χ δύο κογ/ών
αντικειμένων άλλήλαις.
Η ΒχσΆικη του Αοκχδιου είνχ ι τρίστοος μετά
κόγχης- έτερα στοά διατεταγμένη έναντι της κόγ-
χης κχι έγκχρσίως προς τχς τρεις στοάς σχηματί-
ζει μετά της κεντρικής η του μέσου κλίτους πε-
λώριο; Γ. Η έ γ κ κ όσιος στοά εχει μή <ος 50 μέ-
τρων κχι πλάτος 23, έ; τώ μέσο δ' εκάστης τών
πλευρών βορείου *κ· Λντ'.κης υπάρχει σηκος (ηΐοΐΐθ)
πλάτος 1^35 κχι βάθους 0·Χθ0 περιεττοι/ισμένος
ύπο κιόνων. Της /.όγ/ης το μεν πλάτος είναι 10^7,
το δ: 3χ0^ς; 5Η0 Έν τχύτη δι ύτίρχει άστερι-
σμος κιόνων λίχν περίεργος ό'ττις έχώρ'.ζεν ,. ούτως
ειπείν, την πρόσοψ'.ν της από τη ς λοιπής έκκλησίας,
II Βχσιλική εχει πλάτος "2θ;μ60 είναι δε διώ-
ρορος κχι κχλύπτετχι ύ το τρίύλλου έδρχζομένου
έ πι γων ι χίων κογ/ ώ ν.
ΙΙλην τών άνω Βχσιλικών ίδρύθησχν καί άλλαι
έν Αίγύπτω ως αί του Αευκου κχι του Ερυθρού
Μονκστηρίου πχρά το Σοχάγ, ή του Ντέίρ-Σεμάν
έν θηβα'ίδι παρά τό Άσσουάν, ή του Άμπα-Μπε-
σάϊ κλπ. αίτινες άτκσχι χρονολογούνται άπο της
4^- έκατονταετηρίδος.
Έκ τών Βχσιλικών τούτων αί μέν, ώς ή Βασι-
λική του Αρκαδίου, άναπαράγουσιν ακριβώς τήν