DOI Artikel:
Balerios N. Staēs (1857-1923)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14369#0122
ΑΕ 1922
Οικονόμος: Βαλέριος Ν Στάης 113
ΒΑΛΕΡΙΟΣ Ν. ΣΤΑΗΣ
(1857-1923)
Ή Ελληνική αρχαιολογία και τό Έθνικόν Άρχαιολογικόν Μουσεΐον υπέστησαν δια του
θανάτου αού Βαλέριου Στάη βαρυτατην^ στέρηση-, τοοούιω μάλλον αίσθητήν, καθ' δσον ήραιώθη
κατά ένα άκόμη επιφανή άΛτιπρόσωπον ή σμικρά εκείνη πνευματική τάξις, ή οποία άκλονήτως
άφωσιωμένη εϊς τήν λατρείαν της έπιοτήμης δ^ά μετά πίστεως και καρτερικότητος προς συντήρη-
σιν και τελείωσιν της επιστημονικής δόξης τής πατρίδος.
Γεννηθείς τω 1857 εν Κυθήροις είσήλθεν ό Βαλέριος Στάης τω 1877 εις τό εν Αθήναις
Πανεπιστήμιον κοί ενεγράφη εις τήν Ίατρικήν Σχολήν, δπου διήκουσε Ιατρικά μαθήματα μέχρι
τοΰ 1880. Τω 1880 μετέβη εις Βόνναν τής Γερμανίας προς έξακολοΰθησιν των ιατρικών του
σπουδών.
Ή εκλογή τοΰ Πανεπιοτημίου τής Βόννης, τοΰ οποίου ή άρτία φιλοσοφική Σχολή άπε-
τέλει τόιε μίαν των ένδοξοι άτων εκφάνσεων του Γερμανικού πνευματικού βίου, υπήρξε κρίσιμος
διά τον Βαλέριον Στάην. Τά μαθήματα τοΰ ήδη τότε ακμάζοντος έν τή έρεύνβ τής Ελληνικής
Πλαστικής, ιδία δε έν τή αισθητική αναλύσει τών αρχαίων καλλιτεχνημάτων μετά ψύχραιμου και
άσφαλοΰς παρατηρήσεως έξαιρέτως εύδοκιμοΰντος ΚθίηΙΐΗΓά Κθΐίυΐθ έδελέασαν και τήν ψυχήν τοΰ
νεαροΰ σπουδαστοΰ τής Ιατρικής. Έκτοτε δέ ό Βαλέριος Στάης αφέθη εις τήν άποκαλυφθεΐσαν
αύτοΰ έσωτερικήν κλήσιν, ή οποία παρασκευασθεΐσα έν μέρει και έν τω οικογενειακώ αύτοΰ περι-
βάλλοντι, εΰρε τήν εύκαιρίαν νά ενισχυτή καΐ έκδηλωθή ευθύς ως ευρέθη μεταξύ ύπερτέρων και
επιβλητικών πνευματικών μορφών.
Ό πατήρ τοΰ Στάη Νικόλαος Στάης μετά τοΰ άδελφοΰ αύτοΰ Εμμανουήλ εΐχον σπου-
δάσει έν Πίση τής Ιταλίας, εκείθεν δέ ειχον αμφότεροι συναποκομίσει προς τή επιστημονική
μορφώσει γολ τήν οϊκείωσιν καΐ άγάπην προς τήν Ίταλικήν φιλολογίαν, έξ ής άφορμηθέντες
ήσχολοΰΛτο έπειτα έν παρέργω και πι ρι λογοτεχνικά ζητήματα τής νέας Ελληνικής Φιλολογίας,
ό δέ Εμμανουήλ μάλιστα κατέλιπε καΐ αξιόλογους πραγματείας (πρβ Αθηνά τόμ. Ε' 1893,
441—470 περί Σολομού).
Η αρχαιολογική ερμηνεία καΐ ή αισθητική άνάλυσις τοϊ' Κθΐίΐιΐθ καιηύθυναν οριστικώς
τήν σκέψιν τοΰ Στάη και προεχάλεοαν τήν άπόφασιν αυτού, δπως εγγραφή είς τήν Φιλοσοφικήν
Σχολήν τής Βόννης.
Μετά τήν συμπλήρωσιν τών ακροάσεων αύτοΰ έν Βόννη ό Στάης έξηκολούθησε τάς σπου.
δάς αΰτοΰ έν Γοττίγγη, έν Βερολίνω και έν Χάλλη, έν δέ τφ τελευταίω τούτω Πανεπιστημίω άνη-
γορεύθη τή 3η Φεβρουαρίου 1885 και διδάκτωρ παρά τω Καρόλοο Κοοθγι έτι τή βάσει έναισί-
μου πραγματείας «περι τών ποικίλων μορφών τών Γιγάντων έν τοις μύθοις και έν τή τέχ\η τών
Ελλήνων». Πριν έπανέλθη είς τήν πατρίδα έπεσκέφθη ό Στάης τά κυριώτατα τών Μουσείων τής
Έαπερίας, ιδία δέ τής Ιταλίας.
Έπανελθόντα είς τήν Ελλάδα τον Βαλέριον Στάην δεν έχρησιμοποίησε μεν αμέσως τό
κράιος είς τακτικήν ύπηρεσίαν, αλλά διώρισεν αύτόν τή 5η Οκτωβρίου 1885 άμισθον έφορον
καΐ άνέθηκεν ε'ις αύτόν έ>ιτάκτους τινάς αρχαιολογικός άποστολάς έπόπτου ανασκαφών έν Σπάρτη
και έν Βοιωτία, ένθα έγίνοντο έργασίαι ύπό ξένων αρχαιολογικών σχολών.
Κατά Φεβρουάριον τοΰ 1886 προτάσει τοΰ άοιδίμου Στεφάνου Κουμανούδη ό Στάης
15
Οικονόμος: Βαλέριος Ν Στάης 113
ΒΑΛΕΡΙΟΣ Ν. ΣΤΑΗΣ
(1857-1923)
Ή Ελληνική αρχαιολογία και τό Έθνικόν Άρχαιολογικόν Μουσεΐον υπέστησαν δια του
θανάτου αού Βαλέριου Στάη βαρυτατην^ στέρηση-, τοοούιω μάλλον αίσθητήν, καθ' δσον ήραιώθη
κατά ένα άκόμη επιφανή άΛτιπρόσωπον ή σμικρά εκείνη πνευματική τάξις, ή οποία άκλονήτως
άφωσιωμένη εϊς τήν λατρείαν της έπιοτήμης δ^ά μετά πίστεως και καρτερικότητος προς συντήρη-
σιν και τελείωσιν της επιστημονικής δόξης τής πατρίδος.
Γεννηθείς τω 1857 εν Κυθήροις είσήλθεν ό Βαλέριος Στάης τω 1877 εις τό εν Αθήναις
Πανεπιστήμιον κοί ενεγράφη εις τήν Ίατρικήν Σχολήν, δπου διήκουσε Ιατρικά μαθήματα μέχρι
τοΰ 1880. Τω 1880 μετέβη εις Βόνναν τής Γερμανίας προς έξακολοΰθησιν των ιατρικών του
σπουδών.
Ή εκλογή τοΰ Πανεπιοτημίου τής Βόννης, τοΰ οποίου ή άρτία φιλοσοφική Σχολή άπε-
τέλει τόιε μίαν των ένδοξοι άτων εκφάνσεων του Γερμανικού πνευματικού βίου, υπήρξε κρίσιμος
διά τον Βαλέριον Στάην. Τά μαθήματα τοΰ ήδη τότε ακμάζοντος έν τή έρεύνβ τής Ελληνικής
Πλαστικής, ιδία δε έν τή αισθητική αναλύσει τών αρχαίων καλλιτεχνημάτων μετά ψύχραιμου και
άσφαλοΰς παρατηρήσεως έξαιρέτως εύδοκιμοΰντος ΚθίηΙΐΗΓά Κθΐίυΐθ έδελέασαν και τήν ψυχήν τοΰ
νεαροΰ σπουδαστοΰ τής Ιατρικής. Έκτοτε δέ ό Βαλέριος Στάης αφέθη εις τήν άποκαλυφθεΐσαν
αύτοΰ έσωτερικήν κλήσιν, ή οποία παρασκευασθεΐσα έν μέρει και έν τω οικογενειακώ αύτοΰ περι-
βάλλοντι, εΰρε τήν εύκαιρίαν νά ενισχυτή καΐ έκδηλωθή ευθύς ως ευρέθη μεταξύ ύπερτέρων και
επιβλητικών πνευματικών μορφών.
Ό πατήρ τοΰ Στάη Νικόλαος Στάης μετά τοΰ άδελφοΰ αύτοΰ Εμμανουήλ εΐχον σπου-
δάσει έν Πίση τής Ιταλίας, εκείθεν δέ ειχον αμφότεροι συναποκομίσει προς τή επιστημονική
μορφώσει γολ τήν οϊκείωσιν καΐ άγάπην προς τήν Ίταλικήν φιλολογίαν, έξ ής άφορμηθέντες
ήσχολοΰΛτο έπειτα έν παρέργω και πι ρι λογοτεχνικά ζητήματα τής νέας Ελληνικής Φιλολογίας,
ό δέ Εμμανουήλ μάλιστα κατέλιπε καΐ αξιόλογους πραγματείας (πρβ Αθηνά τόμ. Ε' 1893,
441—470 περί Σολομού).
Η αρχαιολογική ερμηνεία καΐ ή αισθητική άνάλυσις τοϊ' Κθΐίΐιΐθ καιηύθυναν οριστικώς
τήν σκέψιν τοΰ Στάη και προεχάλεοαν τήν άπόφασιν αυτού, δπως εγγραφή είς τήν Φιλοσοφικήν
Σχολήν τής Βόννης.
Μετά τήν συμπλήρωσιν τών ακροάσεων αύτοΰ έν Βόννη ό Στάης έξηκολούθησε τάς σπου.
δάς αΰτοΰ έν Γοττίγγη, έν Βερολίνω και έν Χάλλη, έν δέ τφ τελευταίω τούτω Πανεπιστημίω άνη-
γορεύθη τή 3η Φεβρουαρίου 1885 και διδάκτωρ παρά τω Καρόλοο Κοοθγι έτι τή βάσει έναισί-
μου πραγματείας «περι τών ποικίλων μορφών τών Γιγάντων έν τοις μύθοις και έν τή τέχ\η τών
Ελλήνων». Πριν έπανέλθη είς τήν πατρίδα έπεσκέφθη ό Στάης τά κυριώτατα τών Μουσείων τής
Έαπερίας, ιδία δέ τής Ιταλίας.
Έπανελθόντα είς τήν Ελλάδα τον Βαλέριον Στάην δεν έχρησιμοποίησε μεν αμέσως τό
κράιος είς τακτικήν ύπηρεσίαν, αλλά διώρισεν αύτόν τή 5η Οκτωβρίου 1885 άμισθον έφορον
καΐ άνέθηκεν ε'ις αύτόν έ>ιτάκτους τινάς αρχαιολογικός άποστολάς έπόπτου ανασκαφών έν Σπάρτη
και έν Βοιωτία, ένθα έγίνοντο έργασίαι ύπό ξένων αρχαιολογικών σχολών.
Κατά Φεβρουάριον τοΰ 1886 προτάσει τοΰ άοιδίμου Στεφάνου Κουμανούδη ό Στάης
15