DOI Artikel:
Kastriōtēs, Panagiōtēs: Perikleion Ōdeion
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14369#0040
Α Ε 1921
Καστριώτης: Περίκλειον ώδεΐον. 31
ανήκοντα εις το άναζητούμενον Ωδεΐον του Περι-
κλέους.
Οί έπισκεφθέντες τάς άνασκαφάς ημών έγκριτοι
αρχαιολόγοι και συνάδελφοι ήμέτεροι και ξένοι
κ. κ. Καββαδίας Και*ο, Κηίΐο1ίίιΐ88, Ορλάνδος
Σβορώνος (πρβ. Έστίαν 17 σεπτεμβρίου 1922)
ΛΥαοβ (έν ,ΙοιιγγοΙ οί Ηβΐΐβιιίο δΐυάίθδ 1922 σ.
269), λνΉΙΙθΓ, Φιλαδελφεύς, Λραγάτσης, Ρωμαίος,
ΡίοίΐΓά (ΒΟΗ 1921 σ. 378) \\Τβ1ίθΓ και πλείστοι
άλλοι έςετάσαντες τα άποκαλυφθέντα ερείπια του
Ωδείου συνεφώνησαν με την γνώμην ημών, ήν
ημείς από των πρώτων ημερών της άποκαλύψεως
τούτων άνεγνωρίσαμεν, ώς εις το Ώδεΐον ανήκοντα,
ώς πρΌς το σχήμα του οικοδομήματος και την
έσουτερικήν τούτου διάταςΊν, ώς παραδίδοται ήμΐν
ύπό τών αρχαίων συγγραφέων. Ιπήρχον όμως και
οί αντιφρονούντες, ώς ο καθηγητή: 8ΐιΐ(3ηϊοζ1ί&
καί τίνες τών ημετέρων συναδέλφων, και άλλοι
άρχαιολογοΟντες, ιδίως φιλόλογοι ώς παρά πασιν
επικρατούσης της αντιλήψεως οτι το οικοδόμημα
τούτο ήν περιφερές. IIροσεκτικωτέρα όμως άνά-
ννωσις του πληοεστέοου άοναίου κειυ,ένου περι-
αύτου, ήν ενομεν παοά τώ Πλουτάονω έοει να
διδάξει αυτούς οτι μόνον ή στέγη αύτου ήν περι-
φερής, άλλα προκατειλημμένοι εκ κακής ερμηνείας
του χωρίου του Πλουτάρχου (βίος Περικλέους 13)
περί του σχήματος τοΟ Ωδείου ένόμιζον αυτό πε-
ριφερές και ουχί τετράγωνον τό οικοδόμημα.
Ώς άπεδείχθη λοιπόν εκ τών άνασκαφών το
οικοδόμημα τούτο ήν πελώρια τετραγωνική πο-
λύεδρος και πολύστυλος αίθουσα και ούχι Στοά.
Ήμεΐς μόνοι άπο τών πρώτων ήμερών της άπο-
καλύψεως τών ερειπίων και τών άλλων σχετικών
ευρημάτων είχομεν άκράδαντον πεποι'Οησιν οτι ευ-
ρισκόμεθα προ του 'Ωδείου του Περικλέους. Ούχι
μόνον οτι τοπογραφικώς ή θέσις άνταπεκρίνετο προς
την ύπό τών άρχαίιυν συγγραφέων άναφερομένην,
ιδίως του Βιτρούβιου και Άνδοκίδου, άλλα καί ές
αυτών τών ευρημάτων είχομεν τελείως πεισθεί έν
ώ οί πλείστοι τών ημετέρων συναδέλφων ειχον
ενδοιασμούς. Και είναι παράδοξον τη άληθεία πώς
έρριζώθη ή ιδέα περι του περιφερούς σχήματος
του οικοδομήματος' άλλ' ώς ϊίπομεν, τούτο προήλ-
θεν εκ της κακής ερμηνείας του χωρίου του Πλου-
τάρχου, ήτις και παρεπλάνησε πολλούς εις την
εσφαλμένην εικασίαν αυτών. Το χωρίον έχει ώς
έςής: Τή μεν εντός διαθέσει πολύεδρον κάί ττολύ-
οτνλον, τϊ] δ έρέψει περικλινες και κάταντες, εκ
μιας κορυφής πεποιημένον, εικόνα λέγεσίϊαι γενέ ■
σϋαι και μίμημα της βασιλικής σκηνής», Μόνον
άρα κατά την οροφήν λέγει οτι συνέκλινεν άπολή-
γον ούτω εις κώνον κατά μίμημα της τοΟ Ξέρξου
σκηνής (θολωτή στέγη), άκριβώς ώς το σκιλλο-
κρόμμυον (σκίλλα ή σχΐνος ύπό τών Αθηναίων
καλουμένη) ές ού και οί έμπαίζοντες τον άσυμμέ-
τρως δξύ έχοντα το κρανίον Περικλέα κωμικώς
άπεκάλουν αυτόν (σχινοκέφαλον Δία) και δή έχοντα
το ώδεΐον επί το κρανίον. Αλλά καί το σχήμα
τών Περσικών σκηνών ώ μοιάζε πολύ προς τάς
θόλου; τών λαμπρών άρχαί(ον Οθωμανικών τεμε-
νών τής Περσίας, οία π.χ. το βασιλικόν τέμενος
του Ίσπαχάν, επιτύμβιος ναός του Σείδ, Μήο
Αχμέτ εν Σχιρώ κτλ. (πρβ. Λεζίνας ΑΕ 1921).
Τοιούτου είδους επίσης είναι καί αί θόλοι πολ-
λών τών αρχαιοτέρων έκκλησιών τής Ρωσσίας ώς
και οί ζροϋ~Χ7^ι. τών σημερινών εκκλησιών. Καί
τούτο ίνα ή ακουστική ή τελεία, (πρβ. 'Ησυχ. λ.
ώδεΐον. Σχόλια Άριστοφ. καί Αισχίνου, Διόδωρ.
Α . 48). Έν ω το λοιπόν οικοδόμημα είχε σχήμα
τετράγωνον καί τοιούτον απέδειξαν αί άνασκα^αί
ή μών.
Ούτω διηρημέναι ήσαν μέχρι τούδε αί γνώμαι
τών άρχαιολόγων περί του σχήματος του ωδείου,
οτε το παρελθόν έαρ ο άλλοτε διευθυντής του έν
Αθήναις Γερμανικού άρχαιολογικου Ινστιτούτου
διαπρεπής άρχιτέκτουν αρχαιολόγος καί καθηγη-
τής κ. ϋοΓρίβΙά διατρίψας έπ' ολίγον ενταύθα
έπεσκέφθη τάς άνασκαφάς ημών καί έξετάσας επι-
σταμένως το άποκαλυφθέν οικοδόμημα άπεφήνατο
άνε-ιφυλάκτοος οτι το ΰφ' ημών άποκαλυφθέν και
εις φώς έλθόν τετράγωνον οικοδόμημα είναι αυτό
τό 'Ωδεΐον του Περικλέους. Μοί υπέβαλε δέ καί
μικράν έ'κθεσιν μετά σχεδιαγράμματος. Ή γνώμη
του κ. ΌοΓρίθΙά έςαιρετικώς βαρύνει πολύ καί
δύναται νά θεωρηθή αυθεντία ώς προς τά άρχιτε-
κτονικά καί αρχαιολογικά τής αρμοδιότητος του
ζητήματα" διά τούτο παραθέτω ενταύθα περικο-
πήν τής πρός με υποβληθείσης εκθέσεως αύτου
ώς καί διάγραμμα (είκ. 4) μετά σοφών παρατη-
ρήσεων, ας φιλικώς μοι ύπέδεις"εν.
Καστριώτης: Περίκλειον ώδεΐον. 31
ανήκοντα εις το άναζητούμενον Ωδεΐον του Περι-
κλέους.
Οί έπισκεφθέντες τάς άνασκαφάς ημών έγκριτοι
αρχαιολόγοι και συνάδελφοι ήμέτεροι και ξένοι
κ. κ. Καββαδίας Και*ο, Κηίΐο1ίίιΐ88, Ορλάνδος
Σβορώνος (πρβ. Έστίαν 17 σεπτεμβρίου 1922)
ΛΥαοβ (έν ,ΙοιιγγοΙ οί Ηβΐΐβιιίο δΐυάίθδ 1922 σ.
269), λνΉΙΙθΓ, Φιλαδελφεύς, Λραγάτσης, Ρωμαίος,
ΡίοίΐΓά (ΒΟΗ 1921 σ. 378) \\Τβ1ίθΓ και πλείστοι
άλλοι έςετάσαντες τα άποκαλυφθέντα ερείπια του
Ωδείου συνεφώνησαν με την γνώμην ημών, ήν
ημείς από των πρώτων ημερών της άποκαλύψεως
τούτων άνεγνωρίσαμεν, ώς εις το Ώδεΐον ανήκοντα,
ώς πρΌς το σχήμα του οικοδομήματος και την
έσουτερικήν τούτου διάταςΊν, ώς παραδίδοται ήμΐν
ύπό τών αρχαίων συγγραφέων. Ιπήρχον όμως και
οί αντιφρονούντες, ώς ο καθηγητή: 8ΐιΐ(3ηϊοζ1ί&
καί τίνες τών ημετέρων συναδέλφων, και άλλοι
άρχαιολογοΟντες, ιδίως φιλόλογοι ώς παρά πασιν
επικρατούσης της αντιλήψεως οτι το οικοδόμημα
τούτο ήν περιφερές. IIροσεκτικωτέρα όμως άνά-
ννωσις του πληοεστέοου άοναίου κειυ,ένου περι-
αύτου, ήν ενομεν παοά τώ Πλουτάονω έοει να
διδάξει αυτούς οτι μόνον ή στέγη αύτου ήν περι-
φερής, άλλα προκατειλημμένοι εκ κακής ερμηνείας
του χωρίου του Πλουτάρχου (βίος Περικλέους 13)
περί του σχήματος τοΟ Ωδείου ένόμιζον αυτό πε-
ριφερές και ουχί τετράγωνον τό οικοδόμημα.
Ώς άπεδείχθη λοιπόν εκ τών άνασκαφών το
οικοδόμημα τούτο ήν πελώρια τετραγωνική πο-
λύεδρος και πολύστυλος αίθουσα και ούχι Στοά.
Ήμεΐς μόνοι άπο τών πρώτων ήμερών της άπο-
καλύψεως τών ερειπίων και τών άλλων σχετικών
ευρημάτων είχομεν άκράδαντον πεποι'Οησιν οτι ευ-
ρισκόμεθα προ του 'Ωδείου του Περικλέους. Ούχι
μόνον οτι τοπογραφικώς ή θέσις άνταπεκρίνετο προς
την ύπό τών άρχαίιυν συγγραφέων άναφερομένην,
ιδίως του Βιτρούβιου και Άνδοκίδου, άλλα καί ές
αυτών τών ευρημάτων είχομεν τελείως πεισθεί έν
ώ οί πλείστοι τών ημετέρων συναδέλφων ειχον
ενδοιασμούς. Και είναι παράδοξον τη άληθεία πώς
έρριζώθη ή ιδέα περι του περιφερούς σχήματος
του οικοδομήματος' άλλ' ώς ϊίπομεν, τούτο προήλ-
θεν εκ της κακής ερμηνείας του χωρίου του Πλου-
τάρχου, ήτις και παρεπλάνησε πολλούς εις την
εσφαλμένην εικασίαν αυτών. Το χωρίον έχει ώς
έςής: Τή μεν εντός διαθέσει πολύεδρον κάί ττολύ-
οτνλον, τϊ] δ έρέψει περικλινες και κάταντες, εκ
μιας κορυφής πεποιημένον, εικόνα λέγεσίϊαι γενέ ■
σϋαι και μίμημα της βασιλικής σκηνής», Μόνον
άρα κατά την οροφήν λέγει οτι συνέκλινεν άπολή-
γον ούτω εις κώνον κατά μίμημα της τοΟ Ξέρξου
σκηνής (θολωτή στέγη), άκριβώς ώς το σκιλλο-
κρόμμυον (σκίλλα ή σχΐνος ύπό τών Αθηναίων
καλουμένη) ές ού και οί έμπαίζοντες τον άσυμμέ-
τρως δξύ έχοντα το κρανίον Περικλέα κωμικώς
άπεκάλουν αυτόν (σχινοκέφαλον Δία) και δή έχοντα
το ώδεΐον επί το κρανίον. Αλλά καί το σχήμα
τών Περσικών σκηνών ώ μοιάζε πολύ προς τάς
θόλου; τών λαμπρών άρχαί(ον Οθωμανικών τεμε-
νών τής Περσίας, οία π.χ. το βασιλικόν τέμενος
του Ίσπαχάν, επιτύμβιος ναός του Σείδ, Μήο
Αχμέτ εν Σχιρώ κτλ. (πρβ. Λεζίνας ΑΕ 1921).
Τοιούτου είδους επίσης είναι καί αί θόλοι πολ-
λών τών αρχαιοτέρων έκκλησιών τής Ρωσσίας ώς
και οί ζροϋ~Χ7^ι. τών σημερινών εκκλησιών. Καί
τούτο ίνα ή ακουστική ή τελεία, (πρβ. 'Ησυχ. λ.
ώδεΐον. Σχόλια Άριστοφ. καί Αισχίνου, Διόδωρ.
Α . 48). Έν ω το λοιπόν οικοδόμημα είχε σχήμα
τετράγωνον καί τοιούτον απέδειξαν αί άνασκα^αί
ή μών.
Ούτω διηρημέναι ήσαν μέχρι τούδε αί γνώμαι
τών άρχαιολόγων περί του σχήματος του ωδείου,
οτε το παρελθόν έαρ ο άλλοτε διευθυντής του έν
Αθήναις Γερμανικού άρχαιολογικου Ινστιτούτου
διαπρεπής άρχιτέκτουν αρχαιολόγος καί καθηγη-
τής κ. ϋοΓρίβΙά διατρίψας έπ' ολίγον ενταύθα
έπεσκέφθη τάς άνασκαφάς ημών καί έξετάσας επι-
σταμένως το άποκαλυφθέν οικοδόμημα άπεφήνατο
άνε-ιφυλάκτοος οτι το ΰφ' ημών άποκαλυφθέν και
εις φώς έλθόν τετράγωνον οικοδόμημα είναι αυτό
τό 'Ωδεΐον του Περικλέους. Μοί υπέβαλε δέ καί
μικράν έ'κθεσιν μετά σχεδιαγράμματος. Ή γνώμη
του κ. ΌοΓρίθΙά έςαιρετικώς βαρύνει πολύ καί
δύναται νά θεωρηθή αυθεντία ώς προς τά άρχιτε-
κτονικά καί αρχαιολογικά τής αρμοδιότητος του
ζητήματα" διά τούτο παραθέτω ενταύθα περικο-
πήν τής πρός με υποβληθείσης εκθέσεως αύτου
ώς καί διάγραμμα (είκ. 4) μετά σοφών παρατη-
ρήσεων, ας φιλικώς μοι ύπέδεις"εν.