DOI Artikel:
Oikonomos, Georgios P.: Ek tou ergastēriou tōn Tralleōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14364#0098
88 Οικονόμος: Έκ τον εργαστηρίου των Τράλλεων.
Α Ε 1923-
τέχνης των ημετέρων αγαλμάτων ορμώμενος τις
δύναται, ώς έπραξεν ήδη καΐ ό Απίθΐιιη^, κατ'
αύτον δέ καί ό ΑΓηάί, να προσκομίση καΐ άλλα
παραδείγματα τεχνικώς συγγενή. Έξ αύτών των
αετωμάτων προστίθεται ή Ίρις του δυτικού (πρβ.
ΒίΐαθΓ ,ΙηΙιγΙι. 1908, 101), ό γυναικείος κορμός Ο
τοΟ αΰτοΟ δυτικοΟ. Έξ άλλω* δέ έργων ό νεω-
στί δικαίως ύπό τοΟ 8ο1ιιόθ(1θι· εξαρθείς (ΙειΙιγΙι.
191 δ σ. 123 πίν. 2) Βερολι'νιος κορμός τοΰ Διονύ-
σου. Εκτος της τεχνικής συγγενείας πλησιάζουσι
και κατά το σχήμα προς τά ημέτερα αγάλματα
ή έν Βερολίνω έκ Βενετίας Αφροδίτη, ή ύπΌ τοΟ
Κβΐίαΐθ το πρώτον δημοσιευθείσα (ϋβθΓ βΐηθ
\νθϊΐ3ΐΐοΙΐθ ΒΙ&ίιΐθ αιΐδ <3βΓ \νβΓΐ<8Ϊ3ίί; ιίβι· Ρ&γ-
ί!ΐθηοη^ϊίί1)Θΐ) τελευταϊον δέ ύπο τοΟ Ρποΐίβη-
118118 3&1ιν\>. XXVIII 1913 341 έ. θεωρηθεΐσα ώ;
άντίγραφον της έν "Ηλιοι χρυσελεφάντινης Αφρο-
δίτης τοΟ Φειδίου. (Πρβ. τάς αντιρρήσεις τοΟ
8ο1ιγοθ(1θγ ενθ' άν. σ. 99 έ, ό όποιος στηριζό-
μενος και εϊς τον Απίθΐιιη^ Βοππ. ΙβΙιγΜοΙιθγ
101 (1897) 157 καΐ Εδπι. Μίίί. XV 1901 26 Αηπι.
1 αποφαίνεται δτι είναι άδύνατον να άναμετα-
φράση τις την Βερολινίαν Άφροδίτην εις χρυσάν
και ελέφαντα. Παρ' όλας τάς τεχνικάς ενστάσεις
είναι έν τούτοις ακόμη τολμηρόν νά άποφαίνηταί
τις μετά μεγάλης βεβαιότητος περί ζητημάτων,
τά όποια δέν είναι έν πάσει ενάργεια γνωστά εις
ήμας.
Προς τούτοις είναι σημαντικόν τό έξ "Ηλιδος
άγαλμάτιον, το όποιον δημοσιεύει ό Ρπο1ίΘη1ι&ιΐ8.
Πρβ. ΚογΙθ ,ΙίΐΙΐΓβιιοΙι 1916. 28 έ. καί το α 8ο1ιγ&-
άθΓ Ρ1ιϊ(3ϊ&3 71 έ.
Ή Βερολινία Αφροδίτη προέρχεται βεβαίως έκ
τοΟ αΰτοΟ καλλιτεχνικοί} κύκλου, έξ ού καί τό
πρωτότυπον τοΟ κορμοΟ τών Τράλλεων, άλλά τό
σχήμα αύτής διαφέρει, καθ' ό'σον έχει τον άριστε-
ρόν πόδα όλίγον ΰψωμένον καί πατοΟντα έπί χε-
λώνης, τοΟτο δέ είναι αίτια διαφόρου διατάξεως
τοΟ ιματίου, τό όποιον δέν καλύπτει όλόκληρον
τό δεξιόν σκέλος, άλλά φθάνει όλίγον κάτω τοΟ
γόνατος καί έκεϊθεν ανέρχεται προς τον άριστερόν
μηρόν, άπό τοΟ οποίου καί πίπτει, καταλεϊπον
άκάλυπτον την έν μόνω τφ χιτώνι προβαλλομέ-
νην κνήμην. Ωσαύτως δέν έχει άνω το ίμάτιον την
παχεϊαν πολύπτυχον τύλην. Όμοιος είναι προς τά
άγάλματα ημών ό χιτών καί ό σχηματισμός τοΟ
άποπτύγματος, θά ήτο δέ όμοια πάντως καί ή εξερ-
γασία, άν ή κατά τό μέρος έκεϊνο φθορά της έπι-
φανείας τοΰ καλλίστου έ'ργου δέν καθίστα δυσχερή
την παραβολήν. Ή κατάπτωσις τοΟ χιτώνος κάτω
Οπό τά ίμάτιον κατ' ευθείας πτυχάς είναι προς τήν-
τοΟ ΤραλλιανοΟ κορμοΟ.
Την αυτήν περίπου σχέσιν προς τον τύπον τών-
Τράλλεων έχει καί ό έν πολλοίς άντιγράΐοις γνω-
στός τύπος της λεγομένης Ευτέρπης της Νεαπό-
λεως, τοΟ όποιου καλόν άντίγραφον, εύρίσκετο,.
ώς ειπον, καί έν τή Ευαγγελική σχολή" πρβ άνωτ.
σ. 68 έ (είκ. 7-8).
Άλλά καί έν τω τύπω τούτω, ό όποιος άναμ-
Φΐβόλως έκ της αύτής καλλιτεχνικής κατευθύνσεως
κατάγεται, δέν παρατηροΟμεν ταυτότητα τοΟ σχή-
'ματος, άλλά μόνον συγγένειαν. Καί ένταΰθα ό
άνω κορμός προβάλλει έν χιτώνι λινώ ομοίως άπο-
διδομένω, άλλά τό ίμάτιον καλύπτει όλον σχεδόν
τον κάτω κορμόν άπό τής γλουταίας χώρας καί
άνερχάμενον πρός τήν άριστεράν πλευράν άνευ
πολύ βαθείας πτυχώσεως καί τύλης άνω, αφήνει
νά καταπέση έπί τοΟ άρ. μηροΟ καί μέρους τής
κοιλίας τό άκρον τοΟ ιματίου, σχηματιζομένου
ούτω τριγωνικού τινός άποπτύγματος. Ωσαύτως
είνε χαρακτηριστική ή διασταύρωσις τών σκελών
καί ή πρός τά αριστερά μεγάλη κλίσις του σώμα-
τος ή προκαλούσα το στήριγμα.
Εις τήν αυτήν σειράν, άλλά μετά ταυτότητος
σχεδόν τοΟ σχήματος άνήκουσι καί τά άγάλματα
τών μεγάρων νβίβηΐϊηί, Οάβδο&ΙοΜ καί Ι,βπζθ-
ΓΟΐιί τής 'Ρώμης, τά όποια εις τόν 'Αγοράκριτον
αποδίδων άναφέρει ό ΕιΐΓΐ\ναη§1θΐ· Μβί8ΐβΓ\ν. 654·
πρβ. Αι-ηάί-ΑΐΏΘΐιιη^ Είηζθίαιιίη. 1161 καί
ΑΓηάί εις Βηιοΐίΐιιειηη'δ ϋβηΐίπι. 538-539).
Άλλο άντίγραφον άναφέρει ό Αηΐθ1ιιη§ ώς εύρι-
σκάμενον έν τω Οημοσίω κήπω τοΟ ΓΐΉδΟΗΐϊ, δμοιον
δέ φαίνεται καί τό παρά ΟΙ&γ&ο Μιΐ8. <3θ δΟΐιΙρίιΐΓ»
(= Εθίηαοΐι Κβρ. βΐ&ί. I) 981, 2519ο άπεικονι-
ζόμενον έκ τής συλλογής ΡδΐιιίίΠ. Του αύτοΟ δέ
τέλος καλλιτεχνικού κύκλου έργον θεωρείο Απκΐί.
καί το έν νΠΙα Αΐβαπί άρ. 612 άγαλμα του
Απόλλωνος μετά κεφαλής τοΟ Λυκείου, τό όποιον
έν τή στάσει τών ποδών είναι ήρεμώτερον τοδ
Παμφιλείου καί τοΟ ΤραλλιανοΟ. Ωσαύτως δμοιον,
29 3 25
Α Ε 1923-
τέχνης των ημετέρων αγαλμάτων ορμώμενος τις
δύναται, ώς έπραξεν ήδη καΐ ό Απίθΐιιη^, κατ'
αύτον δέ καί ό ΑΓηάί, να προσκομίση καΐ άλλα
παραδείγματα τεχνικώς συγγενή. Έξ αύτών των
αετωμάτων προστίθεται ή Ίρις του δυτικού (πρβ.
ΒίΐαθΓ ,ΙηΙιγΙι. 1908, 101), ό γυναικείος κορμός Ο
τοΟ αΰτοΟ δυτικοΟ. Έξ άλλω* δέ έργων ό νεω-
στί δικαίως ύπό τοΟ 8ο1ιιόθ(1θι· εξαρθείς (ΙειΙιγΙι.
191 δ σ. 123 πίν. 2) Βερολι'νιος κορμός τοΰ Διονύ-
σου. Εκτος της τεχνικής συγγενείας πλησιάζουσι
και κατά το σχήμα προς τά ημέτερα αγάλματα
ή έν Βερολίνω έκ Βενετίας Αφροδίτη, ή ύπΌ τοΟ
Κβΐίαΐθ το πρώτον δημοσιευθείσα (ϋβθΓ βΐηθ
\νθϊΐ3ΐΐοΙΐθ ΒΙ&ίιΐθ αιΐδ <3βΓ \νβΓΐ<8Ϊ3ίί; ιίβι· Ρ&γ-
ί!ΐθηοη^ϊίί1)Θΐ) τελευταϊον δέ ύπο τοΟ Ρποΐίβη-
118118 3&1ιν\>. XXVIII 1913 341 έ. θεωρηθεΐσα ώ;
άντίγραφον της έν "Ηλιοι χρυσελεφάντινης Αφρο-
δίτης τοΟ Φειδίου. (Πρβ. τάς αντιρρήσεις τοΟ
8ο1ιγοθ(1θγ ενθ' άν. σ. 99 έ, ό όποιος στηριζό-
μενος και εϊς τον Απίθΐιιη^ Βοππ. ΙβΙιγΜοΙιθγ
101 (1897) 157 καΐ Εδπι. Μίίί. XV 1901 26 Αηπι.
1 αποφαίνεται δτι είναι άδύνατον να άναμετα-
φράση τις την Βερολινίαν Άφροδίτην εις χρυσάν
και ελέφαντα. Παρ' όλας τάς τεχνικάς ενστάσεις
είναι έν τούτοις ακόμη τολμηρόν νά άποφαίνηταί
τις μετά μεγάλης βεβαιότητος περί ζητημάτων,
τά όποια δέν είναι έν πάσει ενάργεια γνωστά εις
ήμας.
Προς τούτοις είναι σημαντικόν τό έξ "Ηλιδος
άγαλμάτιον, το όποιον δημοσιεύει ό Ρπο1ίΘη1ι&ιΐ8.
Πρβ. ΚογΙθ ,ΙίΐΙΐΓβιιοΙι 1916. 28 έ. καί το α 8ο1ιγ&-
άθΓ Ρ1ιϊ(3ϊ&3 71 έ.
Ή Βερολινία Αφροδίτη προέρχεται βεβαίως έκ
τοΟ αΰτοΟ καλλιτεχνικοί} κύκλου, έξ ού καί τό
πρωτότυπον τοΟ κορμοΟ τών Τράλλεων, άλλά τό
σχήμα αύτής διαφέρει, καθ' ό'σον έχει τον άριστε-
ρόν πόδα όλίγον ΰψωμένον καί πατοΟντα έπί χε-
λώνης, τοΟτο δέ είναι αίτια διαφόρου διατάξεως
τοΟ ιματίου, τό όποιον δέν καλύπτει όλόκληρον
τό δεξιόν σκέλος, άλλά φθάνει όλίγον κάτω τοΟ
γόνατος καί έκεϊθεν ανέρχεται προς τον άριστερόν
μηρόν, άπό τοΟ οποίου καί πίπτει, καταλεϊπον
άκάλυπτον την έν μόνω τφ χιτώνι προβαλλομέ-
νην κνήμην. Ωσαύτως δέν έχει άνω το ίμάτιον την
παχεϊαν πολύπτυχον τύλην. Όμοιος είναι προς τά
άγάλματα ημών ό χιτών καί ό σχηματισμός τοΟ
άποπτύγματος, θά ήτο δέ όμοια πάντως καί ή εξερ-
γασία, άν ή κατά τό μέρος έκεϊνο φθορά της έπι-
φανείας τοΰ καλλίστου έ'ργου δέν καθίστα δυσχερή
την παραβολήν. Ή κατάπτωσις τοΟ χιτώνος κάτω
Οπό τά ίμάτιον κατ' ευθείας πτυχάς είναι προς τήν-
τοΟ ΤραλλιανοΟ κορμοΟ.
Την αυτήν περίπου σχέσιν προς τον τύπον τών-
Τράλλεων έχει καί ό έν πολλοίς άντιγράΐοις γνω-
στός τύπος της λεγομένης Ευτέρπης της Νεαπό-
λεως, τοΟ όποιου καλόν άντίγραφον, εύρίσκετο,.
ώς ειπον, καί έν τή Ευαγγελική σχολή" πρβ άνωτ.
σ. 68 έ (είκ. 7-8).
Άλλά καί έν τω τύπω τούτω, ό όποιος άναμ-
Φΐβόλως έκ της αύτής καλλιτεχνικής κατευθύνσεως
κατάγεται, δέν παρατηροΟμεν ταυτότητα τοΟ σχή-
'ματος, άλλά μόνον συγγένειαν. Καί ένταΰθα ό
άνω κορμός προβάλλει έν χιτώνι λινώ ομοίως άπο-
διδομένω, άλλά τό ίμάτιον καλύπτει όλον σχεδόν
τον κάτω κορμόν άπό τής γλουταίας χώρας καί
άνερχάμενον πρός τήν άριστεράν πλευράν άνευ
πολύ βαθείας πτυχώσεως καί τύλης άνω, αφήνει
νά καταπέση έπί τοΟ άρ. μηροΟ καί μέρους τής
κοιλίας τό άκρον τοΟ ιματίου, σχηματιζομένου
ούτω τριγωνικού τινός άποπτύγματος. Ωσαύτως
είνε χαρακτηριστική ή διασταύρωσις τών σκελών
καί ή πρός τά αριστερά μεγάλη κλίσις του σώμα-
τος ή προκαλούσα το στήριγμα.
Εις τήν αυτήν σειράν, άλλά μετά ταυτότητος
σχεδόν τοΟ σχήματος άνήκουσι καί τά άγάλματα
τών μεγάρων νβίβηΐϊηί, Οάβδο&ΙοΜ καί Ι,βπζθ-
ΓΟΐιί τής 'Ρώμης, τά όποια εις τόν 'Αγοράκριτον
αποδίδων άναφέρει ό ΕιΐΓΐ\ναη§1θΐ· Μβί8ΐβΓ\ν. 654·
πρβ. Αι-ηάί-ΑΐΏΘΐιιη^ Είηζθίαιιίη. 1161 καί
ΑΓηάί εις Βηιοΐίΐιιειηη'δ ϋβηΐίπι. 538-539).
Άλλο άντίγραφον άναφέρει ό Αηΐθ1ιιη§ ώς εύρι-
σκάμενον έν τω Οημοσίω κήπω τοΟ ΓΐΉδΟΗΐϊ, δμοιον
δέ φαίνεται καί τό παρά ΟΙ&γ&ο Μιΐ8. <3θ δΟΐιΙρίιΐΓ»
(= Εθίηαοΐι Κβρ. βΐ&ί. I) 981, 2519ο άπεικονι-
ζόμενον έκ τής συλλογής ΡδΐιιίίΠ. Του αύτοΟ δέ
τέλος καλλιτεχνικού κύκλου έργον θεωρείο Απκΐί.
καί το έν νΠΙα Αΐβαπί άρ. 612 άγαλμα του
Απόλλωνος μετά κεφαλής τοΟ Λυκείου, τό όποιον
έν τή στάσει τών ποδών είναι ήρεμώτερον τοδ
Παμφιλείου καί τοΟ ΤραλλιανοΟ. Ωσαύτως δμοιον,
29 3 25