DOI Artikel:
Papaspyridou, Semnē: Pelikē tou Ethnikou mouseiou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14369#0062
Α Ε 1:)22
53
Πελίκη του Εθνικού μουσείου
υπό
Σεμνής Παπασπυρίδου.
Έν των ώοαιοτέρων και όλιγίστων εις τό είδος
του αγγείων του Εθνικού μουσείου είναι το άγ-
-γεΐον τούτο (άο. 14498). Ού/ί μόνον δια το
ώραΐον πορτοκαλλόχρουν χρώμα του πηλοΟ, εφ
ου άναπαύεται πολύ ευχαρίστως ο δφθαλμός, ουδέ
τόσον δια τήν παράστασιν, δσον διότι έ'χομεν εις
τοΟτο εν ακόμη άγγεΐον έκ των λεγομένων «της
Περικλείου εποχής».
Τον διευθυντήν του Εθνικού Μουσείου κ. Κ.
Κουρουνιώτην, όστις, μετά της διακρινούσης αυτόν
καλωσύνην, προθυμότατα επέτρεψε τήν δημοσίευ-
σιν, ευχαριστώ εγκαρδίως.
Τό σχήμα της «πελίκης» αρχίζει άπό των με-
ταγενεστέρων μελανόμορφων και είναι συχ νό-
τατον εις τήν κλασσικήν έποχήν, παύει δε ή χρήσις
του προς το τέλος του Ε αιώνος, άντικαθισταμένου
υπό του κρατήρος, ιδιαιτέρως ευνοουμένου υπότών
Βοιωτών τεχνιτών του Δ' αιώνος. Ό πρώτος τών
άγγειογοάφων τών εουθοοαόοΦων, ό'στις μετενει""
ρίσθη τό σχήμα τούτο, είναι ό Εύθυμίδης (Ββαζ-
Ιβ]}, \ΓΒ8Θ8 πι ΑηΐθΓΪοα σ. 56).
Ο λαιμός κοσμείται ύπό του συνηθέστατου
κοσμήματος της εποχής ταύτης, τών διπλών πλα-
γίων άνθεαίων, άτινα έαφανίζονται ποώτον, νωοΐς
νά είναι πολύ συνήθη, εις τα έρυθρόμορφα του
αυστηρού ρυθμού,κυριαρχουσι περί τά μέσα του Ε'
αιώνος και περί το 440 άρχίζουσι ν' αντικαθί-
στανται υπό άλλου κοσμήματος, τών φύλλων δά-
φνης, απαραιτήτου εις τά αγγεία της παρακμής.
"Οτι συνυπήρξαν ποτε τά δύο κοσμήματα είναι
£ύνόητον και γνωστόν, γίνεται ό'μως φανερώτερον εκ
μιάς «πελίκης» του Εθνικού μουσείου (αρ. 1185),
συγχρόνου τω άγγείω ημών, ήτις εις τήν μίαν
οψιν οέοει το εν κόσμηαα και. εις τήν έτέοαν το
Ι ι ι Γ Ιι Ί > ι
άλλο.
Ο κάτωθεν της παραστάσεως απαραίτητος
μαίανδρος και ανά δύο μεγάλα άνθέμια κάτωθεν
τών λαβών συμπληρώνουσι τήν διακόσμησιν του
κενού μέρους του αγγείου. Τό χείλος είχε θραυσθη
καθ' δλην τήν περιφέρειαν και άποσπασθή εκ τοΟ
λοιπού σώματος* τούτο δεικνύουσι καλώς οί εσω-
τερικώς καϊ εσωτερικώς του αγγείου δώδεκα μολύ-
βδινοι σύνδεσμοι, δι' ών, άπό της αρχαίας -ακόμη
εποχής, είχεν ένωθή τό χείλος μετά του λοιπού
σώματος- δεν φαίνεται πιθανόν νά εχρησιμοποιήθη
έκτος τών συνδέσμων άλλη τις ουσία προς συγκόλ-
λησαν" τά έπι τών θραυσμάτων ίχνη κόλλης είναι
άσοαλώ^ νεώτεοα.
ι " I
Ή παράστατις είναι συνηθέστατον θέμα, το
όποιον δέν λείπει άπό ουδεμίας εποχής της αρχαίας
κεραμεικής, ό αποχαιρετισμός του άναχωρουντος
πολεμιστοΰ (είκ. .Ζ). Δεξιά, έπι έδρας μετ' έρει-
σινώτου, κάθηται γέρων με λευκήν κόμην και
πώγωνα, έχουν περιβεβλημένον τό σώμα άπό της
όσχύος μέχρι τών μηρών δι' ιματίου με λεπτήν
μελανήν παρυφήν. Στηρίζεται διά του αριστερού
άγκώνος εις το έρεισίνωτον, ενώ διά της αυτής
χειρός κρατεί ώραΐον σκήπτρον, δεςιουται δε τον
προ αύτου δρθιον νεανίαν. Ούτος φορεί βραχύν
χιτώνα με λεπτάς πτυχάς καιέπ' αύτου θώρακα,
φθάνοντα ολίγον κατωτέρω της οσ^ύο;:, περί δέ
τήν ώμοπλάτην φέρει ίμάτιον, συνεπτυγμένον,
συγκρατούμενον Οπό τών δύο βραχιόνων. Διά της
αριστεράς κρατεί δόρυ ενώ διά της άλλης αποχαι-
ρέτα τον πατέρα. Ή κεφαλή αύτου περιβάλλεται
υπό στεφάνου εκ φύλλων και ύπό ταινίας, όπισθεν
ι I
δέ, πίτττων επί του τραχήλου, είναι ό απαραίτη-
τος οδοιπορικός πέτασος.
Αριστερά σνηματίζουσι δεύτεοον σύυ.πλεγυ.α
μία γυνή και νεανίας. Ή γυνή, ήτις έχει στρέψει
τά νώτα προς τον πολεμιστήν, φορεί τον Δωρικόν
πέπλον με μακρύν κόλπον και άπόπτυγμα, ή δέ
53
Πελίκη του Εθνικού μουσείου
υπό
Σεμνής Παπασπυρίδου.
Έν των ώοαιοτέρων και όλιγίστων εις τό είδος
του αγγείων του Εθνικού μουσείου είναι το άγ-
-γεΐον τούτο (άο. 14498). Ού/ί μόνον δια το
ώραΐον πορτοκαλλόχρουν χρώμα του πηλοΟ, εφ
ου άναπαύεται πολύ ευχαρίστως ο δφθαλμός, ουδέ
τόσον δια τήν παράστασιν, δσον διότι έ'χομεν εις
τοΟτο εν ακόμη άγγεΐον έκ των λεγομένων «της
Περικλείου εποχής».
Τον διευθυντήν του Εθνικού Μουσείου κ. Κ.
Κουρουνιώτην, όστις, μετά της διακρινούσης αυτόν
καλωσύνην, προθυμότατα επέτρεψε τήν δημοσίευ-
σιν, ευχαριστώ εγκαρδίως.
Τό σχήμα της «πελίκης» αρχίζει άπό των με-
ταγενεστέρων μελανόμορφων και είναι συχ νό-
τατον εις τήν κλασσικήν έποχήν, παύει δε ή χρήσις
του προς το τέλος του Ε αιώνος, άντικαθισταμένου
υπό του κρατήρος, ιδιαιτέρως ευνοουμένου υπότών
Βοιωτών τεχνιτών του Δ' αιώνος. Ό πρώτος τών
άγγειογοάφων τών εουθοοαόοΦων, ό'στις μετενει""
ρίσθη τό σχήμα τούτο, είναι ό Εύθυμίδης (Ββαζ-
Ιβ]}, \ΓΒ8Θ8 πι ΑηΐθΓΪοα σ. 56).
Ο λαιμός κοσμείται ύπό του συνηθέστατου
κοσμήματος της εποχής ταύτης, τών διπλών πλα-
γίων άνθεαίων, άτινα έαφανίζονται ποώτον, νωοΐς
νά είναι πολύ συνήθη, εις τα έρυθρόμορφα του
αυστηρού ρυθμού,κυριαρχουσι περί τά μέσα του Ε'
αιώνος και περί το 440 άρχίζουσι ν' αντικαθί-
στανται υπό άλλου κοσμήματος, τών φύλλων δά-
φνης, απαραιτήτου εις τά αγγεία της παρακμής.
"Οτι συνυπήρξαν ποτε τά δύο κοσμήματα είναι
£ύνόητον και γνωστόν, γίνεται ό'μως φανερώτερον εκ
μιάς «πελίκης» του Εθνικού μουσείου (αρ. 1185),
συγχρόνου τω άγγείω ημών, ήτις εις τήν μίαν
οψιν οέοει το εν κόσμηαα και. εις τήν έτέοαν το
Ι ι ι Γ Ιι Ί > ι
άλλο.
Ο κάτωθεν της παραστάσεως απαραίτητος
μαίανδρος και ανά δύο μεγάλα άνθέμια κάτωθεν
τών λαβών συμπληρώνουσι τήν διακόσμησιν του
κενού μέρους του αγγείου. Τό χείλος είχε θραυσθη
καθ' δλην τήν περιφέρειαν και άποσπασθή εκ τοΟ
λοιπού σώματος* τούτο δεικνύουσι καλώς οί εσω-
τερικώς καϊ εσωτερικώς του αγγείου δώδεκα μολύ-
βδινοι σύνδεσμοι, δι' ών, άπό της αρχαίας -ακόμη
εποχής, είχεν ένωθή τό χείλος μετά του λοιπού
σώματος- δεν φαίνεται πιθανόν νά εχρησιμοποιήθη
έκτος τών συνδέσμων άλλη τις ουσία προς συγκόλ-
λησαν" τά έπι τών θραυσμάτων ίχνη κόλλης είναι
άσοαλώ^ νεώτεοα.
ι " I
Ή παράστατις είναι συνηθέστατον θέμα, το
όποιον δέν λείπει άπό ουδεμίας εποχής της αρχαίας
κεραμεικής, ό αποχαιρετισμός του άναχωρουντος
πολεμιστοΰ (είκ. .Ζ). Δεξιά, έπι έδρας μετ' έρει-
σινώτου, κάθηται γέρων με λευκήν κόμην και
πώγωνα, έχουν περιβεβλημένον τό σώμα άπό της
όσχύος μέχρι τών μηρών δι' ιματίου με λεπτήν
μελανήν παρυφήν. Στηρίζεται διά του αριστερού
άγκώνος εις το έρεισίνωτον, ενώ διά της αυτής
χειρός κρατεί ώραΐον σκήπτρον, δεςιουται δε τον
προ αύτου δρθιον νεανίαν. Ούτος φορεί βραχύν
χιτώνα με λεπτάς πτυχάς καιέπ' αύτου θώρακα,
φθάνοντα ολίγον κατωτέρω της οσ^ύο;:, περί δέ
τήν ώμοπλάτην φέρει ίμάτιον, συνεπτυγμένον,
συγκρατούμενον Οπό τών δύο βραχιόνων. Διά της
αριστεράς κρατεί δόρυ ενώ διά της άλλης αποχαι-
ρέτα τον πατέρα. Ή κεφαλή αύτου περιβάλλεται
υπό στεφάνου εκ φύλλων και ύπό ταινίας, όπισθεν
ι I
δέ, πίτττων επί του τραχήλου, είναι ό απαραίτη-
τος οδοιπορικός πέτασος.
Αριστερά σνηματίζουσι δεύτεοον σύυ.πλεγυ.α
μία γυνή και νεανίας. Ή γυνή, ήτις έχει στρέψει
τά νώτα προς τον πολεμιστήν, φορεί τον Δωρικόν
πέπλον με μακρύν κόλπον και άπόπτυγμα, ή δέ