DOI Artikel:
Oikonomos, Georgios P.: Ek tou ergastēriou tōn Tralleōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14364#0095
Α Ε 1928
Οικονόμος: Έκ τον εργαστηρίου των Τράλλεων. 85
Έκ Τράλλεων προέρχονται και ίκανά άλλα πε-
ρίοπτα γλυπτά και άνάγλυφα, τά οποία άνέφερεν
ήδη δ Εάηβπι έν ΒΟΗ 1904, 61 σημ. 3. Τού-
των τά έν Κωνσταντινουπόλει ευρισκόμενα περι-
λαμβάνονται νΟν έν τψ νέω καταλόγωτοΟ Μβηάβΐ,
τά οέ άλλα άναφέρω μόνον κατά την άναγραφήν
του ΒΟΗ 1904.
Τά έν Κωνσταντινουπόλει,τών όποιων τινά έμνη-
μόνευσα ήδη σποραδικώς και ανωτέρω,είναι τά έξης:
ΜθικΙθΙ II 290: άνάγλυφον Νίκης. II 291: άνά-
γλυφον έκ του προσκηνίου τοΟ θεάτρου, II 320:
το και ανωτέρω μνημονευθέν άγαλμάτιον κοιμω-
μένου Ερωτος. II 328: τραγικόν προσωπεϊον. II
329: κεφαλή παιδός. II 36ο: σύμπλεγμα Αφρο-
δίτης και Έρωτος. II 416: κεφαλή Σεράπιδος.
II 460: τεμάχιον αρχαϊστικού" ανάγλυφου. II
341-547: άρχαϊα γλυπτά Οπό τε τοΟ Οο11ί§ηοη
και τοΟ Εάηβπι δημοσιευθέντα. II 548: ό εκ
τοΰ θεάτρου Απόλλων μετά μακράς βιβλιογρα-
φίας. II 560: άγαλμάτιον κωμικού ύποκριτοΟ. II
630: κεφαλή γυναικός (ΒΟΗ αύτ πίν III).
II 645-646 πλευρά! κλίμακος άμβωνος χριστια-
νικού".
ΙΙΙ807:Δημήτηρ (ΒΟΗαύτ.). III 1060-1061:
έπιτυμβιοι στηλαι μονομάχων III 1 109: άγαλμα
Ροψαίου αύτοκράτορος. III 1156: σαρκοφάγος.—
Εϊς τοΟτα προστίθενται έκ της έν Β Ο Η άναγρα-
φης : Εύρετ. Κων/πόλ. 251: τεμάχιον σαρκοφά-
γου. Εύρ. Κωνστ. 252. 253 και 254: έπιτύμ-
βιοι στηλαι Το ύπά τοΟ ΡθγοΙπζθϊ έν Αηηαβί
Βπί. 8ο1ι. Α111ΘΠ8 1896-97, σελ. 157 πίν. XI
δημοσιευθέν άρχαϊστικόν άνάγλυφον της συλλο-
γής Άποστολίδου.
'Εκ του σταδίου και τοΟ θεάτρου των Τράλ-
λεων προέρχονται και τά έν τω Μουσείω τοΟ
Βερολίνου άποκείμενα γλυπτά: Ββ8θ1ΐΓθΐΙ)ΐιη§
<3θγ ΗπίϊΙίΘη 81αι1ρίιΐΓβη ζα ΒθγΠπ σ. 528 άρ.:
58 α : κεφαλή Απόλλωνος" σ. 530 άρ. 399 α :
εικονική κεφαλή παιδός· σ. 534 άρ. 899 α : τε-
μάχιον άναγλΰφου παιδός έπ'ι πάνθηρος ή λέοντος
(ΒΟΗ αΰτ. σ. 61 σημ. 1).
Έν τω Βρεττανικω Μουσείω απόκειται κορμός
νεαροΟ Διονύσου δημοσιευθείς έν Αι·οη&βο1θ£Ϊ&
ΧΒΙΧ 1886, 318 πίν. 19. Κβν. ΑγοΙι. Χ 1887
-97. Εβΐη&ο1ι Κβρ. βΐβί. Π, 137, 4. ΚΙβίη Ργηχϊ-
1β1θ8 212. Βι·. Μιΐ8. Ο&ίαΐ. οί δοιιΐρί. III 47
άρ. 1626.
Έν τω Λούβρω εύρίσκονται τά έκ Τράλλεων
γλυπτά: 1) Κεφαλή γυναικός, συγγενής τη Δήμη-
τρι της Κνίδου (;) = Οοΐΐΐ^ηοη έν Μβίειη^βδ
ΡβΓΓΟί 53 πίν. 1. πρβ. ν. 8αΙΪ8 ΑΙί&γ νοη Ρθγ·
£Ηΐηοη (1912) 148 σημ. 3. Οοΐΐϊ^ηοη 81&ίιΐ68
ίιιηβΓ. §Γβθφΐβ8 (1911) 188 έ. είκ. 110 έ. 2)
Κεφαλή γυναικός = ^ηΛαοΙι XIII 1898 ΑγοΙι.
Αηζθϊ^θΓ 194 (ΒΟΗ αύτ. 61 σημ. 1).
Παρά πάντα ταΰτα τά άξια παντός λόγου έ'ργα
τέχνη; και άλλα ίσως ακόμη διαφυγόντα με, αί
Τράλλεις δέν φαίνεται ό'τι άνεγνωρίσθησαν ετι
ευρέως και άδιασείστως ώς άξιόλογον και σημαν-
τικής παραγωγής καλλιτεχνικον κέντρον, ούδέ
έξηρευνήθη συστηματικώς ή καλλιτεχνική αύτη
παραγωγή. Τελευταΐον ό ϋϊοΐαηδ έν τή Ηβΐίβηϊ-
βίϊο 8οα1ρίιΐΓ6 σ. 17 έ. έχαρακτήρισε τάς Τράλ-
λεις ώς μέγα καλλιτεχνικόν ρργαστήριον χωρίς εν
τούτοις και νά διαπιστώση τήν άναμφιβάλως όρ-
θήν ταύτην γνώμην του δι' άθρόας προσαγωγής
αύτών των έν τω τόπω γενομένων πολυτίμων
ευρημάτων, οσα παρά τόν ύπ' αυτού άναφερόμε-
νον Απόλλωνα της Κωνσταντινουπόλεως είναι
χαρακτηριστικά της ποικιλωτάτης, πρωτοτυπω-
τέρας τε και άντιγραφικής, του Τραλλιανου έργα-
στηρίου δράσεως.
Έκτενέστερον είχε πρότερον χαρακτηρίσει τό
Τραλλιανόν έργαστήριον ό \ν. ΚΙβίη Οθδοΐι. £Γ.
Κυηδί III (1907), 151 - 153, άλλά καϊ ούτος
θεωρεί τάς Τράλλεις ώς έργαστήριον έξαρτώμε-
νον ούχΐ μόνον έκ Περγάμου, άλλά και έκ Ρό-
δου, όπερ δέν μοι φαίνεται δτι δύναται τις νά
άποδείξη, έάν άπομακρύνη τό έσφαλμένως ώς
αύταπάδεικτον λαμβανόμενον έπιχείρημα της ύπό
τήν έπίδρασιν της Ροδιακής τέχνης κατασκευής
τοΟ Φαρνεσείου ταύρου, άπλώς και μόνον, διότι
ούτος ίδρύθη έν Ράδω.
Διά βραχυτάτων άλλ' όρθώς έχαρακτήρισε τάς
Τράλλεις ώς σημαντικόν κέντρον της τέχνης των
Διαδόχων ήδη ό 8&1. ΒθϊπηοΙι £ν ΒΟΗ VI
1882, 176 έπ' εύκαιρία της δημοσιεύσεως της
κεφαλής τής Μαινάδος ή Αριάδνης (πρβ. άνωτ-
σελ. 67 είκ. 5 - 6- ώς μανθάνω νΟν παρά τοΟ
Οικονόμος: Έκ τον εργαστηρίου των Τράλλεων. 85
Έκ Τράλλεων προέρχονται και ίκανά άλλα πε-
ρίοπτα γλυπτά και άνάγλυφα, τά οποία άνέφερεν
ήδη δ Εάηβπι έν ΒΟΗ 1904, 61 σημ. 3. Τού-
των τά έν Κωνσταντινουπόλει ευρισκόμενα περι-
λαμβάνονται νΟν έν τψ νέω καταλόγωτοΟ Μβηάβΐ,
τά οέ άλλα άναφέρω μόνον κατά την άναγραφήν
του ΒΟΗ 1904.
Τά έν Κωνσταντινουπόλει,τών όποιων τινά έμνη-
μόνευσα ήδη σποραδικώς και ανωτέρω,είναι τά έξης:
ΜθικΙθΙ II 290: άνάγλυφον Νίκης. II 291: άνά-
γλυφον έκ του προσκηνίου τοΟ θεάτρου, II 320:
το και ανωτέρω μνημονευθέν άγαλμάτιον κοιμω-
μένου Ερωτος. II 328: τραγικόν προσωπεϊον. II
329: κεφαλή παιδός. II 36ο: σύμπλεγμα Αφρο-
δίτης και Έρωτος. II 416: κεφαλή Σεράπιδος.
II 460: τεμάχιον αρχαϊστικού" ανάγλυφου. II
341-547: άρχαϊα γλυπτά Οπό τε τοΟ Οο11ί§ηοη
και τοΟ Εάηβπι δημοσιευθέντα. II 548: ό εκ
τοΰ θεάτρου Απόλλων μετά μακράς βιβλιογρα-
φίας. II 560: άγαλμάτιον κωμικού ύποκριτοΟ. II
630: κεφαλή γυναικός (ΒΟΗ αύτ πίν III).
II 645-646 πλευρά! κλίμακος άμβωνος χριστια-
νικού".
ΙΙΙ807:Δημήτηρ (ΒΟΗαύτ.). III 1060-1061:
έπιτυμβιοι στηλαι μονομάχων III 1 109: άγαλμα
Ροψαίου αύτοκράτορος. III 1156: σαρκοφάγος.—
Εϊς τοΟτα προστίθενται έκ της έν Β Ο Η άναγρα-
φης : Εύρετ. Κων/πόλ. 251: τεμάχιον σαρκοφά-
γου. Εύρ. Κωνστ. 252. 253 και 254: έπιτύμ-
βιοι στηλαι Το ύπά τοΟ ΡθγοΙπζθϊ έν Αηηαβί
Βπί. 8ο1ι. Α111ΘΠ8 1896-97, σελ. 157 πίν. XI
δημοσιευθέν άρχαϊστικόν άνάγλυφον της συλλο-
γής Άποστολίδου.
'Εκ του σταδίου και τοΟ θεάτρου των Τράλ-
λεων προέρχονται και τά έν τω Μουσείω τοΟ
Βερολίνου άποκείμενα γλυπτά: Ββ8θ1ΐΓθΐΙ)ΐιη§
<3θγ ΗπίϊΙίΘη 81αι1ρίιΐΓβη ζα ΒθγΠπ σ. 528 άρ.:
58 α : κεφαλή Απόλλωνος" σ. 530 άρ. 399 α :
εικονική κεφαλή παιδός· σ. 534 άρ. 899 α : τε-
μάχιον άναγλΰφου παιδός έπ'ι πάνθηρος ή λέοντος
(ΒΟΗ αΰτ. σ. 61 σημ. 1).
Έν τω Βρεττανικω Μουσείω απόκειται κορμός
νεαροΟ Διονύσου δημοσιευθείς έν Αι·οη&βο1θ£Ϊ&
ΧΒΙΧ 1886, 318 πίν. 19. Κβν. ΑγοΙι. Χ 1887
-97. Εβΐη&ο1ι Κβρ. βΐβί. Π, 137, 4. ΚΙβίη Ργηχϊ-
1β1θ8 212. Βι·. Μιΐ8. Ο&ίαΐ. οί δοιιΐρί. III 47
άρ. 1626.
Έν τω Λούβρω εύρίσκονται τά έκ Τράλλεων
γλυπτά: 1) Κεφαλή γυναικός, συγγενής τη Δήμη-
τρι της Κνίδου (;) = Οοΐΐΐ^ηοη έν Μβίειη^βδ
ΡβΓΓΟί 53 πίν. 1. πρβ. ν. 8αΙΪ8 ΑΙί&γ νοη Ρθγ·
£Ηΐηοη (1912) 148 σημ. 3. Οοΐΐϊ^ηοη 81&ίιΐ68
ίιιηβΓ. §Γβθφΐβ8 (1911) 188 έ. είκ. 110 έ. 2)
Κεφαλή γυναικός = ^ηΛαοΙι XIII 1898 ΑγοΙι.
Αηζθϊ^θΓ 194 (ΒΟΗ αύτ. 61 σημ. 1).
Παρά πάντα ταΰτα τά άξια παντός λόγου έ'ργα
τέχνη; και άλλα ίσως ακόμη διαφυγόντα με, αί
Τράλλεις δέν φαίνεται ό'τι άνεγνωρίσθησαν ετι
ευρέως και άδιασείστως ώς άξιόλογον και σημαν-
τικής παραγωγής καλλιτεχνικον κέντρον, ούδέ
έξηρευνήθη συστηματικώς ή καλλιτεχνική αύτη
παραγωγή. Τελευταΐον ό ϋϊοΐαηδ έν τή Ηβΐίβηϊ-
βίϊο 8οα1ρίιΐΓ6 σ. 17 έ. έχαρακτήρισε τάς Τράλ-
λεις ώς μέγα καλλιτεχνικόν ρργαστήριον χωρίς εν
τούτοις και νά διαπιστώση τήν άναμφιβάλως όρ-
θήν ταύτην γνώμην του δι' άθρόας προσαγωγής
αύτών των έν τω τόπω γενομένων πολυτίμων
ευρημάτων, οσα παρά τόν ύπ' αυτού άναφερόμε-
νον Απόλλωνα της Κωνσταντινουπόλεως είναι
χαρακτηριστικά της ποικιλωτάτης, πρωτοτυπω-
τέρας τε και άντιγραφικής, του Τραλλιανου έργα-
στηρίου δράσεως.
Έκτενέστερον είχε πρότερον χαρακτηρίσει τό
Τραλλιανόν έργαστήριον ό \ν. ΚΙβίη Οθδοΐι. £Γ.
Κυηδί III (1907), 151 - 153, άλλά καϊ ούτος
θεωρεί τάς Τράλλεις ώς έργαστήριον έξαρτώμε-
νον ούχΐ μόνον έκ Περγάμου, άλλά και έκ Ρό-
δου, όπερ δέν μοι φαίνεται δτι δύναται τις νά
άποδείξη, έάν άπομακρύνη τό έσφαλμένως ώς
αύταπάδεικτον λαμβανόμενον έπιχείρημα της ύπό
τήν έπίδρασιν της Ροδιακής τέχνης κατασκευής
τοΟ Φαρνεσείου ταύρου, άπλώς και μόνον, διότι
ούτος ίδρύθη έν Ράδω.
Διά βραχυτάτων άλλ' όρθώς έχαρακτήρισε τάς
Τράλλεις ώς σημαντικόν κέντρον της τέχνης των
Διαδόχων ήδη ό 8&1. ΒθϊπηοΙι £ν ΒΟΗ VI
1882, 176 έπ' εύκαιρία της δημοσιεύσεως της
κεφαλής τής Μαινάδος ή Αριάδνης (πρβ. άνωτ-
σελ. 67 είκ. 5 - 6- ώς μανθάνω νΟν παρά τοΟ